KASARIAN SA IBA'T IBANG LIPUNAN

2. LAYUNIN
1.Naipapaliwanag ang kahulugan ng sex at
gender
2.Nabibigyang halaga at nauunawaan ang
iba’t ibang uri ng oryentasyong seksuwal.
3.Nakabubuo ng damdaming naghahangad
ng pagkakapantay-pantay sa usapin ng
kasarian (gender) at sex

4. IGUHIT NYO!
GROUP 1- LESBIAN
GROUP 2- GAY
GROUP 3- BISEXUAL
GROUP 4- TRANSGENDER

5. KASARIAN SA
IBA’T IBANG
LIPUNAN

6. KONSEPTO
NG KASARIAN
01

7. KONSEPTO NG KASARIAN
Sa bahaging ito ng aralin ay
mauunawaan mo ang kahulugan ng sex at
gender, gayundin ang mga katayuan at
gampanin ng kababaihan at kalalakihan mula
sa iba’t ibang panahon sa kasaysayan ng
ating bansa. Bago matapos ang aralin, iyong
matutuklasan ang pagtingin sa mga lalaki at
babae sa iba’t ibang lipunan sa daigdig.

8. KAHULUGAN
NG SEX AT
GENDER

9. SEX
biyolohikal at pisyolohikal na
katangiang nagtatakda
ng pagkakaiba ng babae sa lalaki.
gawain ng babae at lalaki na ang
layunin ay reproduksiyon ng tao.

10. SEX
Nauuri lamang ang sex sa dalawa,
ang male at female

11. GENDER
mga panlipunang gampanin,
kilos, at gawain na itinatakda
ng lipunan para sa mga babae
at lalaki..

12. GENDER
Karaniwang batayan nito ay
ang gender identity at roles
na mayroon sa lipunan, ito
ay ang pagiging masculine
o feminine.

13. GENDER
Persepsiyon ng isang tao at
ng lipunan ukol sa
seksuwalidad at ukol sa
pagkalalaki at pagkababae

15. GENDER ROLES
Nalilikha bilang tugon sa
kapaligiran, kabilang ang
mga interaksyon sa mga tao
sa mga institusyon gaya ng
pamilya, relihiyon, at media.

16. Ano ang pagkakaiba
ng sexual orientation
at gender identity
(SOGI)?

17. ORYENTASYONG SEKSUWAL
(SEXUAL ORIENTATION)
- ay tumutukoy sa kakayahan ng isang tao na
makaranas ng malalim na atraksyong
apeksyonal, emosyonal,seksuwal, at malalim na
pakikipagrelasyon sa taong ang kasarian ay
maaaring katulad ng sa kaniya, iba sa kaniya, o
kasariang higit sa isa.

18. PAGKAKAKILANLANG PANGKASARIAN
(GENDER IDENTITY)
- ay kinikilala bilang malalim na damdamin
at personal na karanasang pangkasarian
ng isang tao, na maaaring nakatugma o
hindi nakatugma sa sex niya nang siya ay
ipanganak.

19. PAGKAKAKILANLANG
PANGKASARIAN (GENDER IDENTITY)
Halimbawa: Ang isang tao na
ipinanganak na babae ngunit
mayroong damdaming lalaki ang
maaaring mayroong gender identity na
lalaki.

20. HETEROSEXUAL
- mga taong nagkakaroon ng
atraksyon sa miyembro ng kabilang
kasarian, mga lalaki na ang gustong
makatalik ay babae at mga babaeng
gusto naman ay lalaki.

21. HETEROSEXUAL
- mga taong nagkakaroon ng
atraksyon sa miyembro ng kabilang
kasarian, mga lalaki na ang gustong
makatalik ay babae at mga babaeng
gusto naman ay lalaki.

22. -mga taong nagkakaroon ng
atraksyon at seksuwal na pagnanasa
sa mga taong nabibilang sa katulad
na kasarian.
HOMOSEXUAL

23. Bukod sa babae at lalaki, sa
kasalukuyan ay may tinatawag
tayong Lesbian, Gay, Bisexual,
Transgender, Queer, Intersex,
at Asexual o mas kilala bilang
LGBTQIA+.

24. LESBIAN
-mga babaeng nakararamdam ng
pisikal o romantikong atraksyon sa
kapwa babae (tinatawag sa ibang
bahagi ng Pilipinas na tibo at
tomboy).

26. GAY
- mga lalaking nakararamdam ng
atraksyon sa kanilang kapwa lalaki. May
iilang bakla ang nagdadamit at kumikilos
na parang babae (tinatawag sa ibang
bahagi ng Pilipinas na bakla, beki,at
bayot).

