Presentatie over de fiscale en arbeidsrechtelijke aandachtspunten naar aanleiding van de Wet deregulering beoordeling Arbeidsrelaties (Wet Dba).
http://www.akd.nl/specialisten/lucille-berkelder-van-der-heijden
http://www.akd.nl/specialisten/joost-schunselaar
http://www.akd.nl/specialisten/eva-van-den-krommenacker
www.akd.nl
De nieuwe belastingregels voor ZZP’ers en freelancers
Afschaffing VAR: Hoe nu verder?
1. Afschaffing VAR: hoe nu verder?
Fiscale en arbeidsrechtelijke aandachtspunten naar aanleiding van de Wet
deregulering beoordeling Arbeidsrelaties (Wet Dba)
Lucille Berkelder (Belastingadviseur Loonheffingen)
Eva van den Krommenacker (Advocaat Arbeid & Pensioenen)
Joost Schunselaar (Advocaat Arbeid & Pensioenen)
2. Afschaffing VAR: hoe nu verder?
Agenda:
I. Arbeidsovereenkomst versus opdrachtovereenkomst
Joost Schunselaar
II. Wet DBA: fiscale aspecten
Lucille Berkelder
III. Arbeidsrechtelijke opties
Eva van den Krommenacker
3. Afschaffing VAR: hoe nu verder?
I. Arbeidsovereenkomst versus opdrachtovereenkomst
• Soorten overeenkomsten
• Arbeidsovereenkomst
• Opdrachtovereenkomst
• Aanneming van werk
• Dunne scheidslijn arbeidsovereenkomst en opdrachtovereenkomst
• Gezagsverhouding
• Persoonlijk verrichten arbeid
• PostNL-uitspraken
4. Soorten overeenkomsten tot verrichten arbeid
Drie soorten overeenkomsten:
• Arbeidsovereenkomst (art. 7:610 BW)
• Opdrachtovereenkomst (art. 7:400 BW)
• Overeenkomst tot aanneming van werk (art. 7:750 BW)
4
5. Arbeidsovereenkomst
Artikel 7:610 BW:
“De arbeidsovereenkomst is de overeenkomst waarbij de ene partij, de
werknemer, zich verbindt in dienst van de andere partij, de werkgever,
tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te verrichten.”
5
6. Arbeidsovereenkomst
Kenmerken arbeidsovereenkomst:
I. Persoonlijk arbeid verrichten:
Art. 7:659 BW: werknemer moet zelf overeengekomen arbeid verrichten;
vervanging alleen toegestaan met instemming van werkgever
II. Loon:
Datgene wat als bedongen tegenprestatie voor de arbeid door werkgever
aan werknemer verschuldigd is (geld en natura)
III. In dienst van:
Gezagsverhouding instructiebevoegdheid ondergeschiktheid
6
7. Opdrachtovereenkomst
Artikel 7:400 lid 1 BW:
“De overeenkomst van opdracht is de overeenkomst waarbij de ene partij, de
opdrachtnemer, zich jegens de andere partij, de opdrachtgever, verbindt anders dan
op grond van een arbeidsovereenkomst werkzaamheden te verrichten die in iets
anders bestaan dan het tot stand brengen van een werk van stoffelijke aard, het
bewaren van zaken, het uitgeven van werken of het vervoeren of doen vervoeren van
personen of zaken.”
7
8. Opdrachtovereenkomst
Kenmerken opdrachtovereenkomst:
I. Niet persoonlijk arbeid verrichten:
Opdrachtnemer hoeft arbeid niet persoonlijk te verrichten;
vervanging is toegestaan
II. Resultaat:
Opdracht gericht op het tot stand brengen van een resultaat
III. Aanwijzingen:
Opdrachtgever heeft het recht om aanwijzingen en instructies te
geven (geen gezagsverhouding)
8
9. Aanneming van werk
Artikel 7:750 lid 1 BW:
“Aanneming van werk is de overeenkomst waarbij de ene partij, de
aannemer, zich jegens de andere partij, de opdrachtgever, verbindt om
buiten dienstbetrekking een werk van stoffelijke aard tot stand te
brengen en op te leveren, tegen een door de opdrachtgever te betalen
prijs in geld.”
