Ο πόλεμος, η Μαρία και το αδέσποτο (Ζωρζ Σαρή) Νεοελληνική Λογοτεχνία 2015-16 Εργασία μαθητών του Β΄3 Πρότυπο Γυμνάσιο Ζωσιμαίας Σχολής

1. Ο πόλεμος, η Μαρία
και το Αδέσποτο
Εργασία των μαθητών:
● Μυρτώ Γεωργοπούλου
● Λίνα Ζυγούνα
● Φαίδρα Μάστορα
● Μάριος Φάφας
● Ιωάννης Ράφτης
● Ζήσης Τηλιόπουλος Σχολ. Έτος: 2015-16
Τμήμα: Β΄3

2. Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
Η Γεωργία Σαριβαξεβάνη Καρακώστα (πραγματικό όνομα
της Ζωρζ Σαρή) γεννήθηκε στις 23 Μαΐου του 1925 στην
Αθήνα, όπου έζησε τα παιδικά της χρόνια. Από το 1946 ως
το 1962 έκανε θεατρικές σπουδές στο Παρίσι, όπου και
παντρεύτηκε, ενώ όταν επέστρεψε στην Ελλάδα έγραψε το
πρώτο της μυθιστόρημα (Ο θησαυρός της Βαγίας 1969).
Η Ζωρζ Σαρή έχει γράψει γύρω στα είκοσι εφηβικά ή
παιδικά μυθιστορήματα, μία νουβέλα, τέσσερα θεατρικά
παιδικά έργα και εννιά βιβλία για μικρά παιδιά. Επίσης,
έχει μεταφράσει δεκατέσσερα κείμενα από τα γαλλικά.
Βιβλία της έχουν βραβευτεί.
Πηγή: Βικιπαίδεια

3. Βιβλία της συγγραφέα
● Το ψέμα
● Όταν ο ήλιος
● Τα γενέθλια
● Τα χέγια
● Νινέτ
● Μια αγάπη για δύο
● Ο πόλεμος, η Μαρία και το αδέσποτο

4. Βασικά στοιχεία της αφήγησης
● Χώρος: Αθήνα, Ιράκ (για μικρό χρονικό διάστημα)
● Χρόνος: περίοδος πολέμου στο Ιράκ
● Κύρια πρόσωπα: Μαρία, Ειρήνη, Ναταλί, Στάθης
● Δευτερεύοντα πρόσωπα: Περικλής, Πέτρος, Φρύνη
● Θέμα: Η Μαρία, ένα ορφανό κορίτσι φιλοξενείται
από μια καινούρια οικογένεια.

5. Βασικά στοιχεία της αφήγησης
Ατμόσφαιρα - Κλίμα: Η ατμόσφαιρα καθώς και
το κλίμα της ιστορίας είναι ιδιαίτερα φορτισμένα.
Επικρατεί ανησυχία αφενός μεν λόγω του πολέμου
στην Βαγδάτη και της αναχώρησης του Στάθη για
εκεί και αφετέρου λόγω της αναπάντεχης εμφάνισης
της μικρής Μαρίας.

6. Βασικά στοιχεία της αφήγησης
Εξέλιξη - Πλοκή: Η ιστορία διαδραματίζεται στην
Αθήνα όπου καταφθάνει η Μαρία, ένα 8χρονο
κοριτσάκι από το Ιράκ με ελληνική καταγωγή,
παρέα με τον δημοσιογράφο Στάθη, που της
συμπαραστάθηκε στην πιο δύσκολη στιγμή της ζωής
της. Η οικογένεια Καράλη τη στήριξε από την πρώτη
στιγμή και στο τέλος αποφάσισε να την υιοθετήσει.
Στην αρχή η σχέση της Μαρίας με την κόρη τους
Ναταλί δεν είναι ικανοποιητική αλλά σύντομα ο
ερχομός ενός σκύλου θα τις συμφιλιώσει.

