การฉายภาพประชากรข้าราชการไทยใน 30 ปีข้างหน้า โดย อาจารย์ ดร. อานนท์ ศักดิ์วรวิชญ์ รศ.ดร.เดือนเพ็ญ ธีรวรรณวิวัฒน์ ผศ. ดร. ปรีชา วิจิตรธรรมรส รศ. ดร. พาชิตชนัต ศิริพานิช วศิน แก้วชาญค้า

โดย อาจารย์ ดร. อานนท์ ศักดิ์วรวิชญ์ รศ.ดร.เดือนเพ็ญ ธีรวรรณวิวัฒน์
ผศ. ดร. ปรีชา วิจิตรธรรมรส ผศ. วีณา ฉายศิลปรุ่งเรือง รศ. ดร. โอม ศรนิล
รศ. ดร. พาชิตชนัต ศิริพานิช วศิน แก้วชาญค้า วทม. (NIDA)
The First NIDA Business Analytics and Data Sciences Contest/Conference
วันที่ 1-2 กันยายน 2559 ณ อาคารนวมินทราธิราช สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
https://businessanalyticsnida.wordpress.com
https://www.facebook.com/BusinessAnalyticsNIDA/
-สร้างตารางชีพได้อย่างไร -นําตารางชีพไปใช้อะไรได้บ้าง
-การฉายภาพประชากร (Demographic Projection) ทําอย่างไร
-รู้หรือไม่ว่าอีก 30 ปีข้างหน้า อายุเฉลี่ยข้าราชการไทยจะสูงถึง 55 ปี
-รู้หรือไม่ว่าอีก 30 ปีข้างหน้า รัฐบาลต้องดูแลข้าราชเกษียณและผู้มีสิทธิ์เบิกจ่ายค่า
รักษาพยาบาลกี่คนต่อข้าราชการที่ยังรับราชการหนึ่งคน
-สังคมข้าราชการไทยกําลังจะเป็นสังคมผู้สูงอายุอย่างเต็มวัย?
การฉายภาพประชากรข้าราชการไทยใน 30 ปีข้างหน้า
นวมินทราธิราช ห้อง 4001, 1 กันยายน 2559 เวลา 13.30-14.30 น.

การฉายภาพประชากรของข้าราชการไทยและสมาชิกในครอบครัว
ที่มีสิทธิเบิกค่ารักษาพยาบาล ในปีงบประมาณ 2558-2588
อาจารย์ ดร. อานนท์ ศักดิ์วรวิชญ์
รองศาสตราจารย์ ดร. เดือนเพ็ญ ธีรวรรณวิวัฒน์
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ปรีชา วิจิตรธรรมรส
ผู้ช่วยศาสตราจารย์วีณา ฉายศิลปรุ่งเรือง
รองศาสตราจารย์ ดร. โอม ศรนิล
รองศาสตราจารย์ ดร. พาชิตชนัต ศิริพานิช
นายวศิน แก้วชาญค้า
1 กันยายน 2559

บทนา
-สังคมสูงอายุ (Aging society)
-ร้อยละ 33.86 ของข้าราชการมีอายุอยู่ในช่วง 46-55 ปี (ประมาณ 1 ใน 3) และร้อยละ 10.50
มีอายุอยู่ในช่วง 21-30 ปี (ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สานักงาน ก.พ., 2558)
-คนไทยมีอายุยืนยาวมากขึ้น
-ข้าราชการไทยก็มีอายุยืนยาวมากขึ้น
-มีสิทธิ์ได้รับบานาญและสิทธิพยาบาลรักษาพยาบาลยาวนานขึ้น
-ตารางชีพ (Life table) จะสะท้อนรูปแบบการเสียชีวิตของประชากร
-อัตรารอดชีวิตคานวณได้จากตารางชีพ
-การฉายภาพประชากร (Population Projection) คาดประมาณขนาดประชากรตามอายุและ
เพศของประชากรที่ศึกษา
-ประยุกต์การฉายภาพประชากรระเบียบวิธีรุ่นอายุและองค์ประกอบ (Cohort-component
method) พิจารณาองค์ประกอบการเปลี่ยนแปลงของจานวนข้าราชการผู้มีสิทธิและผู้อาศัยสิทธิ เช่น
อัตราการเข้ารับราชการ อัตราการออกจากราชการ อัตราการเติบโต (Growth rate) อัตราการเจริญพันธุ์
(Fertility rate) และอัตราการรอดชีวิต (Survival rate) เป็นต้น

