ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

1. ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Εργασία νεοελληνικής λογοτεχνίας
5/4/16
ΤΟ ΨΕΜΑ ΤΗΣ ΖΩΡΖ ΣΑΡΗ
Της μαθήτριας: Παπαδόπουλου Σταυρούλα
Τάξη: Γ’2 γυμνασίου
Υπεύθυνη καθηγήτρια: κ. Χαριτίνη Τριγάζη
Στο μάθημα της νεοελληνικής γλώσσας
Σχολικό Έτος: 2015-2016

2. 2
Ταυτότητά του
έργου
Τίτλος έργου: Το ψέμα
Εκδοτικός οίκος: Εκδόσεις
Πατάκη
Συγγραφέας: Ζωρζ Σαρή
1η έκδοση: Ιανουάριος 1992
Τελευταία έκδοση:
τετρακοστη έκτη,
Νοέμβριος 2015
Μακέτα εξωφύλλου: Π.
Καπένης
Αφηγηματικός χρόνος:
δεκαετία του 60’
Αφηγηματικός τόπος:
Κολωνάκι, Αθήνα
Αριθμός σελίδων: 144

3. 3
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα. Η Ζώρζ Σαρή είναι Ελληνίδα ηθοποιός και
συγγραφέας, κυρίως παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας. Το πραγματικό της όνομα είναι
Γεωργία Σαριβαξεβάνη. Γεννήθηκε το 1925 στην Αθήνα από Μικρασιάτη πατέρα και
Γαλλίδα μητέρα. Άρχισε από πολύ μικρή να ασχολείται με το θέατρο, με δάσκαλο το
Βασίλη Ρώτα. Μεγαλύτερη, στα χρόνια της Κατοχής, φοίτησε στη Δραματική Σχολή του
Ροντήρη, παίρνοντας μέρος και στην Αντίσταση, ενώ αργότερα συνέχισε τις σπουδές της
στο Παρίσι, στη σχολή του Σαρλ Νιτλέν. Το 1962 επέστρεψε στην Ελλάδα και άρχισε να
εμφανίζεται στο Θέατρο και τον κινηματογράφο μέχρι το 1967,ώσπου, με την κήρυξη της
Βιογραφικό σημείωμα
δημιουργού
χούντας έμεινε
άνεργη και
στράφηκε στο
γράψιμο.
Πρωτοεμφανίστηκ
ε σαν συγγραφέας
το 1969 με το
''Θησαυρό της
Βαγίας'', που έγινε
μεγάλη επιτυχία
και αργότερα
μεταφέρθηκε και
στην τηλεόραση.
Συνέχισε
γράφοντας πολλά
βιβλία κυρίως για
μικρά παιδιά και
νέους, όπως επίσης
και θεατρικά έργα.
Η θεαματολογία
της αρκετές φορές
περιστρέφεται
γύρω από
σημαντικές στιγμές
της νεότερης
ελληνικής ιστορίας,

4. 4
σημαντικές στιγμές της νεότερης ελληνικής ιστορίας, όπως το δίπτυχο ''Όταν ο
ήλιος'' και ''Οι Νικητές'', που αναφέρονται στην Κατοχή και τον Εμφύλιο, ή το
μυθιστόρημα ''Τα γενέθλια'', που εκτυλίσσεται κατά τη διάρκεια της Χούντας.
Μαζί με την Άλκη Ζέη καθιέρωσε ένα νέο στυλ στο νεανικό μυθιστόρημα, τόσο
από την άποψη του ζωντανού, αυτοβιογραφικού ύφους όσο και της εισαγωγής
του πολιτικού, κοινωνικού και ιστορικού στοιχείου στο είδος.
Το 1994 βραβεύτηκε με το ''Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου'' για το
μυθιστόρημα ''Νινέτ''. Το 1995 και το 1999 βραβεύτηκε από τον ''Κύκλο
Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου''. Το 1988 προτάθηκε για το ''Βραβείο Χανς
Κρίστιαν Άντερσεν''. Ως ηθοποιός έχει βραβευτεί το 1960 με το βραβείο Β΄
Γυναικείου Ρόλου του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης.

