Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Bienalle
1. Διαθεματική προσέγγιση της τέχνης
μέσα από την Ελληνική και Αγγλική
Γλώσσα (Τμήμα γ1 Γυμνασίου)
Ηλιοπούλου, Κ. Φιλόλογος
Πολίτου Μ. Καθηγήτρια Αγγλικής
2. «Τα μουσεία δεν είναι καμωμένα μόνο για τους
τουρίστες, αλλά και για μας. Προπάντων όμως για τα
παιδιά μας, που μπαίνουν σ’ αυτά και μπορούν να
δουν με τα μάτια τους την ιστορία του τόπου τους
μέσα στις χιλιετίες.»
Ανδρόνικος Μ., (1999), Ιστορία
και Ποίηση, Αθήνα:εκδ. Ερμής
3. Τι είναι ένα έργο σύγχρονης τέχνης; Ένα έργο σύγχρονης τέχνης
μπορεί να είναι ένας πίνακας ζωγραφικής, ένα γλυπτό από διάφορα
υλικά, αλλά και έργα- κατασκευές, έργα με μεικτές τεχνικές. Έργα
που εκτείνονται από τον πίνακα στο χώρο με διάφορους τρόπους,
έργα με ήχο, με κίνηση, με φως. Σε μερικά θα ανακαλύψετε
περίεργα υλικά, όπως βίδες και σύρμα. Στη σύγχρονη τέχνη δεν
υπάρχουν αυστηρά όρια ανάμεσα στη ζωγραφική και στη γλυπτική,
όπως συνέβαινε παλαιότερα και οι καλλιτέχνες αξιοποιούν στα έργα
τους όποιο υλικό και όποια τεχνική μπορεί να δώσει μορφή στην
έμπνευση τους.
Τι μας προσφέρουν τα έργα τέχνης; Τα έργα τέχνης είναι σαν
τους ανθρώπους: μας γεννούν συναισθήματα. Πότε μας κάνουν
χαρούμενους, πότε μας θυμώνουν, πότε μας ξαφνιάζουν και πότε
μας ηρεμούν. Μπορεί να μας αφήσουν αδιάφορους ή να μας
εντυπωσιάσουν, να μας κάνουν να βάλουμε τα γέλια ή να
λυπηθούμε. Ακόμη, μας βοηθάνε να πλάσουμε ιστορίες με τη
φαντασία μας.
4. Γιατί καταλαβαίνουμε καλύτερα την παραδοσιακή
μορφή τέχνης;
Γιατί είναι δοκιμασμένη στο χρόνο.
Γιατί έχει ήδη εκτιμηθεί από άλλους και δεν χρειάζεται εκ μέρους
του θεατή προσπάθεια για την καθιερωμένη αξία της.
Γιατί η επαφή του κοινού είναι περιορισμένη με σημερινά
παραδείγματα έργων τέχνης.
Γι΄ αυτό το παιδί πρέπει:
Να ανακαλύψει τη συνέχεια μεταξύ των τεχνών του παρελθόντος
και των σημερινών.
Να συνδιαλλαγεί με το έργο τέχνης, ικανοποιώντας τις
απαιτήσεις που θέτει ο καλλιτέχνης.
Να γνωρίσει ότι το έργο είναι σφιχτά δεμένο με την
προσωπικότητα του δημιουργού και με το κοινωνικό περιβάλλον
που γεννήθηκε.
5. 1ο φύλλο εργασίας:
Εγγονόπουλος Ν, (1907-
1985)Ο Οδυσσέας διηγείται
στον Όμηρο, 1957, λάδι σε
μουσαμά.
6. Υπερρεαλισμός:
Καλλιτεχνικό και λογοτεχνικό κίνημα που αναπτύχθηκε τον
20ο αιώνα. Βασίστηκε στη θεωρία του Freud και επιδίωξε την
έκφραση του υποσυνείδητου κόσμου, χωρίς λογικό έλεγχο,
χωρίς ηθικούς και αισθητικούς περιορισμούς. Οι καλλιτέχνες
που τον ασπαζόταν προσπαθούσαν να συνδέσουν την
πραγματικότητα με το όνειρο, τη φαντασία. Στη φύση του
επαναστατικό κίνημα, ο υπερρεαλισμός επιδίωξε πολλές
ριζοσπαστικές αλλαγές στο χώρο της τέχνης αλλά και της
σκέψης γενικότερα, ασκώντας επίδραση σε μεταγενέστερες
γενιές καλλιτεχνών.
