BÀI GIẢNG PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH_10423712092019

1. PHÂNTÍCH
HOẠTĐỘNGKINHDOANH
KhoaQuảntrịkinhdoanh

2. CHƯƠNG1
MỘTSỐVẤNĐỀCHUNG
VỀPHÂNTÍCH
HOẠTĐỘNGKINHDOANH

3. 1.1.KHÁINIỆMVÀNỘIDUNGPHÂNTÍCH
HOẠTĐỘNGKINHDOANH
1.Kháiniệmphântíchhoạtđộngkinhdoanh
Theonghĩachungnhấtlàquátrình
nghiêncứutấtcảcáchiệntượng,cácsựvật
cóliênquantrựctiếpvàgiántiếpđếnhoạt
độngsảnxuấtkinhdoanhcủaconngười.
Quátrìnhphântíchđượctiếnhànhtừbước
khảosátthựctếđếntưduytrừutượng,tức
làtừviệcquansátthựctế,thuthậpthông
tinsốliệu,xửlýphântíchcácthôngtinsố
liệu,tìmnguyênnhânđếnviệcđềracác
địnhhướnghoạtđộngvàcácgiảiphápthực
hiệncácđịnhhướngđó.

4. -Nộidungchủyếucủaphântíchhoạtđộngkinh
doanhlàcácchỉtiêukếtquảkinhdoanhnhư:doanhthubán
hàng,giátrịsảnxuất,giáthành,lợinhuận...
Khiphântíchcầnhiểurõranhgiớigiữachỉtiêusốlượngvà
chỉtiêuchấtlượng,chỉtiêutuyệtđối,tươngđối,bình
quân,...
-Đisâunghiêncứucácnhântốảnhhưởngđếnkếtquảkinh
doanhbiểuhiệntrêncácchỉtiêuđó.
2.Nộidungphântíchhoạtđộngkinhdoanh

5. -Nhântốkháchquanlànhântốthườngphátsinhvàtác
độngnhưmộtnhucầutấtyếu,khôngphụthuộcvàochủ
thểtiếnhànhhoạtđộngkinhdoanh.
-Nhântốchủquanlànhântốtácđộngđếnđốitượng
nghiêncứunhưthếnàotùythuộcvàonổlựcchủquan
củachủthể

6. -Nhântốsốlượngphảnánhquymôkinhdoanhnhưsốlượng
laođộng,vậttư,lượnghànghóasảnxuất,tiêuthụ,…
-Nhântốchấtlượngphảnánhhiệusuấtkinhdoanhnhư:giá
thành,tỉsuấtchiphí,năngsuấtlaođộng,…
-Nhântốtíchcực:tácđộngtốt,làmtăngđộlớncủahiệuquả
kinhdoanh
-Nhântốtiêucưc:tácđộngxấu,làmgiảmquymôkếtquả
kinhdoanh

7. 3.Vaitròvàyêucầucủaphântíchhoạtđộngkinhdoanh
-Làmộtcôngcụquảlýkinhtếcóhiệuquảcáchoạtđộngcủa
doanhnghiệp.
-Đánhgiá,xemxétviệcthựchiệncácchỉtiêuphảnánhhoạt
độngkinhdoanhcủadoanhnghiệp
-Xemxétviệcthựchiệncácmụctiêuhoạtđộngkinhdoanh,
nhữngtồntại,nguyênnhânkháchquan,chủquanvàđềrabiện
phápkhắcphụcnhằmtậndụngmộtcáchtriệtđểthếmạnhcủa
doanhnghiệp.

8. -Chỉđạomọihoạtđộngkinhdoanhcủadoanhnghiệp
-Giúpdoanhnghiệpđiềuhànhtừngmặthoạtđộngcụthể
vớisựthamgiacụthểcủatừngbộphậnchứcnăngcủa
doanhnghiệp.
-Làcôngcụquantrọngđểliênkếtmọihoạtđộngcủacác
bộphậnchohoạtđộngchungcủadoanhnghiệpđược
nhịpnhàngvàđạthiệuquảcao.
-Giúpcácnhàđầutưquyếtđịnhhướngđầutưvàcácdự
ánđầutư

