2. Jenis-jenis terjemahan al-Qur’an menurut
para sarjana islam
Menurut Al-zarqaniy.
I.
Terjemahan harfiyyat atau lafziyyat
II.
Terjemahan tafsiriyyat atau ma’nawiyah
al-Zarqaniy, 1988: 2: 111
Menurut mahmud syaltut selain daripada terjemahan
harfiyyat dan tafsiriyyat terdapat satu lagi terjemahan
Al-qur;an iaitu terjemahan uslub.
3. Defenisi terjemahan harfiyyat
Ibn taymiyyat
Semata-mata
Al-zarqaniy
terjemahan
lafaz,
Terjemahan
kata
demi
kata,
di
sesuatu
samping memelihara susunan dan
lafaz yang seerti dengannya. Pada
urutan kata-kata teks asal,sehinggalah
seperti
menterjemahkan
terjemahan
hendaklah
ini,
penterjemah
menggetahui
makna
yang benar-benar dengan sesuatu
kalimat
yang
hendak
diterjemahkannya itu ( al-Hanbaliy,
)
terjemahan itu sama seperti teks
asal.sesetangah
orang
menamakan
terjemahan ini dengan terjemahan
lafziyyat
menamakn
dan
sebahagian
terjemahan
(persamaan) (al-Zarqaniy,
)
pula
muswiyat
4.
Al-sabuniy
Menukilkan Al-qur’an dari segi lafaz,mufrodat (kosa kata), ungkapan kata
mahupun
susunan
ayat
dan
kata
bahasa
sumber,
sebagai
dasar
penterjemahannya kepada bahasa sasaran seperti bahasa inggeris, jerman,
atau perancis (al-Sabuniy,
)
Al-Qattan
Memindahkan atau menukilkan lafaz-lafaz daripada bahasa sumber kepada
bahasa sasaran, dan pemindahan itu memyebabkan berlakunya persamaan
persamaan antara nuzum dengan nuzum dan susunan ayat dengan susunan
ayat (al-Qattan,
)
Dalam defenisi al-Sabuniy dan al-Qattan mereka sependapat dalam bahasa
sasaran mestilah benar-benar menyamai struktur bahasa asal al-Qur’an
5.
Muhammad Husayn al-Dhahabiy
Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat terbahagi kepada dua jenis
1.
Terjemahan harfiyyat bi al-Mithl
Menterjemahkan ayat al-Qur’an (daripada bahasa asalnya) kepada bahasa
sasaran dengan mengekalkan susunan ayat bahasa asal iaitu mufradat
bahasa terjemahan menepati mufradat bahasa asal al-Qur’an, susunan
perkataan bahasa terjemahan menepati susunan perkataan bahasa asalnya
sehinggakan terjemahan ini dapat mendukung makna sebagai mana yang
terkandung dalam susunan ayat bahasa asal secara sempurna dari segi
balaghat dan hukum syara’ (al-Dhahabiy,
)
6. 2.
Terjemahan harfiyyat bi dun al-Mithl
Menterjemah
susunan ayat al-Qur’an (daripada bahasa
asalnya kepada bahasa sasaran, dengan mengekalkan atau
mengubah susunan ayat bahasa asalnya) berdasarkan
kemampuan penterjemah dan keluasan bahasanya (aldhahabiy, 1989: 1: 26)
7.
Kesimpulan : terjemahan al-Qur’an secara harfiyyah
Penterjemah al-Qur’an secara harfiyyat hanya merupakan salinan al-
Qur’an dalam bahasa lain (sasaran) dengan mengekalkan setiap
kedudukan perkataan asalnya sama ada ada dari nuzum, uslub, dan
susunan ayatnya. Dalam erti kata lain bahasa terjemahan mengikuti
aturan atau susunan bahasa sumbernya. Oleh itu kerana itu untuk
mengekalkan susunan kata teks asal al-Qur’an sambil merangkumi
semua maknanya merupakan sesuatu yang mustahil dilakukan.
Kerana hukum bahasa bagi setiap bahasa itu berbeza daripada
bahasa-bahasa lain terutama pada susunan lafaz dan susunan ayat
8.
