Recommended
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to 2017 Ders palyati̇f-destek bakim
Similar to 2017 Ders palyati̇f-destek bakim (20)
2017 Ders palyati̇f-destek bakim
- 1. 1 PALYATİF –DESTEK BAKIM Dr. M. Oktay TARHAN motarhan.com
- 2. Dertli; deli, divane olur. 2
- 3. Yaşamı Tehdit Eden Hastalık AİLEYE GELİR 3
- 4. Sağlık Hizmet Sunumu Değişiyor Değişen demografik özellikleri, Hastalık epidemiyolojilerindeki değişim, Sağlık ekonomisi Hizmet sunumunda değişen paradigmalar Bilimsel ve teknolojik gelişmeler 4
- 5. Sunum Planı Sorunun boyutu Tanımlar, Ana Sorunlar Görev-Amaç-Hedef Hospis Kavramı-Tarihçe Ülkemizdeki Durum Son Söz 5
- 7. 7
- 8. 8
- 9. Palyatif-Destek Bakım Sadece Kanser Hastalarında Yapılan Bir Yaklaşım,Tedavi Değildir. Kalp Yetmezliği Karaciğer Yetmezliği Böbrek Yetmezliği Nörolojik Hastalıklar(Motor Nöron vb.) Solunum yetmezliği Ek hastalıklar(İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü Hastalıkları vb)….. 9
- 10. Örnek vaka C.Ö.,67 yaş E 4 yıldır ALS 3 yıldır ev tipi mekanik ventilatöre bağlı Nefes darlığı nedeni ile DYB yatışı sonrası Genel Dahiliye Servisine devralındı Hasta bir hekim babası.. Evde bakımı sürüyor…
- 11. Örnek Vaka 2 C.S.,49 yaş E Hekim 1,5 yıl önce pons kanama Locked-in Sendromu Ev tipi mekanik ventilatöre bağlı Aspirasyon pnömonisi nedeni ile DYB yatışı sonrası Genel Dahiliye servisine devralındı
- 12. Örnek Vaka 3 76 Yaş Kadın Hasta Öğretim Üyesi Annesi Alzheimer hastası, Çoklu Sorunları var 3 gündür acilde GD Servisine devralındı……… 12
- 13. Neden Palyatif-Destek Bakım *Nüfus Yaşlanıyor *Ömür uzuyor *Kronik hastalar artıyor *Bakım yapacak akrabaların sayısı ve imkanı azalıyor *Bakana da baktırana da zor *Hastanelerde uzun süreli yatışlar mümkün değil….. 13
- 14. Genç Nüfusumuz Şimdilik Fazla 14
- 16. Neden Palyatif-Destek Bakım Ucuz Kolay İnsan Hakkı Maliyet etkin Yaşam Kalitesi Yaşam süresini de anlamlı arttırır 16
- 17. Nasıl ve/veya Kim tarafından? Kurumlar Kişiler Aile bireyleri Aileler buna çözüm üretebilir mi? 17
- 18. Türk aile yapısı Türk aile yapısı kalabalıktır. Ortalama hane halkı sayısı 4.5’tur. Akrabalar birbirleriyle yakın temastatır. Eğer aile bireylerinden biri darda, sıkıntıda ise diğerleri ona yardım eder. Özellikle de hastalık durumunda!
- 19. Kim olursa olsun ihtiyacı olana yardım edilmesi ülkemizde bir gelenek, bir toplumsal dayanışma, bir kültürdür. Hasta veya ölmekte olan kişi, evde sevenleri tarafınca çepeçevre kucaklanmakta ve bakımı yapılmaktadır.
- 20. Giderek artan göç; Kırsal yaşam Kentsel yaşam
- 21. Göç sorunları ve sosyal yapı değişikliği; Akrabalar birbirinden uzaklaşmış Aileler ‘çekirdek aileler’ halini almış, Hane başı nüfus sayısı azalmış Yakın sosyal ilişkiler giderek zayıflamıştır. İhtiyacı olan aile bireylerine bakım verme gün geçtikce zorlaşmıştır!
- 22. Ülkemizde ailelerimiz Yalnızlar Evde bakım hizmetleri yeterli seviyelere ancak ulaşabilmektedir. Hospis sistemi oluşturulmaya çalışılmaktadır. Ailelerimiz tek başlarına çaresizdirler!
- 23. Aile ve Bakım Üstlenenler Bilgilendirme ve eğitim: Hastanın prognozu Semptomların sebepleri, önemi ve kontrolü Hasta bakım yöntemleri Olası ani değişiklikler ve nasıl davranılacağı Yardım istenebilecek mevcut kaynaklar 23
- 24. Kim Karşılayacak??? 24 KR White, KG Stover, JB Cassel, TJ Smith. Journal of Healthcare Management 2006; 51 (4): 253-267.
- 25. 25
- 26. Dünyada İlgi Giderek Artıyor Palliative Care for the Seriously Ill N Engl J Med 2015;373:747-55. August 20, 2015 747,Review Ar. Comfort Care for Patients Dying in the Hospital N Engl J Med 2015;373;26 December 24, 2015 2549 Craig D. Blinderman, M.D., and J. Andrew Billings, M.D 26
- 27. Sunum Planı Tanımlar Görev-Amaç-Hedef Hospis Kavramı- Tarihçe Ülkemizdeki Durum Son Söz 27
- 28. Palyatif bakım / tanım Palyatif: Latincede pallium (geniş, dikdörtgen şeklinde pelerin benzeri giysi) sözcüğünden köken alır. Palliare: Örtmek anlamına gelir. Palyasyon: Kötü bir şeyi daha az kötü bir şekle getirme veya problemi yaratan nedenlere bakmaksızın bir problemi daha iyi bir duruma getirmek anlamında kullanılır.
