Φύλλο εργασίας δομημένης μορφής ,Αρχαία ελληνικά Α Γυμνασίου , Ενότητα 3

1. Φύλλο Εργασίας Δομημένης Μορφής
Στα Αρχαία Ελληνικά της Α Γυμνασίου
Ενότητα 3η : Επαγγέλματα των αρχαίων Αθηναίων
Α ΥΠΟΜΝΗΣΕΙΣ:
1) Ξενοφών (περ. 430-352 π.Χ.)γεννήθηκε στην Αθήνα από εύπορους γονείς. Νέος
ήταν μαθητής του Σωκράτη. Ανήσυχη φύση, εγκατέλειψε την πατρίδα του και πήρε
μέρος στην εκστρατεία του Κύρου του νεοτέρου εναντίον του αδελφού του Αρταξέρξη
(401 π.Χ.).
2) Τα Απομνημονεύματα ανήκουν στα φιλοσοφικά έργα του Ξενοφώντα και είναι
επηρεασμένα από τη διδασκαλία του Σωκράτη. Σ’ αυτά περιλαμβάνει συζητήσεις,
συμβουλές και επεισόδια που έχουν οργανωθεί κατά θεματικές ενότητες.
3) επάγγελμα το : κάθε εργασία, κοινωνικά ή νομικά αποδεκτή, που ασκείται επί
μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα για βιοπορισμό
4) Παρατήρησε τις σκηνές από αρχαία αγγεία και προσπάθησε να βρεις τα
επαγγέλματα τα οποία απεικονίζονται.

2. Β ΔΡΑΣΕΙΣ
1) Συνεργαστείτε με τον διπλανό σας για να αποδώσετε στα Νέα
Ελληνικά τις προτάσεις/φράσεις, όπως σας δίνονται πιο κάτω. Θα
σας βοηθήσουν τα γλωσσικά σχόλια που παρατίθενται στο πλάι.
Αν δυσκολευτείτε ρωτήστε τον δάσκαλό σας. Στο τέλος ελέγχετε
από τη μετάφραση που υπάρχει στο τέλος του φύλλου εργασίας.
Αρχαίο κείμενο Λεξιλόγιο
Ἀθηναῖοι, ὡ ς καὶ οἱ ἑτέρας
πόλεις κατοικοῦντες, ὡς καὶ οἱ ἑτέρας
πόλεις κατοικοῦντες
όπως και αυτοί
κατοικούν στις
άλλες πόλεις
πολλὰ ἐν τῷ βίῳ ἐπιτηδεύουσι,
ἐπιτηδεύω ασκώ επάγγελμα
ἵνα τὰ ἀναγκαῖα πορίζω νται:
ἵνα...
πορίζωνται (ρ. πορίζομαι)
για να
αποκτούν
Ναυσικύδης ναύκληρος ὢ ν
ὁ ναύκληρος ο ιδιοκτήτης πλοίου
περὶ τὴν τοῦ σώ ματος τροφ ὴν
ἑαυτῷ καὶ τοῖς οἰκείοις
ἐσπούδαζε,
περὶ τὴν τοῦ
σώματος τροφὴν
ἑαυτῷ καὶ τοῖς
οἰκείοις ἐσπούδαζεν
μεριμνούσε για τη
συντήρηση του
εαυτού του και των
δικών του
τοῦτ' αὐτὸ δ' ἐποίουν Ξένω ν ὁ
ἔμπορος καὶ τοῦτ’ αὐτὸ δ’
ἐποίει (ρ. ποιέω, ποιῶ)
και το ίδιο
ακριβώς έκανε
Ξενοκλῆς ὁ κάπηλος.
ὁ κάπηλος ο μικροπωλητής
Πολύζηλος ἀπὸ ἀλφιτοποιίας
ἡ ἀλφιτοποιία η παρασκευή κριθάλευρου
ἑαυτὸν καὶ οἰκέτας ἔτρεφε, ἔτι
δὲ πολλάκις τῇ πόλει
ἐλειτούργει.
ὁ οἰκέτης ο οικιακός δούλος
Γλαύκω ν ὁ Χολαργεὺς ἐγεώ ργει
καὶ βοῦς ἔτρεφε, ἐγεώργει (ρ. γεωργέω,
γεωργῶ)
ήταν
γεωργός,
Δημέας δὲ ἀπὸ χλαμυδουργίας
διετρέφετο, ἡ
χλαμυδουργία
η τέχνη της κατασκευής
χλαμύδων