5. 5
Βασικοί ήρωες:
Παρουσίαση του κεντρικού προσώπου:
 Χριστίνα: Μια έφηβη κοπέλα που αναγκάζεται να
μετακομίσει μετά τον χωρισμό των γονιών της. Όμορφη,
καλή μαθήτρια, κλειστή στον εαυτό της.
 Κυρία Ελευθερία: Μητέρα της Χριστίνας, δουλεύει ως
θυρωρός μετά τον χωρισμό με τον άντρα της.
 Αλέξης: Φίλος της Χριστίνας. Λογικός, φιλικός, έξυπνος.
 Μαρία: Φίλη της Χριστίνας. Το «μικρό» της τάξης, μέτρια
μαθήτρια, ήσυχη.
 Κύριος Γιώργος: αδερφός της Ελευθερίας. Την στηρίζει
οικονομικά. Μαθηματικός στο σχολείο της Χριστίνας.
 Ρέα: Κόρη του Γιώργου και ξαδέρφη της Χριστίνας.
Φιλόδοξη και φιλική.
 Τάνια: Φίλη της Ρέας. Υπερήφανη και ανταγωνιστική με
την Χριστίνα.
Η Χριστίνα είναι μια κοπέλα που πέρασε μια δύσκολη περίοδο
και η ξαφνική αλλαγή στην ζωή της την οδήγησε στο να πει
ψέματα για την οικονομική της κατάσταση με σκοπό να γίνει
αποδεκτή από τους συνομηλίκους της και να ενταχθεί σε μια
παρέα. Το φιλότιμο, η αγάπη για την φίλη της, η θέλησή της
απόδοσης της δικαιοσύνης και οι τύψεις της την οδήγησαν στο
να ρίξει την μάσκα, να αποκαλύψει την πραγματική της ζωή και
να είναι ειλικρινής.

6. 6
Η έφηβη Χριστίνα αναγκάζεται να μετακομίσει στην Αθήνα
ύστερα από την εγκατάλειψη από τον πατέρα της για
ανεξήγητους λόγους. Η ζωή της πλέον δεν έχει καμία σχέση
με την ζωή στην Θεσσαλονίκη. Οι πρώτες εντυπώσεις ήταν
πολύ απαισιόδοξες για την μικρή Χριστίνα. Ζει σε μια
πολυκατοικία όπου η μητέρα της εργάζεται ως θυρωρός
ενώ ασκεί και το επάγγελμα της μοδίστρας να έχει μερικά
επιπλέον έσοδα για να τα βγάλει πέρα. Χάρης τον θείο της
που εργάζεται ως μαθηματικός σε ένα ιδιωτικό σχολείο
κατορθώνει την ένταξη της στο σχολείο αυτό χωρίς να
πληρώνει δίδακτρα. Η παρέα της ξαδέλφης της
προσπάθησε να την πλησιάσει όμως εκείνη τους φέρθηκε
περιφρονητικά. Ένα παιδί ξεχώρισε μόνο από την παρέα.
Τον Αλέξη. Δεθήκανε αμέσως και φαινόταν ότι θα έπαιζε
σημαντικό ρόλο στην ζωή της. Ενώ ένα κορίτσι έδειχνε να
μην την συμπαθεί γιατί την ζήλευε. Η Τάνια. Ζήλευε την
ομορφιά της, την παρέα της με τον Αλέξη και το γεγονός
ότι ήταν καλύτερη μαθήτρια από εκείνη. Στην τάξη
γνώρισε μια μικρή κοπέλα, την Μαρία, με την οποία
ταιριάξανε αμέσως. Της έδινε κουράγιο να συνεχίσει τον
αγώνα της. Μπορεί η Μαρία να μην ήταν καλή μαθήτρια ή
πολύ όμορφη σαν την Χριστίνα αλλά η Χριστίνα την
αποδεχόταν γιατί την αγαπούσε πολύ. Η Χριστίνα
ντρεπόταν που ήταν φτωχή και είχαν συμβεί τόσες πολλές
συμφορές στην ζωή της. Ως που μια μέρα αναγκάστηκε να
πει ένα ψέμα στα παιδιά για την δουλειά του πατέρα της.
Με το πέρασμα του χρόνου τα ψέματα άρχισαν να
πολλαπλασιάζονται και να αποτελούν ένα μέρος της ζωής
της. Οι σχέσεις της με τα υπόλοιπα παιδιά ήταν πολύ καλές
και είχε συνηθίσει την ζωή στην Αθήνα. Στο τέλος του
πρώτου εξαμήνου τα παιδιά θα έγραφαν διαγώνισμα στα
Περίληψη του έργου

