Per 1 mei 2016 gaat de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) in. Daarmee komt er een eind aan de VAR voor zzp'ers. Voortaan kunnen zzp'ers en hun opdrachtgevers een modelovereenkomst sluiten bij het aangaan van een opdracht.
3. Huidige situatie: de VAR
Verklaring Arbeids Relatie:
Bedoeld om duidelijkheid te geven of opdrachtgever loonheffingen moet inhouden
Zzp-er geeft bij aanvraag VAR vooraf antwoord op o.a. volgende vragen:
- Hoeveel uren besteedt u aan uw bedrijf?
- Hoeveel opdrachtgevers verwacht u?
- Is het risico voor u als een opdrachtgever niet tevreden is over uw werk?
- Kunt u de VAR-werkzaamheden meestal zonder toestemming van een opdrachtgever door
iemand anders laten uitvoeren?
- Maakt u reclame?
- Investeert u?
Opdrachtgever gevrijwaard voor naheffingen bij VAR WUO / DGA
4. Nadelen van de VAR (1)
Eenzijdig in te vullen → opdrachtnemer is verantwoordelijk
Gewenste antwoorden zijn al bekend
Alleen opdrachtnemer aansprakelijk
Biedt alleen opdrachtgever “zekerheid”
5. Nadelen van de VAR (2)
Werkt niet altijd zoals bedoeld:
Voorbeeld: bouwvakker ontslagen bij bouwbedrijf → daarna als zzp-er aan de slag.
Zelfde overall, machines, collega’s (= schijnzelfstandigheid)
Bij schijnzelfstandigheid:
- Overheid loopt inkomsten mis: loonheffingen / premies sociale verzekeringen
- Onterecht toegekende ondernemersaftrek
Doorgeslagen flexibilisering → Bijna 1 miljoen zzp-ers
- 36% gedwongen zzp-er
- 31% zou liefst in loondienst werken
- 55% wordt bedreigd wanneer zelfstandigenaftrek komt te vervallen
- 28% raakt financieel in de problemen bij ziekte
Conclusie: Geen geld meer om het sociale stelsel te financieren
6.
7. Nieuwe situatie: wet DBA
Géén VAR - hoe nu verder?
Opdrachtgever en opdrachtnemer beoordelen samen arbeidsrelatie
Stappenplan: Hoe doe je dat?
1. Is er sprake van een dienstbetrekking?
2. Is er sprake van een fictieve dienstbetrekking?
3. Is er sprake van een ondernemer?
8. 1. Dienstbetrekking?
Loon:
Persoon ontvangt een beloning hoger dan alleen een onkostenvergoeding
Persoonlijk:
Werkzaamheden dienen persoonlijk te worden uitgevoerd
Gezagsverhouding:
Onder leiding en toezicht
9. 2. Fictieve dienstbetrekking? (1)
Arbeidsrechtelijk géén werknemer, maar wel gedeeltelijk dezelfde bescherming.
Opdrachtgever moet de opdracht behandelen als een echte dienstbetrekking
→ inhouden en betalen van loonheffingen
Voorbeeld: gelijkgestelden
Iemand die in maatschappelijk opzicht gelijk kan worden gesteld aan iemand die in
echte dienstbetrekking werkt en aan de volgende voorwaarden voldoet:
- Doorgaans 2 dagen per week werkt
- Samenwerking minstens 1 maand
- Ten minste 40% van minimumloon (= € 600,-)
Uitzondering: ondernemer
11. Introductie Modelovereenkomst
Werk je als een ondernemer (zzp-er)?
Opdracht vastleggen in een overeenkomst van opdracht.
BD: “Zolang de zzp-er en de opdrachtgever volgens deze modelovereenkomsten
werken, weet de opdrachtgever zeker dat hij geen loonheffingen hoeft in te
houden.”
Waarom werken met modelovereenkomst?
• Overeenkomst biedt zekerheid wanneer er onzekerheid bestaat over hoe de
samenwerking gekwalificeerd moet worden
• Goodwill tonen aan Belastingdienst
• Laat zien dat je nadenkt over werkzaamheden
12. Type Modelovereenkomsten
Algemene overeenkomsten
- Geen werkgeversgezag
- Vrije vervanging
- Tussenkomst
- Vervoer
- Aanneming van Werk
Overeenkomsten voor branches en beroepsgroepen
- Praktijkwaarneming tandartsen (voorgelegd door KNMT, ANT en VvAA)
- Kunst- en cultuureducatie (brancheovereenkomst)
- Artiest individueel (voorgelegd door 7 belangenorganisaties)
Individuele overeenkomsten
- Muziekonderwijzer
- Tennisleraar
- Software- en gamesontwikkelaar
13. Modelovereenkomst – FAQ (1)
Hoe lang is de modelovereenkomst geldig?