- 29. Destek tedavisi Hastalığın her döneminde hasta ve hasta yakınlarına verilen destek Palyatif bakım Kür mümkün olmayacak hasta ve yakınlarına onların konforu için verilen palyatif destek Son dönem bakım Palyatif bakım verilen hastada ölüm yakın olduğunda yapılanlar
- 30. Dünya Sağlık Örgütü tanımlaması Palyatif bakım; Yaşamı tehdit eden bir hastalıkla yüz yüze kalan, hasta ve hasta yakınlarının, yaşam kalitesinin artırılmasına yönelik bir yaklaşım olup, başta ağrı olmak üzere fiziksel, psikososyal ve ruhani problemlerin erken tespit ve tedavisini hedefler. 30
- 31. Palyatif Bakım Tedavi edici yaklaşımların tükendiği, son dönem hastalarda gündeme gelen bir yaklaşımken, günümüzde, yaşamı tehdit eden hastalıkların tanısından itibaren, tedavi edici yaklaşımlarla birlikte, onlara ek olarak gündeme gelmesi gerektiği görüşü hakimdir. 31
- 32. Palyatif bakımın prensipleri Maksimum semptom kontrolü ve minimum morbidite Hasta ve ailesinin yaşam kalitesini yükseltmek Maliyet etkinlik konusuna özen göstermek Öğrenci ve asistan eğitimine yer vermek Tedavide devamlılık sağlamak < 1998 >= 2008
- 33. Ö L Ü M Palyatif Tedavi Gelişimi AKTİF TEDAVİ PALYATİF TEDAVİ Ö L Ü M Y A S KÜR / YAŞAM SÜRESİNİ UZATMA PALYATİF / HAYAT KALİTESİNİ ARTTIRMA
- 34. ICO DiR. The ‘Qualy’ End of Life Care Observatory - WHO Collaborating Centre for Public Health Palliative Care Programmes Institut Català d’Oncologia Tanı Ölüm Spesifik Tedavi Destek Tedavi Palyatif Bakım Son Dönem Bakım Yas
- 36. Hasta bakımında organizasyon SORUNLAR Sağlık birimleri Profesyonel örgütler Takip eden hekim Eğitim enstitütüleri Ruhani destek Sosyal destek Gönüllü kuruluşlarKlinik bağlantılar Özel sektör Destek Evleri Evde bakım Diğer katılımlar
- 37. HEKİMLİK PSİKO- SOSYAL EV BAKIMIHEMŞİRELİK REHABİLİTASYON ECZACI Primer hekim İlgili dal Hekimi Algolog Cerrah Diğer uzmanlar HASTA ve AİLESİ Hemşire Bakıcı Fizyoterapist Meşguliyet terapisti Sosyal hizmet uzmanı Klinik psikolog Multi(İnter)disipliner Yaklaşım
- 38. Sunum Planı Görev-Amaç-Hedef Hospis Kavramları Ülkemizdeki Durum Son Söz 38
- 39. Görevimiz ve amacımız Kür sağlamak bazı zamanlarda Sıkıntıyı hafifletmek çoğu zamanlarda Konforu sağlamaksa her zaman 39
- 40. Kişiyi ele almak Aileyi desteklemek Yaşam kalitesini arttırmak Yaşamı sürdürmek Hasta ve Yakınlarına Hastalık Döneminde, Yakınlarına Yas Döneminde…
- 41. Palyatif bakımın hedefleri Ağrı yönetimi ve semptomların kontrolü Psiko-sosyal semptomların kontrolü ve destek Spritüel (manevi) destek Rehabilitasyon, hasta eğitimi Yaşam kalitesi Evde bakım / son dönem aktif ölüm sürecindeki hasta bakımı Maliyet-etkinlik
- 42. Palyatif bakımda hedef; “Bireyin yaşamına yıllar eklemek değil, yıllarına yaşam eklemektir”
- 45. Sunum Planı Destek Evi(Hospis) Kavramları Ve Tarihçe Ülkemizdeki Durum İlimizde Uygulanan Bir Proje Son Söz 45
- 46. Destek Evi Tarihçesi AVRUPA 1957-1967 Dame Cicely Saunders St. Christopher’s Hospice
- 47. Destek Evi Tarihçesi AMERİKA 1974 Florence Wald, RN, PhD New Haven Hospice (Connecticut)
- 48. Destek Evi Yataklı tedavi kurumunun bir bölümü olarak çalışanlar Ev bakım programları Bağımsız hospis kurumları
- 49. Destek Evi Hastanın tıbbi, emosyonel, psikolojik, sosyal ve dini gereksinimlerini karşılamaya çabalayan profesyonel bir ekipten oluşur. Hasta başına düşen personel sayısı yüksektir
- 50. Destek Evi Ekibi Hekimler Hemşireler Hasta bakıcılar Psikologlar Diyetisyenler Sosyal hizmet görevlileri Oküpasyonel terapistler Rehabilitasyon teknisyenleri Din görevlileri Gönüllüler vb..
