13η ώρα β.γλυπτική συναντηση χριστιανισμου ελληνισμου στην τεχνη
•Download as PPTX, PDF•
0 likes•4,990 views
παρουσίαση
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Viewers also liked
Viewers also liked (20)
Similar to 13η ώρα β.γλυπτική συναντηση χριστιανισμου ελληνισμου στην τεχνη
Similar to 13η ώρα β.γλυπτική συναντηση χριστιανισμου ελληνισμου στην τεχνη (20)
More from Ελενη Ζαχου
More from Ελενη Ζαχου (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (11)
13η ώρα β.γλυπτική συναντηση χριστιανισμου ελληνισμου στην τεχνη
- 1. Θεματική2. Ησυνάντηση τουΧριστιανισμούμετονΕλληνισμό 13η ώρα: β.Γλυπτική Ο Χριστιανισμός συναντά τον Ελληνισμό στην τέχνη
- 2. Τι θα μάθουμε σήμερα; Λίγα λόγια για τη γλυπτική Μελέτη Τα γλυπτά του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης
- 5. Η εκκλησία απέφυγε την απεικόνιση ιερών προσώπων σε αγάλματα Γιατί άραγε , τι θύμιζαν τα αγάλματα;
- 7. ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Γλυπτά H συλλογή περιλαμβάνει περίπου 2.000 αντικείμενα που χρονολογούνται από τον 2ο-3ο αι. ως και τον 17ο αι. από τα οποία 120 παρουσιάζονται στη μόνιμη έκθεση. Σχεδόν στο σύνολό τους προέρχονται από τη Θεσσαλονίκη και τη γύρω περιοχή Στα πρώιμα γλυπτά του 4ου αι., όπως στο τραπεζοφόρο, στήριγμα τραπεζιού, με το Χριστό ως Καλό Ποιμένα, διαφαίνεται η ζωντανή σύνδεση με την αρχαιότητα αλλά και η σταδιακή εγκατάλειψη του ολόγλυφου αγάλματος.
- 8. Παλαιοχριστιανική εποχή (4ος-7ος αι.) αντιπροσωπεύεται με μεγάλη ποσότητα γλυπτών στα οποία ξεχωριστή θέση κατέχουν τα σύνολα από τον Άγιο Δημήτριο και την Αχειροποίητο (εικ. 1-2). Τα περισσότερα γλυπτά είναι αρχιτεκτονικά, όπως κιονόκρανα σε διάφορες παραλλαγές: ιωνικά, κορινθιακά, θεοδοσιανά, και θωράκια που κοσμούσαν ναούς, δημόσια κτίρια και πολυτελείς κατοικίες. Τα διακοσμητικά θέματα της αρχαιότητας, μαίανδροι και αστράγαλοι, συνυπάρχουν με χριστιανικά σύμβολα, όπως χριστόγραμμα και κληματίδα. Τους σκοτεινούς αιώνες (7ος – μέσα 9ου αι.) που ονομάστηκαν έτσι λόγω των ελάχιστων πληροφοριών που έχουμε για την περίοδο, η καλλιτεχνική παραγωγή μειώνεται ποσοτικά και ποιοτικά. Τα ελάχιστα σωζόμενα γλυπτά χαρακτηρίζονται από σχηματοποιημένο και αφαιρετικό ανάγλυφο. Στη μεσοβυζαντινή περίοδο (9ος-12ος αι.), εποχή ακμής του Βυζαντίου, η καλλιτεχνική παραγωγή σημειώνει ανάκαμψη (εικ. 3). Η συλλογή περιλαμβάνει σημαντικά έργα, όπως κιονόκρανα, θωράκια τέμπλου και μεγάλες μαρμάρινες εικόνες με δεόμενες μορφές. Σε γλυπτά με μυθολογικά ζώα υποδηλώνονται οι αλληλεπιδράσεις του Βυζαντίου με τους γειτονικούς λαούς της Ανατολής. Από την ίδια εποχή σώζονται ψευδοσαρκοφάγοι, ανάγλυφες πλάκες από τάφους, επιφανών θεσσαλονικέων που ως ένδειξη τιμής θάβονται στους ναούς της πόλης. Στην υστεροβυζαντινή περίοδο (13ος-15ος αι.), εποχή που σηματοδοτείται από τις Αλώσεις της Κωνσταντινούπολης, το 1204 από τους Φράγκους και την οριστική της κατάληψη το 1453 από τους Οθωμανούς Τούρκους τα γλυπτά είναι λίγα. Στα λιγοστά έργα συμπεριλαμβάνονται μαρμάρινες εικόνες, επιτάφιες πλάκες, θυρώματα και επιστύλια ναών (1430-1912), η γλυπτική σβήνει και αντικαθίσταται από την ξυλογλυπτική που το υλικό της, το ξύλο, είναι φθηνό και ευκολότερο στην επεξεργασία. ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