Verschil met opdrachtovereenkomst: werk van stoffelijke aard!
9
10. Arbeidsovereenkomst vs. opdrachtovereenkomst
I. Arbeidsovereenkomst vs. opdrachtovereenkomst: dunne scheidslijn
Essentieel criterium: gezagsverhouding zeggenschap
• Arbeidsovereenkomst:
Werknemer verplicht opdrachten of aanwijzingen van werkgever op te volgen;
ondergeschiktheid
• Opdrachtovereenkomst:
Aanwijzingen omtrent resultaat (en uitvoering??) van opdracht; opdrachtnemer kan
werkzaamheden zelfstandig uitvoeren
• Modelovereenkomst “Geen werkgeversgezag”
10
11. Arbeidsovereenkomst vs. opdrachtovereenkomst
I. Arbeidsovereenkomst vs. opdrachtovereenkomst: dunne scheidslijn
Gezagsverhouding factoren:
Incidenteel karakter arbeidsprestatie; type werkzaamheden; mate van zelfstandigheid t.a.v.
invulling en uitvoering arbeid; bepalen werktijden; mate van ondernemingsrisico; mate van
investeringen; etc.
Handreiking DBA: materieel vs. formeel
Bedoeling van partijen
Wijze van uitvoering overeenkomst
Gouden Kooi-arrest (Hoge Raad 25 maart 2011, JAR 2011/109)
Holistische benadering
11
12. Arbeidsovereenkomst vs. opdrachtovereenkomst
II. Arbeidsovereenkomst vs. opdrachtovereenkomst: dunne scheidslijn
Essentieel criterium: persoonlijk verrichten arbeid
• Arbeidsovereenkomst:
Werknemer moet zelf overeengekomen arbeid verrichten; vervanging alleen toegestaan met
instemming van werkgever (art. 7:659 BW)
• Opdrachtovereenkomst:
Opdrachtnemer hoeft arbeid niet persoonlijk te verrichten; vervanging is toegestaan
Vervanging: 1. Vrije en willekeurige vervanging
2. Vervanging op basis van objectieve criteria
3. Geen vrije vervanging
Modelovereenkomst “Geen verplichting tot persoonlijke arbeid”
12
14. Arbeidsovereenkomst vs. opdrachtovereenkomst
Ktr. Haarlem 18-12-2015 (ECLI:NL:RBNHO:2015:11226)
• Zelfstandige pakketbezorger
• Vervoersovereenkomst (toepasselijkheid Boek 7 BW uitgesloten)
• Werkinstructies en Huisregels van toepassing verklaard
• Instructies PostNL:
• Voorschriften: bedrijfskleding, schoeisel, wijze waarop scanner voor pakjes aan broeksriem moet
worden bevestigd, kleur en maatvoering busje
• Uitvoering: vaste dagen (dinsdag – zaterdag), op vaste tijdstippen pakketten van depot ophalen
(07.00 uur – 11.00 uur)
• Vervanging: structurele vervanging niet toegestaan, incidentele vervanging moet zijn goedgekeurd
• Feitelijke uitvoering: oprichting koeriersbedrijf 2 weken voor start bij PostNL, aanschaf en financiering
busje, niet onderhandeld over routes en tarief, vervangingsgraad van 16% (zomerperiodes)
Opdrachtovereenkomst of arbeidsovereenkomst?
14
16. Arbeidsovereenkomst vs. opdrachtovereenkomst
Ktr. Haarlem 18-12-2015 (ECLI:NL:RBNHO:2015:11230)
• Zelfstandige pakketbezorger
• Vervoersovereenkomst (toepasselijkheid Boek 7 BW uitgesloten)
• Werkinstructies en Huisregels van toepassing verklaard
• Instructies PostNL:
• Voorschriften: bedrijfskleding, schoeisel, wijze waarop scanner voor pakjes aan broeksriem moet
worden bevestigd, kleur en maatvoering busje
• Uitvoering: vaste dagen, op vaste tijdstippen pakketten van depot ophalen
• Vervanging: structurele vervanging niet toegestaan, incidentele vervanging moet zijn goedgekeurd
• Feitelijke uitvoering: oprichting koeriersbedrijf 9 maanden voor start bij PostNL, aanschaf en
financiering busje, onderhandeld over routes en tarief, vervangingsgraad van 44%
Opdrachtovereenkomst of arbeidsovereenkomst?