- 55. Sunum Planı Ülkemizdeki Durum Son Söz 55
- 57. YÖNERGE Palyatif Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönerge GÜNCELLENME TARİHİ : 07/07/2015 Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sayı: 15722819/840- 57
- 58. • Yıllarca üzerinde durulmamış • Kültürel/ İnsan Kaynakları/ Hekimlerin farkındalığı (Geleneksel Türk Aile Yapısı) • Palyatif Bakım merkezimiz çok sınırlı • Bir kaç adet (7-8) destek tedavisi merkezi • Ağrı merkezi sayısı yüksek ancak çoğu büyük şehirlerde yerleşik 58 Türkiye’de Palyatif Bakım
- 59. 59 Türkiye’de Palyatif Bakım Palya-Türk Projesi PAYDAŞLAR •Sağlık Bakanlığı – Türkiye Halk Sağlığı Kurumu – Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu – Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü – Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu •Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı •Diyanet İşleri Başkanlığı •STK’lar •Gönüllüler
- 60. 60 Türkiye’de Palyatif Bakım Palya-Türk Projesi • Birinci Seviye: Toplum Temelli – Aile hekimleri – Evde Bakım • Hastane Merkezleri – Akut Bakım Merkezleri: • Birinci, İkinci Seviye, Üçüncü Seviye – Kronik Bakım Merkezleri • Hospis(Destek Evi): • Gönüllüler ve STK’lar Her Seviyede
- 63. 63 Türkiye’de Palyatif Bakım Yönetmelik ve Planlamalar Yönetmelik •Palyatif Bakım Hizmetleri ve Merkezlerin Tanımı – Hasta Odaları – Hasta Yakınlarına Odalar – Mutfak – Masaj ve Fizyoterapi Odası – Psikoterapi Odası – İnternet ve Oyun Odası – Kişisel Bakım Odası – Toplantı Odası – İbadet Odaları ve Din Görevlileri – Meşgale (Hobi) Odası Planlama •Merkez Özellikleri – Yurt genelinde KPBM, PBM ve PBHB Planlamaları (2013-2016) – SB Merkezleri asgari ihtiyaçları kapsayacak şekilde planlanmıştır. Planlama • Çalışan personel ayrıcalıklı tanımlanmalı • Her merkezin sorumlu onkoloğu olmalı ya da merkezlerin hepsi onkoloji merkezlerine entegre çalışmalı • En az 2. basamak yoğun bakım kadar geri ödeme almalı, SGK Görüşmeleri Yapıldı
- 64. 64 Yönetmelik ve Planlamalar Türkiye’de Palyatif Bakım I. Seviye: Palyatif Bakım Birimini (PBB); – Palyatif bakım ayaktan poliklinik hizmetleri ve yine planlaması daha üst merkezlerce yapılmış kemoterapileri uygulanmalarının da verildiği daha perifer bölgelere kurulumu önerilen birimlerdir – Aile hekimleri ve evde sağlık hizmetlerince refere edilen hastaları değerlendiren ilk basamak palyatif bakım birimlerindendir. Hedef: 216 (SB)+ 7 (Üniversite) PBB kurulması Yıl: 2015 / 2023
- 65. II. Seviye Palyatif Bakım Merkezi (PBM) – Multi(inter)disipliner bir ekip olmalı – Hizmet hastaneleri ile üst role sahip sağlık tesislerine kurulması önerildi – Tedavi gören hastalarda asıl amaç, en kısa sürede hastanın stabil hale getirilip idame tedavisinin aile hekimi ve evde sağlık hizmetlerince devamını sağlamaktır Hedef: 38 (SB) + 22 (Üniversite) PBHB kurulması Yıl: 2015 / 2023 65 Türkiye’de Palyatif Bakım Yönetmelik ve Planlamalar
- 66. III. Seviye Kapsamlı Palyatif Bakım Merkezi (KPBM) – Üniversite/ Eğitim ve Araştırma hastaneleri bünyesinde kurulması önerildi. – Alt tedavi gruplarına palyatif bakım konusunda hizmet-içi eğitim, sürekli eğitim ve sertifikasyon eğitim programlarını verebilecek düzeyde bilgi birikimine sahip olmalı – Tedavi gören hastalarda asıl amaç, en kısa sürede hastanın stabil hale getirilip idame tedavisinin aile hekimi ve evde sağlık hizmetlerince devamını sağlamaktır – KPBM’nin ihtiyaca göre 10-20 yatak planlaması önerilmiştir. Hedef: 19 (SB) + 17 (Üniversite) + 13 (Kampüs) KPBM kurulması Yıl: 2015-2023 19’un 6 ‘sı Aynı Zamanda Pediatrik, 2’sinde sadece Pediatrik KPBM (SB) 17 Üniversite’nin 13’ünde aynı zamanda pediatrik KPBM (Üniversite) 66 Türkiye’de Palyatif Bakım Yönetmelik ve Planlamalar
- 67. Destek Evi (Hospis) – Sağlık Bakanlığı ve Üniversite sağlık tesislerinde küratif tedaviye daha fazla yanıt vermeyen son dönem hastalar ile ilerlemiş kronik hastalığı olan hastaların semptom kontrolünün sağlandığı ev ortamına sahip mekanlardır – Detaylı bakımdan ziyade son günlerinde hasta semptomlarının kontrol edildiği, hasta ve ailelerine kronik hastalıkla baş etme yöntemleri konusunda her türlü desteği verildiği sağlık tesisidir – Kapsamlı palyatif bakım merkezlerinin bulunduğu hastaneye bağlı olmakla birlikte, kuruluşa çok uzak olmayan bağımsız yerlerde kurulmalı Hedef: Pilot (3 İl) Yıl ya da 2023’e Kadar 54 Adet Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ??? 67 Türkiye’de Palyatif Bakım Yönetmelik ve Planlamalar
- 68. Türkiye’de Palyatif Bakım • Türkiye’de aktif çalışan 20 PBM • 6 üniversite, 13 Devlet hastanesi,1 özel merkez • Gaziantep’te 2 Devlet Hastanesi müracat aşamasında • Devlet hastanelerimizden 3 fiziki düzenleme,6 tefrişat, 1 tanesi personel alımı düzeyinde
