Ang intelektwalisasyon ng wikang filipino

1. FT 606 - Pahambing na Pag-aaral sa Iba’t Ibang
Wika sa Pilipinas
• Intelektwalisasyon
• a. Mga Posibleng Paraan ng
Intelektwalisasyon
• b. Mga Suliranin sa Intelektwalisasyon ng
Filipino

2. Ang Intelektwalisasyon
ng Wikang Filipino

3. •Ano kaya ang mangyayari sa isang bansa kung
hindi inteklektwalisado ang wika nito?

5. • Ayon kay Constantino (1996) ang wika ang
siyang panguhahing intrumento ng
komunikasyong panlipunan. Bilang
instrumento, maaring matamo sa
pamamagitan nito ang mga instrumental at
sentimental na pangangailangan ng tao. Ang
wika ay behikulo para makisangkot at
makibagi ang tao sa mga gawain ng lipunan
upang matamo ang mga pangangailangan ito.

6. • Gamit ang wika , nagagawa ng tao na masatisfy ang
kanyang mga pangangailangan maging ito man ay
pansosyal o pampersonal. Nagiging instrumento
ang wika upang makisangkot ang tao sa mga
nangyayari sa kanyang paligid. Dahil dito, mahalaga
para sa isang tao na maging maalam siya sa kanyang
wikang ginagamit upang ito ay magamit niya sa
paarang tiyak at planado.

7. Ayon naman kay Sibayan (1988)
• “Ang intelektwalisasyon ng Filipino ay dapat ipokus sa mga lawak
na kumukontrol ng wika, mga lawak na ayon sa kanya ay
nagdidikta ng wikang inaasam at pinapaboran ng mga taong
gumagamit ng wikang iyan.”
• Mahalaga sa intelektwalisasyon ng wika ang pagsulat at
paglilimbag ng mga kagamitang panturo at mga aklat sa
pagkatuto o ang mga idyomang pedagojikal.

8. Ano na nga ba ang Kasalukuyang Estado
ng Wikang Filipino?

9. Ano kaya ang mga dapat na hakbang upang
maging intelektuwalisado ang wikang Filipino?

14. Saan-saang mga larangan kinakailangang
ma-inteklektwalisa ang wikang Filipino?
• Panitikan
• Akademik
• Aralin/Agham Panlipunan
• Humanidades
• Edukasyon sa pagpapahalaga
• Iba pang pitak ng edukasyon

15. Layunin ng Inteklekwalisasyon ng
Wikang Filipino
•Ay magamit ang wikang Filipino bilang
wika ng karunungan at sa iskolarling
talakayan.

16. a. Mga Posibleng Paraan ng
Intelektwalisasyon
• 1. paglathala ng mga korespondensiya , sirkular o memo ng
pamahalaan sa wikang Filipino
2. Pagdaragdag ng bilang ng aytem o tanong sa Filipino sa mga
pagsusulit sa sebisyong sibil at PRC.
3. Pagtuturo, riserts at pagsulat sa larangan ng edukasyon
4. Paglathala ng mga pananaliksik at mga publikasyon sa gradwado o
higit na mataas na edukasyon.

17. • 5.Pagtuturo o pagsusulat ng mga publikasyon o mga definitive text
sa batas at medisina.
• 6.Pagbuo ng idyomang pedagojikal sa batayang edukasyon.
• 7. Pagsulat ng mga panukalang o ipinapasang batas sa Wikang
Filipino sa Kongreso , sa senado o sa official gazette.
• 8. Pagsulat ng mga desisyon sa korte sa wikang Filipino.
• 9, paglimbag ng mga instruksyon, memo o liham ng mga negosyo
o korporasyon sa Pilipinas sa wikang Filipino.

18. • 10. Paglakip ng mga seksyong Filipino sa pahayagan.
• 11. Pagkakaroon ng mga sayantifik, teknikal at popular na
mga version ng mga limbag sa industriyang
pampublikasyon.

19. b. Mga Suliranin sa Intelektwalisasyon ng
Filipino
• 1. Pagpapasya ng Wika (Language Planning)
• -Ang pagkuha ng isang subject o asignatura sa language planning ang
magpapakilala sa mga mag-aaral ng mga huwarang teorya at praktikal na
pagkaunawa sa ilang bagay.

20. Halimbawa
• pagpapasya o pagpili ng wika(pinagsanib na diyalekto ng buong bansa)
• Paglinang at pagpapaunlad ng wika
• Patakaran ng pagbabalangkas ng wika
• Pagprograma ng wika
• Pagsasagawa o implementasyon ng wika
• Pagpapahalaga ng wika

21. 2. Ang pagpapalit ng Isang wika
• Mga dahilan ng pagtutol ng mga Cebuano sa pagpapalit ng Wikang Filipino sa
Wikang Ingles.
• Binigyan diin ng mga Cebuano ang paksa na ang mga tagalog ay nagpupumilit
isungangal ang wikang tagalog sa aming lalamunan.”

22. Tatlong Uri ng Larangan ng Wika
• Di- mahalagahang larangan ng wika (Non-
Controlling domain)
• Medyo mahalagang larangan ng wika (Semi-
Controlling domain)
• Mahalagang larangan ng wika(Controlling domain)

23. Di- mahalagahang larangan ng wika (Non-Controlling
domain)
•Halimbawa: Ang larangan ng tahahan
at ang larangan ng Lingua Franca.

24. Ang medyo mahalagang larangan ng wika
ay ang mga larangan sa kung saan hindi
sapilitan ang pagsusulat
•Halimbawa: Entertainment at
relihyon

25. Ang mahalagang larangan ng wika ay
nangangailangan ng mabuti at wastong
pagbasa at pagsusulat

26. Katangian ng Mahahalagang Larangan:
• * Pinag-aaralan at ginagamit
• Specialized at learned
• Ang kaalaman sa mahalagang larangan ay
precised language o tiyak , iniipon
(cumulative) at mabilis.

27. Bilang Kabuuan:
• Ang bahagi o papel (role ) ng Ingles sa Intelektwalisasyon
ng Filipino
• Sapat na ang wikang Filipino ngunit ang tagapagtaguyod ng
Filipino ay dapat magaling sa Wikang Ingles dahil ang
Ingles lamang ang paraan para maintektwalisa ang Filipino.
• Kaunti lamang ang kaalaman, kung mayroon man sa
sensyang panlipunan, agham at teknolohiya, matematika,
medisina, batas atbp. sa wikang Filipino