7. Αφηγηματική Τεχνική
● Αφηγηματικοί τρόποι:
◦ Χρησιμοποιείται αφήγηση, διάλογος και σε κάποια
σημεία περιγραφή
◦ Ο αφηγηματικός τρόπος που κυριαρχεί είναι η
αφήγηση
● Οπτική γωνία/εστίαση αφήγησης:
◦ Ο αφηγητής είναι ο ίδιος σε όλο το βιβλίο
◦ Είναι απρόσωπος (ετεροδιηγητικός)
◦ Η εστίαση είναι μηδενική, δηλαδή ο αφηγητής
είναι παντογνώστης

8. Αφηγηματική τεχνική
● Πρόσωπο αφήγησης:
Τριτοπρόσωπη αφήγηση.
● Χρόνος γεγονότων:
Ευθύγραμμη σειρά, λίγες αναδρομές στο παρελθόν.

9. Εξώφυλλο
Παλαιότερη Έκδοση Νεότερη Έκδοση

10. Εξώφυλλο
Στο παλαιότερο εξώφυλλο του βιβλίου παρουσιάζεται
το πρόσωπο ενός μικρού κοριτσιού, που διαθέτει τα
χαρακτηριστικά μίας από της βασικές ηρωίδες του
βιβλίου, της Μαρίας. Διακρίνουμε πως τα μαλλιά της
είναι καστανόξανθα και τα μάτια της πράσινα,
πράγμα που αποτυπώνει με μεγάλη ακρίβεια την
περιγραφή της Μαρίας που δίνεται το βιβλίο.
Ιδιαίτερα τονίζεται το εκφραστικό της βλέμμα,
γεγονός που χαρακτηρίζει τη μικρή Μαρία. Ωστόσο
το εξώφυλλο δεν προδίδει πληροφορίες, ώστε να
καταλάβει κανείς περί τίνος πρόκειται.

11. Εξώφυλλο
Στο νεότερο εξώφυλλο του βιβλίου απεικονίζεται
μία φιγούρα καθισμένη πίσω από σύρματα, που
προφανώς είναι σύνορα. Αυτό συμβολίζει τη
δυσκολία του πολέμου και την προσπάθειά των
κατοίκων να ξεφύγουν από τη χώρα. Συγκεκριμένα
αναφέρεται στη Μαρία, η οποία βρισκόταν
ολομόναχη στη βομβαρδισμένη Βαγδάτη και με τη
βοήθεια του Στάθη κατάφερε να δραπετεύσει.

12. Τίτλος
“Ο πόλεμος” αναφέρεται στην αιτία της εμπλοκής
της μικρής Μαρίας, η οποία ήρθε από τον πόλεμο.
“Η Μαρία” αποτελεί ξεκάθαρα έναν από τους
βασικότερους ήρωες της ιστορίας. “Το αδέσποτο”
είναι ένα σκυλάκι που βρέθηκε στον δρόμο του
Στάθη και δόθηκε ως δώρο στα δύο κορίτσια κι
έγινε ουσιαστικά η αιτία μιας διαμάχης στην αρχή
αλλά και της συμφιλίωσής τους στο τέλος, καθώς
και τα δύο κορίτσια είχαν ένα αξιοσημείωτο
παρελθόν με τα σκυλάκια.

13. Τίτλος
Ο τίτλος του βιβλίου αποτυπώνει με μεγάλη
ακρίβεια το περιεχόμενό του δίνοντας στοιχεία για
την πλοκή της ιστορίας. Είναι συνοπτικός και
περιεκτικός. Η φράση “το αδέσποτο” είναι αυτό που
κρύβει το βαθύτερο νόημα, γιατί όπως και το
σκυλάκι έτσι και η Μαρία έχει ανάγκη από ένα νέο
δικό της σπίτι και από ανθρώπους να την αγαπούν.
Επομένως ο τίτλος αυτός είναι κατάλληλος για το
βιβλίο από όλες τις απόψεις και δεν θα μπορούσε να
είχε επιλεχθεί καλύτερος.

