M.E. Mutlu, Ö. Özöğüt, BTIE 2004 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı ve Sergisi konferansı dahilinde "BTIE 2004 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı ve Sergisi Bildiriler Kitabı" bildiri kitapçığındaki "Açıköğretim'de e-Öğrenme'nin Yapıtaşları", 147-150 pp., Ankara, Türkiye, 20-22 Mayıs 2004

1. Açıköğretimde
e-Öğrenmenin Yapıtaşları
Açıköğretim Fakültesinde e-Öğrenme
Uygulamaları
Yrd. Doç. Dr. M. Emin Mutlu
Öğr. Gör. Özlem Özöğüt Erorta
BTIE 2004
Anadolu Üniversitesi
21 Mayıs 2004

2. Açıköğretim Sistemi
 Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi 1982
yılında iki lisans programında 29.000 öğrenciyle
başladı.
 Günümüzde Açıköğretim Sisteminde 7 farklı
lisans ve 19 önlisans programı bulunmaktadır.
Bu programlara Türkiye, KKTC ve Avrupa
ülkelerinde yaşayan Türk vatandaşlarından
oluşan 850.000’den fazla öğrenci kayıtlıdır.

3. Açıköğretimin Geleneksel Bileşenleri
 Kitap (3 milyondan fazla cilt)
 Televizyon Programları (1.000 program)
 Yüz yüze Akademik Danışmanlık Hizmetleri (65
merkezde 653 öğretim üyesi)
 Örgün Sınavlar (60.000 salonda, 190.000 görevli)
 Büro Hizmetleri (87 Büro)

4. Açıköğretimde e-Öğrenme
 “e-Sınav”
 “e-Alıştırma”
 “e-Kitap”
 “e-Televizyon”
 “e-Danışmanlık”

5. e-Sınav
85 ayrı ders için uygulanan
deneme sınavlarında yaklaşık
olarak 10 bin soru bulunuyor.
Deneme sınavlarına giren bir öğrenci,
fakülte, bölüm, sınıf, ders ve sınav türü
seçiyor. Sorular her defasında rassal
olarak seçilip ekrana geliyor. Öğrenci
soruları verilen sürede cevaplamaya
çalışıyor ve değerlendirebiliyor. Öğrenci,
doğru ve yanlış cevap sayısını ve hangi
ünitede başarılı ya da başarısız
olduğunu öğrenerek, çalışmalarını
yönlendirebiliyor.
Deneme sınavlarından,
şimdiye kadar 300 bin
öğrenci yararlandı.
Gerçekleşen sınav adedi ise
13 milyondan fazla.
ULAKNET üzerinden http://ds.anadolu.edu.tr
TTNET üzerinden http://ds.aof.edu.tr

6. e-Alıştırma
İnternet ortamında yayınlanmakta olan
alıştırma yazılımları birbirine entegre
olarak sunulmuş aşağıdaki bileşenlerden
oluşmaktadır:
 Konu anlatımını, soru çözüm
yöntemlerini, alıştırma ve test
sorularını ve yardımcı (sözlük,
hesap makinası, vb. gibi) araçları
barındıran ders yazılımı
 Ünitelere ait televizyon
programları

 E-kitap
 Deneme sınavları ve diğer
yardımcı kaynaklara bağlantılar.
ULAKNET üzerinden http://dersler.anadolu.edu.tr
TTNET üzerinden http://dersler.aof.edu.tr

7. e-Alıştırma
Alıştırma yazılımlarında
yer alan bilgisayar
destekli eğitim
programları;
 Öğrencilere farklı bir
öğrenme yöntemi
sunmaktadır.
 BDE programları, daha
çok etkileşimli
alıştırmalar ve soru
cevap biçiminde
hazırlanmıştır.
 Ders kitabını okuyan ve
televizyon
programlarını izleyen
öğrencilere bilgilerini
pekiştirme ve problem
çözme becerilerini
arttırma olanağı
sunmaktadır.
ULAKNET üzerinden http://dersler.anadolu.edu.tr
TTNET üzerinden http://dersler.aof.edu.tr

8. e-Alıştırma
 Alıştırma yazılımlarından,
yayına başlandığı 1 Ekim 2003
tarihinden bugüne kadar
yaklaşık 35.000 öğrenci
yararlanmıştır.
 Hazırlanan
derslerle,
1.482.000 öğrenci-
ders kitlesine erişim
hedeflenmektedir.
ULAKNET üzerinden http://dersler.anadolu.edu.tr
TTNET üzerinden http://dersler.aof.edu.tr

