ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ, 17ο κείμενο, μετάφραση, γραμματική & συντακτικό

1. ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ | μάθημα 17ο
59
Μάθημα 17ο
– Lectio septima decima
«Φόβος μπροστά στο άγνωστο»
① Μετάφραση κειμένου
Κείμενο στα λατινικά Μετάφραση στην ελληνική
Magnus timor Μεγάλος φόβος
occupavit exercitum κατέλαβε το στράτευμα
ex vocibus Gallorum από τις διαδόσεις Γαλατών
ac mercatorum, και εμπόρων,
qui praedicabant που διακήρυσσαν
Germanos esse ότι οι Γερμανοί ήταν
ingenti magnitudine τεράστιου μεγέθους
corporum et σώματος και
incredibili virtute. απίστευτης αντρείας.
Alius cupiebat Άλλοι επιθυμούσαν
discedere να φύγουν
de alia causa. για διαφορετικό λόγο ο καθένας.
Nonnulli Μερικοί
remanebant έμεναν
adducti pudore. παρασυρμένοι από ντροπή.
Hi poterant Αυτοί δεν μπορούσαν
neque fingere vultum ούτε να προσποιηθούν,
neque tenere lacrimas; ούτε να συγκρατήσουν τα δάκρυα.
abditi in tabernaculis Κρυμμένοι στις σκηνές,
aut querebantur είτε παραπονιόντουσαν
suum fatum για τη μοίρα τους
aut miserabantur είτε θρηνούσαν
cum suis familiaribus μαζί με φίλους
commune periculum. για τον κοινό κίνδυνο.
Totis castris Σ’ όλο το στρατόπεδο
testamenta διαθήκες
obsignabantur. υπογράφονταν και σφραγίζονταν.
Vocibus ac timore Από τις διαδόσεις και τον φόβο
horum, αυτών,
perturbabantur ταράζονταν λίγο – λίγο
paulatim etiam ii, ακόμη και αυτοί
qui habebantur που θεωρούνταν
periti έμπειροι
militaris rei. στα στρατιωτικά πράγματα.
② Γραμματική κειμένου
1) ΡΗΜΑΤΑ
☞ α) Οριστική παθητικού παρατατικού
Η οριστική παθητικού παρατατικού σχηματίζεται για τα ρήματα της 1ης
και 2ης
συζυγίας ως εξής:
ενεστωτικό θέμα + ba + βασικές καταλήξεις παθητικής φωνής

2. ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ | μάθημα 17ο
60
ενώ για τα ρήματα της 3ης
και 4ης
συζυγίας ως εξής :
ενεστωτικό θέμα + eba + βασικές καταλήξεις παθητικής φωνής
πρόσωπο 1η
συζυγία 2η
συζυγία 3η
συζυγία 4η
συζυγία
α’ ενικό ama –bar dele –bar leg – ebar audi – ebar
β’ ενικό ama –baris /-re dele – baris /-re leg – ebaris /-re audi – ebaris /-re
γ’ ενικό ama –batur dele – batur leg – ebatur audi – ebatur
α’ πληθ. ama –bamur dele –bamur leg – ebamur audi – ebamur
β’ πληθ. ama –bamini dele –bamini leg – ebamini audi – ebamini
γ’ πληθ. ama –bantur dele –bantur leg – ebantur audi – ebantur
☞ β) μετοχή παθητικού παρακειμένου
Η μετοχή του παθητικού παρακειμένου σχηματίζεται από το σουπίνο και έχει τη μορφή δευτερόκλιτου
επιθέτου  amo (1)  σουπίνο : amatum  μετοχή παρακειμένου : amatus/amata/amatum. Το ίδιο
συμβαίνει σε όλες τις συζυγίες.
1η
συζυγία 2η
συζυγία 3η
συζυγία 4η
συζυγία
amatus/a/um deletus/a/um lectus/a/um auditus/a/um
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
 incredibili : επίθετο που δεν σχηματίζει παραθετικά γιατί δηλώνει μια αφηρημένη έννοια.
 nonnulli : παρά το γεγονός ότι η συγκεκριμένη επιθετική αόριστη αντωνυμία παρουσιάζει τύπους και στον
ενικό αριθμό, το σχολικό βιβλίο δίνει μόνο τον πληθυντικό αριθμό, άποψη την οποία είμαστε υποχρεωμένοι
να ακολουθήσουμε.
 pudore : ουσιαστικό της γ’ κλίσης που κλίνεται μόνο στον ενικό αριθμό ως αφηρημένο ουσιαστικό.
 familiaribus : το ουσιαστικό σχηματίζει αφαιρετική ενικού και σε – i (σπανιότερα σε – e).
 Προσοχή στο ρήμα do και τα σύνθετά του.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ
 ex vocibus : εμπρόθετος προσδιορισμός του εξωτερικού αναγκαστικού αιτίου.
 qui Germanos … praedicabant : δ/α αναφορική πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία qui και
εκφέρεται με οριστική παρατατικού γιατί δηλώνει κάτι το πραγματικό.
 magnitudine/virtute : αφαιρετικές κατηγορηματικές της ιδιότητας στο Germanos.
 adducti : αιτιολογική μετοχή συνημμένη στο nonnulli. Εκφράζει το προτερόχρονο.
 abditi : χρονική (ή τροπική )μετοχή συνημμένη στο hi. Εκφράζει το προτερόχρονο.
 cum familiaribus : εμπρόθετος προσδιορισμός της κοινωνίας (γιατί το ρήμα της πρότασης δεν φανερώνει
κίνηση).
 totis : κατηγορηματικός προσδιορισμός στο castris. Εδώ υπενθυμίζουμε ότι λογαριάζουμε πάντοτε σαν
κατηγορηματικούς προσδιορισμούς τα totus, solus και unus.
 timore : αφαιρετική του εξωτερικού αναγκαστικού αιτίου.
 horum : γενική υποκειμενική στο vocibus.
 qui …habebantur : δ/α αναφορική πρόταση προσδιοριστική στο ii. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία
qui και εκφέρεται με οριστική παρατατικού, γιατί δηλώνει κάτι το πραγματικό.
 rei : γενική αντικειμενική στο periti.
© Θάνος Σταυρόπουλος – φιλόλογος, MSc.
thanosstavropoulos@yahoo.gr