Araling Panlipunan 10 - 3rd Quarter

1. MGA ISYU AT HAMONG
PA N G K A S A R I A N
Inihanda ni MARK ALVIN R. MALAYA

2. Pamantayan sa Pagkatuto
Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap

3. BALIK-ARAL
Panuto: Balikan natin ang nakaraang aralin.
Mahalagang maunawaan nang lubusan ang kahulugan
ng mga salitang may kaugnayan sa kasarian at
seksuwalidad. Tukuyin ang inilalarawan sa bawat
bilang.
1. Babae na may emosyonal at
pisikal na atraksiyon sa kapwa
babae.
2. Nakararamdam na siya ay
nabubuhay sa maling katawan, ang
kaniyang pag-iisip at ang
LESBI
AN
TRANSGEN

4. BALIK-ARAL
3. Nakakaranas ng sekswal, romantiko
o emosyonal na atraksiyon sa
kapareho at kasalungat na kasarian
4. Nakakaranas ng sekswal, romantiko
o emosyonal na atraksiyon sa
kasalungat na kasarian
5. Nakakaranas ng sekswal, romantiko
o emosyonal na atraksiyon sa
kaparehong kasarian
BI-
SEXUAL
HETEROSE
XUAL
HOMOSE

5. Kasanayang Pagkatuto:
2. Nasusuri ang gender roles sa iba’t ibang
Panahon
1.Nailalahad ang gender roles sa
Pilipinas sa Iba’t Ibang Panahon.
3. Nakapagbibigay ng impormasyon
tungkol sa gender roles sa iba’t ibang
Panahon.

6. Gawain 1. GAMPANIN MO! HULAAN
MO!
#SEX #ROLE #GENDER #SYMBOL
Sino gumagawa nito?

7. MGA ISYU ATHAMONG
PA N G K A S A R IA N
ARALIN 2:
GENDER ROLES O
GAMPANING
PANGKASARIAN SA LIPUNAN
AP10KIL-IIIb-3
Natatalakay ang gender roles sa Pilipinas sa
iba’t ibang panahon

8. 17
-Ayon sa World Health Organization
ang gender roles o gampaning
pangkasarian ay
tumutukoy sa pamantayang
panlipunan o norms na nagtatakda
sa mga gawaing mainam o
katanggap-tanggap sa lipunan ayon
sa seksuwalidad ng isang tao bilang
#SEX
Gender Role - papel na
ginagampanan ng
kasarian

9. 17
Ang gender stereotype ay tumutukoy sa ideya
kung ano at paano dapat kumilos o magsalita
ang isang indibidwal batay sa pangkat na
kanyang kinabibilangan.
Mapanganib ang “gender stereotyping “dahil
maaari itong maging sanhi ng maling kaisipan
o pananaw. Kapag ang indibidwal ay hindi
umaayon sa stereotype ng kasarian sa isang
#SEX
Gender Role - papel na
ginagampanan ng
kasarian

10. Pangkatang Gawain:
Gender Role - papel na ginagampanan ng kasarian sa iba’t
ibang panahon.
Ang pangkat isa ay pupunan ang isang grapikong pantulong
para mas maunawaan ang pagkakaiba ng panglalaki at
pangbabaeng kasarian ayon sa kanyang gender roles.
Ang pangkat dalawa ay magtatanghal ng isang maikling
dula(role playing) o magtatalakay ng mga Kalagayang
Panlipunan(Social Conditions) at Gender Roles sa Pilipinas sa
iba’t ibang panahon.
Ang pangkat tatlo ay magtatalakay ng kasaysayan ng LGBT sa
Pilipinas sa pamamagitan ng gallery walk.
Ang pangkat apat ay gagawa ng slogan, kampanya o hashtag
ng kanyang gender role ng bawat kasarian para sa

11. Pamantayan ng
Pagmamarka:
Grp 1 Grp2 Grp3 Grp4
CONTENT – 5puntos
- Ang mensahe ay mabisang naipakita
CREATIVITY – 5 puntos
- Kahanga-hanga, mahusay at kakaiba ang
pamamaraan ng presentasyon
RELEVANCE – 5 puntos
- May malaking kaugnayan at
makabuluhan ang presentasyon sa paksa
COOPERATION 5- puntos
-Ang bawat isa ay may bahaging
ginampanan.