9. e-Alıştırma

10. Açıköğretim Sistemindeki Bazı Bölümlerde
İnternet Destekli Derslerin Oranı
Fakülte Öğrenci 2003-2004 2004-2005
Sayısı Gerçekleşen Planlanan
İşletme Fakültesi İşletme Bl. 237.179 %35 %78
İktisat Fakültesi İktisat Bölümü 45.887 %28 %60
İktisat Fakültesi Kamu Yönetimi 101.378 %28 %71
İktisat Fakültesi Maliye Bölümü 18.492 %28 %60
İktisat Fakültesi Çalışma 17.153 %28 %64
Ekonomisi ve End. İlişkiler Bl.
Muhasebe Önlisans Programı 23.396 %31 %75
Mahalli İdareler Önlisans Prg. 4.623 %31 %68
Bankacılık ve Sigortacılık 10.069 %37 %56
Sağlık Kurumları İşletmeciliğ 13.826 %37 %56
Turizm ve Otel İşletmeciliği 10.113 %31 %50
Bilgi Yönetimi Önlisans Prog. 202 %87 %87

11. Açıköğretim Sistemindeki Bazı Bölümlerde İnternet
Destekli Derslerin Oranı
Dönem Hedef Kitle (Öğrenci- Toplam Öğrenci-
Ders Sayısı) Ders Sayısına Oranı
(2003 Rakamlarıyla)
2003 - 2004 1.447.000 %33
(Gerçekleşen)
2004 - 2005 3.153.000 %72
Planlanan
2005 - 2006 3.860.000 %88
Planlanan

12. e-Kitap
Ders kitaplarının, içerik ve görsel
olarak yeniden hazırlanmasının yanı
sıra, elektronik ortama aktarılması ve
internet aracılığıyla dağıtımı sağlandı.
57 adet ders kitabına ait tüm
bileşenler (kapak, önsöz,
içindekiler, üniteler, cevap
anahtarı, kaynakça ve dizin
bölümleri) PDF dosya
türüne dönüştürüldü.
İnternette yayınlanmaya
başlanan PDF formatındaki
ders kitaplarından, 15 Aralık
2003 tarihinden günümüze
kadar 32.000 öğrenci
yararlandı.
ULAKNET üzerinden http://kitaplar.anadolu.edu.tr
TTNET üzerinden http://kitaplar.aof.edu.tr

13. e-Televizyon
Derslere ait televizyon programlarının
sayısallaştırılmış dosyaları internette
yayınlanmaya başlandı.
Öğrenciler televizyon programlarını
kendi bilgisayarlarına indirerek
istedikleri anda istedikleri sayıda
seyredebilmektedirler.
Videolar en son teknolojiyle
sıkıştırılmaktadır. Kabul
edilebilir bir kalitedeki
videonun dakikası yaklaşık
1 MB büyüklüğündedir.

14. e-Danışmanlık
 Açıköğretim Fakültesine öğrencilerden yılda
yaklaşık 20.000 e-mektup gelmektedir.
 Bu uygulamayı tüm derslere yönelik olarak
genişleterek, öğrencilerin doğrudan konu
uzmanlarına akademik soru sormaları ve bu
soruların en kısa sürede yanıtlanması sistemi
geliştirilecektir.

15. Tümleşik e-Öğrenme Sistemi
Bilgisayar alanında çalışan ve bu konuda
uzaktan öğrenim görmek isteyen adaylar
için internete dayalı Bilgi Yönetimi Önlisans
Programı açıldı.
 Güncel uygulama yazılımlarını
İnternet ortamında öğretmek
 Yazılımları kullanarak, işletme
problemlerini çözme becerileri
kazandırmak
 İnternet ortamında birlikte
çalışma deneyimi vermek
 İşletmelerde Bilgi Yönetimi
yöntem ve kavramlarını
kazandırmak
ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr
TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

16. Bilgi Yönetimi Önlisans Programı
Bileşenler
 İnternet Ortamındaki Dersler
 CD-ROM Ortamında Videolar
 Yardımcı Kitaplar
 Lisanslı Yazılımlar
 Online Akademik
Danışmanlık Hizmeti
 İletişim Hizmetleri
 Erişim Hizmetleri
 Ödevler
 Sınavlar
 Destek Hizmetleri
 Sanal Şirket Uygulamaları
ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr
TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

17. Bilgi Yönetimi Önlisans Programı
Sanal Şirket Uygulamaları
 Uygulamalı derslerde Sanal
şirket üzerinden
gerçekleştirilen 275
uygulama
 Her hafta uygulamalı
derslerden bir ödev olmak
üzere 1. sınıfta 20 bireysel
ödev, 2. sınıfta 12 bireysel 12
ekip ödevi
 Rol tabanlı eğitim ile
Program boyunca 300
işletme problemine çözüm
bulma deneyimi
http://www.anayay.com
http://ekip.aof.edu.tr

