Анги удирдсан багшийн хөтлөх бичиг баримт

1. Анги удирдсан багшийнАнги удирдсан багшийн
хөтлөх бичиг баримтхөтлөх бичиг баримт

2. Аливаа хүнд аав ээжийн адил эргэн
дурсаж ачийг нь санаж явдаг нэг хүн
байдаг нь түүний БАГШ нь юм. Цаг
хугацаа улирч улс орон өөрчлөгдөвч
багш шавийн барилдлага хэмээх хүмүүс
хоорондын дотны харилцааны утга учир
хэвээр үлддэг билээ. Монгол улсын
ирээдүйн өмнө шууд утгаараа
хариуцлага хүлээж буй хүн бол багш юм.
“Биеийг нь төрүүлэхээс сэтгэлийг нь
төрүүлэхгүй” гэсэн ардын үгийг өнөөдөр
“Биеийг нь эцэг эх, сэтгэлийг нь эцэг эх,
багш гурав төрүүлдэг” хэмээн өөрөөр
хэлэх цаг болжээ.

3. Ардчилсан чөлөөт нийгмийн нөхцөлд
аливаа бие даасан нэгж нь өөрөө өөрийгөө
удирдан зохицуулж, нийгэм эдийн засгийн
орчиндоо дасан зохицож байж оршин тогтнож,
хөгжин дэвшиж чадах билээ. Анги удирдах үйл
ажиллагаа нь энэ л зүй тогтолд захирагдах
ёстой. Анги нь өөр өөөрийн зан чанар, ёс
суртахуун, мэдлэг, чадвар бүхий 30-40 нэгжийг
багтаасан систем байдаг гэж эрдэмтэд
хэлсэнчлэн анги тус бүр өөрийн шинж чанартай
байна. Багш ч гэсэн өөр өөрийн арга барил,
мэдлэг боловсролтой. Хэдий тийм ч анги
удирдсан багшийн үйл ажиллагааны явц, бичиг
баримтын хөтлөлтийн талаар заавал байх
ёстой үнэлж дүгнэж байдаг чиглэлүүдээс
танилцуулья.

4. Анги удирдана гэдэг нь багшаасАнги удирдана гэдэг нь багшаас
хичээлээ үр дүнтэй заадаг бүтээлчхичээлээ үр дүнтэй заадаг бүтээлч
сургагч багшийг бодвол сурагчидтайгаасургагч багшийг бодвол сурагчидтайгаа
илүү ойр дотно харьцаж, тэднийг бүлэг,илүү ойр дотно харьцаж, тэднийг бүлэг,
анги хамт олон болгон төлөвшүүлэнанги хамт олон болгон төлөвшүүлэн
нийгэмд өөрийн гэсэн байр суурьтайнийгэмд өөрийн гэсэн байр суурьтай
хөгжүүлэн хүмүүжүүлэгч байхыгхөгжүүлэн хүмүүжүүлэгч байхыг
шаардаж байдаг. Анги удирдсан багшидшаардаж байдаг. Анги удирдсан багшид
бусад багшийг бодвол илүү их үүрэгбусад багшийг бодвол илүү их үүрэг
хариуцлага ноогдож нарийн ур ухаанхариуцлага ноогдож нарийн ур ухаан
шаардагдах нь тодорхой юм.шаардагдах нь тодорхой юм.

5. Анги удирдсан багшийн хөтлөх бичиг баримтын
цэгц дараалалд:
1. Товъёог
2. Анги хамт олны зорилго
3. Зорилт
4. Ангийн дүрэм
5. Анги хамт олны тухай танилцуулга. (Зурагтай)
6. Багш, суралцагч, эцэг эхийн хооронд байгуулах гурвалсан
гэрээ
7. Судалгаанууд
Дэлгэрэнгүй судалгаа
- Ангийн сурагчдын хүйсийн харьцааны судалгаа
- Ангийн сурагчдын төрсөн оны судалгаа
- Бүтэн ба хагас өнчин сурагчдын судалгаа
- Сурлагын судалгаа
- 4-өөс дээш хүүхэд нь суралцдаг өрхийн судалгаа
- Сонгон, секц, дугуйланд хамрагдсан сурагчдын судалгаа
- Хэрэгт орж болзошгүй сурагчдын судалгаа
- Архи, тамхи хэрэглэж болзошгүй сурагчдын судалгаа