9. -Tínhđầyđủ:phảitínhtoántấtcảcácchỉtiêucầnthiếtthìmớiđánhgiá
đúngđốitượngcầnphântích.
-Tínhchínhxác:Chấtlượngcủacôngtácphântíchphụthuộcrấtnhiều
vàotínhchínhxácvềnguồnsốliệukhaithác;sựlựachọnphươngpháp
phântích,chỉtiêudùngđểphântích.
-Tínhkịpthời:SaumỗichukỳHĐKDphảikịpthờitổchứcphântíchđánh
giátìnhhìnhhoạtđộng,kếtquảvàhiệuquảđạtđược,đểnắmbắtnhữngmặt
mạnh,nhữngtồntạitrongHĐKD,thôngquađóđềxuấtnhữnggiảiphápcho
thờikỳHĐKDtiếptheocókếtquảvàhiệuquảcaohơn.
Yêucầu

10. 11.2NHIỆMVỤPHÂNTÍCHHOẠTĐỘNGKINHDOANH
-Kiểmtravàđánhgiákếtquảhoạtđộngkinhdoanhthôngqua
cácchỉtiêukinhtế
-Xácđịnhcácnhântốảnhhưởngcủacácchỉtiêuvàtìmcác
nguyênnhângâynênảnhhưởngcủacácnhântốđó
-Đềxuấtgiảiphápnhằmkhaitháctriệtđểtiềmnăngvàkhắc
phụcnhữngtồntạicủaquátrìnhhoạtđộngkinhdoanh
-Xâydựngphươngánkinhdoanhcăncứvàomụctiêuđãđịnh:

11. 1.3NHÂNTỐTRONGPHÂNTÍCH
1.Kháiniệmnhântố
Nhântốcónghĩalànguyênnhângâyảnhhưởngđếnkếtquả
nhấtđịnhchohiệntượngvàquátrìnhkinhtế.
Trongphântích,nguyênnhânvàkếtquảkhôngcốđịnhbởivì
nghiêncứumộthiệntượng,mộtquátrìnhkinhdoanhnàođóthì
cáinàycóthểlànguyênnhânnhưngkhinghiêncứumộtqúakinh
doanhkhácthìnguyênnhânđólạitrởthànhkếtqủa.Cókhi
nguyênnhânvàkếtquảhợpvớinhaulàmchonguyênnhânbiểu
hiệnthànhkếtquảvàngượclại.

12. 2.Phânloạinhântố
a)Theonộidungkinhtếbaogồm:
-Nhântốthuộcđiềukiệnkinhdoanh(laođộng,vậttư,
tiềnvốn);cácnhântốnàyảnhhưởngtrựctiếpđếnquymô
kinhdoanh.
-Nhântốthuộcvềkếtquảkinhdoanh,cácnhântốnày
thườngảnhhưởngdâychuyềntừkhâucungứngđếnsảnxuất
tiêuthụtừđóảnhhưởngđếntàichính.

13. b)Theotínhtấtyếucủanhântốbaogồm:
-Nhântốchủquanlànhữngnhântốtácđộngđếnhoạtđộng
kinhdoanhtuỳthuộcvàosựnỗlựcchủquancủachủthểtiến
hànhhoạtđộngkinhdoanh.
-Nhântốkháchquanlànhữngnhântốphátsinhvàtácđộng
nhưmộtyêucầutấtyếungoàisựchiphốicủachủthểtiếnhành
hoạtđộngkinhdoanh(thuế,giácả,lươngbìnhquân).

14. c)Theotínhchấtcủanhântốbaogồm:
-Nhântốsốlượnglànhữngnhântốphảnánhquymô,điều
kiệnhoạtđộngkinhdoanh,nhưsốlượnglaođộng,vậttư,tiến
vốn,sảnlượngdoanhthu..
-Nhântốchấtlượnglànhữngnhântốphảnánhhiệusuất
hoạtđộngkinhdoanh.

15. d)Theoxuhướngtácđộngcủacácnhântốphânra:
-Nhântốtíchcựclànhữngnhântốcótácđộngtốthay
làmtăngđộlớncủakếtquảvàhiệuquảhoạtđộngkinh
doanh.
-Nhântốtiêucựclànhữngnhântốcótácđộngxấu
haylàmgiảmquymôcủakếtqủahoạtđộngkinhdoanh.