Sebagai contoh dalam bahasa arab jumlah fi’liyyat (ayat yang
menunjukkan perkataan) dimulakan dengan fe’el kemudian fa’il
(al-Qattan,
:
) tetapi struktur ayat dalam bahasa Melayu
dimulakan dengan pelaku terlebih dahul, kemudian perbuatan.
Secara jelasnya tidak ada persamaan pada hukum bahasa bagi
setiap bahasa. Muhammad al-Ghazaliy menjelaskan: jika
diperhatikan pada bahasa
perancis, kedua
lain seperti bahasa inggeris dan
bahasa ini meletakkan kata kerja to be
bersama-sama subjek dan prediket sedangkan b.Arab tidak
menggunakanya
9. Kesesuaian penterjemahan al-Qur’an secara harfiyyat
Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat ini akan
dibincangkan dalam dua bentuk
i.
Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat bi al-
Mithl
ii.
Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat bi dun alMithl
10. Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat bi al-Mithl
Menurut Muhammad Husayn al-Dhahabiy, terjemahan al-Qur’an secara
Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat bi al-Mithl adalah sesuatu yang
mustahil dan tidak mungkin boleh digunakan terhadap kitab suci alQur’an. Kerana terdapat beberapa tujuan pokok kitab suci al-Qur’an
diturunkan oleh Allah S.W.T. antaranya sebagai wahyu dan untuk
mebuktikan kebenaran nabi muhammad s.a.w. oleh itu tidak mungkin ia
disampaikan dengan menterjemahkan secara Terjemahan al-Qur’an
secara harfiyyat bi al-Mithl kerana al-Qur’an adalah mu’jiz
Seandainya al-Qur’an diterjemahkan secara Terjemahan al-Qur’an
secara harfiyyat bi al-Mithl, kekhususan ketinggian nilai sastera alQur’an itu akan menjadi rendah dari kedudukannya yang mulia berupa
mu’jizat,malah akan sama dengan karangan manusia. Akhirya tujuan
al-Qur’an diturunkan tidak akan tercapai
11. Sebagai Contoh terjemahan al-Qur’an secara
Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat bi al-Mithl
jika ayat ini diterjemahkan secara harfiyyat bi al-Mithl
maka terjemahnnya adalah : dan janganlah membuatkan
tangan kamu terbelenggu pada leher kamu dan jangan
juga menghulurkannya dengan segala huluran atau kamu
akan dudduk tecela, menyesal ( Q.S Isra’ : ; Othman
Ali
: ). Ayat ini diterjemah secara harfiyyat bi alMithl, ia terlalu terikat dengan susunan lafaznya,
mufradatnya, dan nuzumnya sehingga ia menjadi kaku
dan sukar untukk difahami dan makna yang terkandung
dalam terjemahan seumpama ini memang tidak sama
dengan makna teks asal
12. Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat bi dun al-Mithl
Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat bi dun al-Mithl
pula, merupakan suatu terjemahan yang mungkin boleh
diterima pakai. Namun ia hanya terbatas pada kalam
manusia sahaja dan tidak boleh diterapkan penggunaanya
kepada kitab suci al-Qur’an yang mu’jiz. Kerana dalam
terjemahan ini terdapat percubaan mengubah susunan ayatayat al-Qur’an yang akan merosakkan makna asalnya dan
boleh meghilangkan keindahan uslub dan nuzum al-Qur’an
(al-Dhabiy, 1989:1:26)
Hujah diatas dikuatkan lagi oleh al-Sabuniy yang
menyatakan bahawa bahasa-bahasa bukan Arab yang tidak
mempunyai lafaz mufradat dan damir-damir yang boleh
menyamai lafaz bahasa Arab. (al-Sabuniy, 1970: 230).
13.
Misalnya, lafaz al-Ma’rifat dan al-’ilmu. Walaupun keduadua lafaz ini mempunyai makna sama tetapi antara satu sama
lain mempunyai keistimewaan dan penggunaan yang berbeza.
Perkataan
hanya memerlukan satu maf’ul sahaja seperti
ayat
yang bermaksud :” aku mengenali zaid”.
