ETIMOLOGÍA : EL NOMBRES DE LOS COLORES/ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ.pptx
Presentation 13
1. EDG220Α: Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές
και Εκπαιδευτική Τεχνολογία
Συνάντηση 13:
Τεχνολογία, Ισότητα &
Αναπηρία στην Εκπαίδευση
Παρασκευή , 8 Ιανουαρίου 2015
Μαρία Λοΐζου-Ραουνά
Εκπαιδευτικός, Υ.Π.Π. Κύπρου,
Α΄Δημοτικό Κολοσσίου
Επιστημονική Συνεργάτης,
Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου
Microsoft Expert Educator
BA Primary School Teaching
MA ICT and Education
PhD Candidate: E-Research and
Technology Enhanced Learning
2. ΠΟΡΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
1. Παρουσίες
2. Τελικές εργασίες: Τελικοί σύνδεσμοι στο φόρουμ συζήτησης τελικής εργασίας-
Σύντομη παρουσίαση διαδικτυακού περιβάλλοντος της κάθε ομάδας
3. Ολοκλήρωση προηγούμενου μαθήματος (Αναφορά στις Web 3.0 τεχνολογίες)
4. Απορίες για την τελική εξέταση: 15 Ιανουαρίου στην αίθουσα N37, 3:00-5:50 μ.μ..
5. Θέμα Συνάντησης 13: Τεχνολογία, Ισότητα & Αναπηρία στην Εκπαίδευση
Σημείωση: Σχέδια Μαθήματος ανεβασμένα στο Google Drive. Εμπλουτισμός και
αξιοποίηση τεχνολογικών εργαλείων συνάντησης 10.
Τα μπλοκ σας να γίνουν και πάλι όλα δημόσια και να εμπλουτιστούν
3. Εισαγωγή
Η εκπαίδευση για τους μαθητές με ειδικές ανάγκες
περιλαμβάνει στρατηγικές τόσο για εκείνους με
σωματικές και/ή νοητικές αδυναμίες, όσο και για
εκείνους με ιδιαίτερα χαρίσματα ή ταλέντα. Εδώ θα
επικεντρωθούμε στην πρώτη ομάδα μαθητών, δηλαδή
κυρίως με εφαρμογές για τους μαθητές με αναπηρίες.
Η διαφοροποίηση μεταξύ βλάβης, αναπηρίας και
μειονεξίας υπάρχει, αν και κάποτε χρησιμοποιούνται
οι όροι ως συνώνυμοι. Η χρήση της τεχνολογίας
εξαρτάται από τις διαφορές των εννοιών μεταξύ τους.
4. Βασικές έννοιες-ορισμοί
• Η βλάβη (impairment) αφορά στη μη ομαλή λειτουργία ή στην
απώλεια λειτουργίας μιας σωματικής, ανατομικής, ή ψυχολογικής
δομής (εκ γενετής ή λόγω ατυχήματος ή ασθένειας).
• Με τον όρο αναπηρία (disability) εννοούμε όταν μια βλάβη
περιορίζει το άτομο από το να εκτελέσει μια δραστηριότητα με τον
τρόπο που κανονικά αναμένεται από τους ανθρώπους (επικοινωνία
με άλλους, ακοή, κίνηση, χειρισμός αντικειμένων, κ.ο.κ.).
• Η μειονεξία (handicap) προκύπτει όταν το άτομο δεν μπορεί να
εκπληρώσει ένα ρόλο λόγω βλάβης ή αναπηρίας. Ο όρος περιγράφει
το αντίκτυπο ή τη συνέπεια της αναπηρίας στο άτομο (Gargiulo,
2012). Μειονεξία είναι η ‘αρνητική συνέπεια μιας βλάβης. Μπορεί
να είναι το πρόβλημα της πρόσβασης σε συγκεκριμένα κτίρια ή
χώρους που προκαλείται από το φτωχό περπάτημα, μπορεί να είναι
οι δυσκολίες στις συζητήσεις που προκαλεί η φτωχή ομιλία ή μπορεί
να είναι οι δυσκολίες στην εκπαίδευση που προκαλεί η φτωχή
ικανότητα ανάγνωσης’ (Elbro, 2010, σ. 470).
