1. MY HEART’S IN THE HIGHLANDS
деби кешті ма саты:Ә ң қ О ушылар а Р.Бернсті мірін, шы армаларын ж не оны аза ж не орысқ ғ ң ө ғ ә ң қ қ ә
тілдеріндегі аудармаларын таныстыру. С.Маршак ж не С.М уленовә ә
аудармаларыны т пн с амен т тасты ына к ілң ү ұ қ ұ ғ өң аударту.
Поэзия а, аударма а к іл аударту, дебиетке ызы ушылы тарын ояту.ғ ғ өң ә қ ғ қ
К рнекіліктері:ө Р.Бернс, С.М уленов, С.Маршак портреттеріә
П наралы байланыс:ә қ аза дебиеті, орыс дебиетіқ қ ә ә
деби кешті барысы:Ә ң
Dear students and teachers! Today we have a literature party devoted to R. Burns’ poetry. We speak about his life,
his creation and we will recite his poems in three languages.
The theme of our literature party is “My heart’s in the Highlands”.
Pupil 1. R. Burns, a well – known and popular Scottish poet, was born on January, 25, 1759 in Scotland. He was
born in a poor family of a farmer. There were 7 children in the family and Robert was the eldest. His father knew
the value of a good education and he tried to give his children the best education.
Pupil 2. Robert was sent to school at the age of 6, but his father couldn’t pay for his education. Then Robert’s
father invited a young teacher to teach the boys. The teacher taught him to speak English correctly and to recite
poems expressively.
Pupil 3. His mother had a beautiful voice and often sang songs and told many folk tales to her children. Robert
liked reading books. His favorite writer was W. Shakespeare. R. Burns began to write poems when he was 15. He
published some of his poems in 1786 and he became popular.
Pupil 4. Замечательный поэт и великолепный мастер перевода С.Маршак родился в Воронеже. В самом
начале 1912 г. С.Маршак заручился согласием нескольких редакторов газет и журналов печатать его
корреспонденции и уехал в Англию. Он поступил в Лондонский университет, изучал английский язык и
историю литературы. Переводы английской классической поэзии занимают значительное место в
творчестве С.Маршака. Он перевел детские песенки, поэзию У. Шекспира, Р.Бернса и других известных
авторов.
Pupil 5. С.М уленов – а ын, жазушы ж не лем дебиеті классиктеріні е бектерін аза тіліне аудар анә қ ә ә ә ң ң қ қ ғ
аудармашы. С.М уленов 1922 жылы 17 – ырк йекте останай облысы, Жангелді ауданы, Тор ай ауылындаә қ ү Қ ғ
д ниеге келген. Р.Бернс шы армаларын С.Маршак орыс тіліне аударса, С.М уленов аза тіліне аударып,ү ғ ә қ қ
поэзия с йгіш ауым а жеткізді. С.М уленов «Р.Бернс ле дері азат е бекті, бейбіт мірді, ас аү қ ғ ә ө ң ң ө қ қ
адамгершілікті с йетін жандарды барлы ына орта азына. Олай болса, б л азына аза о ырмандарынаү ң ғ қ қ ұ қ қ қ қ
да жат болмаса керек», - дей отырып Р.Бернсті 20 – а жуы ле дерiн аударды. Соны бірі « кем адалң ғ қ ө ң ң Ә
фермер еді».
« кем адал фермер еді»Ә
Бай бол ан жо шы ып аты.ғ қ ғ
Тастап кеткен негелі,ө
К п рпа а ла аты.ө ұ ққ ұ ғ
Мейлі тиынсыз жарлы болса,
Деді, - ол нын білген жа сы,құ қ
Ар – яттан айрыл анша,ұ ғ
Алба – ж лба ж рген жа сы.ұ ү қ
Енд улетке ж зіпи шал ып,ә ү қ
Ерке болып жарал андар.ғ
Ойла сенен ж з есе арты ,ү қ
арапайым адал жандар.Қ
Pupil 6. R. Burns organized a society of young people. They discussed moral, social and political problems of that
time. His sympathy for the Great French Revolution is well known. His poem “The tree of Liberty” is very popular.
2. Pupil 7. The tree of Liberty
Heard ye o’ the tree o’ France,
I watna what’s the name o’t;
Around the tree the patriots dance,
Weel Europe kens the fame o’t.
It stands where ance the Bastile stood,
A prison built by kings, man,
When Superstition’s hellish brood
Kept France in leading – strings, man.
Pupil 8. Дерево Свободы
Есть дерево в Париже, брат,
Под сень его густую
Друзья отечества спешат,
Победу торжествуя.
Где нынче у его ствола
Свободный люд толпится
Вчера Бастилия была,
Всей Франции темница.
Pupil 9. Азатты а ашық ғ
Парижде бір а аш бар, туыс аным,ғ қ
Мейірімді соны нулы саясында,ң
Тойлау а елді же іс, ырыс ба ын,ғ ң ң ғ
Достарды йылады б рі асы а.ң құ ә ғ
Саясы пана ж рт а онат ын,ұ қ қ ұғ
руа аялайды алап кісі,Ә қ қ
Кеше ол Бастиллия болат ын,ұғ
К ллі Франция аба тысы.ү қ
Pupil 10. R. Burns left Edinburgh and returned to his native village with money enough to buy a farm and marry to
Jean Amour. Jean was 17. She was a daughter of a rich contractor. Jean and Robert got engaged in secret from
their parents. R. Burns wrote many beautiful poems and songs about love dedicated to Jean.
