Eρευνητική Εργασία του Μπαλίτση Ιωάννη μαθητή της Α΄λυκείου του ΓΕΛ Κρηνίδων Καβάλας.

1. 1
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΠΑΛΙΤΣΗΣ
Η Παναγιά του Παγγαίου: Η Ιερά Μονή Παναγίας Εικοσιφοινίσσης
(Γεωγραφική τοποθέτηση)
Κρηνίδες 2012-2013

2. 2
Η Παναγιά του Παγγαίου: Η Ιερά Μονή Παναγίας Εικοσιφοινίσσης
(Γεωγραφική τοποθέτηση)

3. 3
ΜΕΛΗ ΤΗΣ Α΄ΟΜΑΔΑΣ
1. ΜΠΑΛΙΤΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
2. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ
3. ΖΑΪΜΙΔΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ
4. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΟΥ ΕΛΙΖΑ
ΕΠΟΠΤΕΙΑ
1.ΚΑΡΑΤΖΟΓΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
2. ΓΚΟΥΜΑ ΟΛΓΑ

4. 4
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ...........................................................................................σελ. 5
ΕΙΣΑΓΩΓΗ .............................................................................................σελ.6
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ......................................................................................σελ. 7
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄………………………………………………………...σελ. 9
ΕΠΙΛΟΓΟΣ ...........................................................................................σελ.13
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ..................................................................................σελ. 14

5. 5
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η παρούσα εργασία αποτελεί το προϊόν ομαδικής έρευνας μιας ομάδας
μαθητών της Α ΄Λυκείου του ΓΕΛ Κρηνίδων στα πλαίσια του μαθήματος
της ερευνητικής εργασίας (project) κατά το σχολικό έτος 2012-
2013.Αποτελείται από τους μαθητές Ιωάννη Μπαλίτση, Ελίζα
Αναστασιάδου, Μαρία Αναστασιάδου και Χριστίνα Ζαϊμίδου.
Η εργασία μας δε θα μπορούσε να ολοκληρωθεί και να λάβει την τελική
της μορφή ,χωρίς την πολύτιμη καθοδήγηση και βοήθεια που είχαμε από
τους επιβλέποντες καθηγητές μας σε όλη την διάρκεια της επεξεργασίας
της. Οφείλουμε λοιπόν να ευχαριστήσουμε τον κ. Καρατζόγλου Αλέξανδρο
και την κ. Γκούμα Όλγα για τις πολύτιμες συμβουλές τους, την κατανόηση
και την υπομονή που επέδειξαν, σε όλη την διάρκεια της εργασίας μας.
Η έρευνα μας είχε ως σκοπό την γνωριμία των μαθητών με ένα Μοναστήρι
της περιοχής, την ιερά Μονή Παναγίας Εικοσιφοίνισσης. Το δικό μου
επιμέρουςυποθέμα ήταν η γεωγραφική τοποθέτηση τουμοναστηριού στον
χώρο και η ανίχνευση του στο χάρτη.

6. 6
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η Ιερή Μονή Εικοσιφοινίσσης βρίσκεται σε μια θαυμάσια τοποθεσία μέσα
στα δάση του Παγγαίου, σε υψόμετρο 753 μέτρων και αποτελεί ένα
επιβλητικό οικοδομικό συγκρότημα. Είναι δε περιτριγυρισμένη από ένα
πλούσιο φυσικό περιβάλλον, το οποίο χαρίζει στους επισκέπτες μια
θαυμάσια εικόνα και τους αφήνει με όμορφες αναμνήσεις από το ιδιαίτερο
τοπίο που αντικρίζουν.
Κατά την Παλαιοχριστιανική και τη Βυζαντινή του περίοδοο ορεινός όγκος
του Παγγαίου εξελίχθηκε σε ξακουστό μοναστικό κέντρο, όπως
φανερώνουν οι ιδρυτικέςπαραδόσεις της μονής Εικοσιφοινίσσης, αλλά και
η παρουσία άλλων μοναστηριακών οικημάτων.
Αυτή τη γεωγραφία της περιοχής και την τοποθέτηση των οικημάτων σε
σχέση με το χώρο, θα διερευνήσουμε στη συνέχεια.

7. 7
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄
ΧΑΡΤΗΣ & ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ
Η Μονή Εικοσιφοινίσσης βρίσκεται σε υψόμετρο 753 μέτρων στη βόρεια
πλευρά του όρους Παγγαίου. Βρίσκεται στο δρόμο Σερρών-Καβάλας, στα
όρια των δύο Νομών. Διοικητικά ανήκει στο Νομό Σερρών, αλλά
εκκλησιαστικά υπάγεται στη Μητρόπολη Δράμας και είναι καλυμμένη από

8. 8
πλούσια φυσική βλάστηση που προσφέρει την ηρεμία και την γαλήνη στους
εκατοντάδες ανθρώπους που την επισκέπτονται καθημερινά για να
θαυμάσουν και να προσκυνήσουν την Μονή.
Το Παγγαίο είναι ένα από τα σημαντικότερα βουνά της Ελλάδας με
μοναδικά οικοσυστήματα και πλούσια ιστορία. Η ύπαρξη ζωνών βλάστησης
ορίζει και την πλούσια ποικιλία χλωρίδας και πανίδας της περιοχής.
Οι κατάφυτες ορεινές πλαγιές του Παγγαίου σχετίσθηκαν στους αρχαίους
χρόνουςμε τη λατρεία του Διονύσου. Τα πλούσια μεταλλεία του υπήρξαν
πηγή πλούτου και μήλον της έριδος ανάμεσα σε έλληνες και πέρσες.
Η γεωγραφική του σχέση με τα σημαντικά κέντρα των Φιλίππων και της
Αμφίπολης φανερώνει και τη σημασία του στον ευρύτερο πολιτικό,
οικονομικό και πολιτισμικό περιβάλλον της Ελληνορωμαϊκής περιόδου.
Αυτόν τον ευλογημένο τόπο διάλεξε η Παναγιά η Εικοσιφοίνισσα για να
χτίσει το σπίτι της.

