De arbeidsmarkt moet sociaal innoveren door werkzoekenden in hun eigen kracht te zetten, te inspireren, te motiveren en te activeren. In dit artikel lees je waarom dit nodig is en wat hierin de rol is van digitale technologie.

1. PRESENT MEDIA / ONLINE STRATEGISTS / 1
Het belang van digitale sociale innovatie op de
arbeidsmarkt
Januari 2015
De arbeidsmarkt moet sociaal innoveren door werkzoekenden in hun eigen kracht te zetten, te
inspireren, te motiveren en te activeren. In dit artikel lees je waarom dit nodig is en wat hierin de rol is
van digitale technologie.
Werkloosheid in Nederland
Volgens de meest recente cijfers van het CBS is de
werkloosheid in november 2014 met 3000
toegenomen en kwam deze uit op 630.000
personen (zie figuur 1).
Van de Nederlandse beroepsbevolking is 8%
werkloos. Daarbij zijn de regionale verschillen erg
groot. Zo doet de provincie Zeeland het ‘goed’ met
4,9% en komt de provincie Flevoland er minder van
afmet12,0%.Lokalerzijndeverschillennoggroter.
De gemeente Haarlem heeft van de 50 grootste
steden in Nederland te maken met de laagste
werkloosheid, Enschede met de hoogste. Het
percentage ligt daar op bijna 20%, meer dan het
dubbele van het landelijk gemiddelde.
Het aantal openstaande vacatures is in het derde
kwartaal van 2014 in bijna alle sectoren gegroeid.
Hiermee neemt het aantal vacatures voor het vijfde
achtereenvolgende kwartaal op rij toe. Dat lees je
goed: al meer dan een jaar nemen de vacatures
toe. En toch zijn meer mensen werkloos geworden.
Kennelijk gaat er in de aansluiting van vraag naar
en aanbodvan werk iets niet helemaal goeden is er
ruimte voor verbetering in begeleiding van
werkzoekenden naar een passende baan.
Maatschappelijke en individuele
gevolgen
Dat we ons druk moeten maken om het
werkloosheidsvraagstuk heeft meerdere redenen.
Zo wordt de Nederlandse samenleving bij een hoge

2. PRESENT MEDIA / ONLINE STRATEGISTS / 2
werkloosheid o.a. opgezadeld met het gezamenlijk
opbrengen van meer werkloosheidsuitkeringen,
een verlies aan koopkracht en het opvangen van
werkloosheid gerelateerde problematiek (denk
bijvoorbeeld aan hulp aan mensen met psychische
klachten). Maar minstens zo belangrijk is wat ons
betreft de problematiek die werkloosheid met zich
meebrengt voor een individu. Probeer je eens voor
te stellen wat er allemaal op je af komt op het
moment dat je (langdurig) werkloos bent.
Rekeningen (hypotheek, gas en energie,
verzekeringen) blijven maar komen, terwijl de
hoogtevanjeuitkeringniettevergelijken ismethet
inkomen dat je gewend was. Je wereld wordt
kleiner, sociale contacten nemen af, je voelt je
minder nuttig en gewaardeerd, je zelfbeeld,
zelfrespect en zelfvertrouwen nemen af. Je krijgt
misschien zelfs psychische klachten door
langdurige stress of depressiviteit, waardoor je
uiteindelijk ook lichamelijk de gevolgen ervaart.
Individueel geluk wordt zwaar op de proef gesteld.
Wat kan digitale sociale innovatie
betekenen voor de arbeidsmarkt?
Uit onderzoek blijkt dat het hebben van een
passende baan voor een groot deel bijdraagt
aan geluk. De 630.000 werkzoekenden in ons land
zoeken daarmee naast een baan ook gewoon
geluk. Het is tijd dat organisaties en personen die
zich bezig houden met het arbeidsmarktvraagstuk
dingen anders gaan doen, en zelfs andere dingen
gaan doen om een bijdrage te leveren aan dit
geluksgevoel. Het is tijd voor digitale sociale
innovatie op de arbeidsmarkt.