Pupil 11. A red, red Rose
O my luve’s like a red, red rose,
That’s newly sprung in June.
O my luve’s like the melodie,
That’s sweetly played in tune.
As fair art thou, my bonnie lass
So deep in luve am I
And I will luve thee still, my dear,
Till a ‘ the seas gang dry.
Till a ‘ the seas gang dry, my dear
And the rocks melt wi’ the sun.
And I will luve thee still, my dear,
While the sands o’ life shall run
And fare thee weel, my only, luve!
And fare thee weel awhile!
And I will come again, my luve,
Though it were ten thousand mile.
Pupil 12. Любовь
Любовь как роза, роза красная
Цветет в моем саду
Любовь моя – как песенка.
С котороы в путь иду.
3. Сильнее красоты твоей
Моя любовь одна
Она с тобой, пока моря
Не высохнут до дна
Не высохнут моря, мой друг,
Не рушится гранит,
Не остановится песок,
А он, как жизнь бежит ...
Будь счастлива, моя любовь
Прощай и не грусти
Вернусь к тебе, хоть целый цвет
Пришлось бы мне пройти!
Pupil 13. Махаббат
Махаббат бір ызы г л,қ қ ү
Ба шамда т р б р жарып.қ ұ ү
Махаббат бір ызы жыр,қ қ
Шы ам жол а бірге алып.ғ ғ
Ажары нан а сонша,ң қ
Махаббатым зімніө ң
Ол сенікі жап аншақ
К к те ізді к зін м.ө ң ң ө құ
Досым, те із тартылмасң
Жартас лап жарылмасқұ
м то талып ал ынбасҚұ қ қ
Ол мірдей а ырмас.ө ң
К іліме ды салма,өң қ
Махаббатым , бол аман.
Жи ан кезіп шы сам да,һ қ
айта са ан оралам!Қ ғ
Pupil 14. His poems, songs and epigrams are known and loved by people all over the world. The most popular
poem is “My Heart’s in the Highlands”. It was translated into many languages.
Pupil 15. My Heart’s in the Highlands
My Heart’s in the Highlands, my heart is not here;
My Heart’s in the Highlands a chasing the deer
A chasing the wild deer and following the roe;
My Heart’s in the Highlands wherever I go
Farewell to the Highlands, farewell to the North,
The birthplace of Valour, the country of Worth;
Wherever I wander, wherever I rove
The hills of the Highlands forever I love
Farewell to the mountains high covered with snow;
Farewell to the straths and green valleys below;
Farewell to the forests and wild – hanging woods.
Farewell to the torrents and loud pouring floods
My Heart’s in the Highlands, my heart is not here
My Heart’s in the Highlands a chasing the deer
A chasing the wild deer and following the roe;
My heart’s in the Highlands wherever I go.
Pupil 16. В горах мое сердце
В горах иое сердце... Доныне я там.
По следу оленя лечу по скалам
Гоню я оленя, пугая козу.
4. В горах мое сердце, а сам я внизу.
Прощай, моя родина!
Север, прощай, -
Отечество славы и доблести край
По белому свету судьбою гоним,
Навеки останусь я сыном твоим?
Прощайте, вершины под кровлей снегов,
Прощайте, долины и скаты лугов,
Прощайте, поникшие в бездну леса
Прощайте, потоков лесных голоса.
В горах иое сердце... Доныне я там.
По следу оленя лечу по скалам
Гоню я оленя, пугая козу.
В горах мое сердце, а сам я внизу.
Pupil 17. Ж регім тауда меніү ң
Ж регім тауда мені сондамын менү ң
Секірем тастан б ы жолдарыменұғ
Б ы уып, ешкіні ркітем менұғ қ ү
Ж рек тауда ал зім т рмын т мен.ү ө ұ ө
ош бол, шы дар, жататын жамылып ар,Қ ң қ
ош болы дар, сай – сала, шабынды тар,Қ ң қ
ош болы дар, орманны алы нуыҚ ң ң қ ң
ош болы дар, шулы орманны жа ыры ыҚ ң ң ңғ ғ
ош отаным, ош боп т р терістігім,Қ қ ұ
зиз лке к терген же іс туынӘ ө ө ң
Б л д ниеде ж рсем де у ын к ріп,ұ ү ү қ ғ ө
алам м гі зі ні лы болып.Қ әң ө ң ң ұ ң
Ж регім тауда мені сондамын менү ң
Секірем тастан б ы жолдарыменұғ
Б ы уып, ешкіні ркітем менұғ қ ү
Ж рек тауда ал зім т рмын т мен.ү ө ұ ө
- I give you task.
Task; Match the dates with the facts of R. Burn’s life
1)1759 a) Robert was sent to school, but his school days did not last long as their teacher left the school.
Robert’s father employed a tutor for his sons so they got a good education.
2) 1765 b) He was born in Scotland, on the 25th
of January.
3) 1772 c) He wrote his first poem “Handsome Nell”. It was written for a girl who worked in the field with him.
4) 1773 d) He had to begin working on the farm as his family was poor.
5) 1786 e) He married Jean Amour, the daughter of a rich master - mason.
6) 1788 f) He published his first volume of poems chiefly in Scottish dialect.
7) 1796 g) He died on the 21st
of July in Dumfries.
Keys: 1 – b, 2 – a, 3 – d, 4 – c, 5 – f, 6 – e, 7 – d.
Our party is coming to the end. Thank you for taking an active part in it. Our poetry party is over. I think you have
enjoyed our party. Good bye!