Manakala perkataan
pula memerlukan dua maf’ul seperti
ayat
yang bemaksud : “aku mengenali zaid
seorang yang berjaya
Kesimpulan: terjemahan al-Qur’ansecara harfiyyat bi dun alMithl tidak boleh diterima dan masih dibatasi juga, walaupun
pada awalnya menampakkan ia agak mudah dilakukan
berhubung dengan jenis penterjemahan inilah para ulama
islam beselisih pendapat dan tidak mencapai kata sepakat
’Abd al-Ghaniy,
)
14. Defenisi terjemahan tafsiriyyat
Ibn taiymiyyat
Menterjemahkan makna dan menghuraikannya. Jenis terjemahan ini, hanyalah
sekadar dijelaskan makna yang difahami oleh seseorang penterjemah. Ia
melebihi terjemahan lafaz. (al-Hanbaliy,
)
Muhammad Husayn al-Dhahabiy
Menerang atau menjelaskan makna sesuatu kalimat dengan menggunakan
bahasa lain, tanpa memelihara susunan dan urutan ayat bahasa asal. Begitu
juga
tidak
perlu
mengungkapkan
keseluruhan
makna
yang
dimaksudkannya,(yang dipentingkan ialah maksud atau pengertiannya
tercapai al-Dhahaiy,
)
15.
al-Qattan
Menerangkan
makna kalimat dengan menggunakan bahasa
lain, tanpa terikat dengan susunan kalimat bahasa asal atau
memelihara nuzumnya (al-Qattan,
Kesimpulan
)
: terjemahan tafsiriyyat bermaksud menjelaskan
makna atau maksud al-Qur’an kepada bahasa lain tanpa
terikat dengan lafaz, nuzum dan uslubnya penekanan
hanyalah pada aspek makna sahaja
16. Kesesuaian penterjemahan Al-Qur’an secara tafsiriyyat.
Terjemahan al-Qur’an secara tafsiriyyat merupakan
sesuatu yang agak mudah diterapkan penggunaanya,
berbanding
dengan
terjemahan
al-Qur’an
secara
harfiyyat. Dalam pada itu ia mestilah mengikuti beberapa
syarat dan kaedah yang telah ditetapkan. Meskipun
begitu, perlu diingatkan bahawa masih juga terdapat
beberapa
sesetengah
persoalan
perkataan
dalam
terjemahan
al-Qur’an
ini
mempunyai
kerana
lebih
daripada satu makna tetapi yang dapat diterjemahkan
hanyalah salah satu daripada makna-makna itu sahaja
17.
Yang dimaksudkan dengan terjemahan al-Qur’an ialah
Memindahkan sesuatu perkataan atau ayat al-Qur’an daripada
bahasa asalnya kepada bahasa sasaran tanpa diberi sebarang
penjelasan. Ini dilakukan dengan mengekalkan nuzum dan
uslub bahasa al-Qur’an tanpa mengubah maknanya.
Terjemahan ini lebih dikenali terjemahan harfiyyat ( Mohd
Shukri Hanapi,
Menukilkan makna sesuatu perkataan atau ayat al-Qur’an
serta mentafsirkannya dengan menggunakan bahasa lain. Apa
yang penting makna dan tujuan yang hendak disampaikan
oleh ayat al-Qur’an itu tercapai. Terjemahan ini lebih dikenali
dengan terjemahan tafsiriyyat ( Mohd Shukri Hanapi,
)
18.
Sebenarnya tidak ada jenis terjemahan al-Qur’an yang dapat
menjelaskan erti perkataan-perkataan al-Qur’an dengan lebih
meluas dan mendalam
Dengan hanya menggunakan perkataan yang terhad dalam
bahasa sasaran, kekayaan idea-idea, keindahan nuzum alQur’an dan ketinggian uslubnya tidak mungkin dapat
diungkapkan dalam bentuk yang sama dan begitu juga dengan
hasil terjemahan yang dibuat secara tidak langsung daripada
teks asal al-Qur’an sudah tentu jauh daripada menepati
maksud asalnya