วัตถุประสงค์การวิจัย
ดังนั้น การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์
(1) สร้างตารางชีพของผู้มีสิทธิและสมาชิกในครอบครัวผู้มีสิทธิสวัสดิการ
(2) ฉายภาพประชากรของผู้มีสิทธิและสมาชิกในครอบครัวผู้มีสิทธิสวัสดิการใน
อีก 30 ปี (จากสิ้นปีงบประมาณ 2558 จนถึงสิ้นปีงบประมาณ 2588)

ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ
จานวนและโครงสร้างอายุของข้าราชการและผู้อาศัยสิทธิเป็นข้อมูลพื้นฐานที่จาเป็น
ในการวางแผนนโยบายเพื่อเตรียมรับมือกับการเปลี่ยนแปลงในอนาคตในด้านดังต่อไปนี้
(1) การจัดการกาลังพลข้าราชการภาครัฐ
(2) ภาระทางการคลังของประเทศ ได้แก่ เงินบานาญและบาเหน็จ หรือการตั้งเงิน
สารอง เป็นต้น
(3) ภาระค่าใช้จ่ายสวัสดิการค่ารักษาพยาบาล
และสามารถนาไปศึกษาและเป็นข้อมูลพื้นฐานการประเมินมูลค่าด้วยคณิตศาสตร์
ประกันภัย (Actuarial valuation) ในโครงการพยากรณ์ค่าใช้จ่ายรักษาพยาบาลของทั้ง
ข้าราชการและสมาชิกในครอบครัวที่มีสิทธิเบิกจ่ายค่ารักษาพยาบาลใน 30 ปีข้างหน้า

ตารางชีพผู้มีสิทธิและผู้อาศัยสิทธิ
ตัวอย่างตารางชีพแบบสมบูรณ์ (Complete life table)
x Mx qx lx dx Lx Tx ex Sx
0 0.03483 0.03382 100,000 3,382 97,087 7,000,000 70.00 0.99285
1 0.00378 0.00377 96,618 364 96,393 6,902,913 71.45 0.99745
2 0.00205 0.00204 96,254 197 96,147 6,806,520 70.71 0.99834
3 0.00138 0.00138 96,057 132 95,987 6,710,372 69.86 0.99881
4 0.00102 0.00102 95,925 98 95,873 6,614,385 68.95 0.99911
5 0.00077 0.00077 95,827 74 95,788 6,518,512 68.02 0.99930
6 0.00063 0.00063 95,753 61 95,721 6,422,724 67.08 0.99942
7 0.00054 0.00054 95,692 52 95,665 6,327,002 66.12 0.99948
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
99 0.42926 0.34964 517 181 421 1,099 2.13 0.64217
100+ 0.45664 0.36725 336 123 270 678 2.02 0.62470

เปรียบเทียบอัตรามรณะจาแนกตามประเภทข้าราชการ
จาแนกข้าราชการในการเปรียบเทียบอัตรามรณะออกเป็น 3 กลุ่ม คือ
ข้าราชการตารวจ ข้าราชการทหาร และข้าราชการพลเรือน (ไม่จาแนกตามเพศ) พบว่า
N Mean SD ชาย : หญิง
ตารวจ 134,746 57.76 16.36 10.13 : 1.00
ทหาร 176,105 60.92 18.26 13.18 : 1.00
พลเรือน 673,753 59.25 11.54 0.88 : 1.00
χ2 df P-value
562.80 2 .000