7. 7
μαθηματικά. Την επόμενη μέρα όμως θα πήγαιναν εκδρομή οπότε ανυπομονούσαν για την
ημέρα εκείνη. Μετά το τέλος του διαγωνίσματος συνέβη κάτι το τρομερό. Ο μαθηματικός
αντιλήφθηκε ότι κάποιος είχε κλέψει τις λύσεις. Η ποινή εάν δεν αποκαλυφθεί ο ένοχος θα
ήταν πολύ σκληρή. Θα έχαναν την εκδρομή για να γράψουν το διαγώνισμα. Αμέσως τα παιδιά
κινητοποιήθηκαν και ξεχώρισαν τα παιδιά που έγραψαν άριστα από τους υπόλοιπους. Οι
υποψίες έπεσαν στην Μαρία καθώς είχε γράψει άριστα και οι βαθμοί της ήταν πολύ χαμηλοί.
Η Μαρία δεν παραδέχτηκε τίποτα και ξέσπασε σε λυγμούς. Η εκδρομή χάθηκε και οι μέρες
κύλησαν γρήγορα ενώ η Χριστίνα είχε πλέον ενταχθεί και ταιριάξει στην νέα της παρέα. Τα
ψέματα που έλεγε όμως καθημερινά ήταν αμέτρητα. Ένα απόγευμα κάθισε να διαβάσει στο
σαλόνι με σκοπό να κάνει παρέα στην μητέρα της που δούλευε στην ραπτομηχανή. Έκανε
επιδιορθώσεις σε μια φούστα όταν στην τσέπη βρήκε ένα χαρτάκι. Η Χριστίνα αναγνώρισε
αυτό το χαρτί. Εκεί πέρα ήταν γραμμένες οι λύσεις του διαγωνίσματος των μαθηματικών.
Ήθελε να αποδώσει δικαιοσύνη στην άδικα καταδικασμένη Μαρία αλλά θα έβαζε σε κίνδυνο
το να αποκαλύψει την πραγματική της ζωή στο θυρωρείο. Η επόμενη μέρα θα ήταν πολύ
σημαντική. Πολλές αντιδράσεις προκλήθηκαν όταν άρχισε να κάνει παρέα με τη μισητή σε
όλους Μαρία αλλά το αποκορύφωμα ήταν όταν έβρισε την Τάνια ενώπιον όλων και εκείνη
την χαστούκισε. Όλοι και κυρίως ο Αλέξης ήθελαν να μάθουν τι είχε συμβεί. Έτσι ο Αλέξης
κάλεσε την Χριστίνα σπίτι του να ξεκαθαρίσουν. Εκείνη δεν άντεξε άρχισε να κλαίει και του
είπε τα πάντα. Ο Αλέξης χάρηκε που η φίλη του δεν είχε τρελαθεί και υπήρχε λόγος για το
παράλογο φέρσιμο της. Η ιστορία τελειώνει στα γενέθλια της Χριστίνας που όλα τα παιδιά
είχαν μαζευτεί στο σπίτι της. Στο θυρωρείο και όχι σε κάποιο αρχοντικό σπίτι. Τα ψέματα
είχαν τελειώσει η αλήθεια είχε βγει στο φως και όλοι έδειχναν να διασκεδάζουν.
Σχέση του τίτλου με το κείμενο:
Ο τίτλος χαρακτηρίζειαπόλυτα το έργο καθώς η ιστορία
διαδραματίζεταιγύρω από τα ψέματα που επινοεί η
πρωταγωνίστρια.

8. 8
 Προσωπικά σχόλια για το έργο
Πιστεύω πως το έργο ήταν αρκετά καλογραμμένο με πολλές εικόνες να
δημιουργούνται στο μυαλό του αναγνώστη. Τον ταξιδεύει σε μια άλλη εποχή ενώ
εκτός από ψυχαγωγία αποτελεί και ένα διδακτικό έργο από την συγγραφέα. Το
κείμενο έχει ζωντάνια και κινητικότητα ενώ κρατάει τον αναγνώστησε
εγρήγορση. Το μοναδικό μειονέκτημα για εμένα ήταν το απότομο τέλος και η
περιφρόνηση της Τάνιας.
 Το μήνυμα του έργου:
Σκοπός του έργου είναι η ισοπέδωση των κοινωνικών τάξεων διδάσκονταςμας
πως άσχετα από την οικονομική άνεση του κάθε ατόμου ο καθένας μπορεί να
γίνει αρεστός σε μια ομάδα για αυτό που είναι καιόχι για αυτά που έχει.
Επίσης ένα άλλο δίδαγμα που βγαίνειαπό το μυθιστόρημα είναι ότι τα ψέματα
μπορεί στην αρχή να είναι η εύκολη λύση σε όλα μας τα προβλήματα αλλά
αργότερα η πλεκτάνη που δημιουργείται μπορεί να δημιουργήσει περισσότερα
και μόνο η ειλικρίνεια θα μπορέσει να βάλει ένα τέλος που δεν θα κάνει τα
πράγματα χειρότερα.