16. 1.4QUYTRÌNHTIẾNHÀNHCÔNGTÁCPHÂNTÍCH
1.Lậpkếhoạchphântích
2.Thuthập,kiểmtravàxửlýsốliệu
3.Xâydựnghệthốngchỉtiêuvàphươngphápphântích
4.Viếtbáocáophântíchvàtổchứchộinghịphântích

17. Nộidungcủaphươngpháplàtiếnhànhsosánhđốichiếu
cácchỉtiêuphảnánhhoạtđộngkinhdoanhcủadoanh
nghiệp(chỉtiêuphảnánhkếtquảhoạtđộngkinhdoanh;chỉ
tiêuphảnánhđiềukiệnhoạtđộngkinhdoanhvàchỉtiêu
hiệuquảhoạtđộngkinhdoanh).
1.5PHƯƠNGPHÁPPHÂNTÍCH
1.Phươngphápsosánhđốichiếu

18. Vềsốgốcđểsosánh
khixácđịnhphụthuộcvàomụcđíchcụthểcủaphântích.
Nếunhưphântíchđểnghiêncứunhịpđộbiếnđộngtốcđộ
tăngtrưởngcácchỉtiêuthìsốgốcđểsosánhlàtrịsốcủa
chỉtiêukỳtrướchoặcnếunghiêncứuthựchiệnnhiệmvụ
kinhdoanhtrongtừngkhoảngthờigianthườngsosánh
vớicùngkỳnămtrước.

19. Vềđiềukiệnsosánh
khixácđịnhsẽkhácnhautheothờigianvàkhônggian.Khiso
sánhtheothờigiancầnđảmbảotínhthốngnhấtvềnộidung
kinhtếcủachỉtiêu.Cũngcầnđảmbảotínhthốngnhấtvề
phươngpháptínhcácchỉtiêu.Khisosánhcầnlựachọnhoặc
tínhlạicáctrịsốchỉtiêutheophươngphápthốngnhất.Cần
đảmbảotínhthốngnhấtvềđơnvịtínhcácchỉtiêucảvềsố
lượng,thờigianvàgiátrị.

20. Vềmụctiêusosánh
Khixácđịnhcầnphânbiệtxácđịnhmứcđộbiếnđộngtuyệt
đốihaymứcđộbiếnđộngtươngđốicủachỉtiêuphântích.
-Mứcđộbiếnđộngtuyệtđối,xácđịnhbằngcáchsosánhtrịsố
củachỉtiêugiữa2kỳ(kỳphântíchvàkỳlấylàmgốc)
-Mứcđộbiếnđộngtươngđốilàkếtquảsosánhgiữakỳphân
tíchvớikỳgốcđãđượcđiềuchỉnhtheohệsốcủachỉtiêuliên
quan

21. a.Nguyêntắc:Nếugiữacácchỉtiêunhântốvớichỉtiêukết
quảcómốiquanhệhàmsốthuận
Z=x+y+v
có:DZ(x)=x1–x0
DZ(y)=y1–y0
DZ(v)=v1–v0
DZ=Z1–Z0=DZ(x)+DZ(y)+DZ(v)
2.Phươngpháploạitrừ

22. Nếugiữacácchỉtiêunhântốvớichỉtiêukếtquảcó
mốiliênhệtíchsố:
Đểxácđịnhmứcđộảnhhưởngcácnhântốđếnchỉ
tiêukếtquảcó2phươngán.
Z=xy

23. Phươngán1:Xétảnhhưởngcủanhântốxtrướcysau:
Phươngán2:Xétảnhhưởngcủanhântốytrướcxsau:
DZ(x)=x1y0-x0y0=Dxy0
DZ(y)=x1y1-x1y0=x1Dy
DZ(y)=x0y1-x0y0=x0Dy
DZ(x)=x1y1-x0y1=Dxy1

24. Nếuchỉtiêukếtquảbịảnhhưởngbởihainhântố,mộttrongsố
đólànhântốsốlượng,mộtlànhântốchấtlượngthìđầutiênđánh
giánhântốsốlượng,sauđólànhântốchấtlượng.
Nếuchỉtiêukếtquảbịảnhhưởngbởinhiềutốthìphảixácđịnh
thứtựđánhgiábằngcáchkhaitriểnchỉtiêukếtquảtheocácnhân
tốhoặcnhómcácnhântố
.

