ติวสอบเตรียมระบบย่อยและหมุนเวียน นายวิชัย ลิขิตพรรักษ์ ตำแหน่งครู คศ.1 เอกวิชาชีววิทยา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร๋ โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ประวัติการศึกษา : พ.ศ. 2549 วิทยาศาสตรบัณฑิต (เกีรยตินิยมอันดับ 2) สาขาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล พ.ศ. 2551 ศึกษาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ เอกเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ. 2552 ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต พ.ศ. 2555 สาธารณสุขศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ เอกสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ. 2558 ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการประเมินและการวิจัยทางการศึกษา เอกวิจัยทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง

1. ติวสอบวิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา)
สาหรับนักเรียนระดับชั้น ม.3
เพื่อเข้าศึกษาต่อระดับชั้น ม.4
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา
ผู้สอน...ครูวิชัย ลิขิตพรรักษ์
สรุปสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน

2. ระบบทางเดินอาหารของมนุษย์
ประกอบด้วย
1. ช่องปาก (oral cavity)
2. คอหอย (pharynx)
3. หลอดอาหาร (esophagus)
4. กระเพาะอาหาร (stomach)
5. ลาไส้เล็ก (small intestine)
6. ลาไส้ใหญ่ (large intestine)
7. ลาไส้ตรง (rectum)
8. ทวารหนัก (anus)

3. ช่องปาก (oral cavity)
- ในช่องปากมีต่อมนาลาย 3 คู่ และมีฟันซึ่งแต่ละซี่มี 2 ส่วน คือ ตัวฟัน (crown) และรากฟัน (root)
- นาลายประกอบด้วยสารไกลโคโปรตีนที่มีลักษณะลื่น เรียก mucin และนาย่อย amylase สาหรับย่อยแป้งและไกลโคเจน
- ลินในช่องปากทาหน้าที่คลุกเคล้าอาหารให้เป็นก้อนเรียก bolus

4. 4
คอหอยและหลอดอาหาร(pharynx and esophagus)
1.เมื่อไม่มีอาหาร
esophageal
sphincterหดตัว
epiglottisยกขึน
glottisเปิด
-ทางเดินหายใจเปิด
-ทางเดินอาหารปิด
2.เมื่ออาหารมาถึงคอหอย
จะกระตุ้นการกลืน กล่อง
เสียง(larynx)และ glottis
ยกตัวขึน epiglottis
เคลื่อนตัวลงมาปิด
-ทางเดินหายใจปิด
-ทางเดินอาหารเปิด
3.esophageal sphincter
คลายตัวอาหารเคลื่อนสู่หลอด
อาหาร
4.กล้ามเนือหด-คลายตัวเป็น
จังหวะ(peristalsis)ดันอาหาร
จากหลอดอาหาร
สู่กระเพาะอาหาร

5. การย่อยอาหารในกระเพาะอาหาร
• อยู่ภายในช่องท้องด้านซ้าย ใต้กระบังลม
• มีผนังกล้ามเนื้อหนา แข็งแรงมาก ยืดหยุ่นได้ดี
• ขยายความจุได้ถึง 500-2,000 ลบ.ซม.
• มีกล้ามเนื้อหูรูด 2 แห่ง คือ ติดกับหลอดอาหารและบริเวณต่อกับลาไส้เล็ก
• ผนังด้านในของกระเพาะอาหารบุด้วยเซลล์บุผิว 3 ชนิด
1.mucous cell หลั่งเมือกป้องกันไม่ให้
เซลล์กระเพาะถูกย่อย
2.parietal cell หลั่งกรดเกลือ (HCl)
3.chief cell หลั่ง pepsinogen
กรดเกลือเปลี่ยน pepsinogen
เป็น pepsin

7. • อาหารที่ย่อยแล้วบางส่วนและยังไม่ได้ย่อยจะเคลื่อนผ่านกล้ามเนือหูรูดของกระเพาะอาหารเข้าสู่ลาไส้เล็ก
• ลาไส้เล็กมีลักษณะเป็นท่อ 6-7 เมตร (ยาวที่สุด) แบ่งเป็น 3 ส่วน
1. ดูโอดินัม ยาวประมาณ 25 cm. รับอาหาร (acid chyme) จากกระเพาะอาหาร และย่อยต่อโดยอาศัย
นาย่อยจากตับอ่อน นาดีจากตับและถุงนาดี และนาย่อยจากลาไส้เล็กเอง
2. เจจูนัม ยาวประมาณ 2.50 m.
3. ไอเลียม ยาวประมาณ 4 m.
• เป็นส่วนที่มีการย่อยและดูดซึมอาหารมากที่สุด
การย่อยอาหารในลาไส้เล็ก