Digitaal ontwikkelen we onszelf razendsnel. Zo
regelen we nu dagelijks van alles met onze mobiele
telefoon of tablet. We bankieren online, spreken af
via Whatsapp, weten waar onze bestellingen zijn,
plannen onze reis en krijgen aanbiedingen op basis
van producten en diensten die we eerder hebben
gekocht. We zijn gewend geraakt aan digitale
informatie op maat en om veel persoonlijke zaken
digitaal te regelen. Met name bij commerciële
instellingen zoals verzekeringsmaatschappijen,
bankenen energieleveranciersverwachtenweook
gewoon een op-en-top digitale (self-)
serviceverlening. Commerciële instellingen
kunnen dit omdat ze veel van hun klanten te weten.
Dat doen ze door gebruik te maken van uitgebreide
profielinformatie en big data en door hen (vooral
mobiel) te bereiken via de kanalen die zij gebruiken
(zoals social media).
Het zijn dit soort marketingprincipes waarvan de
arbeidsmarktsector beter gebruik moet gaan
maken. Werkzoekenden verwachten anno 2015
immers van organisaties en instanties die zich met
hetarbeidsmarktvraagstukbezighoudenminimaal
eenzelfde niveau in digitale dienstverlening. En
daarin wordt een werkzoekende nu nog vaak
teleurgesteld. Want als je werkloos wordt, geldt
voor iedereen dezelfde aanpak. Of je nu hoog- of
laagopgeleid bent, na verloop van tijd moet
iedereen op sollicitatietraining. Of je dat nu nodig
hebt of niet. Of je nu veel begeleiding nodig hebt of
weinig, je adviseur of coach heeft voor iedereen
hetzelfde tijdsslot beschikbaar. Er is weinig ruimte
om in te gaan op jouw motivaties en drijfveren. Het
is erg vervelend dat je als werkzoekende
onvoldoende herkend en gekend wordt en niet in je
kracht gezet wordt. Vooral in een situatie waarin je
leven al op zijn kop staat en er veel geregeld moet
worden.
Digitale sociale innovatie op de arbeidsmarkt
begint daarom bij het aansluiten op de diversiteit in
behoeften van werkzoekenden. Niemand van deze
630.000werkzoekendeninNederlandishetzelfde.
We hebben te maken met individuele mensen, in
verschillende situaties en op verschillende
lokaties, met verschillende behoeften, motivaties
endrijfveren.Weillustrerenditmetdeverhalenvan
Nicole en Eric.

3. PRESENT MEDIA / ONLINE STRATEGISTS / 3
Nicole en Eric centraal
Nicole is gisteren werkloos geworden. Ze is
hoogopgeleid, heeft een groot netwerk en is zeer
gemotiveerdomsneleennieuwebaantevinden.Zij
zit daarom niet te wachten op betuttelende regels
en verplichte sollicitatietrainingen, maar wil juist
hands on ondersteuning waar ze echt wat mee kan.
Naast de noodzakelijke handelingen zoals het
aanvragen van een uitkering en het uitsturen van
een sollicitatie, wil Nicole wekelijks informatie en
tips krijgen op haar mobiel over
arbeidsmarktontwikkelingen en vacatures die zijn
gebaseerd op haar actuele interesses,
competenties en mogelijkheden. Want ze wil niet
meerwerkenindesectorwaarinzealtijdwerkzaam
was. Ze grijpt nu de situatie aan om ‘het roer om te
gooien’.Haarmotivatie,competentiesendrijfveren
zijn daarmee belangrijker in het vinden van een
nieuwe baan dan haar opgebouwde werkervaring.
Voor Eric ligt dat anders. Hij is al drie jaar werkloos,
heeft een bijstandsuitkering, is al vaak afgewezen
en is daardoor minder gemotiveerd. Hij is onzeker
over zijn toekomst en heeft meer dan ooit behoefte
aan uitgebreid overzicht in zijn eigen online
omgeving.