ผลตารางชีพในการวิจัย
ตารางชีพจากข้อมูลผู้มีสิทธิสวัสดิการและผู้อาศัยสิทธิย้อนหลัง 5 ปี
(ปี 2554 ถึง 2558) จาแนกตามเพศ เพื่อใช้ในการฉายภาพประชากรในปีงบประมาณ
2559 ถึง 2563 โดยมีอายุขัยเฉลี่ยแรกเกิด (e0) ในเพศชาย เท่ากับ 72.50 ปี และในเพศ
หญิง เท่ากับ 78.42 ปี

ผลตารางชีพในการวิจัย

การเกิดสิทธิและการหมดสิทธิของ
ข้าราชการและผู้อาศัยสิทธิใน
สถานการณ์จริง
-
g
i
j
h
- -
= =
b
f
d c
e
+ ++
ข้าราชการและ
ลูกจ้างประจา
(Officer: O)
Ot
OG
OQ
OD
OR
ข้าราชการบานาญ
(Retiree: R)
Rt
RRO
RD
=
-
บิดามารดา
(Parent: P)
Pt
PA
PT
PD
=
+
-
-
คู่สมรส
(Spouse: S)
St+1
St
SA
SM
SDIV
SD
+
-
บุตรธิดา
(Child: C)
Ct
CNB
CA20
CD
=
+
+
-
-
-
CA
+
OREP
ST
-
CT
+
Ct+1 Ot+1 Rt+1 Pt+1
a
จานวน ณ
ปีที่ t+1
จานวน ณ
ปีที่ t
จานวนที่
เกิดสิทธิ
หมดสิทธิ

การเกิดสิทธิของข้าราชการและผู้
อาศัยสิทธิที่ใช้ในการฉายภาพ
ประชากร
-
- -
= =
b
f
d c
e
+ ++
(Officer: O)
Ot
OG
OQ
OD
OR
ข้าราชการบานาญ
(Retiree: R)
Rt
RRO
RD
=
-
(Parent: P)
Pt
PA
PT
PD
=
+
-
-
(Spouse: S)
St+1
St
SA
SM
SDIV
SD
+
-
(Child: C)
Ct
CNB
CA20
CD
=
+
+
-
-
-
CA
+
OREP
ST
-
CT
-
Ct+1 Ot+1 Rt+1 Pt+1
a
จานวน ณ
ปีที่ t+1
จานวน ณ
ปีที่ t
เกิดสิทธิ
หมดสิทธิ

ข้อสมมติการฉายภาพประชากร
องค์ประกอบที่ทาให้เกิดสิทธิ องค์ประกอบที่ทาให้หมดสิทธิ
การแจกแจงการเกิด
สิทธิ
อัตราการเติบโตหรือ
อัตราเจริญพันธุ์
อัตรารอดชีวิต
อัตราการออกจาก
สิทธิกรณีอื่น
ข้าราชการผู้มีสิทธิ
ใช้การแจกแจงของ
กลุ่มข้าราชการ
และลูกจ้างประจา
อัตราการเติบโต
โดยแบ่งออกเป็น 3
สถานการณ์
อัตรารอดชีวิต (Sx)
จากตารางชีพ โดย
เปลี่ยนแปลงตาราง
ชีพทุก 5 ปีที่ทา
การฉายภาพ
ใช้อัตราของกลุ่ม
ข้าราชการ
บานาญ
การเกิดสิทธิของข้าราชการบานาญเกิด
จากการเกษียญอายุราชการโดยมาจาก
ข้าราชการที่อายุมากกว่า 60 ปีเท่านั้น
ไม่มีการออกจาก
สิทธิในกรณีอื่น