28. BISEXUAL
- mga taong nakararamdam
ng atraksyon sa dalawang
kasarian.

30. TRANSGENDER
- ang isang taong nakararamdam
na siya ay nabubuhay sa maling
katawan, ang kaniyang pag-iisip at
ang pangangatawan ay hindi
magkatugma.

36. QUEER
- mga taong hindi sang-ayon na
mapasailalim sa anumang uring
pangkasarian, ngunit maaaring ang
kanilang pagkakakilanlan ay wala sa
kategorya ng lalaki o babae, parehong
kategorya o kombinasyon ng lalaki o
babae.

37. INTERSEX
- kilala mas karaniwan bilang
hermaphroditism, taong may
parehong ari ng lalaki at babae.

38. ASEXUAL
- mga taong walang
nararamdamang atraksyong
seksuwal sa anumang kasarian.

39. LAYUNIN
1.Naipapaliwanag ang kahulugan ng gender
roles
2. Nabibigyang halaga at nauunawaan ang
gender roles sa Pilipinas
3.Nakabubuo ng damdaming naghahangad
ng pagkakapantay-pantay sa usapin ng
gender roles para sa mas makatarungan
at pantay-pantay na lipunan

40. GENDER ROLES
SA PILIPINAS
2

41. GENDER ROLES
Tumutukoy sa mga inaasahan
at inaasal na gawin, kilos, at
responsibilidad na itinuturing
na angkop para sa mga
kasarian sa isang partikular na
lipunan o kultura.

42. PANAHONG PRE-KOLONYAL
 Ang kababaihan sa Pilipinas
noon, maging sila man ay
kabilang sa pinakamataas na uri
o sa uring timawa sa kanilang
lipunan, ay pagmamay-ari ng
mga lalaki.

43. PANAHONG PRE-KOLONYAL
 Nagkaroon ng mga binukot o
prinsesa ang isang katutubong
pangkat sa isla ng Panay at
pagbibigay ng tinatawag na
bigay-kaya.

44. PANAHONG PRE-KOLONYAL
 Ayon sa Boxer Codex ang mga lalaki ay
pinapayagang magkaroon ng maraming
asawa, subalit maaaring patawan ng
parusang kamatayan ang asawang
babae sa sandaling makita niya itong
may kasamang ibang lalaki.

45. PANAHONG PRE-KOLONYAL

46. PANAHONG PRE-KOLONYAL
 Kung gustong hiwalayan ng lalaki
ang kaniyang asawa, maaari niya
itong gawin sa pamamagitan ng
pagbawi sa ari-ariang ibinigay niya
sa panahon ng kanilang pagsasama.

47. PANAHONG PRE-KOLONYAL
 Kung ang babae ang
magnanais na hiwalayan ang
kaniyang asawa, wala siyang
makukuhang ari-arian.

48. PANAHON NG ESPANYOL
 Ang mga kababaihan ay nananatili sa
kanilang tahanan at inaasikaso ang bawat
pangangailangan ng kanilang asawa at
mga anak. Gayunpaman, naging malaki
ang bahaging kanilang ginampanan sa
pagkamit ng kalayaan laban sa mga
Kastila.

49. PANAHON NG ESPANYOL
GABRIELA at DIEGO SILANG

50. PANAHON NG ESPANYOL
 Tungkulin ng mga
kalalakihang ibigay sa
kanilang asawa ang kinikita
sa paghahanapbuhay.

51. PANAHON NG ESPANYOL
Tinitignan ang kababaihan
na mas mababa kaysa sa
kalalakihan batay na rin sa
kanilang kultura.

52. PANAHON NG AMERIKANO
 Sa pagsisimula ng pampublikong paaralan
na bukas para sa kababaihan at
kalalakihan, mahirap o mayaman,
maraming kababaihan ang nakapag-aral.
 Nabuksan ang isipan ng kababaihan na
hindi lamang dapat bahay at simbahan ang
mundong kanilang ginagalawan.

53. PANAHON NG AMERIKANO
 Ang mga kababaihan ay nagkaroon
ng pag-asang umunlad sa sarilli
nilang pamamaraan.

54. PANAHON NG AMERIKANO
 Ang mga kababaihan ay
nagkaroon ng pag-asang
umunlad sa sarilli nilang
pamamaraan.

55. PANAHON NG AMERIKANO
 Isang espesyal na plebesito ang ginanap
noong Abril 30, 1937, 90% ng mga
bumoto ay pabor sa pagbibigay
karapatan sa pagboto ng kababaihan. Ito
ang simula ng pakikilahok ng kababaihan
sa mga isyu na may kinalaman sa
politika.