13. 17
Ang mga datos pang-
kasaysayan ay nagpapakita
na ang kababaihan sa
Pilipinas noon maging ito man
ay kabilang sa pinakamataas
na uri o sa uring timawa, ay
pagmamay-ari ng mga lalaki.
Gender Role - Pre -
kolonyal

14. 17
Sa pagtalakay ni Eviota (1994),
may
pantay na karapatan ang mga
babae at lalaki bago dumating
ang mga Kastila.
Binibigyan ng mataas na
pagpapahalaga
( maaaring maging
Gender Role - Pre -
kolonyal

15. Gender Role - Pre -
kolonyal
• Patunay nito ang
pagkakaroon ng mga binukot
at pagbibigay ng tinatawag na
bigay-kaya. Ang binukot ay
mga babae na itinatago sa
mata ng publiko. Itinuturing
silang prinsesa. Hindi sila
pinapayagang umapak sa lupa
at hindi pinapayagang makita
ng kalalakihan hanggang sa
magdalaga. Ito ay isang
kultural na kasanayan sa
Binukot Rosita “La Paz” Caballero of
Panay Bukidnon
Lucia Caballero “The Last Binukot in Iloilo
Province”

16. Gender Role – Pre - kolonyal
• Bago dumating ang
mga Espanyol, ayon sa
Boxer Codex, ang mga
lalaki ay pinapayagang
magkaroon ng
maraming asawa subalit
maaaring patayin ng
lalaki ang kaniyang
asawang babae sa
sandaling makita niya
itong kasama ng ibang
Ang “Boxer Codex” ay isang
dokumento na tinatayang ginawa
noong 1595. Ang dokumento (at
mga larawan) ay pinaniniwalaang
pagmamay-ari ni Luis Perez
Dasmariñas, ang Gobernador-
Heneral ng Pilipinas noong 1593-
1596. Ang dokumento ay
napunta sa koleksiyon ni
Propesor Charles Ralph Boxer.

17. Gender Role – Pre - kolonyal
• Paano naman winawakasan ang pagkakatali sa
kasal noon? Bagamat kapwa pinapayagan noon
ang babae at lalaki na hiwalayan ang kanilang
asawa, mayroon pa ring makikitang pagkiling
sa mga lalaki. Kung gustong hiwalayan ng
lalaki ang kaniyang asawa, maaari niya itong
gawin sa pamamagitan ng pagbawi sa ari-
ariang ibinigay niya sa pahahon ng kanilang
pagsasama. Subalit kung ang babae ang
magnanais na hiwalayan ang kanyang asawa,

18. Gender Role – Panahon ng
Espanyol
•Emelina Ragaza Garcia - Position of Women in
the Philippines
• Makikita mula sa pag-aaral ni Garcia
na limitado pa rin ang karapatang
taglay ng kababaihan sa panahon ng
mga Espanyol. Ito ay dahil sa sistemang
legal na dinala ng mga Espanyol sa
bansa ay nakabatay sa kanilang batas
na tinitingnan ang kababaihan na mas

19. Gender Role – Panahon ng
Espanyol
•Ang mga babae ay dapat nasa bahay
lang. Nakasuot ng baro’t saya dahil
hindi dapat nakikita ng ibang tao
ang kanyang katawan dahil ito’y
pagmamay-ari ng kanyang asawa.
•Inihahanda bilang ina ng tahanan
na sanay sa mga gawaing bahay
•Ang mga maykaya ay nakakapag-
aral sa

20. Gender Role – Panahon ng
Espanyol
• Ngunit sa Panahon ng mga Pag-
aalsa, may mga Pilipina ring
nagpakita ng kanilang kabayanihan
gaya ni Gabriela Silang. Nang
mamatay ang kanyang asawang si
Diego Silang, nag-alsa siya upang
labanan ang pang-aabuso ng mga
Espanyol. Gayundin, sa panahon
ng Rebolusyon ng 1896, may mga
Katipunera tulad nina Marina
Dizon na tumulong sa adhikain ng
mga katipunero na labanan ang

