Καπνισμένο τσουκάλι (Γιάννης Ρίτσος) Νεοελληνική Λογοτεχνία 2013-2014 Εργασία μαθητών του Γ΄2 Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Ζωσιμαίας Σχολής

1. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΑΛΗΘΕΙΑ
ΒΛΑΧΟΥ ΝΑΤΑΛΙΑ
ΔΟΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΚΩΣΤΟΥΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ
ΜΗΤΣΗ ΗΛΕΚΤΡΑ
Στάση Ζωής
Καπνισμένο Τσουκάλι
Γιάννης Ρίτσος

2. Γιάννης Ρίτσος: Καπνισμένο Τσουκάλι
Το συγκεκριμένο ποίημα γράφτηκε
το 1948/1949 ενόσω ο ποιητής βρι-
σκόταν σε εξορία.
• είναι φανερά επηρεασμένος
από τις κοινωνικοπολιτικές
συνθήκες της εποχής
• αποτυπώνει τις σκέψεις του
(εξομολογητικότητα)
• ανήκει στα επαναστατικά
ποιήματα (ο ίδιος κομμουνιστής)
• κοινό χαρακτηριστικό τους η
πυκνή έκφραση και λιτότητα.

3. Στάση ζωής
• Παλαιότερα ο ποιητής συνήθιζε να εκφράζεται πολύ πε-
ρίτεχνα και περίπλοκα, επειδή πίστευε ότι έτσι θα έκανε
εντύπωση και θα έπειθε τον κόσμο.
• Τώρα: έχει καταλάβει ότι αυτό ήταν περιττό και
αναποτελεσματικό. Εκφράζεται πιο απλά και κατανοητά,
για να τον καταλαβαίνει όλος ο κόσμος, για να μιλάει στην
ψυχή του κάθε ανθρώπου.

4. Στάση ζωής
• Ο ποιητής ταυτίζεται με τον αφηγητή/ποιητή στο κείμενο
(λέει τα πράγματα με το όνομά τους, έτσι όπως είναι).
• Υιοθετεί τη συγκεκριμένη στάση ζωής ύστερα από τα
δύσκολα χρόνια της Κατοχής και της εξορίας.
• Ωριμάζοντας, καταλαβαίνει πως, εάν θέλει να γίνεται
κατανοητός από όλο τον απλό λαό, θα πρέπει να
εκφράζεται απλά και λιτά.

5. Στάσεις ζωής σε άλλα ποιήματα
 «Καπνισμένο Τσουκάλι»:
ο ποιητής συνειδητοποιεί
ότι, για να μιλήσει στους
ανθρώπους για την
αλήθεια, θα πρέπει να
μην εκφράζεται με
δύσκολο τρόπο
 «Οι Πόνοι της Παναγιάς»,
«Ο στρατιώτης ποιητής»,
«Στίχοι 2»:
είναι ανούσιο και
ανώφελο κάποιος να
μιλάει για την αλήθεια

6. Γ. Ρίτσος-Ν. Ξυλούρης (Μελοποίηση: Χρ. Λεοντής)
Καπνισμένο τσουκάλι (1975)
Και να, αδελφέ μου…