- 69. B – Türkiye’de Palyatif Bakım Sıra İL ADI Hastane Faal Yatak Sayısı Planlanan Yatak Sayısı Açılış Yılı Açıklama 1 ANKARA 1. BÖLGE Ulus Devlet H 11 16 2012-2014 2014 yılında 16 yatak 2 Sanatoryum 24 2014 3 Onkoloji EAH 22 2013 4 DİYARBAKIR Diyarbakır EAH 9 10.09.2013 5 Ersin Arslan DH 6 2014 müracaat aşamasında 6 Nizip DH 4 2014 müracaat aşamasında 7 ISPARTA Isparta DH 5 01.07.2013 8 İSTANBUL BEYOĞLU Okmeydanı DH 6 26.06.2010 9 İSTANBUL ÇEKMECE Başakşehir DH 30 2014 fiziki düzenlemeler 10 İSTANBUL FATİH Arnavutköy DH 5 2014 tefrişat aşamasında 11 Katip Çelebi Atatürk EAH 10 29.07.2013 12 Seferihisar DH 10 30.01.2014 13 Bayındır DH 8 08.11.2013 14 Çeşme DH 8 2014 fiziki düzenlemeler 15 Selçuk Devlet Hastanesi 8 2014 fiziki düzenlemeler 16 Tepecik EAH 28 2013 17 Buca DH 10 2014 tefrişat aşamasında 18 Alsancak DH 15 2014 tefrişat aşamasında 19 KAHRAMANMARAŞ Necip Fazıl Şehir H. 6 2014 tefrişat aşamasında 20 KONYA Konya Numune 6 2014 tefrişat aşamasında 21 MANİSA Akhisar DH 5 28.05.2014 22 RİZE Recep Tayyip Erdoğan Ü. EAH 13 2014 Personel temini 23 TRABZON Kanuni EAH 30 2013-2014 2013 yılında 20 yatak 2014 yılında ek 10 yatak 24 YOZGAT Yozgat DH 12 2014 tefrişat aşamasında 168 139TOPLAM 307 Palyatif Bakım Merkezleri ANKARA 2. BÖLGE GAZİANTEP İZMİR GÜNEY İZMİR KUZEY
- 70. 70 B – Türkiye’de Palyatif Bakım
- 74. • Aile Hekimleri ve Evde Sağlık – Ağrı ve semptom yönetimi – YBÜ Uzaktan Eğitim – İl Koordinatörleri • Uzman Hekimler – Onkologlar, anestezi uzmanları, ağrı uzmanları elektif – Diğer uzman hekimler için mecburi – Periferik illerden 2 Dahiliye, 2 Pediatri Uzmanı Mecburi – HÜTF ve STK, 45 günlük uygulamalı eğitim • Hemşireler – Periferik illerden 4 Hemşire Mecburi – HÜTF ve STK, 45 günlük uygulamalı eğitim • Palyatif Bakım Koordinatörleri ve Uzmanları – Yurt dışı eğitimler (6 -12aylık) • Manevi Bakım Uzmanı – SB Koordinasyonunda, üniversiteler ve Diyanet İşleri Vakfı, PASHİDER 74 Türkiye’de Palyatif Bakım Eğitimler
- 75. " Kür sağlamakta sınırlıyız fakat İyi bakım verebilmek için hiçbir kısıtlanmamız yoktur.“
- 76. İlimizde Bir Proje Özellikle Kanser hastalarında(İzmir KÇÜ Atatürk EAH) Başlangıçta; perifer iki hastanede(Bayındır ve Seferihisar DH) Palyatif Bakım Merkezleri. 76
- 77. İlimizde bir Proje Proje Adı: İzmir İli İçerisinde Sağlık Bakanlığı Bünyesinde Kanser Hastalarında Palyatif ve Destek Bakımı Veren Birimlerin Organizasyon Şemasının Oluşturulması ve Kanser Hastalarında Palyatif Bakım ve Destek Sağlayacak Sağlık Personelinin Eğitimi 77
- 78. Proje(Özellikleri) Ülkemizde Destekevi Kavramı oturuncaya kadar perifer hastaneleri devreye sokmak Palyatif Bakımda Aile Hekimliği Uzmanlarına aktif rol vermek 3.basamak hastanelerdeki yoğun bakımların efektif kullanılması Perifer hastanelerin daha etkin kullanımı Evde bakım dönemine hazırlık 78
- 79. Proje Özellikleri İnterdisipliner yaklaşım prensipleri ile işbirliği Ülkemize özgü örnek bir model önerisi 79
- 80. Bir Hayalim Var 80 Bu projenin daha büyük çaplısı, DEÜ’nün de içinde bulunduğu coğrafyada Sağlık Turizmini de içine alacak şekilde geliştirilebilir.
- 81. 81
- 82. 82
- 83. 83
- 84. 84
- 85. 85
- 86. SON SÖZ Palyatif Destek Bakım gereksinimi giderek artmaktadır. Bu konuda «farkındalık» öncelikli bir konudur. Bu konuda üniversitelerin, sivil kuruluşların ve devletin hızla, öncelikle hazırlıklı olması gerekmektedir. Son yıllarda bu sağlanmaya başlanmıştır. 86
- 87. Bu Çiçek Çoğalacak, Her Yeri kaplayacak 87
- 88. «Çare Sizsiniz» ..Çare Biziz… 88 “Ya ümitsizsiniz. Ya da ümit sizsiniz. Ya çaresizsiniz. Ya da çare sizsiniz.’’ Behçet Necatigil
Editor's Notes
- Palyatif bakım hem bir bakım felsefesi, hem de organize, üst düzeyde yapılandırılmış bir bakım verme sistemidir. Orta çağlarda, Roma İtalya, Santiago İspanya’da göçmenlerin içinde Kronik fetal hastalıkları olan hastalara yardım amaçlı çalışan barınaklar. 16-18 yy dini emirleri sunan yerler İlk olarak 1800 yılında Fransa Lyon’da Madame Garnier ‘’Calvaire’’ adı altında hastalara yardım amaçlı yer açtı. Ardından İngiltere ve İrlanda’da açıldı. 1900 yıllarda Avrupa ve ABD’de yaygınlaştı. Modern palyatif bakım kavramının kökleri hospis hareketine dayalıdır. Kelime anlamı olarak hospis; ‘’linguistic root as hospitality’’ Misafirperverlik gibi dilsel bir kökten doğmaktadır.
- 1984 den sonra hospislerin önemi özellikle evde bakım hizmetleri olarak anlaşıldıktan sonra ABD geri ödeme kapsamına alınmıştır. 2006 yılında palyatif tıp ve hospis ABD spesifik dal olarak kabul edilmiştir (The American Board of Medical Specialties -ABMS), Avrupa’da ise İngiltere ve İrlanda’da ilk olarak başlamıştır. ABD 3000 den fazla hospis, palyatif bakım programları vardır.