5. Τεχνολογία Ειδικής Αγωγής
• Οι τομείς της ειδικής αγωγής και της αποκατάστασης ενδιαφέρονταν πάντα για την
τεχνολογία. Δύο σημαντικά παραδείγματα με στόχο τη βελτίωση της διδασκαλίας
μέσω τεχνολογίας για τους ανθρώπους με αναπηρίες αναφέρονται πιο κάτω:
• 1879: Το Κογκρέσο των ΗΠΑ επιχορήγησε με 10 000 δολάρια την παραγωγή υλικών
Μπράιγ από το Αμερικάνικο Τυπογραφείο για τους Τυφλούς (American Printing House
for the Blind).
• 1958: Παρασχέθηκε χρηματοδότηση για τον υποτιτλισμό ταινιών για τους κωφούς.
• Ιστορικά, ως τεχνολογία για τα άτομα με αναπηρίες θεωρείται η
υποστηρικτική τεχνολογία (assistive technology), δηλαδή αυτή
που επεκτείνει τις ικανότητες ενός ατόμου με τρόπους που παρέχουν σωματική
πρόσβαση (π.χ. αναπηρικά καροτσάκια, κηδεμόνες) και αισθητηριακή πρόσβαση (π.χ.
σύστημα Μπράιγ, υπότιτλοι). Η τεχνολογία μπορεί επίσης να βοηθήσει στην
αντιμετώπιση ειδικών διδακτικών και μαθησιακών αναγκών. Επομένως, ο όρος
τεχνολογία ειδικής αγωγής μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να καλύψει δύο
διαστάσεις- της υποστηρικτικής τεχνολογίας και της εκπαιδευτικής τεχνολογίας.
Ανεξάρτητα της συγκεκριμένης εφαρμογής της τεχνολογίας, ο γενικός στόχος είναι
πάντα ο ίδιος: Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΜΕ ΤΡΟΠΟΥΣ
ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΣΕ ΕΝΑ ΑΤΟΜΟ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΓΙΑ
ΜΑΘΗΣΗ, ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ- ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΠΟΥ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΔΕ ΘΑ
ΗΤΑΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ.
6. Ζητήματα και Προβλήματα στην Ειδική Αγωγή
• Νομικές και Πολιτικές οδηγίες:
Η ειδική αγωγή ρυθμίζεται από νόμους και πολιτικές περισσότερο από κάθε
άλλη περιοχή στην εκπαίδευση. Αυτό σημαίνει ότι οι εκπαιδευτικοί, η
διοίκηση και οι ειδικοί της τεχνολογίας ειδικής αγωγής πρέπει να είναι καλά
κατατοπισμένοι για τους ομοσπονδιακούς και πολιτειακούς νόμους, τις
πολιτικές και τις διαδικασίες. Οι εξής πηγές είναι πολύ κατατοπιστικές για τις
νομικές και πολιτικές βάσεις του πεδίου της τεχνολογίας ειδικής αγωγής :
McLaughlin (2010), Jones (2010), U.S. Department of Education (2011).
• Οικοσελίδα ΥΠΠ Κύπρου για την Ειδική Αγωγή
http://www.moec.gov.cy/eidiki_ekpaidefsi/index.html
• Ανάγνωση καταλόγου προτεινόμενης χρήσης διαδικτύου και διαθέσιμων
λογισμικών ειδικής αγωγής (και κατηγοριοποίηση). [Ανάρτηση στο Moodle]
7. Νομοθεσίες- Ειδική Αγωγή- Τεχνολογία
• Οι ακόλουθοι ομοσπονδιακοί νόμοι προωθούν τη χρήση της
τεχνολογίας από τα άτομα με αναπηρίες:
• Ο νόμος για την Τεχνολογική Υποστήριξη των Ατόμων με Αναπηρίες
(Technology-Related Assistance Act for Individuals with Disabilities –
Public Law, 100-407). Ψηφίστηκε το 1988 και προβλέπει τη
χρηματοδότηση πολιτειακών συστημάτων και υπηρεσιών για την παροχή
συσκευών και υπηρεσιών υποστηρικτικής τεχνολογίας για άτομα με
αναπηρίες.
• Η αναθεώρηση του νόμου για την Εκπαίδευση των Ατόμων με
Αναπηρίες (Individuals with Disabilities Education Act- IDEA) του 1997
(Public Law 105-17) επιβάλλει σε όλες τις ομάδες που δημιουργούν
εξατομικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα (individualized education
programs-IEP) να ‘λαμβάνουν υπόψη’ την υποστηρικτική τεχνολογία
όταν σχεδιάζουν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ενός ατόμου με αναπηρία.