16
18. Afschaffing VAR: hoe nu verder?
II. Wet DBA: fiscale aspecten
• Situatie vóór 1 mei met VAR
• Inhoud en bedoeling Wet DBA
• Modelovereenkomsten
• Rol van UWV naast Belastingdienst
• Arbeidsrechtelijke en fiscale toetsing
• Tussenkomst en bemiddeling
• Commissarissen/toezichthouders
19. De nieuwe wet DBA betekent:
VAR afgeschaft per 1 mei 2016
• Geen zekerheid meer vooraf vanuit de Belastingdienst
• Opdrachtgever en opdrachtnemer hebben gedeelde verantwoordelijkheid voor de
vormgeving en beoordeling van hun arbeidsrelatie
• De Belastingdienst beoordeelt de feitelijke situatie (wezen gaat voor schijn)
• Modelovereenkomsten (nuttig maar niet noodzakelijk)
19
20. Welke VAR soorten hadden we eigenlijk?
• VAR Loondienst
• VAR Winst uit onderneming (WUO)
• VAR Resultaat uit overige werkzaamheden (ROW)
• VAR Directeur Grootaandeelhouder (DGA)
ROW:
• Geen gezagsverhouding (dus geen loondienst)
• Geen duurzame organisatie van kapitaal en arbeid
(dus geen WUO)
20
21. Achtergrond afschaffen VAR
• Aanvraag door zzp-er vooraf: daardoor sommigen ten onrechte als
zelfstandig aangemerkt. Derving van belastinginkomsten en
sociale premies
• Controle voor Belastingdienst moeizaam: alleen op individueel
niveau bij opdrachtnemer, tenzij evident misbruik opdrachtgever
• Geen terugwerkende kracht. Opdrachtgever kan nu
naheffingsaanslag krijgen (na transitiejaar).
• Minder papierwerk: wanneer duidelijk is dat geen sprake is van een
dienstbetrekking hoeft niets extra’s gedaan te worden.
• Circa 800.000 VAR aanvragen, waarvan 600.000 WUO en DGA
21
22. Inhoud Wet DBA
Wet DBA bestaat slechts uit het schrappen van 3 wetsartikelen waarin
de VAR was geregeld in de Wet IB en Wet LB
Wet IB: Art. 3.156 (VAR Loon, ROW of WUO) en art. 3.157 (VAR DGA)
Wet LB: Art. 6a Vrijwaring voor de LB
En gelijkluidende bepalingen voor de Werknemersverzekeringen.
22
23. Alternatief voor de VAR
Door Belastingdienst goedgekeurde Modelovereenkomsten
Tot stand gekomen na voorstellen van:
• zzp-organisaties (Stichting ZZP-Nederland, Zelfstandigen Bouw, PZO-ZZP),
• Vakbonden (FNV en CNV)
• en werkgeversorganisaties (VNO-NCW, MKB Nederland)
Van ruim 3000 voorgelegde overeenkomsten is inmiddels de helft beoordeeld
80% wordt afgewezen op gezagsverhouding
23
24. Werken met modelovereenkomsten
• Facultatief, dus niet verplicht.
• Evidente zelfstandigen zullen hun situatie niet voorleggen.
• Modelovereenkomsten hebben een toelichting met voorwaarden, datum van
beoordeling/publicatie en een kenmerknummer.
• De relevante bepalingen in de modelovereenkomsten aan de hand waarvan de
Belastingdienst de arbeidsrelatie beoordeelt zijn geel gearceerd.