3. Μεγαρέω ν δ' οἱ πλεῖστοι ἀπὸ
ἐξω μιδοποιίας. ἡ
ἐξωμιδοποιία
η τέχνη της κατασκευής
εξωμίδων
Οὐκ ὀλίγοι τῶ ν πολιτῶ ν τέχνην
τινὰ ἐξεμάνθανον,
οἷον τὴν τῶ ν λιθοξόω ν,
ὁ λιθοξόος , ο μαρμαράς;
κεραμέω ν,
κεραμέων των τεχνιτών του πηλού
Τεκτόνω ν
τεκτόνων (ουσ. ὁ
τέκτων)
των μαραγκών ή
οικοδόμων
Σκυτοτόμω ν
ο βυρσοδέψης, ο τσαγκάρης
καὶ πλεῖστα ἐπιτήδεια τῷ βίῳ
ἐξειργάζοντο. τὰ ἐπιτήδεια τα αναγκαία
για τη ζωή
ἐξειργάζοντο (ρ. ἐξεργάζομαι) εργάζονταν
και
αποκτούσαν
2) Γιατί οι Αθηναίοι ανέπτυξαν διάφορες επαγγελματικές δραστηριότητες;
Υπογράμμισε τις σχετικές φράσεις του κειμένου.
3) Βάλε σε κύκλο τα επαγγέλματα που αναφέρονται στο κείμενο .Στη συνέχεια
γράψε το καθένα στο τετράδιό σου και προσπάθησε να εξηγήσεις ποιο είναι
το αντικείμενο της ενασχόλησής του.
4) Ποια από τα επαγγέλματα που αναφέρονται στο κείμενο δεν σας είναι
γνωστά ; Σκέφτεσαι γιατί δεν υπάρχουν σήμερα κάποια επαγγέλματα; Ξέρεις
κάποια επαγγέλματα που δημιουργήθηκαν για να καλύψουν ανάγκες της
εποχής;
Γ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
1) Γυρνάς στο σπίτι. Επίλεξε ένα επάγγελμα από όσα αναφέρονται στο αρχαίο
κείμενο το οποίο εξακολουθεί να υπάρχει και προσπάθησε να σκεφτείς
αλλαγές που έχουν γίνει σε αυτό στη διάρκεια του χρόνου. Γράψε τις σκέψεις
σου σε μία παράγραφο.
2) Βρες λέξεις του αρχαίου κειμένου που έχουν συγγένεια/ παράγονται από
την ίδια ρίζα με τις παρακάτω λέξεις της νέας ελληνικής.

4. Πολιτικός
Κάτοικος
Ποίηση
Βιολόγος
3) Αφού διαβάσεις τη θεωρία (παράγωγες σύνθετες λέξεις ) να βρεις στο
κείμενο όσες περισσότερες σύνθετες λέξεις μπορείς.
6) Διάβασε τη θεωρία για τους τόνους και τα πνεύματα (σελ 24) και τόνισε τις
παρακάτω λέξεις. Στη συνέχεια δικαιολόγησε τον τόνο.
γνωμην
κινδυνος
κινδυνων
βασιλεως
πολεμος
πολεμων
μετεωρων
προγονων
Σολων
ναυαρχος
μεγεθος
πληθος
πληθη
μηκη
χειμωνος
πλειστοι

5. πλειστων
Οἰκειος
Οἰκειοι
Οἰκειοις
παιδες
παιδων
πειρωνται
παλαιστραις
Νησος
Νησου
πλουτος
ὡραι
Μετάφραση
Οι Αθηναίοι, όπως και αυτοί που κατοικούν στις άλλες πόλεις, ασκούν στη
ζωή τους πολλά επαγγέλματα, για να εξασφαλίζουν τα αναγκαία: Ο
Ναυσικύδης που ήταν ιδιοκτήτης πλοίου, μεριμνούσε για τη συντήρηση του
εαυτού του και των δικών του, και το ίδιο ακριβώς έκανε ο Ξένων ο έμπορος
και ο Ξενοκλής ο μικροπωλητής. Ο Πολύζηλος με την παρασκευή κριθάλευρου
έτρεφε τον εαυτό του και τους οικιακούς του δούλους, και ακόμα πολλές φορές
προσέφερε στην πόλη δημόσια υπηρεσία με δικά του χρήματα. Ο Γλαύκων
από το Χολαργό ήταν γεωργός και έτρεφε βόδια, ενώ ο Δημέας ζούσε από την
τέχνη της κατασκευής χλαμύδων, και οι περισσότεροι από τους Μεγαρείς από
την τέχνη της κατασκευής εξωμίδων. Αρκετοί από τους πολίτες μάθαιναν καλά
κάποια τέχνη, όπως αυτή του μαρμαρά, του κεραμέα, του μαραγκού, του
τσαγκάρη, και εξασφάλιζαν πάρα πολλά αναγκαία για τη ζωή.
Μαρία Βουρτσιάνη : filologosab.blogspot.gr