1. Solunum sistemi
MONİTÖRİZASYONMONİTÖRİZASYON

2. ARTERİYEL KAN GAZLARI
 1. VÜCUDUN ASİT-BAZ DURUMU
SOLUNUMSAL VEYA METABOLİK
ASİDOZ
ALKALOZ
 2. OKSİJEN DURUMU

3. Organizmadaki asit-baz
dengesinin en iyi göstergesi,
arteriyel kan gazları
değerleridir.

4. Umbilikal arter kateteri
 Periferik (radial) arter kateteri
 Umblikal veya periferik artere
‘cut-down’ ile kateter takılması
Aralıklı arter ponksiyonu
Kapiller-arteriyelize- kan
Venöz kan

5. Venöz kanda genellikle;
 PCO2
4-6 mm Hg daha yüksek,
PvCO2 46 mmHg, PaCO2 40 mmHg
 pH 0.05 daha düşüktür.
PvO2
40 mmHg iken PaO2
100 mmHg,
Venöz kan örneği:
 pH ve PCO2
için için fikir verir,
ancak
 Oksijen basıncı için değerli
değildir.

6. KAN GAZI DEĞERLENDİRMESİ:
1. ASİT-BAZ DURUMUNU BELİRLEME
2. OKSİJENASYONU DEĞERLENDİRME

7. KAN GAZI PARAMETRELERi:
1. pH
2. PaO2
3. PaCO2
4. BİKARBONAT
- AKTÜEL
- STANDART
5. TOTAL KARBONDİOKSİT KAPSAMI
6. TAMPON GAZLARI (“BUFFER BASE”)
7. BAZ FAZLALIĞI (“BASE EXCESS”)
8. ANYON AÇIĞI

8. 1. pH:
H+
iyonu konsantrasyonunun
negatif logaritmasıdır.
Venöz kanda, arteriyel kana göre
sadece 0.05 birim daha düşüktür.

9. Çocuklarda normal arteriyel pH değeri
7.35–7.45 arasındadır.
pH’ın azalması (H+
iyonu
konsantrasyonunun artması) ile
ASİDOZ,
pH’ın artması (H+
iyonu
konsantrasyonunun azalması) ile
ALKALOZ oluşur.

10. 2. PaCO2
Karbondioksit parsiyel basıncı
alveoler ventilasyonun (solunumun)
göstergesidir.
Alveoler ventilasyonun azaldığı
hipoventilasyonda PaCO2 artar.
alveoler ventilasyonun arttığı
hiperventilasyonda ise PaCO2 azalır.
PaCO2
: 35 –45 mmHg arasındadır.

11. Henderson-Hasselbach denklemi
24 x PaCO2
mmHg
H+
= -----------------------------
HCO3
-
mEq/L

12. 3. BİKARBONAT (HCO3
-
) :
Kanda ölçülen bikarbonat
değeridir.
Normal değeri
24–28 mmol/L’dir.

13.  Bikarbonat miktarının azalması
metabolik asidoz,
 Bikarbonat miktarının artması
metabolik alkalozdur.

14. 4. BAZ FAZLALIĞI ( Base excess):
- BE-
Baz fazlalığı metabolik olayların
değerlendirilmesinde kullanılır.
Çocuklarda baz fazlalığı normalde
-3 ile +3 milimol/L’dir.

15. Baz fazlalığı kandaki baz tamponlarının
normal pH değerine göre durumunu
gösterir.
1. Baz fazlalığı negatif yönde artmışsa;
baz tamponları azalmıştır, yani
metabolik asidoz söz konusudur.
2. Baz fazlalığı pozitif yönde artmışsa;
baz tamponları artmıştır, yani
metabolik alkaloz vardır.

16. Baz fazlalığında (BE);
- Negatif değerler
baz tamponlarının azaldığını,
yani metabolik asidozu,
- Pozitif değerler
baz tamponlarının arttığını,
yani metabolik alkalozu gösterir.