21. Gender Role – Panahon ng
Amerikano
• Ang pagdating ng mga
Amerikano ay nagdala ng
ideya ng kalayaan,
karapatan, at
pagkakapantay-pantay sa
Pilipinas.
• Sa pagsisimula ng
pampublikong paaralan na
bukas para sa kababaihan
at kalalakihan, mahirap o
mayaman, maraming
kababaihan ang nakapag-

22. Gender Role – Panahon ng
Amerikano
• Nabuksan ang isipan ng kababaihan
na hindi lamang dapat bahay at
simbahan ang mundong kanilang
ginagalawan.
• Ang isyu ng pagboto ng kababaihan
sa Pilipinas ay naayos sa
pamamagitan ng isang espesyal na
plebesito na ginanap noong Abril 30,
1937. 90% ng mga bumoto ay pabor
sa pagbibigay-karapatan sa pagboto
ng kababaihan. Ito ang simula ng
pakikilahok ng kababaihan sa mga

23. Gender Role – Panahon ng
Hapones
• Dumating ang mga Hapones sa
bansa sa pagsiklab ng Ikalawang
Digmaang Pandaigdig. Ang
kababaihan sa panahong ito ay
kabahagi ng kalalakihan sa
paglaban sa mga Hapones.
• Ang kababaihan na nagpapatuloy ng
kanilang karera na dahilan ng
kanilang pag-iwan sa tahanan ay
hindi ligtas sa ganitong gawain.

24. Gender Role – Panahon ng
Hapones
Ang sexual slavery ay isa sa mga karumal-
dumal na social problems noong World War II.
Ito ay isang uri ng pagyurak sa pagkatao at
puri ng mga babae na kung tawagin ay
comfort women.
Sila ang mga biktima ng mga Japanese
Imperial Army sa mga occupied territories
tulad ng Korea, China, Burma, Vietnam,
Thailand, Pilipinas at iba pang mga bansa.
Ayon sa kasaysayan, ang mga prostitutes ay

25. Gender Role – Panahon ng
Hapones
Sa kalaunan, ang bilang na ito ay
lumago na sa 410,000. Sila rin ay
pinangakuan ng trabaho sa mga pabrika at
pangunahing restaurants sa Japan.
Kapag sila’y napapayag na upang
magkaroon ng isang marangal na
hanapbuhay, kabaligtaran naman ito ng
kanilang inaaasahan. Ang mga walang
kamuwangmuwang na kababaihan ay
ikinukulong sa mga comfort stations sa
https://www.facebook.com/watch/?v=11003061
60408065

26. Kasaysayan ng LGBT sa
PILIPINAS
Ang mga BABAYLAN
-isang lider-ispiritwal na may
tungkuling panrelihiyon at
maihahalintulad sa mga sinaunang
priestess at shaman
-mayroon ding lalaking babaylan –
halimbawa ay ang mga asog sa
Visayas noong ika-17 siglo na hindi
lamang nagbibihis-babae kundi
nagbabalat-kayo ring babae upang
ang kanilang mga panalangin umano
ay pakinggan ng mga espiritu.
ika-16 hanggang ika-17

27. Kasaysayan ng LGBT sa
PILIPINAS
ika-16 hanggang ika-17
Ang mga BABAYLAN
-Ang mga lalaking ito, gayunman, ay
hindi lamang nagsusuot ng
kaugaliang kasuotan ng mga babae,
ginagaya rin nila ang mismong kilos
ng mga babae, sila rin ay
pinagkakalooban ng panlipunang
pagkilalang simboliko bilang “tila-
babae.”
-Ilan din sa mga babaylang ito ay
kasal sa lalaki, kung saan sila ay may

28. Kasaysayan ng LGBT sa
PILIPINAS
- ang pinaniniwalaang dekada kung kailan
umusbong ang Philippine gay culture sa
bansa.
-Sa mga panahong ito, maraming akda ang
nailathala na tumatalakay sa
homoseksuwalidad.
-Sa Pilipinas, ang umiiral na mga konsepto
tungkol sa LGBT ay mula sa
magkasamang impluwensiya ng
international media at ng lokal na
interpretasyon ng mga taong LGBT na
Dekada 60

