1. Dr. Dilek YAĞMUR
GÜTF ACİL TIP A.D.

2. İÇERİK
 GİRİŞ
 HAVA YOLU
 SOLUNUM
 DOLAŞIM
 NÖROLOJİK DEĞERLENDİRME
 HASTANIN SOYULMASI VE ÇEVRE

3. GİRİŞ
 Cinayet Gibi Kaza 27.08.2009
Eskişehir'den İstanbul'a Giden Cumhuriyet
Ekspresi'nin Kaza Yapmasına Yol Açan İş Makinesi 5
Kişinin Canına Mal Oldu. Cinayet Gibi Kazada
Yaralananlar Çevre İllerdeki Hastanelere Sevk Edildi.

4. giriş
 28 Ağustos 2009 Cuma Saat 18:35
Yaralıyı Taşıyan Ambulans Kaza Yaptı: 1 Ölü
Konya'nın Yunak İlçesinde Silahla Yaralanan Şahsı
Taşıyan Ambulans Otomobille Çarpıştı. Kazada,
Ambulans İçerisindeki Yaralı Şahıs Yolda Hayatını
Kaybetti.

5. giriş
 28 Ağustos 2009 Cuma Saat 21:45
Polisle Vatandaşın Yol Tartışmasında Seken Kurşun,
Pazarcıyı Öldürdü
Tartışma Sırasında Polisin Silahından Çıkan Kurşun,
Vatandaşın Ölümüne Neden Oldu

6. giriş
 Travma:
Bir doku veya organın yapısını veya biçimini bozan
dıştan mekanik bir etki ile oluşan yerel yara

7. giriş
 18-44 yaş ölümlerin en sık nedeni
 Mekanizma:
Motorlu araç kazası
Düşme
Kesici-delici alet yaralanması
ateşli silah yaralanması
yanıklar

8. Travmatik ölümlerin zaman
dağılımı

9. Acil travma bakımı prensipleri
 Önce hayatı en çok tehdit eden problemi çöz
 Tanı henüz konmamış bile olsa gerekli tedavilerin
yapılması gecikmemeli
 Yaralı bir hastada tedavi ve değerlendirmeye başlamak
için ayrıntılı bir hikaye gerekli değildir

10. Hayatı tehdit eden yaralanmalar
 Hava yolunun kaybı-en hızlı öldürür
Baş pozisyonu,kan,kusmuk,hava yoluna bası
 Solunum kaybı-
Pnx, hemotoraks, ac yaralanması
 Dolaşım bozuklukları
Kanama,kardiyak yaralanmalar
 Genişleyen kafa içi yer kaplayan oluşum

11. Travma hastasına bakı-algoritm
 Hazırlık
 İlk değerlendirme:hızlı primer bakı
 Resüsitasyon
 Detaylı ikincil bakı
 Tanısal çalışmalar
 Sık aralıklarla hastayı tekrar değerlendir
 Hastanın transferi ve kesin tedavisine karar ver

12. Primer bakı
A
B
C
D
E

13. Primer bakı
Amaç
 Hayatı tehdit eden yaralanmaları doğru ve öncelik
sırasına göre saptamak ve hemen tedavi etmek
 Tam sekonder bakıya izin verecek şekilde ihtiyaç
duyulan tüm resüsitatif önlemlerin alınmasını
sağlamak
 Eş zamanlı çok hasta olduğunda triaj kararlarının
uygulanmasını sağlamak

14. Primer bakı
 Odanın içinde hastaya bakıp
nefes alıyor mu?
konuşuyor mu?
cilt rengi?
kanama var mı?
İmmobilizasyon uygun mu?
 Hızlıca öykü al

15. A
 Hava yolu tıkanmasının en sık nedeni dilin geri
kaymasıdır
 En sık iatrojen servikal spinal hasar havayolu kontrolu
sırasında
 Boynu hiperekstansiyon,fleksiyon ve rotasyona
getirme
 Aksi ispat edilene kadar her hastanın servikal
yaralanması vardır

16. Boyunluk+02
hava yolu yetersizse

18.  Yabancı cisim varsa çıkar
 Endikasyonu varsa entübe et
 Pozisyon veya airwaye rağmen havayolu açıklığını koru
yamayan hasta
 Yutma refleksi olmayan, sekresyonlarını kontrol edeme
yen, aspirasyon riski olan hasta
 Havayolu tıkanıklığı gelişme riski olan, örn. inhalasyon
yaralanmaları, fasial kırıklar veya status epileptikus
gelişmesi
 GKS < 8 (travma hastası için GKS < 10)
 Yüz maskesi ile 02 tedavisine rağmen yeterli oksijenizas
yonun sağlanamaması. {02 sat <%90)
 Hiperventilasyon gerektiren kapalı kafa travması

19. Solunum ve ventilasyon
 Ventilasyon için gereken
 Ac
 Diyafram
 Havayolu
 Göğüs duvarı
 İnspeksiyonla göğüs duvarına bak
 Oskultasyonla hava giriş çıkışını kontrol et
 Perküsyonla pnx , hemotoraksa bak

20.  Primer bakıda:
 Tansiyon pnx
 Yelken göğüs
 Masif hemotoraks
 Açık pnx
 Hava yolu obstrüksiyonu
 tamponad

23. C
 Hemoraji travma sonrası ölümlerin en sık önlenebilir
nedeni
 Yaralanma sonrası hipotansiyon başka neden ispat
edilene kadar hipovolemiktir
 Hemodinamik durumu gösteren
Bilinç
Deri rengi
nabızdır

24.  Eksternal hemorajiler primer bakıda tanınıp bası
uygulanır
 Ekstremite amputasyonu hariç turnike Ø

25. Abdomen
Toraks
GİZLİ KAN
Uzun kemik fx
DİKKAT
KAYBI
Pelvik fx

26. Yaşlıda taşikardi
Çocukta rezerv ↑
Atletlerde taşikardi
DİKKAT
Özgeçmiş,medikasyon

27. D
 Bilinç durumu:Değişikliğin sebebi hipoperfüzyon,
hipoglisemi, alkol, narkotik, ilaç
santral sinir sistemi hasarı
 Lateralize defisit
 Pupil büyüklüğü ve IR
 AVPU,GKS

28.  Dikkat
 Sık /tekrarlayan nörolojik muayene

29. E
 Hasta tamamen soyulmalı
 Bu sırada hipotermiden korunmalı
 Isıtılmış sıvı
 Oda havasını ısıtma

30.  Sonuç?