6. 8. Судалгаанд тулгуурласан үйлчилгээ
/Баримт, төлөвлөгөө, хөтөлбөр/
9. Ангийн хурал, эргэцүүлэмж
10. Эцэг эхтэй ажиллах менежмент, үйл
ажиллагааны төлөвлөлт
11. Төсөлт ажил, хичээлийн төлөвлөгөө, ажлын
агуулга, гүйцэтгэл
12. Анги хамт олны санаачилгаар зохиогдсон
ажлууд, үйл явц, үр дүн

7. Хүн бүрт амьдралын эрхэм зорилго гэж байдаг. Зорилгоо сайн
тодорхойлж, түүндээ итгэлтэй ангийн хамт олон баяр хөөртэй,
бие биедээ түшиг тулгууртай байдаг. Ангийн зорилго,
зорилтыг дараах байдлаар тодорхойлж болно.
Үүнд:
1. Эрхэм зорилго: Тухайн хичээлийн жилд сургуулийн
хүрээнд дэвшүүлсэн зорилго юм.
2. Зорилго: Эрхэм зорилгыг хэрэгжүүлэхтэй холбогдон
тухайн анги хамт олноос дэвшүүлсэн зорилго юм.
3. Зорилт: Нэг ба түүнээс олон зорилгыг хэрэгжүүлэх
явцад хичээлийн жилийн хүрээнд гарсан байх тусгай
хөтөлбөр юм.
4. Ойрын зорилт: Цаг хугацааны уялдаа, хүрэх түвшин,
үүрэг хариуцлагын хуваарилалт зэрэгт гарах
өөрчлөлтүүдийг тодорхойлно. Ойрын зорилтыг өдөр,
долоо хоног, сараар төлөвлөдөг.

8. Ангийн зорилтыг тодорхойлж түүнд нийцүүлэн дүрэм журмаа
бэлтгэх хэрэгтэй. Ангийнхаа анхдугаар хурлаар
баталгаажуулж, үйл ажиллагаандаа мөрдлөг болгож байгаа
дүрмээ танилцуулья.
... ангийн “Алтан дүрэм”
1. Хууль бол хаан гэдэг уриаг мөрдлөгө болгоно.
2. Завсарлагаар эмх цэгцтэй урсгал сөрөхгүй байх
3. Хичээл дээр дүрэмт хувцас өмссөн байна
4. Хамт хичээллэж буй сурагчдынхаа идэвхитэй суралцахад
саад болох аливаа үйл ажиллагааг цээрлэнэ.
5. Сургалт хүмүүжлийн ажлын явцад ангийн дарга, идэвхтэй
сурагчдын удирдлагын дор бие даан суралцах чадварыг
бүрэн эзэмшинэ.
6. Хичээлийн цагийг үр ашигтай өнгөрөөнө.
7. Эзэн нь юмаа мэддэг, эрэг нь усаа хашдаг гэдгийн адилаар
ангийн эд хөрөнгийг хариуцан эвдэрхий тохиолдолд хэн
буруутай эзнээр нь эвдрэлийг засуулдаг арга барилд
суралцах.

9. 8. Шалтгаангүйгээр хичээлээс хоцрох, таслах
тохиолдолд ёс суртахууны арга хэмжээ авч
хариуцлагаа ухамсарлах чадварт суралцах
9. Аливаа маргаантай асуудлыг зөвшилцөж,
хамтын шийдвэр гаргана.
10.Өөрийгөө болон бусдыг зөв, шударга үнэлж
сурна.

10. “Ирээдүй” цогцолборын II дунд сургууль
... ангийн сурагч ................. овогтой
...................-ын танилцуулга
1. Овог
2. Нэр
3. Нас
4. Төрсөн, он сар, өдөр
5. Орд, жил
6. Хобби
7. Гэрийн хаяг, харилцах утас
8. Дуртай хичээл
9. Сонирхдог спорт
10. Сайн найз
11. Хэлэх дуртай үг
12. Сайн зан чанар
13. Муу зан чанар
14. Ирээдүйн мэргэжил
15. Хүндэтгэдэг хүн