17. KAN GAZLARININ YORUMU:
Solunumsal bozuklukların
göstergesi PaCO2’dir.
PaCO2
;
Solunumsal asidozda yüksek,
Solunumsal alkalozda düşüktür.

18. KAN GAZLARININ YORUMU:
Metabolik bozuklukların göstergesi
BE değeri değişiklikleridir.
BE;
Metabolik asidozda düşük
Metabolik alkalozda yüksektir.

19. KAN GAZLARININ YORUMU:
DEĞERLENDİRME:
1. Aşama:
pH değerlendirmesi:
Asit-baz durumu belirlenir.
pH değerine göre;
asidoz mu var?
alkaloz mu var?

20. 2. Aşama:
PaCO2
değerlendirmesi:
Solunumsal durum belirlenir.
PaCO2
normalse
solunumsal sorun yok.

21. pH’daki değişiklik,
PaCO2
değişikliği (solunumsal olay)
sonucu mudur?
 PaCO2
yüksekken asidoz varsa
solunumsal asidoz
 PaCO2
düşükken asidoz varsa
metabolik asidoz
 PaCO2
düşükken alkaloz varsa
solunumsal alkaloz
 PaCO2
yüksekken alkaloz varsa
metabolik alkaloz

22. 3.Aşama:
BE değerlendirilerek metabolik
anormallik saptanır.
pH’daki değişiklik,
BE değişikliği (metabolik olay)
sonucu mudur?

23. 3.Aşama:
Asidozda;
BE negatif yönde artmışsa
metabolik asidoz
pozitif yönde artmışsa
solunumsal asidoz
Alkalozda;
BE negatif yönde artmışsa
solunumsal alkaloz,
pozitif yönde artmışsa
metabolik alkaloz

24. pH
azalmış
ASİDOZ
PaCO2
ARTMIŞ
SOLUNUMSAL
ASİDOZ

25. pH
artmış
ALKALOZ
PaCO2
AZALMIŞ
SOLUNUMSAL
ALKALOZ

26. pH
azalmış
ASİDOZ
PaCO2
AZALMIŞ
MET.
ASİDOZ

27. pH
artmış
ALKALOZ
PaCO2
ARTMIŞ
MET.
ALKALOZ

28. pH
azalmış artmış
ASİDOZ ALKALOZ
PaCO2 PaCO2
AZALMIŞ ARTMIŞ AZALMIŞ ARTMIŞ
MET. SOLUNUM SOLUNUM MET.
ASİDOZ ASİDOZ ALKALOZ
ALKALOZ

29. pH: 7.39
PaCO2: 44 mmHg
PaO2: 89 mmHg
HCO3: 25 mEq/L
BE: 2.3 mmol/L
NORMAL
ALIŞTIRMA

30. pH: 7.179
PaCO2: 95 mmHg
PaO2: 109 mmHg
HCO3: 49 mEq/L
BE: 16.8mmol/L
1. Asidoz
2. PaCO2 yüksek SOLUNUMSAL asidoz
3. BE artmış, metabolik alkaloz
kompansasyon var.
Kısmen kompanse olmuş solunumsal asidoz
ALIŞTIRMA

31. pH: 7.549
PaCO2: 36 mmHg
PaO2: 101 mmHg
HCO3: 30.8 mEq/L
BE: 8.2
1. Alkaloz
2. PaCO2 normal, sorun solunumsal değil,
3. BE artmış METABOLİK Alkaloz
4. PaCO normal sınırlarda hiç kompansasyon
olmamış.
Kompanse olmamış metabolik alkaloz
ALIŞTIRMA

32. pH: 7.44
PaCO2: 68 mmHg
PaO2: 57 mmHg
HCO3: 45 mEq/L
BE: 17.7 mmol/L
1. Kan pH normal sınırlarda
2. PaCO2 yüksek SOLUNUMSAL asidoz
3. BE artmış metabolik alkaloz
4. Kompanse solunumsal asidoz + hipoksi
ALIŞTIRMA