29. Kasaysayan ng LGBT sa
PILIPINAS
-maraming pagsulong ang inilunsad na
naging daan sa pag-usbong ng kamalayan
ng Pilipinong LGBT.
-halimbawa nito ang paglabas ng Ladlad,
isang antolohiya ng panulat ng mga
Pilipinong miyembro ng gay community
na inedit nina Danton Remoto at J. Neil
Garcia noong 1993.
-Maidaragdag din ang sinulat ni Margarita
Go-Singco Holmes na A Different Love:
Being Gay in the Philippines noong 1994.
Dekada 80 - 90

30. Kasaysayan ng LGBT sa
PILIPINAS
-Isang malaking yugto para sa
lesbian activism sa Pilipinas ang
naganap nang sumali ang di-
kilalang samahan na Lesbian
Collective sa martsa ng
International Women’s Day noong
Marso 1992.
-Ito ang kauna-unahang
demonstrasyon na nilahukan ng
isang organisadong sektor ng LGBT
Dekada 90s

31. Kasaysayan ng LGBT sa
PILIPINAS
Dekada 90s
-ang pinaniniwalaang simula ng
LGBT movement sa Pilipinas.
-Itinatag ang ProGay Philippines
noong 1993
-Metropolitan Community
Church noong 1992
-UP Babaylan noong 1992

32. Kasaysayan ng LGBT sa
PILIPINAS
Dekada 90s
-itinatag ni Danton Remoto, propesor
sa Ateneo de Manila University, ang
political na partido na Ang Ladlad.
-Sa simula, hindi pinayagan ng
COMELEC ang Ang Ladlad na
tumakbo sa halalan 2010 dahil sa
basehang imoralidad. Subalit noong
Abril 2010, ang partidong ito ay
ganap nang pinaygan ng Kataas-
taasang Hukuman ng Pilipinas na

33. Gender
Timeline
Pamprosesong Tanong:
1.Sa anong panahon ng kasaysayaan ang
ating bansa lubos na naabuso ang
karaapatan ng mga kababaihan?
Pangatwiranan.
2.Aling panahon nagsimula ang pagbibigay ng
pantay na karapatan sa kababaihan at
kalalakihan? Bakit?
3. Kailan nagsimulang lumawak ang
kamalayan ng mga Pilipino sa LGBT? Anu-

34. Gender
Timeline
Natunghayan mo sa
iyong nabasang
teksto ang papel ng
mga babae at lalaki sa
iba’t ibang yugto sa
kasaysayan ng
Pilipinas. Itala mo sa
gilid ng mga gender
symbol ang
gampanin ng babae
at lalaki sa
kasaysayan ng ating

35. Ano ang opinion mo?
Mahalin natin ang mga
kababaihan at huwag
nyo abusuhin ang
kanilang kabaitan. Kayo
naman mga ghErlsz, wag
kayo magsusuot ng
pagkaikli-ikling damit at
pag naman nabastos ay
magsusumbong din sa
amin. Isipin nyo
rin!(Lucban Municipal

36. Pagtataya
GAWAIN A: TAMA O MALI: Tukuyin kung tama o
mali ang pahayag ukol sa gender roles ng mga
Pilipino sa ating lipunan mula noon hanggang sa
kasalukuyan. Isulat ang salitang TAMA kung wasto
ang pahayag; kung mali, palitan ang salitang may
salungguhit upang maging wasto ang kaisipan.
______1. Ang pagdating ng mga Hapones ay
nagdala ng ideya ng kalayaan, karapatan at
pagkakapantay-pantay sa Pilipinas.
______2.Dahil sa sistemang legal ng mga
Espanyol,limitado ang karapatan ng mga
kababaihan

37. Pagtataya
______3. Sa panahon ng mga Amerikano
nabuksan ang isipan ng kababaihan na hindi
lamang dapat bahay at simbahan ang mundong
kanilang ginagalawan.
______4. Sa panahong Hapones, nagkaroon ng
sexual slavery, ito ay isang uri ng pagyurak sa
pagkatao at puri ng mga babae na kung
tawagin ay comfort women.
______5. Sa panahong kolonyal, sinasabing
may pantay na karapatan ang mga babae at

38. KASAGUTAN
• 1. AMERIKANO
• 2. TAMA
• 3. TAMA
• 4. TAMA
• 5. PRE-KOLONYAL

39. REFERENCES:
• LMAP10
• CG AP
• https://www.slideshare.net/edmond84/
mga-isyu-at-hamong-
pangkasarian?from_action=save