- Kanser kontrol programının en zayıf noktası Gerçek anlamda Palyatif Bakım merkezimiz yok
- I. Seviye: Palyatif Bakım Birimini(PBB); Hizmet hastaneleri ve üstü standartlara sahip sağlık tesislerine kurulması önerildi İhtiyaç halinde en fazla 4 yatağa kadar çıkılabilen ağırlıklı palyatif bakım ayaktan poliklinik hizmetleri ve yine ayaktan kemoterapi hizmetlerinin verildiği merkezlerdir. İhtiyaca göre 5-15 koltuklu, kemoterapi uygulamaları için gerekli tefrişata sahip, hastaların uygulama esnasındaki süreyi sıkılmadan geçirebileceği donanıma sahip alanlardır. PBB’de, uzman bir hekimin sorumluluğunda oluşturulacak ekipte asgari olarak; bir pratisyen hekim, iki hemşire ile ihtiyaç duyulan diğer unvanlarda yeteri kadar personel yer alır. muayene, tetkik, tahlil, tedavi, tıbbi bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinin verilmesinin sağlanması, psikosoyal destek (psikososyal değerlendirme, sıkıntı, ansiyete, depresyon, umut, kayıp keder ve yas, kendine bakmak), ağrı yönetimi (opioid kullanımı), ilaç, tıbbi cihaz ve malzeme kullanımına ilişkin raporların çıkarılmasına yardımcı olur. Tedavisi düzenlenen hastaların gerekli hallerde üst seviyedeki palyatif bakım merkezleri, aile hekimi ve evde sağlık hizmetleri birimleriyle koordineli çalışarak yönlendirmesini yapar. Onkoloji uzmanı olmayan, kemoterapi uygulamaları konusunda eğitim almış bir tabibin gözetiminde planlaması daha üst merkezlerce yapılmış, başta kemoterapiler olmak üzere tedavilerin uygulanması ve destek tedavilerinin sunumu bu birimlerde yapılır. PBB kendisine kapsamlı palyatif bakım merkezi, palyatif bakım merkezi, aile hekimi ve evde sağlık hizmetleri birimlerince yönlendirilen veya doğrudan başvuran hastalara gerekli işlemleri yaptıktan sonra idame tedavisinin devamı için aile hekimi ve evde sağlık hizmetleri birimine, ileri tetkik ve tedavi için KPBM ve PBM’ye gerekli yönlendirme işlemlerini yapar. Palyatif bakım birimi bu işlemler esnasında, aile hekimi, evde sağlık hizmetleri birimi, KPBM ve PBM ile gerekli bilgilendirme ve koordinasyonu sağlar. Zorunlu hallerde PBB hekimi tarafından hasta yatırılarak kısa süreli gerekli tetkik, tahlil ve tedavi ihtiyaçları karşılanır. Yatış süresi uzayan ve gerekli ihtiyaçları karşılanamayan hastalar KPBM ve PBM’ye sevk edilir.
- II. Seviye Palyatif Bakım Merkezi (PBM) Hizmet hastaneleri ve üstü standartlara sahip sağlık tesislerine kurulması önerildi İhtiyaç halinde en fazla 4 yatağa kadar çıkılabilen ağırlıklı palyatif bakım ayaktan poliklinik hizmetleri ve yine ayaktan kemoterapi hizmetlerinin verildiği merkezlerdir. İhtiyaca göre 5-15 koltuklu, kemoterapi uygulamaları için gerekli tefrişata sahip, hastaların uygulama esnasındaki süreyi sıkılmadan geçirebileceği donanıma sahip alanlardır. PBOHB’de, uzman bir hekimin sorumluluğunda oluşturulacak ekipte asgari olarak; bir pratisyen hekim, iki hemşire ile ihtiyaç duyulan diğer unvanlarda yeteri kadar personel yer alır. muayene, tetkik, tahlil, tedavi, tıbbi bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinin verilmesinin sağlanması, psikosoyal destek (psikososyal değerlendirme, sıkıntı, ansiyete, depresyon, umut, kayıp keder ve yas, kendine bakmak), ağrı yönetimi (opioid kullanımı), ilaç, tıbbi cihaz ve malzeme kullanımına ilişkin raporların çıkarılmasına yardımcı olur. Tedavisi düzenlenen hastaların gerekli hallerde üst seviyedeki palyatif bakım merkezleri, aile hekimi ve evde sağlık hizmetleri birimleriyle koordineli çalışarak yönlendirmesini yapar. Onkoloji uzmanı olmayan, kemoterapi uygulamaları konusunda eğitim almış bir tabibin gözetiminde planlaması daha üst merkezlerce yapılmış, başta kemoterapiler olmak üzere tedavilerin uygulanması ve destek tedavilerinin sunumu bu birimlerde yapılır. PBOHB kendisine kapsamlı palyatif bakım merkezi, palyatif bakım merkezi, aile hekimi ve evde sağlık hizmetleri birimlerince yönlendirilen veya doğrudan başvuran hastalara gerekli işlemleri yaptıktan sonra idame tedavisinin devamı için aile hekimi ve evde sağlık hizmetleri birimine, ileri tetkik ve tedavi için KPBM ve PBM’ye gerekli yönlendirme işlemlerini yapar. Palyatif bakım birimi bu işlemler esnasında, aile hekimi, evde sağlık hizmetleri birimi, KPBM ve PBM ile gerekli bilgilendirme ve koordinasyonu sağlar. Zorunlu hallerde PBOHB hekimi tarafından hasta yatırılarak kısa süreli gerekli tetkik, tahlil ve tedavi ihtiyaçları karşılanır. Yatış süresi uzayan ve gerekli ihtiyaçları karşılanamayan hastalar KPBM ve PBM’ye sevk edilir.
