LITERATURE

1. ΛΟΓΩΤΕΧΝΗΣ
Μία δράση για το μάθημα της Νεοελληνικής
Λογοτεχνίας
1ο Γυμνάσιο Άνω Τούμπας
Τάξη Γ2
Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ευαγγελία Πατέρα
http://evpatera.blogspot.com/

2. ΛΟΓΩΤΕΧΝΗΣ
Η δράση αφορά τη σύζευξη του λόγου και της
εικόνας
«Τήν μέν ζωγραφίαν ποίησιν σιωπῶσαν, τήν δέ ποίησιν ζωγραφίαν
λαλοῦσαν»
(η ζωγραφική είναι σιωπηλή ποίηση και η ποίηση ζωγραφική που
μιλάει)
Σιμωνίδης ο Κείος, 556-468 π.Χ.
Ο Ντα Βίντσι αντέστρεψε, κατά μία έννοια, τη ρήση λέγοντας ότι αν
η ζωγραφική μπορεί να θεωρηθεί σιωπηλή ποίηση, τότε η ποίηση
είναι τυφλή ζωγραφική.

3. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης,
Τ’ αγνάντεμα
Βασίλειος Χατζής, Κατάπλους

4. Η θάλασσα και η ζωή των ναυτικών μέσα από την
Τέχνη
Βασιζόμενοι στα θεματικά κέντρα του
διηγήματος, τα οποία είναι:
• Η ζωή των ναυτικών και η σημασία της
θάλασσας.
• Ο δεσπόζων ρόλος και το ήθος των γυναικών.
• Η δύναμη της συζυγικής πίστης και αγάπης,
αναλύσαμε το κείμενο συνδυάζοντας
λογοτεχνία και ζωγραφική.

5. Η θάλασσα και η ζωή των ναυτικών μέσα από
την Τέχνη (συνέχεια)
Μετά την συνηθισμένη ανάλυση του
κείμενου, οι μαθητές κλήθηκαν να
μελετήσουν τα έργα Τέχνης (Βασίλης Χατζής,
Κατάπλους, Claude_Monet, Rainbowtree
Woman και J. W. Waterhouse, Μιράντα, που
την ταύτισαν με την Φλανδρώ- τη γυναίκα της
εγκιβωτισμένης ιστορίας ) με βάση το
«Μοντέλο Παρατήρησης Έργων Τέχνης» του
David Perkins, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο
του Harvard.

6. Στόχοι διδασκαλίας
• Η ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας του μαθητή, σε
γνωστικό, ηθικό, κοινωνικό και συναισθηματικό επίπεδο.
• Να συνδέσουν την Εικόνα με την Λογοτεχνία.
• Να έρθουν σε επαφή με την Τέχνη για να κατανοήσουν ολόπλευρα
το θέμα, αποκτώντας ευαισθησία, κριτική σκέψη και
δημιουργικότητα.
• Να γνωρίσουν έργα Τέχνης του 19ου αιώνα και να αντιληφθούν ότι
αυτά αποτελούν καλλιτεχνικά έργα με μεγάλη παιδευτική αξία.
• Να ασκηθούν οι μαθητές στην παρατήρηση, στο πείραμα, στην
έρευνα, στη φαντασία, στην κριτική και δημιουργική σκέψη, ώστε
να διαμορφώσουν το δικό τους σύστημα αξιών μέσα από τη μελέτη
των έργων.
• Να κατανοήσουν καλύτερα τη ζωή των ναυτικών και τη θέση της
γυναίκας μέσα από την ολιστική προσέγγιση.

