2 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ 2017-«Τόποι λατρείας και Πολύ-πολιτισμικότητα στο χθες και στο σήμερα»

1. 4
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΕΤΟΥΣ 2016-2017
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΔΟΥΜΟΥΖΗΣ ΣΤΡΑΤΗΣ
ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΖΟΥΡΕΛΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ,
ΜΟΛΥΒΙΑΤΟΥ ΚΛΕΙΩ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΕΤΟΥΣ 2016-2017
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΔΟΥΜΟΥΖΗΣ ΣΤΡΑΤΗΣ
ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΖΟΥΡΕΛΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ,
ΜΟΛΥΒΙΑΤΟΥ ΚΛΕΙΩ
22ΟΟ
Γυμνάσιο ΜυτιλήνηςΓυμνάσιο Μυτιλήνης
«Τόποι λατρείας και Πολύ-πολιτισμικότητα στο χθες
και στο σήμερα»

2. Το αντικείμενο της εργασίας μας ήταν η γνωριμία με ιερούς
τόπους, μνημεία, λατρευτικά κέντρα, τόπους μυστηρίου, ιερά
προσκυνήματα, σύγχρονα αλλά και του παρελθόντος, στην
περιοχή που ζούμε. Η αποτύπωση των λατρευτικών στοιχείων
στην Ορθόδοξη (κυρίως), στην Ρωμαιοκαθολική εκκλησία
καθώς και στο Ισλάμ. Ομοιότητες – διαφορές. Θέματα
πολιτιστικής κληρονομιάς και τοπικής ιστορίας. Επιτεύγματα
του αρχαίου και νεότερου πολιτισμού. Ο ρόλος της Τέχνης
στην προσέγγιση μεταξύ Ελληνισμού, Δύσης και Ανατολής.

3. ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΤΟΠΟΙ ΛΑΤΡΕΙΑΣ
ΑΓΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝ
Η νέα εκκλησία κτίστηκε γύρω στην εποχή του 1885-1891 για να
αντικαταστήσει παλιά εκκλησία που ήταν μικρότερη και ετοιμόρροπη
λόγω των καταστρεπτικών σεισμών του 1867. Υπάρχουν δείγματα
αρχιτεκτονικών μελών σύμφωνα με τα οποία υπήρχε ειδωλολατρικός
ναός μεγάλων διαστάσεων. Τρεις άγιοι τιμώνται στον ενοριακό ναό: ο
Συμεών ο Στυλίτης από τη Συρία, ο Συμεών ο Στυλίτης ο Λέσβιος και ο
Συμεών ο Θεοδόχος

4. ΑΓΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝ
Επίσκεψη στον Άγιο Συμεών

5. ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (παρεκκλήσι)
Βρίσκεται στην περιοχή «Παιδικός
Σταθμός». Κτίστηκε το 1850.

6. ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ
- ΑΓΙΟΙ ΤΡΕΙΣ ΑΥΤΑΔΕΛΦΟΙ
Βρίσκεται στην περιοχή «Τρία
Κυπαρρίσια». Κτίστηκε το 1974.

7. ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ - ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
O ναός του Aγίου Aθανασίου, μητροπολιτικός από τις αρχές τουλάχιστον του 18ου
αιώνα, βρίσκεται στο κέντρο του παλαιού οικισμού της Μυτιλήνης και φαίνεται από
μεγάλη απόσταση λόγω του εντυπωσιακού γοτθικού καμπαναριού του, ύψους 33
μέτρων. Aπό το 1798 φιλοξένησε το λείψανο του νεομάρτυρα Αγίου Θεοδώρου
του Bυζαντίου.

8. ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ - (παρεκκλήσι)
Βρίσκεται στην περιοχή Κουλμπάρα».Κτίστηκε το 1840 και ήταν πρώην
Μετόχι της Ιεράς Μονής Σινά.

9. ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ
Η εκκλησία ιδρύθηκε το 1795 μΧ. Ιστορικά ανήκει στη
μεταβυζαντινή περίοδο. Εντύπωση προκαλεί η βόρεια πρόσοψη
της εκκλησίας, όπου τα τόξα του νάρθηκα βρίσκονται πάνω σε
ογκώδεις ραβδωτές κολόνες ενώ γύρω από τις τρεις του πύλες ο
τοίχος είναι φτιαγμένος από μεγάλα μαρμάρινα κομμάτια.
Ο ναός είναι τρίκλιτη βασιλική, τα ταβάνια του οποίου είναι
επίπεδα, ξύλινα και το μεσαίο διακοσμείται.

10. ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ
Επίσκεψη στους Αγίους Θεοδώρους

11. Αγία τριάδα και Άγιος Αυξέντιος
Οι εργασίες για το χτίσιμο του Αγίου Αυξεντίου ξεκίνησαν 1990. Τα εγκαίνια της
εκκλησίας έγιναν το 2000.
Μετά από κάποια χρόνια άρχισε να κατασκευάζεται πάνω άπο τον Άγιο
Αυξέντιο και η εκκλησία της Αγίας Τριάδας. Ενώ εξωτερικά μοιάζει με μία
εκκλησία στην πραγματικότητα είναι δύο ξεχωριστές εκκλησίες.

12. Αγία τριάδα και Άγιος Αυξέντιος
ΑΓΙΟΣ ΘΕΡΑΠΩΝΤΑΣ
Ο Ναός μας είναι ο μεγαλύτερος του νησιού μας και αποτελεί κράμα
Βυζαντινού και Γοτθικού ρυθμού με στοιχεία Μπαρόκ.Ο σημερινός Ναός
άρχισε να χτίζεται στα χρόνια της Τουρκοκρατίας!

13. ΑΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ (παρεκκλήσι)
Κτίστηκε το 1940.

14. ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
O ναός του Aγίου Γεωργίου είναι τρίκλιτη βασιλική. Στην κτιτορική του επιγραφή,
η οποία βρίσκεται στο υπέρθυρο της κυρίας εισόδου του δυτικού τοίχου και
φέρει ημερομηνία 12 Aυγούστου 1792, αναφέρεται ότι τότε «ανεκαινίσθη ο ναός
ούτος του Aγίου Γεωργίου εκ θεμελίων».

15. ΑΓΙΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ
Πρώην ενοριακός ναός. Κτίστηκε το 1815.

16. ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ
Ο Ιερός Ναός της ομωνύμου κοινότητας Αγίας Μαρίνης η οποία απέχει
από την πόλη 5 χιλιόμετρα χτίστηκε το 1797.

17. ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ- ΣΥΚΟΥΝΤΑ
Χρονολογείται από το 1870. Στο ναό υπάρχει μεγάλη επιγραφή που
αναφέρεται στην ύπαρξη προγενέστερου ναού του 1740.

18. ΤΑΞΙΑΡΧΕΣ
O ναός των Tαξιαρχών είναι ένας από τους νεώτερους της
Mητροπόλεως, καθώς έχει ανεγερθεί μόλις το 1903, στη θέση
παλαιότερου μικρού ναού. Eίναι αφιερωμένος στους
Aρχαγγέλους Mιχαήλ και Γαβριήλ, τους Tαξιάρχες.

19. ΖΩΟΔΟΧΟΣ ΠΗΓΗ
Ναός Ζωοδόχου Πηγής. Βρίσκεται στην περιοχή Λαγκάδας.
Κτίστηκε το 1860.

20. ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΡΑΦΑΗΛ
Ιδρύθηκε το 1963 στην περιοχή της Θερμής, σε σημείο οπού βρισκόταν
Βυζαντινό μοναστήρι το οποίο καταστράφηκε ολοσχερώς από Οθωμανούς το
1463. Οι τρεις άγιοι Ραφαήλ, Νικόλαος και Ειρήνη μαρτύρησαν κατά την
επιδρομή των Οθωμανών.

21. ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ
Ιδρύθηκε το 2006 από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ.
Βαρθολομαίο ως μετόχι της Ιεράς Μονής Υψηλού. Βρίσκεται
στην περιοχή «Προφήτη Ηλία-Δεξαμενή», Μυτιλήνης.

22. ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΥΨΗΛΟΥ
Ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα. Είναι χτισμένη στην κορυφή του όρους
Όρδυμνος ύψους 634 μέτρων, σαν ακοίμητη σκοπιά ολόκληρης της δυτικής
Λέσβου. Εξαιτίας ακριβώς της θέσεώς της είναι γνωστότερη από τον 18ο
αιώνα ως Μονή Υψηλού.

23. ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΡΟΥΛΩΤΗ
Βυζαντινός ναός 14ου αιώνα. Βρίσκεται στους Πύργους της Θερμής.

24. ΑΓΙΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ
Βρίσκεται σε σπήλαιο, στην περιοχή «Θυμιανός» - Θερμής.

25. ΑΓΙΟΣ ΝΕΣΤΩΡ
Βρίσκεται στην περιοχή «Τοίχοι». Σήμερα είναι ερείπια με
παλαιοχριστιανικά αρχιτεκτονικά μέλη. Περιοχή
Θερμής.

26. ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΑΓΙΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ
Κτίστηκε τον 5΄αιώνα. Σήμερα υπάρχουν τα ερείπια του
ναού. Βρίσκεται στην Ερεσό.

27. ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ
Βρίσκεται στην κορυφή του «Ολύμπου» - Αγιάσος.
Κτίστηκε το 1949.

28. Καθολική Εκκλησία Μεταστάσεως της Θεοτόκου Μυτιλήνης
Γνωστή ως Φραγκοκλησιά, στην οδό Ερμού της Μυτιλήνης.
ΚΑΘΟΛΙΚΟΣ ΤΟΠΟΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ

29. Επίσκεψη στην Καθολική εκκλησία

30. ΑΓΙΟΣ ΝΕΣΤΩΡ
.
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΟΙ ΤΟΠΟΙ ΛΑΤΡΕΙΑΣ
Το μεγαλύτερο και σπουδαιότερο από τα Τζαμιά της Μυτιλήνης είναι το Γενί
Τζαμί (Νέο Τέμενος στην τουρκική γλώσσα) που βρίσκεται επί της οδού Ερμού,
στο κομμάτι της όπου είχαν τα μαγαζιά τους οι Τούρκοι κάτοικοι της πόλης πριν
την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923.

31. Βαλί (ή Βαλιζαντέ ή Βαλιδέζαντε) Τζαμί. Χτίστηκε το
1615 και βρίσκεται στην Επάνω Σκάλα. Ο μιναρές του είχε
ύψος 15 μέτρα.

32. Βίγλα Τζαμί. Ήταν από τα ωραιότερα και πιο καλοφτιαγμένα
Τζαμιά της πόλης. Χτίστηκε το 1867 μετά το σεισμό και από το
1929 ο χώρος μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό του Αγίου
Νικoλάου.

33. Γιαλί (ή Ντενίζ ή Μπάλογλου) Τζαμί.Κτίστηκε γύρω στα 1880 με πέτρα
από το Σαρμοσάκ και υλικά (πέτρες και τούβλα) από το Γενιτσαροχώρι
του Αϊβαλί. Σήμερα χρησιμοιείται σαν αποθήκη – εργαστήριο και ανοίκει
σε ιδιώτη (μοναδικό). Βρίσκεται στο παραλιακό χώρο της Επάνω Σκάλας.

34. ΣΥΜΒΙΩΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΕ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ
ΣΤΗ ΜΥΤΙΛΗΝΗ ΕΠΙ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ
O τούρκικος και ο ελληνικός πολιτισμός έχουν έρθει ανά τους αιώνες αρκετές
φορές αντιμέτωποι για διάφορα πολιτικά και εθνικά ζητήματα, τα οποία ανέκαθεν
επιλύονταν με όχι και τόσο ειρηνικό τρόπο. Όμως πέρα από τους κατέχοντες
εξουσία και δύναμη, οι απλοί άνθρωποι και των δύο κοινοτήτων είχαν αναπτύξει
μια ισορροπημένη σχέση με τα θετικά και τα αρνητικά της σημεία, όπως άλλωστε
και όλες οι υγιείς ανθρώπινες σχέσεις.

35. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν προτάσεις ορισμένων μαθητών, οι οποίες αφορούν στη
συντήρηση των Τζαμιών, όπως έγινε και στην καθολική εκκλησία, αλλά και τη
χρήση μερικών απ’ αυτών ως χώρων πολιτιστικών εκδηλώσεων.

36. ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Τα προγράμματα είναι και θα είναι μια όαση μέσα στο σημερινό σχολείο και
αυτό φαίνεται από τον ενθουσιασμό στα μάτια των παιδιών όταν ξεκίνησαν
και εργάσθηκαν συνεργατικά σε αυτό το πολιτιστικό πρόγραμμα …
Κυρίως μας βοήθησε να κατανοήσουμε τη σημασία της προστασίας και της
διάσωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς μας και πόσο σημαντική είναι η
ανάδειξη και η επαναχρησιμοποίηση της…
Έτσι, με την καλλιέργεια πνεύματος συνεργασίας, κυρίως με τη βιωματική
προσέγγιση, έφερε τους μαθητές σε επαφή με τον κόσμο της γνώσης, της
τέχνης και του πολιτισμού δημιουργώντας, ίσως, τις στέρεες βάσεις πάνω
στις οποίες θα στηριχθεί η μελλοντική τους εκπαίδευση.