11. СудалгааСудалгаа
Судалгаа нь ангийн сурагчдын сурлага,Судалгаа нь ангийн сурагчдын сурлага,
хүмүүжлийн төлөвшлийг үнэлж дүгнэх чухал ачхүмүүжлийн төлөвшлийг үнэлж дүгнэх чухал ач
холбогдолтой. Судалгаа нь үндсэн 4 зүйлээсхолбогдолтой. Судалгаа нь үндсэн 4 зүйлээс
бүрдэнэ.бүрдэнэ.
1.1. Судалгааны зорилгоСудалгааны зорилго
2.2. Судалгаанд ашиглагдах хэрэглэгдэхүүнСудалгаанд ашиглагдах хэрэглэгдэхүүн
3.3. Судалгаа явуулах журамСудалгаа явуулах журам
4.4. Судалгааны үр дүнг боловсруулахСудалгааны үр дүнг боловсруулах

12. Судалгааг анги нийтээр, хэсэгчилсэн,
ганцаарчилсан хэлбэрээр явуулж
болдог. Сурагчдаас авч байгаа
судалгаа бүхэн тодорхой зорилготой
байж судалгааны үр дүнгийн талаар
дүгнэлт зайлшгүй хийх шаардлагатай.
Жишээ нь: Зарим судалгааны
зорилгыг товч танилцуулья.

13. • Төрсөн ордны судалгаа
• Амьдардаг гэр, орон сууцны судалгаа
• Амьжиргааны түвшингийн судалгаа
• Эрүүл мэнд, өсөлт бойжилтын судалгаа
• Оюуны үйлийн судалгаа
• Зан төлөв, темпераментийн хэв шинж
тодорхойлох судалгаа
• Авъяас чадварын хөгжлийн судалгаа
• Хамт олны сэтгэл зүйн уур амьсгалыг судлах
судалгаа
• Хамт олны дунд эзлэх байр суурь, статусыг
тодорхойлох социометрийн судалгаа
• Унаагаар явдаг сурагчдын судалгаа
• Бие хүнийг төлөвшүүлэх бусад судалгаанууд

14. • Сурагчдын зан төлөв, темпераментийн хэв шинжийг
тодорхойлох судалгаа нь ангийн сурагчдын дунд
нийтлэг, хэсэгчилсэн байдлаар сурагчдын
темпераментийн онцолгийг тодорхойлж түүнтэй ажиллах
арга барилыг тодруулна.
• Хамт олны дотор эзэлж буй байр суурь, статусыг
тодорхойлох социометрийн судалгаа нь сурагчдын
анги, хамт олны дотор эзэлж буй байр суурийг
тодорхойлохын зэрэгцээ хамт олныг ойртуулах, нэгдэл
нягтралыг бэхжүүлэх, төлөвшилтийг хангах зорилготой.
• Сурагчдын хамт олны сэтгэл зүйн уур амьсгалыг
судлах судалгааны зорилго нь тухайн хамт олны дотор
зонхилон илрэх харьцаа, хандлага, сэтгэл зүйн уур
амьсгалыг тодорхойлно.
• Сурагчдын эрүүл мэнд, өсөлт бойжилтын судалгаа нь
эрүүл мэндэд гарсан өөрчлөлт, өвчлөлийн байдал, биеийн
ерөнхйи хөгжлийг тодорхойлно.

15. Багш, суралцагч, эцэг эхийн хоорондБагш, суралцагч, эцэг эхийн хооронд
байгуулах гурвалсан гэрээбайгуулах гурвалсан гэрээ
Энэхүү гурвалсан гэрээний мөн чанар нь гэрээгээрЭнэхүү гурвалсан гэрээний мөн чанар нь гэрээгээр
хүлээсэн үүрэг биелүүлэхийн төлөө багш,хүлээсэн үүрэг биелүүлэхийн төлөө багш,
суралцагч, эцэг эхийн үүрэг хариуцлага сайжирчсуралцагч, эцэг эхийн үүрэг хариуцлага сайжирч
гэрээ бол иргэний харилцааг зохицуулагч эрх зүйнгэрээ бол иргэний харилцааг зохицуулагч эрх зүйн
баримт бичиг гэдгийг хүндэтгэн үзэх сэтгэл зүйнбаримт бичиг гэдгийг хүндэтгэн үзэх сэтгэл зүйн
үндэс төлөвшинө. Мөн гэрээ нь багш, суралцагч,үндэс төлөвшинө. Мөн гэрээ нь багш, суралцагч,
эцэг эхийн харилцааг бие биенээсээ хараат бус, биеэцэг эхийн харилцааг бие биенээсээ хараат бус, бие
биеэ хүндэтгэх эрх үүргээ ухамсарлах, хариуцлагабиеэ хүндэтгэх эрх үүргээ ухамсарлах, хариуцлага
хүлээх, иргэнлиг байдал төлөвшүүлэх эрх зүйнхүлээх, иргэнлиг байдал төлөвшүүлэх эрх зүйн
таатай орчинг бий болгодог. Гурвалсан гэрээг багш,таатай орчинг бий болгодог. Гурвалсан гэрээг багш,
эцэг эх, сурагчдын хамтарсан хурлаар хэлэлцэжэцэг эх, сурагчдын хамтарсан хурлаар хэлэлцэж
оролцогч талууд гарын үсэг зурснаар эхлэн хүчиноролцогч талууд гарын үсэг зурснаар эхлэн хүчин
төгөлдөр эрх зүйн акт болох юм.төгөлдөр эрх зүйн акт болох юм.