56. PANAHON NG HAPONES
 Ipinakita ng mga Pilipino ang kanilang
kagitingan sa pagtatanggol sa bansa
sa abot ng kanilang kakayahan at
maging hanggang kamatayan.
 Parehas na lumaban ang mga
kalalakihan at kababaihan noong
Ikalawang Digmaang Pandaigdig.

57. KASALUKUYANG PANAHON
 Patriyarkal man ang paraan ng
pamamahala tulad sa Pilipinas subalit
nagkaroon din ng puwang ang mga
kababaihan at naging lider ng bansa
gaya nina dating Pangulong Corazon C.
Aquino at Gloria M. Arroyo.

58. KASALUKUYANG PANAHON
 Ang mga babae, may trabaho
man o wala, ay inaasahang
gumawa ng mga gawaing-
bahay.

59. KASALUKUYANG PANAHON
 Marami nang pagkilos at batas ang
isinulong upang mapagkalooban ng
pantay na karapatan sa trabaho at
lipunan ang kababaihan, kalalakihan, at
iba pang kasarian o napapabilang sa
LGBTQIA+.

60. GENDER ROLES
SA IBA’T IBANG
LIPUNAN SA
MUNDO
3

62.  Taong 1931 nang ang antropologong si
Margaret Mead at ang kaniyang asawa
na si Reo Fortune ay nagtungo sa
rehiyon ng Sepik sa Papua New Guinea
upang pag-aralan ang mga
pangkulturang pangkat sa lugar na ito.

63. ARAPESH
MUNDUGUMOR
(BIWAT)
TCHAMBULI

64.  Sa Arapesh (na nangangahulugang
‘tao’) ay walang pangalan ang mga
tao na naninirahan dito.
 Ang mga babae at lalaki ay kapwa
maalaga at mapag-aruga sa
kanilang mga anak, matulungin,
mapayapa, kooperatibo sa kanilang
pamilya at pangkat.
ARAPESH

65.  (kilala rin sa tawag na Biwat)
 Ang mga babae at lalaki ay
kapwa matapang, agresibo,
bayolente, at naghahangad
ng kapangyarihan o posisyon
sa kanilang pangkat.
MUNDUGUMOR

66.  (tinatawag din na Chambri),
ang mga babae at lalaki ay
may magkaibang gampanin
sa kanilang lipunan.
 Ang mga babae ay
inilalarawan na nakahihigit
ang gampaning
pangkabuhayan kaysa sa
mga lalaki.
TCHAMBULI

67.  Sila ang naghahanap ng
makakain ng kanilang
pamilya.
 Ang mga lalaki naman ay
abala sa pag-aayos sa
kanilang sarili at mahilig sa
mga kuwento.
TCHAMBULI

68.  Mahigpit ang lipunan para sa mga
kababaihan lalo na sa mga miyembro ng
komunidad ng LGBTQIA+ sa mga
rehiyon ng Africa at Kanlurang Asya.
Mahabang panahon ang hinintay ng
mga kababaihan sa rehiyong ito upang
sila ay makalahok sa proseso ng
pagboto.

69.  Ayon sa datos ng World Health
Organization (WHO), may 200
milyong kababaihan (bata at
matanda) ang biktima ng Female
Genital Mutilation (FGM) sa 30
bansa sa Africa at Kanlurang
Asya.

72.  Tinatayang tatlong milyong
kababaihang may edad na 15 ang
sumasailalim sa prosesong ito taon-
taon.
 Ito ay isinasagawa sa mga batang
babae na may edad 0―15 taong
gulang.

73.  Ang FGM (Female Genital
Mutilation) -ay isang proseso ng
pagbabago sa ari ng kababaihan
(bata o matanda) nang walang
anumang benepisyong medikal,
ngunit patuloy pa rin ang ganitong
uri ng gawain dahil sa impluwensiya
ng tradisyon ng lipunang kanilang

75.  Sa bahagi naman ng South
Africa, may mga kaso ng
gang-rape sa mga lesbian
(tomboy) sa paniniwalang
magbabago ang oryentasyon
nila matapos silang gahasain.

76.  Bukod pa rito, ayon na rin sa ulat
na inilabas ng United Nations
Human Rights Council noong
taong 2011, may mga kaso rin
ng karahasang nagmumula sa
pamilya mismo ng mga
miyembro ng LGBTQIA+.

77.  Maging ang paglalakbay ng mga
kababaihan ay napipigilan sapagkat
may ilang bansang hindi
pinapayagan ang mga babaeng
maglakbay nang mag-isa o kung
payagan man ay nahaharap sa
malaking banta ng pang-aabuso
(seksuwal at pisikal).

78. THANK YOU!