Η πιο πρόσφατη αναθεώρηση του 2004 δεν περιλαμβάνει νέες
πληροφορίες για την τεχνολογία όμως τονίζει εκ νέου στα σχολεία τη
σημασία των ακαδημαϊκών επιδόσεων των μαθητών με αναπηρίες και
την ανάγκη παροχής βοήθειας σε κάθε μαθητή ώστε να επιτύχει τους
στόχους επίδοσης.
8. Επιπτώσεις του Νόμου ΄Νo Child Left Behind’
στην Ειδική Αγωγή
Η ομοσπονδιακή εκπαιδευτική πολιτική του Νόμου ‘Κανένα Παιδί να μην
Μείνει Πίσω’ (No Child Left Behind- NCLB Act) εισήγαγε ένα σύνολο
κατευθυντήριων γραμμών για τα δημόσια σχολεία, για να βελτιώσουν την
εκπαίδευση μέσω των ακόλουθων αλλαγών:
• αυξημένη λογοδοσία, μεγαλύτερη ευελιξία και τοπικός έλεγχος των
χρηματοδοτήσεων, ενισχυμένες γονικές επιλογές, και αυξημένη χρήση
διδακτικών μεθόδων που βασίζονται στην έρευνα (Eisenhart & Towne, 2003).
• Ο νόμος NCLB επηρέασε σημαντικά την ειδική αγωγή, όπως και όλες τις
περιοχές της εκπαίδευσης. Ένα από τα σημαντικότερα ίσως συστατικά του
νόμου εστιάζει στην Επαρκή Ετήσια Πρόοδο (Adequate Yearly Progress-
AYP), η οποία απαιτεί από κάθε σχολείο να τεκμηριώνει ότι ικανοποίησε
συγκεκριμένα κριτήρια επίδοσης που ορίζει ο νόμος. Ένα από τα οφέλη των
απαιτήσεων της Επαρκούς Ετήσια Προόδου είναι ότι στρέφουν τη
δημόσια προσοχή στις επίμονα χαμηλές επιδόσεις των μαθητών με
σωματικές αναπηρίες.
9. Έρευνα σε σχέση με το νόμο NCLB
• Οι Vannest, Mahadevan, Mason και Temple-Harvey (2009) μελέτησαν τις
αντιλήψεις των εκπαιδευτικών και της διοίκησης για τον αντίκτυπο του
νόμου NCLB. Η μελέτη τους διαπίστωσε αντιλήψεις για ισχυρά θετικό
αντίκτυπο του νόμου NCLB στην ειδική αγωγή όσον αφορά:
• Τα προσόντα των εκπαιδευτικών και των βοηθών
• Τη χρήση τεκμηριωμένων πρακτικών
• Τα υψηλά πρότυπα για όλους τους μαθητές.
• Οι Burns και Ysseldyke (2008) μελέτησαν τις τεκμηριωμένες πρακτικές της
εκπαίδευσης των μαθητών με αναπηρίες. Ανέφεραν ότι η άμεση
διδασκαλία (direct instruction) αποτελεί μεθοδολογία που χρησιμοποιείται
συχνότερα και ότι η αντιληπτικοκινητική εκπαίδευση (perceptual-motor
training) είναι αυτή που χρησιμοποιείται σπάνια. Οι εκπαιδευτικοί της
ειδικής αγωγής ανέφεραν επίσης τη χρήση αναποτελεσματικών
προσεγγίσεων (εκπαίδευση σε κοινωνικές δεξιότητες/social skills training)
τόσο συχνά όσο ανέφεραν τις προσεγγίσεις εκείνες με ισχυρή ερευνητική
βάση (εφαρμοσμένη ανάλυση συμπεριφοράς/applied behavior analysis).
10. Τάσεις εξάπλωσης του αυτισμού
• Ο αριθμός των παιδιών με αυτισμό που λαμβάνουν ειδική
εκπαίδευση και άλλες υπηρεσίες αυξάνεται σταθερά στις Η.Π.
Α. από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, ενώ δεν είναι σαφές για
πόσο ακόμα θα συνεχίζει η τάση αυτή ή αν αρχίζει η εξισορροπείται.