- III. Seviye Kapsamlı Palyatif Bakım Merkezi (KPBM) rehabilitasyon hizmetlerinin verilmesinin sağlanması, psikosoyal destek(psikososyal değerlendirme, sıkıntı, ansiyete, depresyon, umut, kayıp keder ve yas, kendine bakmak), beslenme, mesleki terapi, fizyoterapi, konuşma-dil terapisi, ağrı yönetimi (opioid kullanımı) KPBM eğitim ve araştırma hastaneleri bünyesinde KPBM’de, uzman bir hekimin sorumluluğunda oluşturulacak ekipte asgari olarak; sorumluya yardımcı olarak bir uzman hekim, 4 pratisyen hekim, 12 hemşire, 1 psikolog, 1 sosyal hizmetler uzmanı ve ihtiyaca göre fizyoterapist, diyetisyen, din görevlisi, tıbbi sekreter, idari ve teknik personel hasta bakıcı ve diğer unvanlarda yeteri kadar personel yer alır KPBM ve PBM’de sorumlu hekimin koordinasyonunda hasta ve hasta yakınının talebi doğrultusunda din hizmeti vermek KPBM ve PBM’de ihtiyaç halinde ağrı polikliniği tarzında spesifik poliklinikler kurularak hizmetler yürütülür KPBM ilgili tüm kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içinde Multidisipliner bir eğitim grubu tarafından muayene, tetkik, tahlil, tedavi, tıbbi bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinin verilmesinin sağlanması, psikosoyal destek(psikososyal değerlendirme, sıkıntı, ansiyete, depresyon, umut, kayıp keder ve yas, kendine bakmak), beslenme, mesleki terapi, fizyoterapi, konuşma-dil terapisi, ağrı yönetimi (opioid kullanımı), ilaç, tıbbi cihaz ve malzeme kullanımına ilişkin raporların çıkarılmasına yardımcı olur, tedavisi düzenlenen hastaların gerekli hallerde palyatif bakım merkezi, palyatif bakım birimi, aile hekimi ve evde sağlık hizmetleri birimleriyle koordineli çalışarak yönlendirmesini yapar. Yatarak tedavi gören hastalarda asıl amaç, en kısa sürede hastanın stabil hale getirilip idame tedavisinin aile hekimi ve evde sağlık hizmetlerince devamını sağlamaktır. Yatış süresi 7 günü geçen hastaların multidisipliner ekip tarafından tekrar değerlendirilip sürenin uzatılıp uzatılmayacağına dair karar verilir. İhtiyaç halinde bu uzatma işlemleri her 7 günde bir tekrarlanır. Destekevi yatış işlemleri için KPBM’deki ekipten en az üç hekimin yatış raporu vermesi gerekmektedir. Dışardan destekevi için verilen raporlar bu ekip tarafından uygun görüldükten sonra destekevi sorumlusuna yönlendirilir. Bu hizmetler yataklı servis, poliklinik şartlarında ve konsültasyon ekiplerince verilir. KPBM alt tedavi guruplarına (PBM, PBOHB, aile hekimi, evde sağlık hizmeti birimi) palyatif bakım konusunda hizmet-içi eğitim, sürekli eğitim ve sertifikasyon eğitim programlarını verebilecek düzeyde bilgi birikimine sahip personel bulunduran merkezlerdir KPBM; palyatif bakım merkezleri, palyatif bakım-onkoloji hizmet birimleri, evde sağlık hizmetleri birimleri ve aile hekimleri tarafından yönlendirilen ile direkt başvuruda bulunan hastaların gerekli tedavilerini servis şartlarında ya da poliklinik şartlarında yaparak idame tedavisi için aile hekimlerine, evde sağlık hizmetleri birimi yada palyatif bakım-onkoloji hizmet birimine gerekli yönlendirmeleri yapar. Hasta ve hasta yakınının talebi doğrultusunda hastanın destekevi ihtiyacı hekim tarafından değerlendirilerek uygun görülenler üç hekim raporu ile bağlı bulunduğu sağlık tesisindeki destekevine yatış için yönlendirir. Bağlı bulunduğu sağlık tesisinde destekevi yok ise destekevi olan KPBM’ye yönlendirilir. KPBM deki hekim tarafından uygun görülen bu hastalar yatış için destekevine yönlendirilir KPBM, PBM ve PBOHB de tedavisi tamamlanıp evde sağlık hizmetleri birimleri ve aile hekimlerine yönlendirilen tüm hastalara ayrıntılı epikriz düzenlenir. Bu epikrizde hastanın idame tedavisinin nasıl yürütüleceğinin ayrıntıları, bu tedavinin hangi durumlarla karşılaşabileceği, kontrole gelinmesi gereken durumlar, önerilen kontrol tarihi, ileri tarihli planlaması yapılmış tetkik ve tahliller ve benzeri bilgilerin ayrıntılarının bulunması gerekir KPBM ve PBM’de tedavisine devam edilen hasta için uzmanlar tarafından değerlendirilip artık bu merkezde verilecek hizmetlerin gereksiz olacağı kararı verilmişse, kendisi veya yakınının muvafakatı alınarak destekevlerine yönlendirilir.