• Hiervan mag niet worden afgeweken. Ook niet door in de bepalingen er omheen de
strekking hiervan af te zwakken.
24
26. Algemene modelovereenkomsten
• Geen werkgeversgezag
• Vrije vervanging
• Geen werkgeversgezag en vrije vervanging
- Tussenkomst
- Bemiddeling
- Aanneming van werk
26
27. Branche (sectorale) overeenkomsten
Voor iedereen die werkt volgens de voorwaarden van een branche of beroepsgroep.
Rekening gehouden met gangbare terminologie en sectorale wetgeving, zoals
relevante arbo-regels of met de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg.
Voorbeelden:
- Praktijkwaarneming huis- en tandartsen
- Thuiszorg
- ZZP-ers in de bouw
27
29. Vrijwaring modelovereenkomsten
• De vrijwaring geldt alleen indien in de praktijk volgens de overeenkomst wordt
gewerkt. Incidentele afwijking is toegestaan.
• Wezen gaat voor schijn.
• Termijn van 5 jaar na goedkeuring/publicatie, tenzij wet- en regelgeving wijzigt of
nieuwe jurisprudentie tot stand komt.
• 6 weken gemiddelde doorlooptijd bij aanvraag.
• Vooroverleg: geen beschikking; geen formele mogelijkheden van bezwaar en
beroep.
29
30. Rol van het UWV
Belastingdienst en UWV passen dezelfde wet- en regelgeving toe bij de juridische
kwalificatie van de arbeidsrelatie
Belastingdienst inhoudingsplicht loonheffingen
UWV verzekeringsplicht werknemersverzekeringen
“Schijn zzp-er” kan achteraf bij UWV uitkering aanvragen, indien niet volgens
overeenkomst is gewerkt.
Dit kan leiden tot een correctieverplichting of naheffingsaanslag van de
Belastingdienst. Tenzij beroep op vertrouwensbeginsel door bonafide opdrachtgever.
30
31. Dienstbetrekking
Fiscaal hetzelfde begrip als in het arbeidsrecht.
Máár: Belastingdienst hecht minder waarde aan de bedoeling van partijen en
focust meer op de aard van de arbeidsrelatie en dan met name de gezagsverhouding.
Alle omstandigheden van het geval moeten in onderlinge samenhang worden bezien:
- Vervanging uitgesloten of alleen uit vaste groep.
- Aanwijzingen over representativiteit, omgang met klanten, werktijden, bedrijfskleding, logo’s
op vervoermiddelen en visitekaartjes.
- Werkzaamheden vormen wezenlijk onderdeel van bedrijfsvoering opdrachtgever.
- Opdrachtnemer mag niet voor verschillende opdrachtgevers tegelijk werken.
31
32. Meer aanwijzingen dienstbetrekking
- Doorbetaling loon bij ziekte of vakantie.
- Niet gratis opnieuw doen/aanpassen als niet aan overeengekomen resultaat
wordt voldaan.
- Opdrachtgever bepaalt de hoogte van de beloning voor de werkzaamheden.
- Opdrachtgever is aansprakelijk voor de schade veroorzaakt door opdrachtnemer.
- Opdrachtnemer heeft geen beroepsaansprakelijkheidsverzekering.
- Opdrachtgever zorgt voor gereedschappen, hulpmiddelen en materialen.
32
33. Geoorloofde instructies
Huis- en gedragsregels en protocollen die voor iedereen gelden op de locatie waar de
opdracht wordt uitgevoerd.
- algemene of bijzondere veiligheidsvoorschriften, en/of
- voorschriften ter nakoming van toepasselijke wet- en regelgeving
Opdrachtgever zal deze protocollen en huis- en gedragsregels vóór aanvang van de
werkzaamheden aan zzp’er verstrekken.
33
34. Uitsluiting fictieve dienstbetrekking
Uitsluiten fictieve dienstbetrekking voor gelijkgestelden en thuiswerkers
Voor aanvang van de betaling van de beloning gesloten schriftelijke overeenkomst,
waaruit blijkt dat het de bedoeling is van beide partijen dat de fictieve
dienstbetrekking niet van toepassing is.