องค์ประกอบที่ทาให้เกิดสิทธิ องค์ประกอบที่ทาให้หมดสิทธิ
การแจกแจงการเกิด
สิทธิ
อัตราการเติบโตหรือ
อัตราเจริญพันธุ์
อัตรารอดชีวิต
อัตราการออกจาก
สิทธิกรณีอื่น
ผู้อาศัยสิทธิข้าราชการ
กลุ่มคู่สมรส
อัตราการเติบโต โดย
แบ่งออกเป็น 3
สถานการณ์ อัตรารอดชีวิต (Sx)
จากตารางชีพ โดย
เปลี่ยนแปลงตาราง
ชีพทุก 5 ปีที่ทาการ
ฉายภาพ
ใช้อัตราการออกของ
กลุ่มคู่สมรส
กลุ่มบิดามารดา
ไม่มีอัตราการเติบโต
กลุ่มบิดามารดา
กลุ่มบุตรธิดา
อัตราการเจริญพันธุ์
ของประชากร โดย
ปรับลดลงทุก 5 ปีที่
ทาการฉายภาพ
กลุ่มบุตรธิดา

ข้อสมมติภาวะการเติบโตของประชากร
กาหนดข้อสมมติของอัตราการเติบโตออกเป็น 3 สถานการณ์ คือ
(1) อัตราการเติบโตของผู้มีสิทธิและคู่สมรสมีค่าคงที่ตลอด30 ปี
(2) อัตราการเติบโตของผู้มีสิทธิและคู่สมรสมีค่าคงที่ใน 15 ปีแรก และมีค่า
เป็นศูนย์ต่อไปหลังจากนั้นอีก 15 ปี
(3) อัตราการเติบโตของผู้มีสิทธิและคู่สมรสมีแนวโน้มลดลงภายในการฉาย
ภาพจนมีค่าเป็นศูนย์ (ไม่มีการเติบโตของประชากร) ใน 15 ปีแรก และมีค่าเป็นศูนย์
ต่อไปหลังจากนั้นอีก 15 ปี

ผลการฉายภาพประชากรในสถานการณ์ที่ 1
จานวนข้าราชการผู้มีสิทธิ

จานวนผู้อาศัยสิทธิ

อายุเฉลี่ยข้าราชการผู้มีสิทธิ

อายุเฉลี่ยผู้อาศัยสิทธิ

โครงสร้างทางอายุของข้าราชการผู้มีสิทธิ
ข้าราชการผู้มีสิทธิ ข้าราชการและลูกจ้างประจา ข้าราชการบานาญ

โครงสร้างทางอายุของผู้อาศัยสิทธิ
คู่สมรส บิดามารดา บุตรธิดา

การแจกแจงอายุของข้าราชการผู้มีสิทธิ - ชาย

การแจกแจงอายุของข้าราชการผู้มีสิทธิ - หญิง

การแจกแจงอายุของผู้อาศัยสิทธิ - ชาย
สามี บิดา บุตร

การแจกแจงอายุของผู้อาศัยสิทธิ - หญิง
ภรรยา มารดา ธิดา

เปรียบเทียบผลการฉายภาพประชากรทั้ง 3 สถานการณ์
ปี 2558
ปี 2588
สถานการณ์ 1 สถานการณ์ 2 สถานการณ์ 3
จานวนข้าราชการ และลูกจ้างประจา 1,522,000 2,239,000 1,894,000 1,724,000
จานวนข้าราชการบานาญ 324,000 960,000 959,000 954,000
จานวนคู่สมรส 1,133,000 2,010,000 1,698,000 1,505,000
จานวนบิดามารดา 1,623,000 2,842,000 2,363,000 2,173,000
จานวนบุตรธิดา 947,000 1,432,000 1,094,000 969,000
อายุเฉลี่ยข้าราชการ และลูกจ้างประจา 45.78 45.61 46.54 46.50
อายุเฉลี่ยข้าราชการบานาญ 66.08 73.34 73.34 73.40
อายุเฉลี่ยคู่สมรส 49.05 53.84 56.12 56.85
อายุเฉลี่ยบิดามารดา 68.70 70.35 70.58 70.68
อายุเฉลี่ยบุตรธิดา 12.21 11.14 11.60 11.80