18. Bilgi Yönetimi Önlisans Programı
Akademik ve Teknik
Danışmanlık
 Her uygulamalı ders için
günde 4 saat, haftada 20 saat
Akademik Danışmanlık
Hizmeti
 Her ders için 5 akademik
danışman 11 ders için toplam
55 akademik danışman ve
haftada 220 saat Akademik
Danışmanlık
 7 gün, günde 15 saat destek
hizmeti
E-posta
Forum
Sohbet odası
Ders Arası
TTNET üzerinden http://dersarasi.aof.edu.tr

19. Diğer…
 Bilgisayar Laboratuvarları (6 ilde internete bağlı)
 CD-ROM’lar (2000-2001 öğretim yılında
250.000 adet dağıtıldı)
 Videokonferans Uygulamaları (KKTC ile
haftada 6 gün 13 derse ait akademik danışmanlık
hizmeti verilmektedir.)
 Sanal Sınıf Uygulaması (İÖLP’ında pilot
uygulama)

20. Bilgisayar Laboratuvarları
Akademik danışmanlık hizmetlerinin,
daha çok dersin, daha çok öğrenciye;
bilgisayar destekli öğretim olanakları
ile sunulması amacıyla, ders
yazılımları hazırlanmaya başlandı.
Bu kapsamda 14 ilde 1 ana, 20-30
öğrenci bilgisayarından oluşan
bilgisayar laboratuvarı kuruldu.
Bilgisayar laboratuvarlarında
kullanılmak üzere kullanımı kolay,
yönlendirici, problem çözüm yollarını
etkileşimli olarak öğrenciye gösteren,
konuları özetleyen, bireysel
değerlendirme olanağı sunan, çeşitli
yardımcı araçlar barındıran özelliklere
sahip, 16 derse ait yazılım üretildi.

21. Çokluortam CD-ROM’ları
Farklı birimler tarafından hazırlanan eğitim
materyallerinin öğrenciye aynı ortamda  Genel Matematik
sunulması amacıyla çoklu ortam cd-rom’ları
hazırlanmaya başlandı.
 Atatürk İlkeleri ve
İnkılâp Tarihi
2000-2001
Öğretim Yılı için
250.000 adet
basıldı

22. Çokluortam CD-ROM’ları
Çokluortam CD-ROM Bileşenleri
 Uzaktan öğretim yönergesi
 Alıştırma yazılımı
 Dersin kitabının PDF dosyası
 Dersin TV programları
 Deneme sınavlarına bağlantı

23. Videokonferans Teknolojisi
1999’da Kazakistan Ahmet Yesevi
Uluslararası Türk Kazak
Üniversitesi, Ekonomi Bölümü
öğrencileri, Pazarlama derslerini
bu uygulamayla Anadolu
Üniversitesi’nden aldılar.
2001-2002 öğretim yılından
itibaren KKTC’ye haftada on saat
akademik danışmanlık dersleri
yürütüldü.
2003-2004 öğretim yılında da
Mart Haziran aylarında
KKTC’deki öğrencilere yönelik
olarak 13 farklı ders için 6 gün ve
18 saat danışmanlık dersleri
yürütülmektedir.

24. Sanal Sınıf Uygulaması
 İngilizce Öğretmenliği Lisans
Programı öğrencilerine yönelik olarak
başlatılan sistemde, öğrenci ile
öğretmen arasında sanal bir sınıf
ortamı yaratılarak uzak sınıflarda
etkileşimli eğitim amaçlanmaktadır.
Sanal sınıf uygulamasıyla verilen dersi
kaydedilebilmekte, öğrenciler
istedikleri zaman internet üzerinden
tekrar izleyebilmektedir.
Bir merkezden eğitim alan çok sayıda
uzak elektronik sınıf yoluyla, dil
eğitiminde etkin ve verimli bir model
olma potansiyelindedir.

25. Sonuç
 “Açık e-Öğrenme” de yüksek kalitede hazırlanmış
eğitsel içerik çok sayıda öğrenciye ücretsiz olarak
dağıtılmaktadır.
 “Açık e-öğrenme” uygulamalarıyla Açıköğretim
Fakültesi Türkiye’nin en büyük e-öğrenme sunucusu
durumuna gelmiştir.
 2006 yılı sonuna kadar Açıköğretim sisteminde
internete dayalı eğitim oranının yüzde 90’a
yaklaşması hedeflenmektedir.