Dit hoeft niet in een door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomst te
worden opgenomen.
Opting-out: de opdrachtnemer kan ook geen aanspraak meer maken op een uitkering
ingevolge de werknemersverzekeringen.
34
35. Fictieve dienstbetrekking
Gelijkgestelde:
- Persoonlijk arbeid verrichten op doorgaans tenminste 2 dagen per week tegen
doorgaans minimaal 2/5 van het minimumloon per week
- Voor minimaal een maand
- Niet in de uitoefening van een bedrijf of zelfstandige uitoefening van een beroep
Thuiswerker:
- Thuis persoonlijk arbeid verrichten tegen doorgaans minimaal 2/5 van het
minimumloon per maand
- Voor minimaal een maand
- Niet in de uitoefening van een bedrijf of zelfstandige uitoefening van een beroep
35
36. Ondernemerschap
Duurzame organisatie van arbeid en kapitaal,
met als oogmerk het behalen van winst in het economische verkeer
www.belastingdienst-ondernemerscheck.nl
Vier vragen rondom ondernemerschap:
1) Hoe zelfstandig ben je?
2) Zit er continuïteit in je bedrijf?
3) Loop je ondernemersrisico?
4) Wat is de omvang van je bedrijf?
36
38. Tussenkomst
• Kan een arbeidsovereenkomst zijn met tussenkomstbureau (art. 7:690 BW)
Daarom leiding en toezicht uitsluiten
• Kan een bij wet aangewezen fictieve dienstbetrekking zijn (art. 2a UBLB)
Niet: indien werkzaamheden worden verricht in de uitoefening van een bedrijf of in de
zelfstandige uitoefening van een beroep. Bewijsvermoeden:
- inschrijving KvK, het BTW-nummer;
- afspraken over aansprakelijkheid van de opdrachtnemer
- een concurrentie- en/of relatiebeding dat de Opdrachtnemer niet onredelijk beperkt;
- het risico van non-betaling door de derde
Niet: indien opdrachtnemer hoofdzakelijk werkzaam is voor opdrachtgever op basis
van (opvolgende) opdrachten van (gezamenlijk) langere duur dan gelet op de aard van
de werkzaamheden gebruikelijk is.
38
39. Bemiddeling
• Bemiddelaar bemiddelt bij de totstandkoming van overeenkomst tussen
opdrachtgever en opdrachtnemer en stapt er zelf tussenuit.
• Er ontstaat geen dienstbetrekking tussen bemiddelaar en opdrachtnemer.
• Mogelijk wel een dienstbetrekking tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.
Vaak doet bemiddelaar meer:
• Contract tussen opdrachtgever en opdrachtnemer opstellen
• Facturen namens opdrachtnemer verzenden
• Factoring
Modelovereenkomst van Belastingdienst (22 p) om (fictieve) dienstbetrekking uit te
sluiten.
39
40. Payrolling
• Lijkt op uitzending, maar opdrachtgever brengt zelf werknemer aan bij payroll
bedrijf (‘allocatiefunctie’ ontbreekt)
• Werknemer treedt in dienst van payroll bedrijf om uitsluitend ingeleend te
worden door de opdrachtgever.
Arbeidsrechtelijke discussie.
40
41. Contract met B.V. opdrachtnemer
- Voorheen VAR-dga: werkzaamheden door dga voor rekening en riscio van de B.V.
- B.V. heeft reële betekenis (zelfstandig ondernemer)
- Dga in dienst van B.V.
- Geen gezagsverhouding en dus geen dienstbetrekking met Opdrachtgever
(tussenkomst)
- Wel beheersbaar risico op inlenersaansprakelijkheid
41
42. Commissaris en toezichthouder
• Fictieve dienstbetrekking commissaris afgeschaft per 1-1-2017
• M.i.v. 1 mei 2016 kunnen commissaris en onderneming samen
overeenkomen de arbeidsrelatie niet aan te merken als fictieve
dienstbetrekking (opting-out).