อัตราส่วนภาวะพึ่งพิง (Dependency ratio) อัตราส่วนภาวะพึ่งพิงสมบูรณ์ (Pure
dependency ratio) และอัตราส่วนระหว่างจานวนประชากรต่อจานวนข้าราชการไทย
อัตราส่วนภาวะพึ่งพิง =
จานวนรวมผู้อาศัยสิทธิ
จานวนรวมข้าราชการผู้มีสิทธิ
อัตราส่วนภาวะพึ่งพิงสมบูรณ์ =
จานวนข้าราชการบานาญ + จานวนผู้อาศัยสิทธิ
จานวนข้าราชการและลูกจ้างประจา
อัตราส่วนจานวนประชากรต่อข้าราชการ =
จานวนประชากรไทยในประเทศ
จานวนข้าราชการและลูกจ้างประจา

ข้อเสนอแนะ
ทั้งระบบข้าราชการไทยและประชากรในประเทศจะกลายเป็นสังคมสูงอายุ
อย่างเต็มรูปแบบ ซึ่งยิ่งคนมีอายุมากยิ่งทาให้มีโรคประจาตัวที่เป็นโรคเรื้อรังและยากต่อ
การรักษาให้หายขาดมากขึ้นเช่นกัน ทั้งหมดเป็นภาระอันใหญ่หลวงต่อสภาวะทางการ
คลังของประเทศ ทั้งในส่วนของเงินค่าบานาญหรือค่ารักษาพยาบาล
ข้อเสนอแนะด้านภาระทางการคลัง
(1) ภาระด้านเงินบานาญ/บาเหน็จของข้าราชการที่เกษียณ
วางแผนตั้งสารองเงินให้เพียงพอต่อจานวนข้าราชการที่จะเกษียณจานวนมาก
จากจานวนข้าราชการบานาญที่อาจจะเพิ่มขึ้นมากถึง 3 เท่าจากปัจจุบัน

(2) ภาระค่าใช้จ่ายค่ารักษาพยาบาล
นาผลจากการฉายภาพประชากรไปใช้ในการวิจัยเพื่อตั้งสารองเงินค่า
รักษาพยาบาล โดยใช้หลักประเมินมูลค่าด้วยคณิตศาสตร์ประกันภัย (Actuarial
valuation) และควบคุมการเบิกจ่ายสินไหม (Claim control) โดยลดภาระค่าใช้จ่ายใน
ส่วนที่ไม่สามารถตรวจสอบได้ให้น้อยที่สุด เปลี่ยนแปลงระบบการเบิกจ่ายสินไหมโดย
อาศัยการใช้แบบจาลองทางสถิติและการทาเหมืองข้อมูล
การประเมินมูลค่าด้วยคณิตศาสตร์ประกันภัยและการพัฒนาตัวแบบจาลอง
ทางสถิติเป็นอีกโครงการวิจัยที่จะศึกษาต่อจากโครงการนี้ คือโครงการการพยากรณ์
อัตราการเจ็บป่วยด้วยโรคชนิดต่าง ๆ และพยากรณ์ค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลของ
ข้าราชการผู้มีสิทธิและผู้อาศัยสิทธิในอีก 30 ปีข้างหน้า

ข้อเสนอแนะด้านกาลังพลภาครัฐ
การแก้ไขปัญหาอย่างยั่งยืนอาจทาได้หากระบบราชการมีความสามารถในการ
ดึงดูดบุคคลที่มีอายุน้อยให้เข้ามารับราชการ และจาเป็นต้องมีความสามารถในการรักษา
บุคคลเหล่านั้นให้คงอยู่ในระบบต่อไปให้ได้ เนื่องจากในผลการวิจัยพบว่ามีข้าราชการ
จานวนมากที่มักจะลาออกตั้งแต่อายุงานยังน้อย
ศึกษาและใช้เทคโนโลยีตลอดจนระบบสารสนเทศในระบบราชการเพื่อลด
จานวนข้าราชการลงแต่เพิ่มศักยภาพให้มากขึ้น ซึ่งต้องใช้ทุนวิจัยและใช้ระยะเวลาแต่
หากพัฒนาองค์ความรู้หรือระบบสารสนเทศในข้าราชการได้จะมีประสิทธิภาพในระยะ
ยาวมากกว่า