- Destekevi (Hospis) Destekevi : Sağlık Bakanlığı ve Üniversite sağlık tesislerinde küratif tedaviye daha fazla yanıt vermeyen son dönem hastalar ile ilerlemiş kronik hastalığı olan hastaların semptom kontrolünün sağlandığı ev ortamına sahip mekanları Destekevi, hasta ve ailelerini hastanın sağlık sorunu konusunda eğiten, gerektiğinde opioid kullanımı yapılan, acil tıbbi gözetim isteyen semptomları fark etme gibi bakıma dair konularda öneri sunan, detaylı bakımdan ziyade son günlerinde hasta semptomlarının kontrol edildiği, hasta ve ailelerine kronik hastalıkla baş etme yöntemleri konusunda her türlü desteği veren, ev destek sistemleri taşıma, alışveriş, yemek hazırlama gibi konularda yardım sağlayan, bireyin ve ailenin yaşam sonu bakımının nasıl yönetilmesi gerektiğini öğreten, anlamlı etkileşimler geliştirmeyi, yaşam kalitesini korumayı, yapılan testlerin yalnızca bir belirtinin ortadan kaldırılması için mutlaka yapılması gerekiyorsa yapıldığı, gerekmedikçe ya da hastaya bir fayda sağlamadığı sürece, her türlü invazif işlemden kaçınıldığı, nadir de olsa gerektiğinde bağlı bulunduğu hastaneden konsultasyon hizmetlerinden faydalanılabilen, bağlı olduğu sağlık tesisinin planlamasına göre yatak sayısı bulunduran merkezlerdir. Destekevi’nde bir hekim sorumluluğunda oluşturulacak ekipte asgari olarak; 4 hekim, 12 hemşire, 1psikolog, 1 sosyal hizmet uzmanı, 1 eczacı, 1 din görevlisi, 1 diyetisyen ve ihtiyaca göre fizyoterapist, solunum terapisi, mesleki terapi, müzik ve sanat terapileri vb. personel ile idari personel yer alır. Destekevi yatış işlemleri için KPBM’deki ekipten en az üç hekimin yatış raporu vermesi gerekmektedir. Dışardan destekevi için verilen raporlar bu ekip tarafından uygun görüldükten sonra destekevi sorumlusuna yönlendirilir. Bu hizmetler yataklı servis, poliklinik şartlarında ve konsültasyon ekiplerince verilir. Destekevi: Hasta ve refakatçisinin birlikte kalabileceği özel odalı, kapsamlı palyatif bakım merkezlerinin bulunduğu hastaneye bağlı olmakla birlikte, kuruluşa çok uzak olmayan bağımsız yerlerde seçilir. Destekevi bünyesinde bulunması gereken alanlar ile fiziki ve donanım şunlardır: a) Destekevinde tedavi gören hastalar ile diğer hastaların karşılaşmayacakları şekilde planlama yapılıp, sağlık tesisi dışında ya da girişi sağlık tesisi girişinden tamamen bağımsız olarak inşa edilmelidir. b) Giriş ve karşılama alanı. c) Meşgale odası: İçerisinde lavabo, kolay temizlenebilen masalar, yeterli sayıda tabure ya da sandalye, duvar panosu, kilitli malzeme dolapları, duvara monte televizyon ve benzeri donanım olan yeterli alana sahip mekândır. Meşgale odasında fizyoterapi, mesleki terapi, konuşma ve dil terapisi, hastaların fiziksel-ruhsal rahatlamalarını sağlayacak tedavi ve hizmetleri (akupunktur, dokunma tedavisi, masaj, spa, mezoterapi, müzik terapisi, sanat terapisi vb.) ile aile görüşmesi ve psikososyal hizmetler de verilebilir. Hasta sayısına ve ihtiyaca göre belirtilen faaliyetlerin yapılabileceği birden fazla meşgale odası amacına uygun donanımda yapılandırılabilir. ç) Çok amaçlı salon. d) Ekip odası. e) Hasta müdahale odası: En az bir adet olmak üzere hekimin hastasına müdahale edebildiği yeterli tıbbi araç gereç ve ortama sahip mekandır. f) Poliklinik odası: Poliklinik hizmetlerinin verildiği ve yatış işlemleri için gelen hastaların ilk değerlendirmesinin yapıldığı mekanlardır. g) Mutfak: Bina yapılanmasına göre her katta ortak kullanıma açık bir mutfak, mikrodalga fırın, masa, buzdolabı gibi çeşitli tefrişatla donatılmış mekanlardır. ğ) Hasta odası : Her hastaya özel en az 40 m2 alana sahip hasta ve aile yakınlarının refakatine uygun, iki bölümden oluşan, küvetli banyolu, balkonlu ve refakatçilerin yatması için de uygun tefrişata sahip mekanlardır. h) Özellikli banyo. ı) Çamaşırhane: Hasta ve hasta yakınlarının ihtiyaçlarına binaen çamaşır makinesi, kurutma makinesi, ütü vb. ekipmanlara sahip alandır. Destekevinin genel çamaşır, çamaşır yıkama ve ütü işleri bağlı bulunduğu sağlık tesisince yürütülür. i) Destekevi bahçesi: Geniş bir alanda, içerisinde toplu faaliyetler için masalar, hayvan bakım kulübeleri, çocuk parkı, hobi bahçesi gibi alanların bulunabileceği özel mekanlardır. j) İbadet odası: Hasta, hasta yakını ve personel için gerek gördüklerinde kullanabilecekleri alanlardır. k) Özel araba: Destekevi hastalarının bahçe ve bina içerisindeki ziyaretlerinde kullanabileceği şarjlı, kumandalı, tekerlekli koltuklar. l) Kuaför : Genel amaçlı saç, sakal, tırnak kesimi gibi hizmetlerin verildiği alanlardır. Destekevi yatış işlemleri için KPBM deki ekipten en az üç hekimin yatış raporu vermesi gerekir. Diğer KPBM ya da PBM’den destekevi yatış işlemleri için verilen raporlar destekevine bağlı bulunduğu hastanenin KPBM deki hekim tarafından uygun görüldükten sonra destekevi sorumlusuna yönlendirilir. Destekevi sorumlu hekimi hastayı değerlendirdikten sonra yatış işlemlerini yer durumuna göre hemen yapar yada sıraya alır. Acil durumlarda hastaların ihtiyacına göre ilgili birimlere gerekli yönlendirmeleri yapılır. Destekevinden çıkışı yapılan hastalar gerektiğinde idame tedavilerinin yapılabilmesi için KPBM, PBM, PBOHB, aile hekimi ya da evde sağlık hizmetleri birimlerinden uygun görülene yönlendirilir.