• Per 1 januari 2017 ten behoeve van 30%-regeling opting-in
mogelijk.
42
43. Veel gestelde vragen
- Lopen we risico bij een zzp-er die voor langere tijd wordt
ingehuurd en maar één opdrachtgever heeft?
- Kan met een zzp-er nog wel een relatiebeding worden
overeengekomen?
- Moeten voor 1 mei afgesloten overeenkomsten worden omgezet
naar een modelovereenkomst?
- Moet ik voor elke klus een nieuwe modelovereenkomst opstellen?
- Is het een oplossing om de zzp-er een vergoeding te vragen voor
door hem/haar gebruikte hulpmiddelen van de opdrachtgever?
- Zie ook Bijlage Kamervragen 19 mei jl., binnengekomen vragen
DBA.
43
44. Evaluatie Wet DBA
Commissie Modelovereenkomsten Wet DBA
Panel van deskundigen krijgt toegang tot alle (model)overeenkomsten die
goedgekeurd door de Belastingdienst.
Voor het einde van dit jaar brengt de Commissie haar rapport uit.
Niet duidelijk is wat er geschiedt indien de Commissie vaststelt dat een beoordeling
geheel of gedeeltelijk onjuist is geweest.
Betekent dat de eventuele verleende ‘goedkeuring’ wordt ingetrokken?
Kortom, nog tal van onduidelijkheden.
44
45. Afschaffing VAR: hoe nu verder?
III. Arbeidsrechtelijke opties
• Vaststelling bestaande relaties
• Vogelvlucht gevolgen arbeidsovereenkomst
• “Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
46. Vaststelling bestaande relaties
1. Inventariseer welke arbeidsrelaties binnen uw organisatie aanwezig zijn.
Let op: administratie en praktijk!
2. Categoriseer deze aan de hand van onderdeel I
Let op: bedoeling en uitvoering
3. “Red flag” de “zelfstandige” verhoudingen die op basis van deze inventarisatie
arbeidsverhoudingen (b)lijken
4. Bepaal wat met deze gevallen te doen:
i. Voortzetten (en risico incalculeren?)
ii. Beëindigen of wijzigen?
iii. Arbeidsverhouding vastleggen?
5. Nieuwe gevallen: ga alleen samenwerking aan op basis van DBA-proof
opdrachtovereenkomst (tenzij bewuste keuze voor i of iii)
46
48. Vogelvlucht gevolgen arbeidsovereenkomst
Wat betekent dat nu “het entreebiljet”
Onderstaande ter indicatie, niet uitputtend….
1. Goed werkgeverschap
2. Wet Minimum Loon en Minimum Vakantiebijslag (WML)
3. Loondoorbetaling bij ziekte en zwangerschap
4. Re-integratie bij ziekte
5. Werkgeversaansprakelijkheid
6. Gesloten ontslagstelsel
- redelijke grond
- geen herplaatsingsmogelijkheden
7. Transitievergoeding
8. Verplichtingen uit mogelijk toepasselijke cao
9. Etc.
48
49. “Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
49
OPTIE I: Aangaan arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
Ketenregeling artikel 7:668a BW
• Was: 3 (contracten) x 3 (jaar) x 3 (maanden tussenpoos)
Is: 3 (contracten) x 2 (jaar) x 6 (maanden tussenpoos)
• Onbeperkte afwijking bij cao is in beginsel aan banden gelegd tot maximaal:
6 (contracten) x 4 (jaar) x 6 (maanden tussenpoos) in geval van:
i. Uitzendovereenkomst; of
ii. Functies waarvan de intrinsieke aard van de bedrijfsvoering verlenging van de ketenregeling eist.
• Wet laat mogelijkheid open om ketenregeling bij cao in het geheel buiten werking te laten stellen
voor bepaalde functies
• Ketenregeling geldt niet voor enkele wettelijk uitgezonderde gevallen
50. “Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
50
OPTIE I: Aangaan arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
51. “Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
51
OPTIE I: Aangaan arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
Let op: Opvolgend werkgeverschap
Er is sprake van opvolgend werkgeverschap indien verschillende werkgevers ten aanzien van
de verrichte arbeid redelijkerwijze geacht moeten worden elkaars opvolger te zijn ongeacht
of inzicht bestaat in de hoedanigheid en geschiktheid van de werknemer.