14. Το προφίλ της ετερότητας
● Ποια/ες μορφή/ές διαφορετικότητας
διακρίνει/ουν τον ήρωα;
1. Καταγωγή
2. Χαρακτήρας
3. Προσωρινή αφωνία

15. Το προφίλ της ετερότητας
● Πώς τον αντιμετωπίζουν οι άλλοι; Τι είδους
στερεότυπα αναπαράγουν;
Φιλόξενη και ανοιχτόκαρδη αντιμετώπιση
Προσπάθειες διευκόλυνσης προσαρμογής

16. Το προφίλ της ετερότητας
● Πώς βλέπει ο ίδιος τον εαυτό του και τους
άλλους;
1. Χαμηλή αυτοπεποίθηση
2. Ντροπαλή και κλειστή προς αυτούς. Προφανώς
έχει καλή γνώμη για τους υπόλοιπους αλλά το σοκ
δεν την αφήνει να την εκφράσει.

17. Το προφίλ της ετερότητας
● Ποια προβλήματα αντιμετωπίζει ο ήρωας
εξαιτίας της ετερότητάς του;
Ο Στάθης και η Ελένη προσπαθούν να ξεπεράσουν
την ετερότητα ανάμεσα σε αυτούς και τη Μαρία, με
κύριο σκοπό να τη βοηθήσουν και να τη φροντίσουν.

18. Το προφίλ της ετερότητας
● Ποια πρόσωπα, πράγματα, καταστάσεις τον
βοηθούν να αποδεχτεί τη διαφορετικότητά του;
Το γεγονός ότι η Ειρήνη, ο Στάθης και ο Περικλής τη
φροντίζουν και είναι τόσο υποστηρικτικοί μαζί της σε
συνδυασμό με την ελληνική της καταγωγή κάνουν τη
μικρή Μαρία να νιώσει πιο άνετα στο νέο περιβάλλον
στο οποίο βρίσκεται, καθώς και να προσαρμοστεί με
μεγαλύτερη άνεση και ευκολία.
Καθοριστικό γεγονός είναι η συμφιλίωσή της με τη
Ναταλί.

19. Το προφίλ της ετερότητας
● Ποια είναι τα συναισθήματα του ήρωα στην
αρχή και στο τέλος του βιβλίου;
Στην αρχή η Μαρία νιώθει μειονεκτικά και κλείνεται
στον εαυτό της χωρίς να εκδηλώνει τα συναισθήματά
της. Κοντά της νιώθει μόνο την Ειρήνη και φυσικά τον
αγαπημένο της Στάθη. Στο τέλος αρχίζει να ανοίγεται
και προσπαθεί να “χτίσει” μία νέα φιλία με τη Ναταλί
και γίνεται ένα χαρούμενο κοριτσάκι.

20. Το προφίλ της ετερότητας
● Γεφυρώνονται οι διαφορετικές οπτικές
γωνίες (του ήρωα και των άλλων) στο τέλος
του βιβλίου;
Ναι, γεφυρώνονται καθώς στο τέλος τα δύο μικρά
κορίτσια, τα οποία στην αρχή διατηρούσαν “εχθρικές”
σχέσεις μεταξύ τους, συμφιλιώνονται και όλοι μαζί
γίνονται μια χαρούμενη και εύθυμη οικογένεια χωρίς
προβλήματα.

21. Το προφίλ της ετερότητας
● Από ποια οπτική γωνία παρουσιάζει η
συγγραφέας την ετερότητα;
Η ετερότητα στο συγκεκριμένο βιβλίο παρουσιάζεται
μέσα από τα μάτια των άλλων όταν γνωρίζουν τη
Μαρία, ένα κοριτσάκι από τη Βαγδάτη που επέζησε
στον πόλεμο του Ιράκ ορφανή και ξαφνικά βρίσκεται
στην Ελλάδα. Στην αρχή η επικοινωνία είναι δύσκολη
παρά την ελληνική καταγωγή του κοριτσιού, το οποίο
αντιμετωπίζεται «διαφορετικά» από ορισμένα
πρόσωπα.

22. Δικτυογραφία
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CF%89%CF
%81%CE%B6_%CE%A3%CE%B1%CF%81%CE%AE
https://www.plus4u.gr/o-polemos-h-maria-kai-to-
adespoto/108071668-108071668/p
http://www.i-read.i-teen.gr/book/o-polemos-i-
maria-kai-to-adespoto

23. ΤΕΛΟΣ