1. مدیریت دانش در سازمان های پروژه محور
دانشکده مدیریت و اقتصاد
دانشگاه صنعتی شریف آذر 90

2. کسب، مشارکت و انتشار دانش و يادگيري در پروژه ها با مشکل همراه است

3. ویژگی های سازمان پروژه محور
مديريت بر مبناي هدف را به عنوان يك استراتژي سازماني. 
 ایجاد سازمانهاي موقتي براي انجام فرآيندهاي پيچيده
 ایجاد سازمانی متشکل از افراد متفاوت با توانایی های متفا وت
 مدیریت مجموعه ای از انواع پروژه ها
 سازمانهاي دائمي خاص ي براي فعالیتهای ستادی
ویژگی های فرهنگی خاص 

4. مواردی که حافظه شرکت را در شرکت
پروژه محور متاثر می کند
در حالی که در سازمان های عملیاتی دپارتمان ها به عنوان سیلوهای ذخيره دانش کاربرد دارند در 
سازمانهای پروژه محور چنين مکانيزمی وجود ندارد.
دو ویژگی به مدیریت دانش را در سازمان های پروژه ای آسیب وارد می کند: 
1. خاص و منحصر به فرد بودن و خاصیت موقتی بودن پروژه ها
2. چرخه عمر طولانی و تکرار رخدادهای مشابه بعد از سپری شدن زمان
یادگيری های روتين مربوط به فعایت های تکراری بسیارکمتر است 
انتظار مدیران و کارکنان در مورد اینکه هر پروژه منحصر به فرد است خود باعث از عدم انتقال تجربیات 
بدست آمده در پروژه می شود.

5. ساختن حافظه شرکت
فعالیت مشترک باعث بوجود آمدن اعتماد و سرمایه اجتماعی بين کارکنان می شود. کمک به 
همکارن و انتقال تجربیات به آنها ماحصل آن است.
فعایت مشترک باعث بوجود آمدن شناخت عمیق از همکاران می شود، این شناخت درست باعث 
انتخاب درست همکاران برای حل معضلات آینده خواهد شد.
فعالیت مشترک باعث بوجود آمدن تجربه های مشترک و یادگيری از اشتباهات و یا ارتقا نقاط قوت 
می شود.

6. سه پیشنهاد برای بهبود اشتراک گذاشتن دانش در
سازمان های پروژه محور
مشخص کردن ميزان مشارکت مورد انتظار شرکت در اشتراک گذاشتن دانش 
هماهنگ سازی فرهنگ سازمانی و نحوه رهبری مدیران 
تدوین اهداف در این رابطه و ایجاد مشوق های شفاف برای کارکنان 

7. فاکتورهایی که بر اشتراک گذاشتن دانش تاثير می
گذارد
Commitment

8. فاکتورهایی که بر اشتراک گذاشتن دانش تاثیر می
گذارد

9. روش هاى مختلف جمع آورى تجارب پروژه
مصاحبه ساخت يافته : جمع آورى اطلاعات بوسيله سوالات از پيش طرح شده 
جلسااات گروهاه هماهناگ شاده : در ايان روف فاردى باه عناوان هماهناگ هنناده و يفاه هادايت و هماااهنگ 
جلسات دروس آموخته را دارد .
 طوفان فكري : در اين روف افراد شرهت هننده تعدادى از تجارب مثبت و منف خود را نام برده و نكاات را
درباره آنها به بحث و اشتراك نظر. ميگذارند
ثبات تجاارب در برگاه مخصاوص ثبات دروس آموختاه : تجاارب ماي تواناد باه محاو وقاوع در ايان برگاه هاا هاه 
در اختيار كليه افراد پروژه قرار دارد ثبت شود.
اين برگه شامل موارد ذيل مي باشد:
1- عنوان 2- تاريخ 3- گزارف دهنده 4- شرح گزارف 5- تحليل 6- فعالي تهاى پيشنهادى
7- اقدامات اصلاحه 8- خطرات 9- مراجع و.... .

10. ارتش آمريكا - DOD مدل
The Active Action Review (ARR) بررس ي س از اقدام
به منظاور توساعه ياادگيري از تجربياات افاراد، سا از هار اقادامي )ياك پاروژه، ياك دوره آموز ا ي و حتاي ياك 
جلسه (، افراد درگير بايد به سه سوال زير پاسخ بدهند :
1. انتظار داشتيد چه اتفاقي بيافتد؟
2. چه چيزي اتفاق افتاد؟
3. چه چيزي ياد گرفتيد؟
هدف از اين پرسش ها آموزف است و نه تعيين مسئوليت ها و مقصر 
 دروس آموخته كاربردي در پايگاه داده اي مربوطه جمع آوري و مستند مي شود.
 در صورتيكه اين روف بصورت مكانيزه و به عناوان ياك الازام در انتهااي هار پاروژه پيااده ساازي شاود، افاراد
را ملااازم ماااي هناااد تاااا بخخااا ي از زماااان خاااود را بااار روي ايااان كاااار صااارف هااارده و در نتيجاااه ايااان اقااادام تااااثير گاااذاري
بيشتري خواهد داشت .

