1. BULAŞICI HASTALIKLARIN
BİLDİRİMİ VE İHBARI
Dr. Osman GÜNAY
O. GÜNAY 1

2. Dersin Amacı
Türkiye’de bulaşıcı hastalık sürveyansı ve
bildirim sistemi bildirim sistemi hakkında
bilgi vermek.
O. GÜNAY 2

3. Öğrenim Hedefleri
2 saat teorik dersin sonunda öğrenciler;
 Bulaşıcı hastalık sürveyansı ile ilgili temel
kavramları tanımlayabilecek
 Bulaşıcı hastalık süreveyansının önemini
kavrayacak.
 A, B, C, D grubu hastalıkların bildirim sistemini
açıklayabilecek
 A, B, C, D grubu hastalıkları sayabileceklerdir
O. GÜNAY 3

4. Yasal Dayanak
Umumi Hıfzıssıhha Kanunu
Tarih: 1930, Sayı: 1593
Madde: 3, 57, 64
O. GÜNAY 4

5. UHK, Sağlık Bakanlığı’na bulaşıcı
hastalıklarla mücadele görevi ve
bulaşıcı hastalık bildirimlerini
düzenleme yetkisi vermiştir
O. GÜNAY 5

6. BULAŞICI HASTALIKLARIN
İHBARI VE BİLDİRİM
SİSTEMİ YÖNERGESİ
SAĞLIK BAKANLIĞI – 2004
O. GÜNAY 6

7. TANIMLAR
O. GÜNAY 7

8. SÜRVEYANS
Verilerin sistematik olarak toplanması,
ve elde edilen sonuçların ihtiyacı olan
birimlere geri bildirimi sağlanacak
şekilde değerlendirilmesi.
O. GÜNAY 8

9. Aktif Sürveyans
Sürveyans sisteminde görevli kişi ve
birimlerin kendiliğinden rapor etmesini
beklemeksizin, yetkili birimlerce
düzenli olarak verilerin toplanması.
O. GÜNAY 9

10. Pasif Sürveyans
Bildirimlerin kendiliğinden yapılmasının
beklendiği sürveyans sistemi.
O. GÜNAY 10

11. Bildirim
Sağlık otoritesinin resmi iletişim kanalları ile
vakalar ve salgınlardan haberdar edilmesi
O. GÜNAY 11

12. İhbar
Bazı bildirimi zorunlu hastalıklarda vaka
veya salgınların en kısa zamanda yerel
sağlık otoritesine iletilmesi.
O. GÜNAY 12

13. Sentinel Sürveyans
Tüm toplumdan değil, belli bölgeler, gruplar
veya kurumlardan veri toplanması.
Tüm toplum yerine, sadece gebe kadınlarda
sifiliz serolojisinin izlenmesi gibi
O. GÜNAY 13

14. Sendromik Bildirim
Spesifik bir hastalık tanısına göre değil belli
klinik tablolara göre bildirim yapılması.
Akut Hemorajik Ateş gibi
O. GÜNAY 14

15. “Sıfır Vaka” Bildirimi
Hiç vaka bulunmadığında “sıfır vaka”
olarak bildirim yapılması.
O. GÜNAY 15

16. BİLDİRİMİ ZORUNLU
HASTALIKLAR
O. GÜNAY 16

17. Yeni düzenlemede; Bildirimi zorunlu
bulaşıcı hastalıklar dört grupta
toplanmıştır.
O. GÜNAY 17

18. “Grup A” Hastalıklar
Bu gruptaki hastalıkların bildiriminin
ülkedeki tüm sağlık kuruluşlarından
yapılması istenmektedir.
O. GÜNAY 18

19. Özel Hekim Devlet Hastaneler
Üniversite Hastaneleri
Özel Sağlık Kurumları Diğer Kamu Hastaneleri
Form 014
Form 014
İl Sağlık
Müdürlüğü
O. GÜNAY 19

20. Özel Hekim Devlet Hastaneler
Üniversite Hastaneleri
Özel Sağlık Kurumları Diğer Kamu Hastaneleri
Form 014
Form 014
Form 014
İl Sağlık Sağlık
Müdürlüğü Ocakları
O. GÜNAY 20

21. Özel Hekim Devlet Hastaneler
Üniversite Hastaneleri
Özel Sağlık Kurumları Diğer Kamu Hastaneleri
Form 014
Form 014
Form 014
İl Sağlık Sağlık
Müdürlüğü Ocakları
Form 017 A
O. GÜNAY 21