บรรณานุกรม
Bongaarts, J. (2005). Long-range trends in adult mortality: Models and projection methods. Demography,
42(1), 23-49.
Bongaarts, J. (2009). Trends in senescent life expectancy. Population Studies, 63(3), 203-213.
Chiang, C. L. (1984). The life table and its applications. Malabar, Florida: R.E. Krieger Publishing
Company.
Coale, A., & Demeny, P. (1966). Regional model life tables and stable populations. Princeton, New
Jersey: Princeton University Press.
Coale, A., & Demeny, P. (1967). Methods of estimating basic demographic measures from incomplete
data. New York: United Nations.
Gavrilov, L., & Gavrilova, N. (2011). Mortality Measurement at Advanced Ages: A Study of the Social
Security Administration Death Master File. North American Actuarial Journal, 432–447.
George, M. V., Smith, S. K., Swanson, D. A., & Tayman, J. (2008). Population Projections. In J. S. Siegel, &
D. A. Swanson, The Methods and Materials of Demography (pp. 561-602). West Yorkshire, UK:
Emerald Group Publishing.

Gompertz, B. (1825). On the nature of the function expressive of the law of mortality, and on a new
mode of determining the value of life contingencies. Philosophical Transactions of the Royal
Society of London, 115(24), 513-585.
Kintner, H. J. (2008). The Life Table. In J. S. Siegel, & D. A. Swanson, The Methods and Materials of
Demography (pp. 301-340). West Yorkshire, UK: Emerald Group Publishing.
Lee, R. D., & Carter, L. R. (1992). Modeling and forecasting U.S. mortality. Journal of the American
Statistical Association, 87(419), 659-671.
Makeham, W. (1860). On the law of mortality and the construction of annuity tables. Journal of the
Institute of Actuaries, 13, 325-358.
Shryock, H. S., & Siegel, J. (1971). The methods and materials of demography. Washington D.C.: U.S.
Bureau of the Census.
Siegel, J., & Swanson, D. (2008). The methods and materials of demography. West Yorkshire, UK:
Emerald Group Publishing.
United Nations. (2013). World Population Ageing 2013. New York: United Nations.
United Nations. (2015). World Population Prospects - Population Division. Retrieved 2 15, 2016, from
https://esa.un.org/unpd/wpp/DVD/Files/4_Other%20Files/MLT_UN2011_130_1y_complete.xlsx

กรมบัญชีกลาง. [ม.ป.ป.]. คู่มือสวัสดิการรักษาพยาบาลข้าราชการ.
ปราโมทย์ ประสาทกุล และปัทมา ว่าพัฒนวงศ์. (2544). ตารางชีพ: เครื่องมือสาคัญทางประชากรศาสตร์. สถาบันวิจัย
ประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล.
วรเวศม์ สุวรรณระดา และ วรวรรณ ชาญด้วยวิทย์. (2553). สวัสดิการยามชราบานาญแห่งชาติ. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิ
สถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย.
วิทยาลัยประชากรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2556). โครงการวิจัยผลกระทบด้านมหภาคและจุลภาคของการขยาย
อายุเกษียณ. กรุงเทพมหานคร: สานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.).
ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สานักงาน ก.พ. (2557). กาลังคนภาครัฐ 2557 : ข้าราชการพลเรือนสามัญ.
กรุงเทพมหานคร.
ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สานักงาน ก.พ. (2558). กาลังคนภาครัฐในฝ่ายพลเรือน 2557.
กรุงเทพมหานคร.
สานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2556). การคาดประมาณประชากรของประเทศไทย พ.ศ.
2553-2583. กรุงเทพมหานคร: สานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สานักงานสถิติแห่งชาติ. (2557). รายงานการสารวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2557. กรุงเทพมหานคร:
สานักงานสถิติแห่งชาติ.