- het moet gaan om (nagenoeg) dezelfde werkzaamheden
- voor werkgevers die juridisch niet dezelfde zijn
Denk bijvoorbeeld aan:
- uitzendkrachten
- werknemers werkzaam voor verschillende entiteiten van eenzelfde organisatie
52. “Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
52
OPTIE I: Aangaan arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
Voorbeeld I
• Opdrachtnemer werkt op basis van opdrachtovereenkomst 18 maanden voor
opdrachtgever
• Opdrachtgever doet “de DBA check”
• Opdrachtgever constateert dat samenwerking niet voldoet en heeft voldaan aan eisen
maar wenst wel voort te zetten
• Opdrachtgever besluit een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd aan te bieden voor 12
maanden
• Loopt deze arbeidsovereenkomst van rechtswege af na 12 maanden?
53. “Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
53
OPTIE I: Aangaan arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
Uitwerking Voorbeeld I
• Als de nieuwe arbeidsovereenkomst voor 12 maanden wordt aangegaan met een
tussenpoos van maximaal 6 maanden, geldt dat er 18 + 12 = 30 maanden in
arbeidsverhouding kunnen zijn gewerkt
• Bij het overschrijden van de 24e maand is de arbeidsovereenkomst op grond van de
ketenregeling mogelijk al geconverteerd in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd
54. “Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
54
OPTIE I: Aangaan arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
Voorbeeld II
• Als Voorbeeld I, maar
• Opdrachtgever II, een zustermaatschappij van Opdrachtgever I, besluit een
arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd aan te bieden voor 12 maanden
• Loopt deze arbeidsovereenkomst van rechtswege af na 12 maanden?
55. “Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
55
OPTIE I: Aangaan arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
Uitwerking Voorbeeld II
• Als de nieuwe arbeidsovereenkomst voor 12 maanden wordt aangegaan met een
tussenpoos van maximaal 6 maanden, geldt dat er 18 + 12 = 30 maanden in
arbeidsverhouding kunnen zijn gewerkt
• Bij het overschrijden van de 24e maand kan de arbeidsovereenkomst op grond van de
ketenregeling mogelijk al geconverteerd zijn in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde
tijd
• Als het werk (nagenoeg) gelijk blijft zijn I en II opvolger van elkaar en telt het
arbeidsverleden samen
56. “Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
56
OPTIE II: Oproepovereenkomst
Voorovereenkomst
• iedere aanvaarde oproep = een arbeidsovereenkomst voor duur van oproep
• vierde oproep = arbeidsovereenkomst voor OT
• alleen loon over gewerkte uren (min. 3 uur, uitgaande van…)
• geen verplichting op te roepen door werkgever, geen verplichting gehoor
werknemer
• “incidenteel werk”
Overeenkomst met uitgestelde prestatieplicht (MUP)
• arbeidsovereenkomst voor BT of OT
• alleen loon over gewerkte uren (min. 3 uur, uitgaande van…)
• verplichting op te roepen door werkgever bij werk, verplichting gehoor te geven
door werknemer
• “werk met zekere regelmaat”
57. OPTIE II: Oproepovereenkomst
57
“Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
Voorovk BTI BTII BTIII OT
OI OII OIII OIV
OPTIE II: Oproepovereenkomst
59. “Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
59
OPTIE II: Oproepovereenkomst
Bijzondere aandachtspunten
• MUP kan 0-uren of min/max contract (voor wat betreft oproepclausule) zijn
• Rechtsvermoeden omvang arbeidsovereenkomst artikel 7:610 b BW
- bij onduidelijke of niet overeengekomen omvang
- indien omvang structureel meer is dan overeengekomen
• (Geen) toepassing rechtsvermoeden alsnog mogelijke “werking” o.g.v. artikel 7:611 BW
• HR Van Hertum/Connexxion: recht op loon bij niet oproepen o.g.v. artikel 7:611 BW
60. “Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
60
OPTIE III: Inleen
Uitzenden
Detachering
Payrolling
61. OPTIE III: Inleen - uitzenden
61
Inlener
Uitzendkracht Uitzendbureau
Arbeidsovereenkomst
Ovk tot inlening
Uitzending
“Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
62. 62
De arbeidsovereenkomst:
• waarbij werknemer door werkgever
• in het kader van de uitoefening van beroep of bedrijf van de werkgever
• (werknemer wordt) ter beschikking gesteld aan een derde
• krachtens opdracht door derde aan werkgever
• waarbij arbeid wordt verricht door werknemer onder leiding en toezicht van die derde.
“Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
OPTIE III: Inleen - uitzenden
63. 63
Indien er sprake is van een uitzendovereenkomst als bedoeld in artikel 7:690 BW dan gelden er
specifieke regels, o.a.:
• Artikelen 7:690 t/m 691 van afdeling 11 van BW
- opschorting artikel 7:668a BW
- uitzendbeding
• Specifieke bepalingen uit de cao
• WAADI (Loonverhoudingsnorm)
“Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
OPTIE III: Inleen - uitzenden
64. OPTIE III: Inleen - detachering
64
• Detachering betreft geen wettelijk geregelde definitie
• Een vorm van flexibele arbeidsrelatie
• Kan een uitzendarbeidsovereenkomst betreffen indien voldaan wordt aan de vereisten van
artikel 7:690 BW, maar dat hoeft niet
• Daarbij maakt het niet uit hoe de aard van de relatie wordt genoemd
(“arbeidspooling”, “detachering”, “ter beschikking stelling”, etc.)
“Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
OPTIE III: Inleen - detachering
65. OPTIE III: Inleen – uitzenden | detachering
65
Uitzendarbeid
• Opdrachtgever instrueert werknemer in de arbeid
• Opdracht/werkzaamheden behoren tot de gebruikelijke arbeid van een opdrachtgever
Detacheringsarbeid
• Opdrachtnemer instrueert werknemer
• Opdracht/werkzaamheden behoren tot niet de gebruikelijke arbeid van een opdrachtgever
(specialistische kennis)
Dientengevolge kan detachering zich in die zin van uitzendarbeid onderscheiden, doordat het
gezag over de werkzaamheden niet bij de inlener maar bij de uitlener ligt
“Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
66. OPTIE III: Inleen – payrolling
66
• Payrolling betreft geen wettelijk geregelde definitie
• Opdrachtgever werft werknemer
• Payrollonderneming neemt (formeel) werkgeverschap op zich
• Werknemer staat exclusief ter beschikking van Opdrachtgever en onder diens gezag
• Valt payrolling onder een uitzendovereenkomst als bedoeld in artikel 7:690 BW (geen
allocatiefunctie?)
• Kan tussen Opdrachtgever en werknemer niet (toch) een materiele arbeidsovereenkomst
bestaan?
“Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
67. OPTIE III: Inleen
67
Wat zijn in dit kader enkele aandachtspunten t.a.v. inleenconstructies?
• Kosten
• Aanname opvolgend werkgeverschap, waardoor voorafgaand arbeidsverleden als
“zelfstandige” alsnog in de keten meetelt > maar wie loopt dat risico?
• Doorprikken formeel werkgeverschap en aanname materieel werkgeverschap met inlener
“Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
68. OPTIE III: Inleen
68
“Oh jee, geen ZZP” – Wat zijn de opties?
Payrolling
- Literatuur verdeeld: Zwemmer vs. Verburg
- Lagere rechtspraak verdeeld, bijvoorbeeld:
- Ktr. Almelo 11 maart 2014 (JIN 2014/81)
- Ktr. Amsterdam 13 februari 2014 (JAR 2014/147)
• Verhaal niet-betaald salaris > Wet Aanpak Schijnconstructies (‘WAS’)
• Payroll werknemers meenemen in afspiegeling > Ontslagregeling