8. การย่อยโปรตีนในลาไส้เล็กของคน
เปปไทด์เล็กๆจะถูกย่อยต่อโดย dipeptidaseได้เป็นกรดอะมิโน
ในลาไส้เล็กมี peptidase enzyme 2 ชนิด
1.Endopeptidase สลายพันธะเปปไทด์ในสายโปรตีน เช่น
trypsin, chymotrypsin
2.Exopeptidase สลายพันธะเปปไทด์จากปลายด้าน
นอกของสายโปรตีน เช่นcarboxypeptidase,
aminopeptidase (สร้างจากเซลล์ลาไส้เล็ก)
dipeptidase ย่อย dipeptide

9. การทางานร่วมกันของเอนไซม์จากตับอ่อนและลาไส้เล็กสร้างน้าย่อยโปรตีน

10. การย่อยไขมันในลาไส้เล็กของคน
• ตับทาหน้าที่สร้างนาดี (bile) เก็บไว้ที่ถุงนาดี ( gall
bladder )
• นาดีมีส่วนประกอบที่สาคัญคือ เกลือนาดี (bile
salt) ช่วยให้ไขมันแตกตัวเป็นหยดไขมันเล็กๆ และ
แทรกรวมกับนาได้ในรูป อิมัลชัน (emulsion)
• ตับอ่อนและเซลล์ที่ผนังลาไส้เล็กจะสร้างเอนไซม์ลิ
เพส ซึ่งจะย่อยไขมันที่อยู่ในรูปอิมัลชันให้เป็นกรด
ไขมันและกลีเซอรอล
• เกลือนาดีถูกดูดซึมที่ลาไส้ใหญ่ เพื่อให้ตับนากลับมา
ใช้ใหม่

11. • ตับอ่อนสร้างเอนไซม์อะไมเลสแล้วส่งมาที่ลาไส้เล็กเพื่อย่อยแป้งไกลโคเจนและ
เดกซ์ทรินให้เป็นมอลโทส
• เซลล์ผนังด้านในลาไส้เล็กส่วนดูโอดินัมจะผลิตเอนไซม์มอลโทสย่อยมอลโทส
• ผนังลาไส้เล็กผลิตเอนไซม์ซูเครสย่อยซูโครสให้เป็นกลูโคสและฟรักโทส และ
เอนไซม์แลกเทสย่อยแลกเทสให้เป็นกลูโคส และกาแลกโทส
การย่อยคาร์โบไฮเดรต

12. sucrase,
maltase, lactase

13. การดูดซึมอาหารในลาไส้เล็กของคน
- การดูดซึมสารอาหารส่วน
ใหญ่เกิดที่ลาไส้เล็ก
(jejunumและileum)
- เกิดเล็กน้อยที่ลาไส้ใหญ่
• ความหนาแน่นของวิลลัส 20-40 หน่วยต่อ 1 ตร.มม.ภายในวิลลัสมีหลอดเลือดฝอยและท่อนาเหลือง

16. • ยาวประมาณ 1.50 เมตร
• ประกอบด้วยส่วนโคลอน ไส้ตรง (rectum) และ
ทวารหนัก (anus)
ลาไส้ใหญ่ (large intestine)

17. การลาเลียงสารในร่างกายของคน

18. หัวใจ

20. โครงสร้างและการหมุนเวียน
เลือดภายในของหัวใจ

21. คลื่นไฟฟ้าของหัวใจ
• ตรวจด้วยเครื่องตรวจคลื่นไฟฟ้า
ของหัวใจ ผลของการบันทึกได้กราฟ
เรียกว่า คลื่นไฟฟ้าของหัวใจ
(Electrocardiogram) หรือ ECG หรือ
EKG

23. ความดันเลือด • ผู้ใหญ่จะมีความดันเลือดประมาณ 120/80 มิลลิเมตรปรอท
• ตัวเลขแรกหมายถึงค่าความดันเลือดสูงสุดขณะหัวใจบีบตัว เรียกว่า ความดันซิสโทลิก
• ตัวเลขตัวหลัง หมายถึง ความดันเลือดขณะหัวใจคลายตัว เรียก ความดันไดแอสโทลิก
• ความดันเลือดขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ เช่น อายุ เพศ อารมณ์
น้าหนักของร่างกาย อาหาร สภาพภูมิอากาศ และสภาพของร่างกาย

25. ความดันเลือดใน
หลอดเลือดต่างๆ

26. เส้นเลือด

28. • หลอดเลือดเวนมีลิ้นอยู่ภายในเป็นระยะ
การทางานของลิ้นหลอดเลือดเวน

38. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา)
เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน

39. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
1.

40. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
2.

41. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
3.

42. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
4.

43. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
5.

44. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
6.

45. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
7.

46. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
8.

47. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
9.

48. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
10.

49. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
11.

50. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
12.

51. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
13.

52. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
14.

53. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
15.

54. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
16.

55. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
17.

56. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
18.

57. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
19.

58. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
20.

59. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
21.

60. แนวสอบเข้าเตรียมฯ วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา) เรื่อง ระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียน
22.

61. THE END