- 9. 1.Τι μπορεί να είναι ; 2.Το περιγράφω 3. Πηγαίνω στη διεύθυνση και καταγράφω την περιγραφή http://www.mbp.gr/el/%CE%B3%CE%BB% CF%85%CF%80%CF%84%CE%AC
- 11. 1.Τι μπορεί να είναι ; 2.Το περιγράφω 3. Πηγαίνω στη διεύθυνση και καταγράφω την περιγραφή http://www.mbp.gr/el/%CE%B3%CE%BB% CF%85%CF%80%CF%84%CE%AC
- 12. 1.Τι μπορεί να είναι ; 2.Το περιγράφω 3. Πηγαίνω στη διεύθυνση και καταγράφω την περιγραφή http://www.mbp.gr/el/%CE%B3%CE%BB% CF%85%CF%80%CF%84%CE%AC
- 13. ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΤΡΑΣ Στο εργαστήριο συντήρησης πέτρας που λειτουργεί από το 1994 συντηρούνται γλυπτά και αρχιτεκτονικά μέλη, τα οποία είναι κυρίως από μάρμαρο, τα οποία προέρχονται από ανασκαφές στη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή της. Στον χώρο του έχουν συντηρηθεί τα περισσότερα γλυπτά της μόνιμης έκθεσης του Μουσείου. Σταδιακά από την έναρξη λειτουργίας του, το εργαστήριο ενισχύθηκε με υλικοτεχνικό εξοπλισμό και εξειδικευμένο προσωπικό. Για όλα τα αντικείμενα που συντηρούνται γίνεται καταγραφή, τεκμηρίωση και φωτογράφηση. Αφού ολοκληρωθούν όλα τα στάδια συντήρησης του γλυπτού συντάσσεται δελτίο, το οποίο διατηρείται σε αρχείο. Μετά την ολοκλήρωση των μόνιμων εκθέσεων του μουσείου, στο εργαστήριο συντηρούνται γλυπτά που προορίζονται για τις περιοδικές εκθέσεις του μουσείου.
- 14. ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΤΡΑΣ Στα καθήκοντα των εργαζομένων του εργαστηρίου, εκτός της συντήρησης, περιλαμβάνονται ο έλεγχος της κατάστασης διατήρησης των γλυπτών της μόνιμης έκθεσης, η φροντίδα για την ασφαλή αποθήκευση της συλλογής γλυπτών του Μουσείου καθώς και η προληπτική συντήρησή της. Επιπλέον ο έλεγχος των γλυπτών που αποστέλλονται ως δάνεια σε άλλες εκθέσεις καθώς και η σύνταξη των δελτίων κατάστασης διατήρησης (condition reports) που τα συνοδεύουν. Το εργαστήριο συμμετέχει στις ξεναγήσεις και στις εκπαιδευτικές επισκέψεις που πραγματοποιούνται στα εργαστήρια συντήρησης καθώς και σε άλλες δράσεις του μουσείου. Τελειόφοιτοι σχολών συντήρησης αρχαιοτήτων της Ελλάδας και του εξωτερικού πραγματοποιούν πρακτική άσκηση στο εργαστήριο συμβάλλοντας στο έργο του αλλά και αποκομίζοντας σημαντική γνώση της διαχείρισης του αρχαιολογικού υλικού σε ένα μουσειακό ίδρυμα.
- 17. Ποιο είναι το έργο που δέχτηκε συντήρηση;
Editor's Notes
- νάγλυφο τόξο με παγώνια και αγγέλους που στηρίζεται σε δυο ανάγλυφους πεσσούς με συμφυείς βάσεις και κιονόκρανα. Οι πεσσοί φέρουν πλούσια διακόσμηση με έλικες που περικλείουν ζώα και πτηνά. Τα τρία αρχιτεκτονικά μέλη αποτελούν μέρος λαμπρού συνόλου που περιλαμβάνει δυο ακόμη πεσσούς, οι οποίοι βρίσκονται στην Κρύπτη του ναού, και πιθανόν ανάγλυφο τόξο εντοιχισμένο σήμερα στο νάρθηκα μεταβυζαντινής εκκλησίας στην Κασσάνδρεια Χαλκιδικής. Ο πλούσιος φυτικός και ζωικός διάκοσμος υποδηλώνει έργο υψηλών προδιαγραφών, αντάξιο του ναού του πολιούχου αγίου Δημητρίου. Το σύνολο με ζωντανές ακόμη τις επιρροές από την αρχαιότητα κατέχει εξέχουσα θέση στην παλαιοχριστιανική γλυπτική. Αποτελεί πιθανόν παραγωγή τοπικού εργαστηρίου γλυπτικής της Θεσσαλονίκης που την εποχή αυτή δημιουργεί και άλλα σπουδαία έργα, όπως τον άμβωνα της Ροτόντας, σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κωνσταντινούπολης.