11. مدل اينتل
درونی کردن دانش پروژه
باا توجااه باه اينكااه معمااولا داناش اساساا ي در پااروژه هاا بااه اشااتراك گذاشاته نمااي شااود، مسائولان شاا رهت اينتاال
تصميم گرفتناد باه منظاور شناساادي داناش و تجربياات اساسا ي و كليادي در پاروژه و باه اشاتراك گذاشاتن آن باا
ديگر افراد از افرادي به نام "مشاوران دانش " استفاده هنند.
در ايااان روف مشااااوران داناااش در هااار پاااروژه حااادود 30 سااااعت را بااااه انجاااام مصااااحبه باااا افاااراد تااايم پاااروژه مااااي
پردازنااد . در اياان مصاااحبه هااا نيازمناادي هاااي دانااش افااراد تعيااين شااده و نيااز آموختااه هاااي م اام آنهااا در خاالال
مرحله هاي مختلف پروژه ثبت مي شود )درو هردن دانش(. بدين ترتيب فرآيند اشتراك داناش باين افارادي هاه
دانش را دارند و افرادي هه به آن نياز دارند تس يل مي شود .
درگير شدن اين افراد در پروژه هاي مختلف باعث مي شود هه اين افراد نسبت به نيازمندي هاي دانش و نياز
مناابع در هار پاروژه آگااهي كامال پيادا هنناد و باه هماين دليال ماي توانناد باه عناوان "واساطه " داناش در پاروژه هاا
انجام و يفه نمايند.
بعلاوه مشاوران دانش در اينتل اين دانش درو شده را در قالب نشرياتي به نام "هسته دانش" چاپو منتشار
مي هنند.

12. MWH مدل شرهت
پروژه ها به عنوان فرصت هاي ارشاد و راهنمادی
اغلب پروژه ها فرصت هاي بسياري براي ارشاد و راهنمادي غير رسمي برا ي اعضاي تيم فراهم مي هنند.
معمولا افراد با تجربه در پروژه، تعدادي از افراد تازه كار را در ز ير پر و بال خود مي گيرند و در خلال پروژه
به آنها نصايح و انتقادات سازنده اي را م نتقل مي هنند .
اينگونه آموزف هاي حين كار ، نوعي دانش كاربردي را منتقل مي هنند هه هتابها توانادي آموزف آن را ندارند
.
هه MWH برخي سازمانها با اندكي تلاف، اين ارشادات و نصايح را با فعاليت هاي پروژه ترهيب می کنند. در
در پروژه هاي مربوط به توزدع آب، تصفيه فاضلاب، انرژي آبي و
ساير پروژه هاي آبي فعاليت است برنامه ريز پروژه، افراد خبره و ماهر را براي اجراي پروژه تخصيص مي
دهد و در عين حال تعدادي از افراد غير ماهر و هم تجربه تر را نيز در تيم پروژه قرار مي دهند تا در خلال
اجراي پروژه آموزف هاي لازم را از ا فراد ماهر دريافت هرده و م ارت هاي خود را افزايش دهند.
اينگونه انتقال راهنمادي ها و ارشادات، دانش را از افراد با تجربه تر به افراد هم تجربه تر منتقل هرده و
باعث به اشتراك گذاشته شدن دانش در سازمان مي شود .

13. BP مدل شرهت
با يكصد هزار پرسنل در صنايع نفت و گاز و برق فعاليت مي هند. BP شرهت چند مليتي
اين شرهت در 100 هشور شعبه دارد و بيش از 150 نوع حرفه ي گوناگون دارد.
به منظور تس يل در تبادل دانش از رو ف هاي مديريت دانش زير استفاده هرده است BP
1. پروژه اتصال : ايجاد صفحات مرجع
2. ايجاد انجمن هاي تخصص ي درون سازماني
3. ايجاد سيستم گردآوري و اخذ دانش