7. Ερωτήσεις προς τα παιδιά:
Σε ποια εποχή μας παραπέμπει ο καλλιτέχνης;
Οι κινήσεις των χεριών μας βοηθούν να καταλάβουμε την
ταυτότητα των προσωπικοτήτων που εικονίζονται; (ποιος
είναι ο Όμηρος και ποιος ο Οδυσσέας;)
Πώς είναι τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων; Φυσιολογικά;
Μεγάλα ή μικρά;
Μπορείτε να διακρίνετε τις εκφράσεις τους;
Τι χρώματα χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης; Έντονα;
Ποιο αντικείμενο του πίνακα δεν ταιριάζει με την εποχή που
σκιαγραφεί ο καλλιτέχνης; Γιατί;
Μπορείτε να καταλάβετε σε μια πόλη διαδραματίζεται;
9. Ερωτήσεις προς τα παιδιά:
Τι εικονίζεται στον πίνακα;
Είναι εύκολο να διακρίνετε τη μορφή στο έργο; Γιατί;
Τι είναι πιο έντονο στο έργο; Η μορφή ή το περιβάλλον;
Τα χρώματα είναι απλά ή έντονα; Ζεστά ή ψυχρά; Γιατί
ο καλλιτέχνης επέλεξε αυτά τα χρώματα;
Οι πινελιές στο έργο είναι έντονες ή απαλές; Φαρδιές ή
λεπτές;
Τι αίσθηση σας προκαλεί ο τρόπος που έχει σχεδιάσει ο
ζωγράφος τη μορφή αυτή;
10. Εξπρεσιονισμός:
Καλλιτεχνικό κίνημα που αναπτύχθηκε στη Γερμανία, αρχές του
20ου αιώνα, με κύρια χαρακτηριστικά την υποκειμενική
έκφραση του καλλιτέχνη και την έμφαση σε έντονες
συναισθηματικές καταστάσεις. Βασικό χαρακτηριστικό των
εξπρεσιονιστών καλλιτεχνών ήταν η τάση να παραμορφώνουν
την πραγματικότητα στα έργα τους, αδιαφορώντας απέναντι σε
μια πιστή και αντικειμενική αναπαράσταση της. Συχνά ο
εξπρεσιονισμός διακρίνεται και από μια έντονη συναισθηματική
αγωνία, χαρακτηριστικά μάλιστα μπορούμε να πούμε πως
ελάχιστα εξπρεσιονιστικά έργα έχουν χαρούμενη διάθεση.
11. 4ο φύλλο εργασίας:
Μόραλης Γ., (γ.1916),
Κορίτσι που λύνει το
σανδάλι του, 1973,
ακρυλικό σε μουσαμά.
12. Ερωτήσεις προς τα παιδιά:
Τι εικονίζεται στο έργο; Άνδρας ή γυναίκα; Από πού το
καταλαβαίνετε;
Η μορφή είναι φτιαγμένη από ευθείες ή καμπύλες
γραμμές; Γιατί; Κάθεται ή είναι όρθια;
Μπορούμε να καταλάβουμε τα συναισθήματα της;
Αναγνωρίζονται εύκολα τα αντικείμενα που
εικονίζονται;
13. « Τον άντρα, Μούσα τον
πολύτροπο να μου ανιστορήσεις,
που βρέθηκε ως τα πέρατα του
κόσμου να γυρνά, αφού της
Τροίας πάτησε το κάστρο το
ιερό.»
α) Μούσα με
εφτάχορδη κιθάρα,
αγγειογραφία του 5ου
αιώνα.
β) προοίμιο Οδύσσειας
γ) Ποιητής και Μούσα,
Εγγονόπουλος (1907-1985)
Δραστηριότητα 4η:
Ο ποιητής στο προοίμιο της Οδύσσειας ζητάει από τη Μούσα να του πει την
ιστορία του Οδυσσέα, υποδηλώνοντας ότι το έργο του οφείλεται στη γνώση που
του παρέχει η θεά. Με αφορμή τις παραπάνω πηγές και τον πίνακα του
Εγγονόπουλου που παρατίθεται εδώ αλλά και αυτόν που είδατε στο μουσείο
σχολιάστε την εξάρτηση του ποιητή από τη Μούσα. Χρησιμοποιούμε σήμερα τον
όρο; Με την ίδια σημασία;
18. «Από την αναπαραστατική τέχνη στην
αφαιρετική»
Βασιλείου Σ., Συνομιλία στην άμμο,
1962, μικτή τεχνική σε μουσαμά
επικολλημένο σε χαρντμπορντ. Βασιλείου Σ., Η Πόρτα, 1961,
πλαστικό σε πανί.