5 jaar
Wie kan een modelovereenkomst voorleggen?
Brancheorganisaties en individuele Opdrachtgevers en Opdrachtnemers.
Hoelang mag een zzp-er voor 1 opdrachtgever werken?
In absolute zin is er geen maximum.
Kun je dit bij een lange termijn aannemelijk maken? Dat is per situatie verschillend.
Wanneer ben ik als opdrachtgever gevrijwaard van naheffingen?
Alleen als de werkelijkheid overeenkomt met wat is afgesproken in de
modelovereenkomst.
Geeft de modelovereenkomst ook zekerheid over status ondernemer?
Het zegt niets over het ondernemerschap, maar wel over eventuele naheffingen.
14. Modelovereenkomst – FAQ (2)
Is de modelovereenkomst verplicht?
Nee. Net als de VAR is de modelovereenkomst niet verplicht.
Zijn er nu meer/minder mogelijkheden dan met de VAR?
Wat nu al niet kan, kan straks ook niet.
Wat houdt de implementatietermijn in?
Tot 1 mei 2017 geldt de implementatietermijn (toezicht en begeleiding door
Belastingdienst). De inspanningsverplichting ligt bij de Opdrachtgever, bij hen
ligt ook de verantwoordelijkheid en het risico bij fraude met naheffingen en een
boete als gevolg.
Hoe moet ik aantonen dat ik een modelovereenkomst gebruik?
Gebruik letterlijk de overeenkomst van de site van de Belastingdienst. Of verwijs
simpelweg naar het nummer van de betreffende overeenkomst.
15. Effecten van de DBA
Belastingdienst: “De DBA herstelt de balans in verantwoordelijkheid tussen
opdrachtgevers en zzp-ers en stelt ons in staat te handhaven. Daarnaast
verlaagt het de administratieve lasten voor zzp-ers en hun opdrachtgevers.”
Doel Belastingdienst: Meer te besteden aan sociale stelsel
Verantwoordelijkheid juistheid bij opdrachtnemer én opdrachtgever
Bij constatering schijnzelfstandigheid
→ misgelopen werkgevers- en werknemerslasten | Naheffen + boetes
Voortaan bedrijfsrisico bij inhuur zzp-er
Aantal opdrachten voor zzp-ers kan teruglopen door terughoudendheid
opdrachtgevers
16. Inspanningsverplichting
Opdrachtgevers en opdrachtnemers krijgen van 1 mei 2016 tot 1 mei 2017 de
gelegenheid om, waar nodig, hun werkwijze aan te passen op de nieuwe wet
Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA).
In de genoemde periode houdt de Belastingdienst wel toezicht, maar vooral in de vorm
van voorlichting over de nieuwe werkwijze en het bieden van een helpende hand bij de
implementatie.
Arbeidsrelatie
Er geldt wel een inspanningsverplichting in het implementatiejaar. Dit betekent dat de
opdrachtgever en opdrachtnemer actief bezig moeten zijn de arbeidsrelatie zodanig
vorm te geven dat er buiten dienstbetrekking wordt gewerkt.
17. Implementeren Wet DBA
1. Inventarisatie
- Voor welke opdrachtgevers werk je?
- Wat voor type opdrachten voer je uit?
- Hoe lang word je ingehuurd?
- Wat zijn de huidige afspraken?
2. Nieuw beleid
- Bepaal opnieuw arbeidsrelatie
- Bepaal met welke modelovereenkomst je wilt werken.
3. Duidelijke afspraken
- Leg afspraken vast met alle opdrachtgevers
- Hoe zorg je ervoor dat dat de afspraken overeenkomen met de praktijk?
- Welke proces- en beheersmaatregelen zet je in?
18. Geen zzp-er… wat dan?
1. In loondienst
2. Payrolling via Tentoo
- zelfstandige op loonlijst van Tentoo
- Tentoo draagt loonheffingen af
- geen modelovereenkomst nodig
- mag onder gezag werken
Voordelen voor Opdrachtgevers
- geen risico’s op naheffingen en boetes
- zelfstandige is net zo flexibel in te huren als een zzp-er
- géén doorbetalingsplicht bij ziekte, vakantie of stoppen van de samenwerking
Voordelen voor zelfstandige
- aantrekkelijker voor opdrachtgever (géén risico)
- verzekerd voor WW, ZW, WIA
- mogelijkheid om voor 1 opdrachtgever te werken
- nog steeds zelfstandig werken