9. 9
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄
ΤΑ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ(γενική αναφορά)
Η Μονή χωρίζεται σε δυο μέρη:
Στην κυρίως μονή και στο χώρο που προορίζεται για τους προσκυνητές.
Ο δεύτεροςαυτόςχώρος περιλαμβάνει ξενώνα τριώνκτιρίων, με 200
συνολικά κρεβάτια, διαμέρισμα για το λειτουργό ιερέα, τραπεζαρίαγια
αυτοεξυπηρέτηση των προσκυνητών,παρεκκλήσι της ΖωοδόχουΠηγής και
ανθόκηπομε παλιό σιντριβάνι.
Η κυρίως μονή έχει στο κέντρο τον επιβλητικόναό των Εισοδίων της
Θεοτόκου και περιλαμβάνει το Ηγουμενείο, τα κελιά των μοναχών, το
αρχονταρίκι, το παρεκκλήσι της αγίας Βαρβάρας με το αγίασμα, το μουσείο,
την τράπεζα, τα εργαστήρια και συναφείς εγκαταστάσεις,ενώ όλο το
συγκρότημα περιβάλλει, κατά τη συνήθεια των παλιών μοναστηριών, υψηλό
τείχος.
Μπροστά από τη μονή υπάρχει πλατεία με αιωνόβια πλατάνια.
Κοντά σε αυτή βρίσκεται το μνημείο των 172 μοναχών της
Εικοσιφοίνισσας που σφαγιάστηκαν το 1507 από τους Τούρκους.
Τα νέα κτίρια κτίστηκαντο 1972. Στον εξωτερικό τοίχο της μονής, υπάρχει

10. 10
μαρμάρινο προσκυνητάρι, όπου κατά τις πανηγύρεις τοποθετείται η
αχειροποίητηεικόνα της Θεοτόκου, ενώ μπροστάτης τελείται αγιασμός και
αγιάζονται τα πλήθη των πιστών που συρρέουν στην πλατεία της μονής.

11. 11

12. 12

13. 13
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Το μοναστήρι βρίσκεται σε ένα ειδυλλιακό γεωγραφικό περιβάλλον εντός
χαράδραςστις βόρειες πλαγιές του Παγγαίου όρους. Η διαδρομή διασχίζει
τις δασωμένες βορειοανατολικές πλαγιές του ορεινού όγκου χαρίζοντας
μοναδική θέα του κάμπουτης Δράμας και των Φιλίππων, όπως επίσης του
Μενοικείου όρους, του Φαλακρού και της Λεκάνης, που συνθέτουν και τον
ευρύτερο ορίζοντα της διαδρομής.
Βρίσκεται σε ένα από τα σημαντικότερα βουνά της Ελλάδας με μοναδικά
οικοσυστήματα και πλούσια ιστορία. Οι κατάφυτες πλαγιές του Παγγαίου,
σχετίσθηκαν στους αρχαίουςχρόνουςμε τη λατρεία του Διονύσου, ενώ στη
βυζαντινή περίοδο εξελίχθηκε σε ξακουστό μοναστικό κέντρο, όπως
φανερώνει και η ιδρυτική παράδοση της Εικοσιφοινίσσης.
Σ’ αυτό τον ευλογημένοτόπο χτίσθηκε το ιερό προσκύνημα της Παναγιάς,
το οποίο αποζημιώνει τον επισκέπτη- προσκυνητή όχι μόνο με το φυσικό
του κάλλος, αλλά κυρίως με την πνευματική του παρακαταθήκη και
ομορφιά.

14. 14
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Α΄ ΒΙΒΛΙΑ
 Μητροπολίτου Δράμας Κ .Κυράτσου: « Ιστορία και θαύματα της
Παναγίας Εικοσιφοινίσσης » Δράμα 2003
 Δρ. Θεοχάρη Μ. Προβατάκη : «Η Μονή Εικοσιφοινίσσης η
Αχειροποίητος του Παγγαίου όρους» Έκδοση της Ανώνυμης Τεχνικής
Εταιρίας Μηχανικών» Αθήνα 1998
 Βασίλη Άτσαλου «Η ονομασία της Ιεράς Μονής της Παναγίας της
Αχειροποιήτου του Παγγαίου, της επονομαζομένης της Κοσινίτσης ή
Εικοσιφοίνισσας. Έκδοση του ιστορικού αρχείου του Δήμου Δράμας,
Δράμα 1995
 Επισκόπου Μάξιμου Χ. Ξυδά Μητροπολίτου Σερρών και Νιγρίτης, Το
μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου στις Σέρρες
 Μητροπολίτου Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικολάου, Άγιον Όρος,
εκδόσεις Καστανιώτη
 Ο θησαυρός της Ορθοδοξίας 2000 χρόνια ιστορία-μνημεία-τέχνη
(Πατριαρχεία και αυτοκέφαλες εκκλησίες), Εκδοτική Αθηνών
Β΄ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
 http: yaunatakabara.blog.com
 www.athosmemory.com
 www.dim-krinid.ser.sch.gr/eikosifinissa.htnl
 www.agioritis.pblogs.gr
 www.el.wikipedia.org
 www.alfadramas.gr
 www.paggaioserrewnet.gr
 http://www.kavalagreece.gr/tourismos/touristikes-
plirofories/ekdromes/i-m-eikosifoinissas/