25. Lưuý:
-Nếutrongcôngthứcmốiliênquancácchỉtiêucómột
vàinhântốsốlượngthìtrướchếtđánhgiáảnhhưởng
nhântốbiểudiễnđiềukiệnsảnxuất,sauđóđánhgiá
ảnhhưởngnhântốthayđổicơcấuvàcuốicùnglàcác
nhântốchấtlượng.
-Côngthứctrunggiandùngđểtriểnkhainhântốcần
phảicóNDkinhtếthựcsự

26. 3.Phươngphápthaythếliênhoàn
Phươngphápthaythếliênhoànđượcsửdụngđểxácđịnh
mứcđộảnhhưởngcủatừngnhântốcábiệtđếnmộthiệntượng,
mộtquátrìnhhoạtđộngkinhdoanh.
Đểđánhgiá(xácđịnh)mứcđộảnhhưởngcủabấtkỳmột
nhântốnàođếnchỉtiêukếtquả(phântích)cầnphảitính2đại
lượnggiảđịnhcủachỉtiêuphântíchđó(phépthế).

27. Trongphépthếthứnhấtnhântốnàomàxemxétảnh
hưởngcủanóthìlấysốliệukỳphântích(thựchiện).Trong
phépthếthứhailấysốliệukỳgốc(kếhoạch).
Mứcđộcủacácnhântốcònlạitrong2phépthếphụ
thuộcvàothứtựđánhgiáảnhhưởngcủachúngđếnchỉtiêu
phântích.Nhữngnhântốmàảnhhưởngcủachúngxácđịnh
trướcnhântốnghiêncứuthìlấysốliệukỳphântích(thực
hiện).Còncácnhântốmàảnhhưởngcủachúngxácđịnh
saunhântốnghiêncứuthìlấysốliệukỳgốc(kếhoạch).

28. Hiệucủaphépthếthứnhấtvớiphépthếthứhailàmứcđộ
ảnhhưởngcủanhântốđếnchỉtiêuphântích.
Z=x(1)y(2)
Đểxácđịnhmứcđộảnhhưởngcủanhântốthứnhấtxtính2
phépthế
Phépthế1ZI=x1y0
Phépthế2ZII=x0y0
Ảnhhưởngcủanhântốx
DZ(x)=ZI-ZII=x1y0-x0y0

29. Đểxácđịnhmứcđộảnhhưởngcủanhântốthứhaiyđếnchỉtiêu
phântíchZtacũngtính2phépthế
Phépthế1:ZIII=x1y1
Phépthế2:ZIV=x1y0
Ảnhhưởngcửanhântốy
DZ(y)=ZIII-ZIV=x1y1-x1y0
Nóichung,khicóhainhântốảnhhưởngcó2lầnthaythế,cóba
nhântốthìcó3lầnthaythế.v.v...tổngquátcónnhântốthìcónlần
thaythếvàphảitính(n-1)phépthế

30. Làmộttrongnhữngphươngpháploạitrừvà
thườngđượcsửdụngtrongphântíchkinhdoanh.Thông
thườngkhicóhainhântốcábiệtảnhhưởngđếnmộtquá
trìnhkinhdoanhthìsửdụngphươngphápsốchênhlệchvì
nóđơngiảnhơnphươngphápthaythếliênhoàn.
4.Phươngphápsốchênhlệch

31. +Có2nhântố:
Z-Chỉtiêuphântích
x,y–Chỉtiêunhântố
Z0,Z1-Chỉtiêuphântíchkỳgốcvàkỳphântích
x0,y0,x1,y1-Chỉtiêunhântốkỳgốcvàkỳphântích
D(i)-Chênhlệchcủachỉtiêui
Z=x(1)y(2)
DZ=Z1–Z0=x1y1-x0y0
Cùngthêmvàbớtmộtđạilượnggiảsửx1y0
DZ=x1y1-x0y0+x1y0-x1y0
=(x1-x0)y0+x1(y1-y0)=Dxy0-x1Dy