16. Эцэг эхтэй ажиллах үйл ажиллагааны үндсэнЭцэг эхтэй ажиллах үйл ажиллагааны үндсэн
хэлбэрүүдхэлбэрүүд
Ангийн удирдлагын хамтын ажиллагааны нэг үндсэнАнгийн удирдлагын хамтын ажиллагааны нэг үндсэн
чиглэл болох гэр бүл, эцэг эхтэй хамтран ажиллахдаачиглэл болох гэр бүл, эцэг эхтэй хамтран ажиллахдаа
дараах хэлбэрүүдийг сонгох нь оновчтой болохыг олондараах хэлбэрүүдийг сонгох нь оновчтой болохыг олон
эрдэмтэд хүлээн зөвшөөрдөг. Үүнд:эрдэмтэд хүлээн зөвшөөрдөг. Үүнд:
Сурагчдад нэмэгдэл шаардлага тавихСурагчдад нэмэгдэл шаардлага тавих
Сургууль, ангиас зохиож буй үйл ажиллагааг илСургууль, ангиас зохиож буй үйл ажиллагааг ил
тод болгохтод болгох
““Эцэг эхийн хурал”, “Гэр бүл хүмүүжлийнЭцэг эхийн хурал”, “Гэр бүл хүмүүжлийн
сургууль”, “Эцэг эхчүүдэд зөвлөгөө өгөх өдөр”,сургууль”, “Эцэг эхчүүдэд зөвлөгөө өгөх өдөр”,
“Нээлттэй хичээлийн өдөр” зэрэг үйл ажиллагааны“Нээлттэй хичээлийн өдөр” зэрэг үйл ажиллагааны
хэлбэрийг өрнүүлэххэлбэрийг өрнүүлэх

17.  Ангийг удирдах, төлөвлөх, зохион байгуулах,Ангийг удирдах, төлөвлөх, зохион байгуулах,
хянах, үнэлэх зэрэг үйл ажиллагаанд эцэг эхийгхянах, үнэлэх зэрэг үйл ажиллагаанд эцэг эхийг
өргөн оролцуулж, тэдний санал бүхэн ямар нэг эрхөргөн оролцуулж, тэдний санал бүхэн ямар нэг эрх
зүйн акт зөрчөөгүй, хуулийн хүрээнд байгаа болзүйн акт зөрчөөгүй, хуулийн хүрээнд байгаа бол
түүнд тулгуурлан үйл ажиллагаагаа төлөвлөх,түүнд тулгуурлан үйл ажиллагаагаа төлөвлөх,
зохион байгуулах.зохион байгуулах.
 Тэдний санал хүсэлт, хэрэгцээг судалж матрицаарТэдний санал хүсэлт, хэрэгцээг судалж матрицаар
дүгнэн судалгаанд түшиглэн үйл ажиллагаагаадүгнэн судалгаанд түшиглэн үйл ажиллагаагаа
явуулах олон арга барилыг сонгон хэрэгжүүлэхявуулах олон арга барилыг сонгон хэрэгжүүлэх
шаардлагатай юм.шаардлагатай юм.
Багш-шавь-эцэг эхийн гурвалсан холбооБагш-шавь-эцэг эхийн гурвалсан холбоо
үргэлжийн мөнхөд өөдрөг үзэл, шинийгүргэлжийн мөнхөд өөдрөг үзэл, шинийг
эрэлхийлсэн уйгагүй хөдөлмөрөөрэрэлхийлсэн уйгагүй хөдөлмөрөөр
гагнагдах ёстой.гагнагдах ёстой.

18. Анхаарал хандуулсан таАнхаарал хандуулсан та
бүхэнд баярлалаа.бүхэнд баярлалаа.