14. BP مدل شرهت
پروژه اتصال : ايجاد صفحات مرجع
پروژه”اتصال“:
اين پروژه يك بانك اطلاعاتي قابل جستجوي اينترانتي است هه براي يافتن متخصصان مورد نياز بر روي
یک صفحه اينترنتي مخصوص خود دارد هه ،BP صفحات مرجع اينترنتي استفاده م ي شود. هر نيروي
بروي صفحه وب خود را معرفي، م ارت هاي خود را اعلام هرده و آخرين دستاوردها و فعاليت هاي خود را
به اطلاع ساير پرسنل مي رساند.
اين پروژه فرايندي مشارهتي است و حتي شرهت هنندگاني هه مشارهت همتري دارند، را مشخصهرده و با
مكانيزم هاي تشويقي براي افزايش مشارهت اين افراد اعمالمي هند.
بدین ترتیب همه کارکنان در سطح ج ان را قادرند به سرعت با متخصصان مورد نياز ارتباط داشته باشند
و تجارب خود را له آن ها منتقل هنند .

15. BP مدل شرهت
ایجاد انجمن های تخصص ی درون سازمانی
ايجاد انجمن هاي تخصص ي درون سازماني و برگزاري همايش، براي تبادل دانش ميان افراد 
به عنوان مثال انجمن مخزن 99 عضو دارد هه با تبادل افكار و دانش ايان افاراد، بايش از 800 ماتن ارزشامند
خواهد بود . BP-Amoco توليد گرديد؛ گنجي ارزشمند هه ثروت واقعي
تشاكيل شاده اسات هاه انجمان محاي زدسات باا 1227 BP در حال حاضر 200 انجمان تخصصا ي در شارهت
عضو، بزرگترين انجمن تخصص ي درون سازماني است.

16. BP مدل شرهت
ايجاد سيستم گردآوري و اخذ دانش
در اين سيستم تيمي مسووليت جمع آوري تجارب، جداسازي تجاارب خاوب و قابال دساترس هاردن ايان داناش
را برع ااده دارد، بااه اياان وساايله تجربياااتي هااه ممكاان اساات خااود افااراد نيااز خي ااي بااه BP بااراي همااه كارمناادان
اهميت آنها واقف نباشند، گردآوري و مستند مي شود.
بااراي اجااراي هاار فعالياات يااا پااروژ ت ادااي در شاارهت، تاايم اجرادااي ملاازم بااه ثباات آموختااه هاااي خااود مااي شااود. در
پايان اجراي پروژه، دانش و تجربيات مستند شده و در اختيار سازمان قرار مي گيرد.

17. NASA مدل ناسا
تشکیل کمیته دروس آموخته
در گزارف حادثه فضاپيماي كلمبيا، اشاره شد هه يكي از علل وقوع اين حادثه بكار نبستن مناسب
دروس آموخته در پروژه مشابه قب ي بوده است!
بر اساس مدل طراحي شده دانشگاه كاليفرنيا ، از كليه واحدهاي ناسا خواسته شد تا يك هميته دروس
آموخته تشكيل دهند و پيشنهادات دروس آموخته را براي گروه مرهزي دروس آموخته ارسال نمايند .
اين هميته ها تشكيل شده اند از نمايندگاني از كارشناسان فني ، سازمانهاي تضمين هيفي و نيز
شخص ي هه و يفه ثبت دروس آموخته را بر ع ده دارد. اين هميته بصورت هفتگي براي بررس ي گزارشات
غير عادي و گزارف بررس ي حوادث رخ داده تشكيل جلسه مي دهد تا دروس آموخته كانديد شده را ب ررس ي
هند و بر اساس اين بررس ي ها و معيارهاي زير نسب به رتبه بندي اين دروس اقدام نمايد .
 اثر بالقوه بر روي موفقيت ماموريت ها
 كاربرد پذيري بر روي پروژه هاي جاري و برنامه ريزي شده
 عدم پوشش موارد قيد شده در دروس ثبت شده قب ي

18. مدل شرهت پتروناس
دانشگاه اختصاص ی تربیت نيروی انسانی متخصص
پتروناس مالزي يكي از بزرگترين نفت و گاز ج ان و آسيا محسوب مي شود. در پتروناس علاوه بر مدل هاي
Corporate ( . تبادل دانش، ثبت تجربيات و ... از مدل دانشگاه اختصاص ي بنگاه استفاده هرده است
)University
فرآيندي است هه در آن از كارهنان ارزشمند )صاحب دانش CU . اين دانشگاه، دانشگاه پتروناس نام دارد
( براي آموزف ساير كارهنان )به عنوان شركاي سازمان ( براي افزايش م ارت و لياقت فردي / سازماني
كارهنان و بالطبع ارتقاي عملكرد سازمان استفاده مي نمايند. در دانشگاه پتروناس اغلب كارهنان شرهت
تربيت شده و انتخاب مي شوند.

19. پایان