- Destekevi (Hospis) Destekevi : Sağlık Bakanlığı ve Üniversite sağlık tesislerinde küratif tedaviye daha fazla yanıt vermeyen son dönem hastalar ile ilerlemiş kronik hastalığı olan hastaların semptom kontrolünün sağlandığı ev ortamına sahip mekanları Destekevi, hasta ve ailelerini hastanın sağlık sorunu konusunda eğiten, gerektiğinde opioid kullanımı yapılan, acil tıbbi gözetim isteyen semptomları fark etme gibi bakıma dair konularda öneri sunan, detaylı bakımdan ziyade son günlerinde hasta semptomlarının kontrol edildiği, hasta ve ailelerine kronik hastalıkla baş etme yöntemleri konusunda her türlü desteği veren, ev destek sistemleri taşıma, alışveriş, yemek hazırlama gibi konularda yardım sağlayan, bireyin ve ailenin yaşam sonu bakımının nasıl yönetilmesi gerektiğini öğreten, anlamlı etkileşimler geliştirmeyi, yaşam kalitesini korumayı, yapılan testlerin yalnızca bir belirtinin ortadan kaldırılması için mutlaka yapılması gerekiyorsa yapıldığı, gerekmedikçe ya da hastaya bir fayda sağlamadığı sürece, her türlü invazif işlemden kaçınıldığı, nadir de olsa gerektiğinde bağlı bulunduğu hastaneden konsultasyon hizmetlerinden faydalanılabilen, bağlı olduğu sağlık tesisinin planlamasına göre yatak sayısı bulunduran merkezlerdir. Destekevi’nde bir hekim sorumluluğunda oluşturulacak ekipte asgari olarak; 4 hekim, 12 hemşire, 1psikolog, 1 sosyal hizmet uzmanı, 1 eczacı, 1 din görevlisi, 1 diyetisyen ve ihtiyaca göre fizyoterapist, solunum terapisi, mesleki terapi, müzik ve sanat terapileri vb. personel ile idari personel yer alır. Destekevi yatış işlemleri için KPBM’deki ekipten en az üç hekimin yatış raporu vermesi gerekmektedir. Dışardan destekevi için verilen raporlar bu ekip tarafından uygun görüldükten sonra destekevi sorumlusuna yönlendirilir. Bu hizmetler yataklı servis, poliklinik şartlarında ve konsültasyon ekiplerince verilir. Destekevi: Hasta ve refakatçisinin birlikte kalabileceği özel odalı, kapsamlı palyatif bakım merkezlerinin bulunduğu hastaneye bağlı olmakla birlikte, kuruluşa çok uzak olmayan bağımsız yerlerde seçilir. Destekevi bünyesinde bulunması gereken alanlar ile fiziki ve donanım şunlardır: a) Destekevinde tedavi gören hastalar ile diğer hastaların karşılaşmayacakları şekilde planlama yapılıp, sağlık tesisi dışında ya da girişi sağlık tesisi girişinden tamamen bağımsız olarak inşa edilmelidir. b) Giriş ve karşılama alanı. c) Meşgale odası: İçerisinde lavabo, kolay temizlenebilen masalar, yeterli sayıda tabure ya da sandalye, duvar panosu, kilitli malzeme dolapları, duvara monte televizyon ve benzeri donanım olan yeterli alana sahip mekândır. Meşgale odasında fizyoterapi, mesleki terapi, konuşma ve dil terapisi, hastaların fiziksel-ruhsal rahatlamalarını sağlayacak tedavi ve hizmetleri (akupunktur, dokunma tedavisi, masaj, spa, mezoterapi, müzik terapisi, sanat terapisi vb.) ile aile görüşmesi ve psikososyal hizmetler de verilebilir. Hasta sayısına ve ihtiyaca göre belirtilen faaliyetlerin yapılabileceği birden fazla meşgale odası amacına uygun donanımda yapılandırılabilir. ç) Çok amaçlı salon. d) Ekip odası. e) Hasta müdahale odası: En az bir adet olmak üzere hekimin hastasına müdahale edebildiği yeterli tıbbi araç gereç ve ortama sahip mekandır. f) Poliklinik odası: Poliklinik hizmetlerinin verildiği ve yatış işlemleri için gelen hastaların ilk değerlendirmesinin yapıldığı mekanlardır. g) Mutfak: Bina yapılanmasına göre her katta ortak kullanıma açık bir mutfak, mikrodalga fırın, masa, buzdolabı gibi çeşitli tefrişatla donatılmış mekanlardır. ğ) Hasta odası : Her hastaya özel en az 40 m2 alana sahip hasta ve aile yakınlarının refakatine uygun, iki bölümden oluşan, küvetli banyolu, balkonlu ve refakatçilerin yatması için de uygun tefrişata sahip mekanlardır. h) Özellikli banyo. ı) Çamaşırhane: Hasta ve hasta yakınlarının ihtiyaçlarına binaen çamaşır makinesi, kurutma makinesi, ütü vb. ekipmanlara sahip alandır. Destekevinin genel çamaşır, çamaşır yıkama ve ütü işleri bağlı bulunduğu sağlık tesisince yürütülür. i) Destekevi bahçesi: Geniş bir alanda, içerisinde toplu faaliyetler için masalar, hayvan bakım kulübeleri, çocuk parkı, hobi bahçesi gibi alanların bulunabileceği özel mekanlardır. j) İbadet odası: Hasta, hasta yakını ve personel için gerek gördüklerinde kullanabilecekleri alanlardır. k) Özel araba: Destekevi hastalarının bahçe ve bina içerisindeki ziyaretlerinde kullanabileceği şarjlı, kumandalı, tekerlekli koltuklar. l) Kuaför : Genel amaçlı saç, sakal, tırnak kesimi gibi hizmetlerin verildiği alanlardır. Destekevi yatış işlemleri için KPBM deki ekipten en az üç hekimin yatış raporu vermesi gerekir. Diğer KPBM ya da PBM’den destekevi yatış işlemleri için verilen raporlar destekevine bağlı bulunduğu hastanenin KPBM deki hekim tarafından uygun görüldükten sonra destekevi sorumlusuna yönlendirilir. Destekevi sorumlu hekimi hastayı değerlendirdikten sonra yatış işlemlerini yer durumuna göre hemen yapar yada sıraya alır. Acil durumlarda hastaların ihtiyacına göre ilgili birimlere gerekli yönlendirmeleri yapılır. Destekevinden çıkışı yapılan hastalar gerektiğinde idame tedavilerinin yapılabilmesi için KPBM, PBM, PBOHB, aile hekimi ya da evde sağlık hizmetleri birimlerinden uygun görülene yönlendirilir.