ข้อสมมติภาวะการเกิดสิทธิ
กาหนดให้การแจกแจงการเกิดสิทธิสวัสดิการมีสภาวะคงที่เหมือนเดิมในทุกปีที่
ทาการฉายภาพประชากร และสามารถคานวณได้จาก
การแจกแจงการเกิดสิทธิ =
จานวนผู้มีสิทธิหรือผู้อาศัยสิทธิที่เกิดสิทธิระหว่างปี 2554 ถึง 2558 ในรายอายุ
จานวนรวมผู้มีสิทธิหรือผู้อาศัยสิทธิที่เกิดสิทธิระหว่างปี 2554 ถึง 2558ในรายอายุ
เป็นฟังก์ชั่นการแจกแจงการเกิดสิทธิรายอายุ โดยจาแนกตามเพศและประเภท
ของสิทธิ ดังนี้

อายุเฉลี่ยเมื่อเกิดสิทธิในเพศชาย = 31.31 ปี และในเพศหญิง = 30.54 ปี

อายุเฉลี่ยเมื่อเกิดสิทธิของสามี = 30.28 ปี และภรรยา = 30.88 ปี

อายุเฉลี่ยเมื่อเกิดสิทธิของบิดา = 70.67 ปี และมารดา= 69.32 ปี

อายุเฉลี่ยเมื่อเกิดสิทธิของบุตร = 1.16 ปี และธิดา = 1.16 ปี

ข้อสมมติภาวะการหมดสิทธิ
การหมดสิทธิสามารถแยกสาเหตุของการหมดสิทธิออกได้เป็น 2 กรณี ได้แก่
1) การหมดสิทธิเนื่องด้วยตนเองเสียชีวิต
2) การหมดสิทธิเนื่องด้วยกรณีอื่น ๆ อาทิ ลาออก คู่สมรสหย่าร้าง หรือบุตร
อายุมากกว่า 20 ปี เป็นต้น

1) การหมดสิทธิเนื่องด้วยตนเองเสียชีวิต
ใช้อัตราการรอดชีวิต (Survival rate: Sx) จากตัวแบบตารางชีพเป็นอัตรา
กาหนดการรอดชีวิต/เสียชีวิตของผู้มีสิทธิและผู้อาศัยสิทธิทั้งหมด
อัตราออกจากสิทธิกรณีตนเองเสียชีวิต = 1 – Sx
จากการคาดประมาณจานวนประชากรของประเทศ พ.ศ. 2553-2583 (สานักงาน
คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, 2556, p.13) พบว่าอายุขัยเฉลี่ยแรกเกิด
ของประชากรไทยมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทุกปี ดังนั้นในงานวิจัยนี้กาหนดให้อัตรามรณะและอายุขัย
เฉลี่ยของผู้มีสิทธิและผู้อาศัยสิทธิมีรูปแบบเช่นเดียวกับประชากรไทยในอนาคต

1) ตารางชีพจากข้อมูลย้อนหลัง คานวณจากข้อมูลจริงจากฐานข้อมูลมาสร้างตาราง
ชีพ เพื่อพยากรณ์จานวนประชากรปีงบประมาณ 2559 ถึง 2563
2) ตารางชีพปีอื่น ๆ (ทุก 5 ปี) อาศัยข้อมูลอัตรามรณะจากตัวแบบตารางชีพ West
model (United Nations, 2015) มาสร้างตารางชีพและหาอัตรารอดชีวิต โดยอ้างอิงจาก e0
ของประชากรไทย
1. ตารางชีพในปี 2563 พยากรณ์จานวนประชากรปี 2564 ถึง 2568