22. Özel Hekim Devlet Hastaneler
Üniversite Hastaneleri
Özel Sağlık Kurumları Diğer Kamu Hastaneleri
Form 014
Form 014
Form 014
İl Sağlık Sağlık
Müdürlüğü Ocakları
Form 017 A
Form 017 A
SAĞLIK BAKANLIĞI
O. GÜNAY 22

23. “Grup A” Hastalıklar
 A 01 AIDS
 A 02 Akut Kanlı İshal
 A 03 Boğmaca
 A 04 Bruselloz
 A 05 Difteri
 A 06 Gonore
O. GÜNAY 23

24. “Grup A” Hastalıklar
 A 07 HIV Enfeksiyonu
 A 08 Kabakulak
 A 09 Kızamık
 A 10 Kızamıkçık
 A 11 Kolera
 A 12 Kuduz ve kuduz riskli temas
O. GÜNAY 24

25. “Grup A” Hastalıklar
 A 13 Meningokoksik Menenjit
 A 14 Neonatal Tetanoz
 A 15 Poliomyelit
 A 16 Sıtma
 A 17 Sifiliz
 A 18 Şarbon
O. GÜNAY 25

26. “Grup A” Hastalıklar
 A 19 Şark Çıbanı
 A 20 Tetanoz
 A 21 Tifo
 A 22 Tüberküloz
 A 23 Akut Viral Hepatitler
O. GÜNAY 26

27. “Grup A” Hastalıklardan
Vaka İhbarı İstenenler
 AIDS
 Boğmaca
 Difteri
 HIV Enfeksiyonu
 Kızamık
 Kolera
O. GÜNAY 27

28. “Grup A” Hastalıklardan
Vaka İhbarı İstenenler
 Meningokokal Hastaklık
 Kuduz ve Kuduz Şüpheli Temas
 Neonatal Tetanoz, Maternal Tetanoz
 Poliomyelit
 Sistemik Şarbon
 Tifo
O. GÜNAY 28

29. “Grup A” Hastalıklardan
Salgına Yol Açabilecek
Vakaların İhbarı İstenenler
 Gonore
 Sifiliz
O. GÜNAY 29

30. “Grup A” Hastalıklardan
Salgın İhbarı İstenenler
 Akut Kanlı İshal
 Kabakulak
 Kızamıkcık
O. GÜNAY 30

31. Özel Kontrol Programı Olan
Hastalıklar
 Kızamık
 Neonatal Tetanoz
 Poliomyelit
 Sıtma
 Şark Çıbanı
 Tüberküloz
O. GÜNAY 31

32. “Grup B” Hastalıklar
Bu gruptaki hastalıkların Dünya Sağlık
Örgütüne Bildirimi zorunludur.
Bu hastalıkların ülke içinde en seri şekilde
ihbarı gerekir.
O. GÜNAY 32

33. Sağlık Telefonla ara
Ocakları Ay sonunda
Form 017 B
Telefonla ara
Özel Hekim Ay sonunda
Form 017 B
Özel Sağlık İl Sağlık
Müdürlüğü
Kurumları
Telefonla ara
Devlet Hast
Ay sonunda
Üniversite Hast Form 017 B
Diğer Kamu Hast
O. GÜNAY 33

34. Sağlık Telefonla ara
Ocakları Ay sonunda
Form 017 B
Telefonla ara Telefonla ara
Ay sonunda Ay sonunda
Özel Hekim
Form 017 B Form 017 B SAĞLIK
Özel Sağlık İl Sağlık
BAKANLIĞI
Müdürlüğü
Kurumları
Telefonla ara
Devlet Hast
Ay sonunda
Üniversite Hast Form 017 B
Diğer Kamu Hast
O. GÜNAY 34

35. Sağlık Telefonla ara
Ocakları Ay sonunda
Form 017 B
Telefonla ara Telefonla ara
Ay sonunda Ay sonunda
Özel Hekim
Form 017 B Form 017 B SAĞLIK
Özel Sağlık İl Sağlık
BAKANLIĞI
Müdürlüğü
Kurumları
Telefonla ara
Devlet Hast
Ay sonunda
Üniversite Hast
Diğer Kamu Hast
Form 017 B
DSÖ
O. GÜNAY 35