33. pH: 7.20
PaCO2: 55 mmHg
PaO2: 45 mmHg
HCO3: 21 mEq/L
BE: - 8 mmol/L
1. Asidoz
2. PaCO2 yüksek, SOLUNUMSAL asidoz
3. BE azalmış. METABOLİK asidoz
Solunumsal asidoz + metabolik asidoz +
hipoksi
ALIŞTIRMA

34. pH: 7.12
PaCO2: 42 mmHg
PaO2: 155 mmHg
HCO3: 13 mEq/L
BE: -11 mmol/L
1. Asidoz
2. PaCO2 normal, sorun solunumsal değil,
METABOLİK ASİDOZ
1. Kompanse olmamış metabolik asidoz
+ hiperoksi
ALIŞTIRMA

35. pH: 7.35
PaCO2: 46 mmHg
PaO2: 44 mmHg
HCO3: 25 mEq/L
BE.: 2
Olası venöz kan
ALIŞTIRMA

36. pH PaCO HCO3/BE
Solunumsal
Akut asidoz düşük yüksek N hipoventilasyon,
pnömotoraks,
CNS patolojisi
Kronik asidoz N yüksek yüksek hipoventilasyon,
CNS patolojisi,
kas hastalıkları
Akut alkaloz yüksek düşük N hiperventilasyon
(mek.vent) hipoksemi
Kronik alkaloz N düşük düşük uzun süreli
mek.ventilasyon

37. pH PaCO HCO3/BE
Metabolik
Akut asidoz düşük N düşük ketoasidoz,
ishal ile HCO3 kaybı,
üremi
Kronik asidoz N düşük düşük diabetik asidoz,
laktik asidoz,
Akut alkaloz yüksek N yüksek HCl kaybı,kusma,
HCO3 alınımı,
Kronik alkaloz N yüksek yüksek primer hipokalemik
alkaloz

38. OKSİJENASYONU
DEĞERLENDİRME
3. PaO2
:
Kanın oksijenasyonunun
göstergesidir.
Plazmada çözülmüş oksijenin
oluşturduğu parsiyel basınçtır.

39. Soluduğumuz havanın basıncı
760 mmHg’dır.
Bu havadaki oksijen oranı
(FıO2) %21’dir.

40. alveol içi oksijen basıncı:
Üst hava yollarında hava 47 mmHg
basıncında su buharı ile
nemlendirilir.
PAO2= FıO2 (760 – 47)
PAO2= 0.21 x 713 = 150 mmHg
PAO2= PO2 - PACo2 = 105mmHg

42. Oksijen sunumu

43. PaO2
:
Parsiyel oksijen basıncı
arteriyel kan gazı
mmHg
Çocuklarda, deniz kenarında doğal hava
solurken;
Arteriyel oksijen basıncı (PaO2
):
85-100 mmHg’dir.
Venöz kanda oksijen basıncı (PvO2
):
40 mmHg’dir.

44. Yenidoğan bebekte
ilk iki gün 60-75 mmHg
iki günden sonra 75-80 mmHg
Mekanik ventile edilen yenidoğan bebekte
altta yatan hastalığa bağlı olarak
değişmekle birlikte 50-80 mmHg
arasında tutulmaya çalışılır.

46. SaO2
Hemoglobin oksijen satürasyonu:
Bir molekül hemoglobin en fazla dört
molekül O2
bağlar.
Hemoglobinin oksijen ile doygunluk
oranıdır.
Pulse oksimetre
%
95-100
yenidoğanda 88-95

47. Pulse oksimetre
arter oksijen satürasyonunun
ve hızının devamlı ve noninvaziv
olarak ölçümünü sağlar.

48. Hemoglobinin oksijen
disosiasyon eğrisi
 Kanın oksijen basıncı (PaO2) ile
hemoglobin satürasyonu (SaO2)
arasında arasında sigmoidal bir ilişki
vardır.