7. Η θάλασσα και η ζωή των ναυτικών μέσα από
την Τέχνη
Claude_Monet Rainbowtree Woman

8. J. W. Waterhouse, Μιράντα

9. J. W. Waterhouse, Μιράντα

10. Μοντέλο David Perkins
Βήμα 1ο
• Οι μαθητές παρατήρησαν τα έργα Τέχνης και προσπάθησαν να
δώσουν μια δική τους ερμηνεία, έναν δικό τους τίτλο. Στη συνέχεια
τα συνέδεσαν με τις εικόνες που σχημάτισαν από το κείμενο.
Βήμα 2ο
• Σύμφωνα με τον David Perkins ο παρατηρητής περνάει
στην «ανοικτή και περιπετειώδη» αναδημιουργία. Οι
μαθητές προσπάθησαν να βρουν την κρυμμένη ιστορία
στα έργα Τέχνης. Με την κατάλληλη ενθάρρυνση τα παιδιά
ανακάλυψαν τα καλλιτεχνικά στοιχεία και στη συνέχεια
εντόπισαν στοιχεία που είχαν παρόμοιο περιεχόμενο με το
διήγημα του Παπαδιαμάντη (αναφορές στα χρώματα,
εποχή, διαφορές στην ενδυμασία των γυναικών,
πολιτισμικό πλαίσιο, παρόμοια έργα, θαλασσογραφίες του
19ου αιώνα κ.τ.λ.). Ακολούθησε η αναζήτηση λογοτεχνικών
έργων (ποιημάτων), καθώς, και εικόνων από έργα Τέχνης
με συναφές περιεχόμενο.

11. Μοντέλο David Perkins (συνέχεια)
Βήμα 3ο
• Οι μαθητές έγραψαν κείμενα-αφηγηματικά,
περιγραφικά, διαλόγους, ποιήματα και ζωγράφισαν
εικόνες σχετικές με το θέμα.
Βήμα 4ο
• Οι μαθητές παρουσίασαν τις εργασίες τους και στη
συνέχεια δημιούργησαν ένα τελικό κείμενο βασισμένο
στο σύνολο των πληροφοριών που είχαν συλλέξει από
τις προηγούμενες φάσεις. Τέλος, διαβάστηκαν τα
ποιήματα που επέλεξαν οι μαθητές.

12. Ενδεικτικά έργα των μαθητών

13. Ενδεικτικά έργα των μαθητών (Ι)

14. Ενδεικτικά έργα των μαθητών (ΙΙ)

15. Ποιήματα που διαβάστηκαν
• Οδυσσέας Ελύτης, Μικρή Πράσινη Θάλασσα
• Γιώργος Σαραντάρης, Άλλοτε η θάλασσα
• Κ. Π. Καβάφης, Φωνή απ’ την Θάλασσα
• Γιώργος Ρούσσος, Θάλασσα πλατιά (Μουσική:
Μάνος Χατζιδάκις)
• Κώστας Βάρναλης, Να σ’ αγναντεύω, θάλασσα
• Ντίνος Χριστιανόπουλος, Η Θάλασσα
• Κωστής Παλαμάς, Μία πίκρα
• Νίκος Καββαδίας, FATA MORGANA

16. Παράλληλα έργα τέχνης
Claude_Monet Sunrise 1872

17. Παράλληλα έργα τέχνης
Βασίλειος Χατζής Πλοίο σε ταραγμένα νερά

18. Παράλληλα έργα τέχνης
Κ. Βολανάκη,Το λιμάνι του Βόλου, 1875, Αθήνα, Εθνική Πινακοθήκη

19. Παράλληλα έργα τέχνης
Κ. Βολανάκη, Ανάσυρση στα δίχτυα

20. Παράλληλα έργα τέχνης
Κ.Βολανάκη, Αραγμένα καράβια, 1886-90, Αθήνα, Εθνική Πινακοθήκη

21. Παράλληλα έργα τέχνης
Ιωάννης Αλταμούρας

22. Παράλληλα έργα τέχνης
Ιωάννης Αλταμούρας, Βάρκες στην αμμουδιά 1872-74

23. Παράλληλα έργα τέχνης
Ιωάννης Αλταμούρας

24. Παράλληλα έργα τέχνης
Ουβέρτος Αργυρός, Ψαράδες στη Μύκονο

25. Παράλληλα έργα τέχνης

26. Παράλληλα έργα τέχνης

27. Παράλληλα έργα τέχνης

28. Παράλληλα έργα τέχνης

29. Παράλληλα έργα τέχνης

30. Παράλληλα έργα τέχνης