36. “Grup B” Hastalıklar
 B 01 Çiçek
 B 02 Sarı Humma
 B 03 Epidemik Tifüs
 B 04 Veba
O. GÜNAY 36

37. “Grup C” Hastalıklar
Bu gruptaki hastalıkların ülkenin
tamamından değil, belli sağlık
kuruluşlarından bildirimi (Sentinel
sürveyans) istenir.
O. GÜNAY 37

38. İlgili Sağlık
Kuruluşları
Form 014
İl Sağlık
Müdürlüğü
O. GÜNAY 38

39. İlgili Sağlık
Kuruluşları
Form 014
Form 014
İl Sağlık Sağlık
Müdürlüğü Ocağı
Form 017 C
SAĞLIK
BAKANLIĞI
O. GÜNAY 39

40. “Grup C” Hastalıklar
 C 01 Akut Hemorajik Ateş
 C 02 Creutzfeldt – Jacob Hastalığı
 C 03 Ekinokokkoz
 C 04 Hemofilus İnfluenza Tip b
 C 05 İnfluenza
O. GÜNAY 40

41. “Grup C” Hastalıklar
 C 06 Kala Azar
 C 07 Konjenital Rubella
 C 08 Lejyoner Hastalığı
 C 09 Lepra
 C 10 Leptospiroz
O. GÜNAY 41

42. “Grup C” Hastalıklar
 C 11 Subakut Sklerozan Panensefalit
 C 12 Şistosomiyaz (üriner)
 C 13 Trahom
 C 14 Toksoplazmoz
 C 15 Tularemi
O. GÜNAY 42

43. “Grup C” Hastalıklardan
Vaka İhbarı İstenenler
 Akut hemorajik ateş
 İnfluenza
 Lejyoner Hastalığı
 Leptospiroz
 Tularemi
O. GÜNAY 43

44. Özel Kontrol Programı Olan
Hastalıklar
 Lejyoner Hastalığı
 Subakut Sklerozan Panensefalit (SSPE)
 Trahom
O. GÜNAY 44

45. “Grup D” Hastalıklar
Bu grupta; hastalıklar değil, hastalık etkenleri
listelenmiştir.
Bu etkenlerin belli laboratuvarlardan bildirimi
istenir.
O. GÜNAY 45

46. İlgili Kurum Bildirim
Laboratuvarlar Enfeksiyon
Sorumlusu
Etkenleri
Bildirim Fişi
(EEBF)
O. GÜNAY 46

47. İlgili Kurum Bildirim
Laboratuvarlar Enfeksiyon
Sorumlusu
Etkenleri
Bildirim Fişi
(EEBF) Form 017 D
+ EEBF
İl Sağlık
Müdürlüğü
O. GÜNAY 47

48. İlgili Kurum Bildirim
Laboratuvarlar Enfeksiyon
Sorumlusu
Etkenleri
Bildirim Fişi
(EEBF) Form 017 D
+ EEBF
EEBF
Sağlık İl Sağlık
Ocağı Müdürlüğü
Form 017 D
SAĞLIK
BAKANLIĞI
O. GÜNAY 48

49. “Grup D” Hastalıklar
 D 01 Campylobacter jejuni
 D 02 Chlamidia trachomatis
 D 03 Cryptosporıdium sp
 D 04 Entamoeba histolytica
 D 05 Enterohemorajik E. coli
O. GÜNAY 49

50. “Grup D” Etkenler
 D 06 Giardia intestinalis
 D 07 Salmonella sp
 D 08 Shigella sp
 D 09 Listeria monocytogenes
O. GÜNAY 50

51. “Grup D” Hastalıklardan Salgına
Neden Olabilecek Vakaların
İhbarı İstenenler
Chlamidia trachomatis
O. GÜNAY 51

52. Grup D Etkenlerden
salgın ihbarı istenenler
 Cryptosporıdium sp
 Entamoeba histolytica
 Enterohemorajik E. coli
 Listeria monocytogenes
 Salmonella sp
 Shigella sp
O. GÜNAY 52

53. Yaptırımlar
Bulaşıcı hastalıkların bildirimi ile ilgili kurallara
uymayan kişi ve kurumlar İl Sağlık Müdürlüğü
tarafından uyarılır.
Eksikliğin devamı halinde, “Kamu Sağlığını
Tehlikeye Düşürücü Davranışlardan Dolayı”
suç duyurusunda bulunulur.
O. GÜNAY 53