2) การหมดสิทธิเนื่องด้วยกรณีอื่น ๆ
การหมดสิทธิในกรณีอื่นเป็นการผสมกันระหว่างสาเหตุการออกจากสิทธิด้วย
หลายสาเหตุหลายกรณี ดังนั้นในการคานวณอัตราออกจาสิทธิในกรณีอื่น คานวณได้จาก
อัตราออกจากสิทธิกรณีอื่น =
จานวนรวมผู้มีสิทธิหรือผู้อาศัยสิทธิที่หมดสิทธิยกเว้นตนเองตายระหว่างปี 2554 ถึง 2558
จานวนกลางปีรวมผู้มีสิทธิหรือผู้อาศัยสิทธิทั้งหมดในปี 2554 ถึง 2558
เป็นอัตราการหมดสิทธิรายอายุ โดยจาแนกตามเพศและประเภทของสิทธิ ดังนี้

ข้อสมมติภาวะการหมดสิทธิ ด้วยกรณีอื่น ๆ
อัตราการหมดจากสิทธิของผู้มีสิทธิโดยตรง พบว่าเมื่อหมดสิทธิอายุเฉลี่ยใน
เพศชาย = 38.26 ปี และอายุเฉลี่ยในเพศหญิง = 40.03 ปี

อัตราการหมดจากสิทธิของคู่สมรสผู้มีสิทธิ พบว่าเมื่อหมดสิทธิอายุเฉลี่ยสามี =
75.06 ปี และอายุเฉลี่ยภรรยา = 76.38 ปี

อัตราการหมดจากสิทธิของบิดามารดาผู้มีสิทธิ พบว่าเมื่อหมดสิทธิอายุเฉลี่ย
บิดา = 76.80 ปี และอายุเฉลี่ยมารดา = 77.18 ปี

อัตราการหมดจากสิทธิของบุตรธิดาผู้มีสิทธิ พบว่าเมื่อหมดสิทธิอายุเฉลี่ยบุตร
= 19.94 ปี และอายุเฉลี่ยธิดา = 19.94 ปี

ข้อสมมติภาวะเจริญพันธุ์
ในกลุ่มของบุตรธิดาของข้าราชการผู้มีสิทธิอาศัยอัตราเจริญพันธุ์รวม (Total
fertility rate: TFR) เป็นตัวพิจารณาการเติบโตของบุตรธิดา และจาแนกอัตราเจริญพันธุ์
รวมออกเป็นอัตราเจริญพันธุ์รายอายุ (Age-specific fertility rate: ASFR) ต่อ
ข้าราชการผู้มีสิทธิเพศหญิงและภรรยาของผู้มีสิทธิ เพื่อคาดประมาณจานวนเด็กทารก
แรกเกิด
และอัตราเจริญพันธุ์รวมของประเทศไทยมีแนวโน้มลดลง (สานักงาน
คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, 2556, p. 11) ดังนั้นจึงเปลี่ยน
อัตราการเจริญพันธุ์รวมและจาแนกรายอายุทุก ๆ 5 ปี ดังนี้

ข้อสมมติภาวะเจริญพันธุ์
อัตราเจริญพันธุ์รวม ใช้ในการฉายภาพประชากร
พ.ศ. 2558 1.62 ปี 2558 ถึง 2563
พ.ศ. 2563 1.55 ปี 2564 ถึง 2568
พ.ศ. 2568 1.49 ปี 2569 ถึง 2573
พ.ศ. 2573 1.43 ปี 2574 ถึง 2578
พ.ศ. 2578 1.36 ปี 2579 ถึง 2583
พ.ศ. 2583 1.30 ปี 2584 ถึง 2588

ข้อสมมติภาวะการเติบโตของประชากร
อัตราการเติบโตของประชากร (Population growth rate) พิจารณาจาก
แนวโน้มการเพิ่มขึ้นหรือลดลงของจานวนผู้มีสิทธิหรือผู้อาศัยสิทธิ ณ ต้นปีงบประมาณ
2554 จนถึงปลายปีงบประมาณ 2558 โดยจาแนกตามเพศและประเภทของสิทธิ ดังนี้
ชาย หญิง
ผู้มีสิทธิสวัสดิการโดยตรง 1.19% 1.21%
สามีภรรยาของผู้มีสิทธิ 0.90% 0.89%

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (16)

More from BAINIDA

More from BAINIDA (20)