32. +Có3nhântố
Z=x(1)y(2)v(3)
DZ=Z1–Z0=x1y1v1-x0y0v0
Cùngthêmvàbớtmộtđạilượnggiảsửx1y0v0
DZ=x1y1v1-x0y0v0+x1y0v0-x1y0v0
=(x1-x0)y0v0+x1[(y1-y0)v0+y1(v1–v0)]
=Dxy0v0-x1Dyv0+x1y1Dv

33. Tổngquát:
-Cóbaonhântốthìcóbấynhiêunhómtíchsố
-Mỗinhómtíchsốcómộtsốchênhlệchcủamộtnhântốnhất
định
-Trướcsốchênhlệchcủanhântốlàsốkỳphântích,sausốchênh
lệchlàsốkỳgốc
-Tổnggiátrịcáctíchsốbằnggiátrịsốchênhlệchcủachỉtiêu
phântích

34. 5.Phươngphápđiềuchỉnh
Muốnxácđịnhmứcđộảnhhưởngcủabấtkỳnhântốnào
đếnchỉtiêuphântíchcầntínhhiệucủa2phépthế.Đểtínhmỗi
phépthếlấyđạilượngkỳgốcchỉtiêuphântíchnhânvớihệsố
điềuchỉnh.
Hệsốđiềuchỉnhlàtỷsốgiữasốthựchiện(kỳphântích)với
sốkếhoạch(kỳgốc)củanhântốđó.Việcchọnnhântốđểxác
địnhhệsồđiềuchỉnhphụthuộcvàothứtựđánhgiácủanhântố
phântích.

35. Nếuxácđịnhmứcđộảnhhưởngcủanhântốthứithìphép
thứnhấthệsốđiềuchỉnhtrongcôngthứcphântíchtính
choicácnhântốđầu,còntrongphépthứhaicho(i-1)
cácnhântố.

36. Z=x(1)y(2)
*Đểxácđịnhmứcđộảnhhưởngcủanhântốx(thứtựthứnhất)tatính
2phépthế.
Trongđóphépthứnhất:ZI=Z0.Ix.
Phépthếthứ2:ZII=Z0
ΔZ(x)=ZI-ZII=Z0(Ix–1)
*Đểxácđínhmứcđộảnhhưởngcủanhântốy(thứtựthứhai)tatính2
phépthế.
Trongđó:PhépthếthứnhấtZIII=Z0.IxIy=Z0.IZZI=Z1,
Phépthếthứ2:ZIV=Z0.Ix

37. 6.Phươngpháphệsốtỷlệ
Phươngphápnàythườngsửdụngkhichỉtiêutổnghợplàhàm
củamộtchỉtiêutổnghợptrunggianđãcókếtquảphântíchảnh
hưởngcủanótươngứngvớitừngchỉtiêunhântốđãđượcbiết:
(1)
(2)
x
Z
x
trongđóy=a+b+c
Đểxácđịnhảnhhưởngcủanhântốa,b,cđếnchỉ1tiêu
tổnghợpZ(Z(a),Z(b)Z(c))Cầnphảitiếnhànhcácbướcsau:

38. -XácđịnhhệsốtỷlệKtứclàtỷsốsựthayđổichỉtiêuphântíchdo
ảnhhưởngchỉtiêutổnghợpy(Z(y))vớisựthayđổicủachỉtiêuy
(y):
yZ
K
y



Vì
1y
10
11
ΔZ=-
yy
x
Z
y
x




Dođó

39. Xácđịnhảnhhưởngcủacácnhântốđếnchỉtiêutổnghợptrung
gian
Z(a)=y(a).K
Z(b)=y(b).K
Z(c)=y(c).K

40. Phươngphápnàycónhượcđiểmlàkhôngsửdụngđượckhisựthay
đổicủacácnhântốa,bvàctheocácchiềuhướngkhácnhauvàtácđộng
củachúngđồngthờiđếnybằnghoặcgầnbằng0.Đểkhắcphụcnhược
điểmđóbiếnđổinhưsau:

101
1
1001
1
0
11
*
y
xyy
Zx
yyyy
x
Z
y






Đặt:
Tacó

1
*y
y
ZZ
y



41. http://bit.ly/KhoTaiLieuAZ