- Χρονολόγηση: β΄μισό 5ου αι. Διαστάσεις: Ύψος 20 εκ., διάμετρος βάσης 33 εκ., επίθημα 64x46 εκ. Υλικά Κατασκευής: Μάρμαρο Προέλευση: Θεσσαλονίκη Ιωνικό κιονόκρανο με συμφυές επίθημα. Όλες οι επιφάνειες του κιονοκράνου είναι διακοσμημένες με πλούσια φυτική διακόσμηση. Στη μέση της κάθε στενής πλευράς του επιθήματος υπάρχει ανισσοσκελής σταυρός με πεπλατυσμένες κεραίες. Από την κάτω κεραία του σταυρού ξεκινούν δυο ελικοειδείς βλαστοί που απολήγουν σε μυτερά φύλλα άκανθας.Τα κιονόκρανα αυτής της κατηγορίας παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι παρουσιάζουν την εξέλιξη του ιωνικού κιονοκράνου της αρχαιότητας, όπως προέκυψε από τη συνένωση του ιωνικού κιονοκράνου με το επίθημα και την απόδοσή τους σε ένα κομμάτι μαρμάρου. Κατά την παλαιοχριστιανική εποχή το επίθημα σταδιακά μεγαλώνει σε όγκο ενώ οι έλικες του ιωνικού κιονοκράνου μικραίνουν και χάνουν τη λειτουργικότητά τους. Αυτός ο σύνθετος τύπος θεωρείται ο αντιπροσωπευτικός τύπος του ιωνικού κιονοκράνου στην παλαιοχριστιανική γλυπτική.
- Είδος: Μαρμάρινη εικόνα Χρονολόγηση: 11ος αι. Διαστάσεις: Ύψος 135 εκ., πλάτος 70 εκ., πάχος 15 εκ. Υλικά Κατασκευής: Μάρμαρο Προέλευση: Θεσσαλονίκη, Ιερός ναός Υπαπαντής Σύμφωνα με την επικατούσα άποψη εικονίζεται η Παναγία ολόσωμη, μετωπική σε στάση δέησης, προσευχής. Τα χέρια της είναι υψωμένα με τις παλάμες ανοιχτές στον ουρανό. Αριστερά και δεξιά από το φωτοστέφανο, που περιβάλλει το στρογγυλό πρόσωπό της, υπάρχει η επιγραφή ΜΗ(ΤΗ)Ρ Θ(ΕΟ)Υ. Η Παναγία πατά σε χαμηλό σκαμνί και φορά μακρύ χιτώνα που σφίγγει στη μέση απ' όπου κρέμεται μαντήλι, το εγχείριον. Μακριά μαντήλα, το μαφόριον, που απολήγει σε κρόσια, καλύπτει το κεφάλι και τους ώμους της. Οι παλάμες της διατρυπώνται από δύο κυκλικές οπές, που θεωρείται ότι χρησίμευαν για την ανάβλυση αγιασμένου νερού ή μύρου. Άλλες τέσσερις βαθιές οπές, δύο κάτω από κάθε αγκώνα, χρησίμευαν για τη στήριξη δοχείων περισυλλογής του αναβλύζοντος υγρού. Το πρότυπο της παράστασης θεωρείται πως είναι η εικόνα της Παναγίας από τη μονή των Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη. Η εικόνα πιθανόν ήταν αρχικά τοποθετημένη σε αγίασμα, ιερό χώρο με φυσική πηγή νερού. Η συνήθεια να παριστάνουν την Παναγία να αναβλύζει αγιασμένο νερό συνδέεται με την ιδιότητά της ως πηγή της ζωής, εικονογραφικό θέμα που αποκρυσταλλώνεται αργότερα ως η Παναγία-Ζωοδόχος Πηγή σε φορητές εικόνες και χαρακτικά. Οι ανάγλυφες εικόνες ιερών προσώπων είναι ένα νέο εικαστικό είδος, που εμφανίζεται μετά την Εικονομαχία, γύρω στον 9ο-10ο αιώνα. Με συνήθως ορθογώνιο σχήμα και σχετικά μεγάλο μέγεθος τοποθετούνται στα ανατολικά του Ιερού Βήματος, σε προσκυνητάρια, σε εισόδους ναών, ακόμη και σε πλατείες, κρήνες και πύλες τειχών. Εργαστήρια γλυπτικής σε Κωνσταντινούπολη και Θεσσαλονίκη παράγουν τέτοιες εικόνες, μερικές από τις οποίες μεταφέρονται με την άλωση του 1204, ως λάφυρα, στη Βενετία από τους Σταυροφόρους.