Hij wil advies over en begeleiding in zijn situatie,
over de opties die hij heeft en inzage in de
consequenties van zijn handelingen. Wat gebeurt
er bijvoorbeeld met de hoogte van zijn uitkering als
hij werkervaring op gaat doen bij de stage die hij
graag wil gaan lopen? Wie kan hem helpen bij het
vinden van de juiste omscholing? Eric discussieert
bijna dagelijks in de online community van
professionalsenanderewerkzoekendenhoezijhet
aanpakken. Verder is zijn begeleider vaak
beschikbaar voor een persoonlijke chat, dat geeft
hem een goed gevoel en motiveert hem ‘om niet bij
de pakken neer te zitten’.
Wat is digitale sociale innovatie?
De Adviesraad voor Wetenschap, Technologie en Innovatie* beschrijft sociale innovatie
als volgt: een verzamelnaam voor hedendaagse initiatieven van mensen en organisaties
gericht op innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Sociale innovatie
begint bij personen en organisaties die een maatschappelijke probleem zien en het plan
opvatten er iets aan te doen. Dat kan uitgroeien tot een breed initiatief van diverse partijen
en personen, denk aan burgers, ondernemers en wetenschappers. Het kan om lokale
initiatieven gaan, maar ook om complexe samenwerkingsverbanden op nationaal of
internationaal niveau. Digitale sociale innovatie zoomt daarmee in op het digitale aspect van
innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken.
*(http://www.awti.nl/publicaties/de-kracht-van-sociale-innovatie/item640)
Innovatieve aanpak
Onze aanpakgaat uit van het basisprincipe
'gebruiker centraal'. Vanuit dit vertrekpunt
hanteren we onze opgedane kennis om de
werkzoekende online centraal te stellen. Zo zetten
we o.a. big data, behavioral targeting, marketing
automation, profiling, gedrag en motivatie van
gebruikers, segmentatie en personalisatie in om
content en motiverende triggers perfect op de
siutatie van Eric en Nicole aan te laten sluiten.
Daarnaast werken we met opdrachtgevers aan
continue procesoptimalisaties. Door middel van
service blueprints brengen we in kaart welke
'klantreis' Eric en Nicole doorlopen en wat er
organisatorisch en technisch nodig is om hen
optimaal te faciliteren. Vaak betekent dit

4. PRESENT MEDIA / ONLINE STRATEGISTS / 4
organisatorisch ook dat er andere dingen of dingen
anders moeten worden gedaan.
Changemanagement is daarmee een onmisbaar
onderdeel van onze aanpak.
Digitale sociale innovatie op de arbeidsmarkt zit
hemdusnietzozeerindedigitaleoplossingzelf.Het
is juist de aanpak die innovatief is. We zetten de
individuele werkzoekende in zijn eigen kracht door:
- optimaal te beantwoorden aan individuele
informatie- en communicatiebehoeften;
-teinspireren,temotiveren,teactiverenenvolopte
participeren in de oplossing van het individuele
probleem;
- een beweging te maken van digitale
‘dienstverlening’ naar ‘selfserviceverlening’ en
‘self control’.
Daarmee heeft de werkzoekende niet alleen
inzicht, maar ook grip op zijn eigen situatie.
Het biedt perspectief, waardoor hij op eigen kracht
zijn situatie kan verbeteren of kan
voorzien in zijn persoonlijke behoefte.
Door de werkzoekende als vertrekpunt te nemen
zorgen we voor een relevante invulling van digitale
toepassingen die de werkzoekende echt verder
helpen.Toepassingendieerbovendienvoorzorgen
dat begeleiders en adviseurs minder tijd kwijt zijn
aan zaken die ook digitaal kunnen worden
afgehandeld. En zo meer tijd kunnen vrijmaken
voor de persoonlijke begeleiding van individuen die
daar echt behoefte aan hebben.