50. Yüksek PaO2 değerlerinde
 Eğri düze yakın
seyreder. Bu
düzeyde PaO2 nın
değerlerinin
artması veya
eksilmesi
satürasyonu az
etkiler.
 PaO2 değerinin 100
den 60’a inmesi
oksijen
satürasyonunu
sadece % 90’a iner.

51. Düşük PaO2 değerlerinde;
 PO2 değerleri <60
mmHg altında
dissosiasyon eğrisi
dik seyreder.
 PO2 deki küçük bir
değişme, O2
satürasyonunda
büyük bir
değişikliğe neden
olur.
 Bu olay dokuların
oksijen alımları için
önemlidir.

53. Kanın oksijen kontenti: CaO2
Çoğu hemoglobine bağlı, çok azı
plasmada serbest halde taşınan
oksijenin kandaki toplam miktarıdır.

54. Hemoglobin ile taşınan oksijen:
Tam (%100) satüre 1 gr hemoglobin
1.34 ml oksijen bağlar.
hemoglobin x 1.34 x SaO2

55. Kanın oksijen kontenti (CaO2)=
(Hb x 1.34 x SaO2) + (0.003 X PaO2
)

56. Oksijen sunumu =
Kalp debisi x (CaO2 - CvO2)
Oksijen Sunumu =
Dolaşım ×Hemoglobin x Solunum

57. Sorunu olmayan yenidoğan bir bebeğin oksijen
tüketimi 6 ml/kg/dk dır.
Oksijen Sunumu = Kalp debisi x (CaO2 - CvO2)
Yenidoğanda hemoglobin 16 iken:
CaO2 = 0.003 x 100 + 1.34x0.98x16 = 21.3 ml/dl
CvO2= 0.003 x 40 + 1.34x0.75x16 = 16.1 ml/dl
Oksijen Sunumu = Kalp debisi x (21.3-16.1 )=
Normalde yenidoğanın kardiyak atımı: 120-150 ml/
kg/dk (1.2-1.5 dl/kg/dk )
Oksijen Sunumu = 1.2 dl/kg/dk ) x 5.2 ml/dl =
6 ml/dk/kg

59. Oksijen Sunumu =
Solunum - Dolaşım - Hb
Dokuda oksijenin yetersiz olması
HİPOKSİ
1. Kan oksijen kontenti düşük -hipoksemi
2. Doku perfüzyonu az

60. 1. HİPOKSEMİK HİPOKSİ

61. 1. HİPOKSEMİK HİPOKSİ
PaO2’nin düşük olduğu durumlar:
( Hipoksemi nedenleri)
 Hipoventilasyon (Alveolar hipoksi ve
hiperkapni
 Difüzyon bloku (İntertisyel fibrozis
ve
intertisyel veya alveoler ödem)
 Ventilasyon – perfüzyon uyumsuzluğu
 Sağdan-sola şant

62. 2. ANEMİK HİPOKSİ

63. 2. ANEMİK HİPOKSİ:
VO2 = kalp debisi X (CaO2 – CvO2)
Hemoglobin 16 iken:
CaO2= 0.003x 100 +1.34x0.98x16 = 21.3ml/dl
CvO2= 0.003x 40 +1.34x0.75x16 = 16.1ml/dl
21.3-18.1 = 5.2 ml/dl
Hemoglobin 8 iken:
CaO2= 0.003x 100 + 1.34x0.98x 8 = 10.7ml/dl
CvO2= 0.003x 40 + 1.34x0.75x 8 = 8.1ml/dl
10.7-9.1 = 2.6 ml/dl

64. 3. HİPOPERFÜZYON HİPOKSİSİ
-stagnant (durağan) hipoksi-
düşük kardiyak output

65. 4. HİSTOTOKSİK HİPOKSİ
Hücrelerin
oksijenden enerji üretmesini
engelleyen zehirlenme,
siyanür zehirlemesi