• Οι Maener και Durkin (2010) αναφέρουν, με βάση πρόσφατες
μελέτες, πως η συχνότητα εμφάνισης του αυτισμού ξεπέρασε
σε μερικούς πληθυσμούς το 1% των παιδιών, γεγονός που
έχει προκαλέσει ευρύτατη ανησυχία σχετικά με μια πιθανή
‘επιδημία’ αυτισμού.
• Στις Η.Π.Α. τα ετήσια δεδομένα για τις εγγραφές στην ειδική αγωγή
δείχνουν ότι ο αριθμός των παιδιών που έλαβε υπηρεσίες ειδικής
αγωγής στην κατηγορία αυτισμού αυξανόταν κατά 13% εώς 28%
κάθε χρόνο, και κατά 1700% συνολικά μεταξύ 1992-2008.
11. Aυτισμός…
• Για την αντιμετώπιση αυτή της τάσης, έχουν αναπτυχθεί διάφορες λύσεις
που βασίζονται στην καταγραφή και επεξεργασία βίντεο. Μια τέτοια λύση
είναι η μοντελοποίηση μέσω βίντεο, όπου οι μαθητές παρακολουθούν
ένα βίντεο ενός ατόμου που πραγματοποιεί μια συγκεκριμένη
συμπεριφορά και στη συνέχεια βιντεοσκοπούνται να εξασκούν τη
συμπεριφορά αυτή. Η ανατροφοδότηση μπορεί να τους παρέχεται με
διάφορους τρόπους, εκ των οποίων ένας είναι η παρακολούθηση από το
μαθητή και τον εκπαιδευτικό των συνεπειών της κατάλληλης και
ακατάλληλης συμπεριφοράς (LeBlanc, 2010).
• Υπάρχει, επίσης, μεγάλος αριθμός κινητών εφαρμογών που βοηθούν
τους μαθητές με αυτισμό και άλλες ανάγκες. Για παράδειγμα η εφαρμογή
Turn Taker (συμβατό με συσκευή Android) που χρησιμοποιεί οπτικά ή/και
ηχητικά στοιχεία για να διευκολύνει τα παιδιά που έχουν διαγνωστεί με
διαταραχή του φάσματος του αυτισμού, με σύνδρομο Down, ή άλλη ειδική
ανάγκη, στην τήρηση της σειράς (turn taking) και/ή στο να μοιράζονται.
Αυτή η εφαρμογή έχει επίσης χρησιμοποιηθεί επιτυχώς με μικρά παιδιά, με
παιδιά που έχουν διαγνωστεί με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-
Υπερκινητικότητας, και με οποιοδήποτε παιδί βρίσκει δύσκολο το να
μοιράζεται!
12. Προσβασιμότητα΄(Accessibility)
Ποια η σημασία της;
• ‘Προσβασιμότητα’ είναι ο όρος ‘ομπρέλα’ για τις στρατηγικές που μπορούμε να
χρησιμοποιήσουμε για να κάνουμε τις τεχνολογίες μάθησης αρκετά ευέλικτες ούτως
ώστε να ανταποκρίνονται στις διαφορετικές ανάγκες και προτιμήσεις χρηστών
διαφόρων κατηγοριών και επομένως να είναι λιγότερο πιθανό να αποκλείουν
χρήστες, ή αλλιώς να είναι όσο το δυνατό πιο ισότιμες για συνεκπαίδευση ή
συμπερίληψη (inclusive).
•
• Αν και ως δάσκαλοι θεωρούμε τον εαυτό μας ως ευαισθητοποιημένο στις ανάγκες των
μαθητών που έχουμε να διδάξουμε, εντούτοις οι διάφορες νομοθεσίες και η ανάγκη
προσαρμογής σε αυτές είναι καθοριστικές, π.χ. Η αγγλική νομοθεσία ενάντια στις
διακρίσεις σε σχέση με οποιαδήποτε αναπηρία (UK’s Disability Discrimination Act-
1995- http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1995/50/contents ) ή η αντίστοιχη
αμερικάνικη (American’s With Disabilities Act- ADA)
http://www.ada.gov/pubs/ada.htm
•
•Είναι καθήκον και ευθύνη μας να κάνουμε το
μαθησιακό μας περιβάλλον, τις πηγές και τις
εμπειρίες όσο το δυνατό πιο ισότιμες και
προσβάσιμες - http://universaldesign.ie/Technology-ICT/
13. Απαιτήσεις για Τάξεις Ισότιμης Συνεκπαίδευσης
• Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 συντελέστηκε μια μεγάλη αλλαγή
στον τρόπο παράδοσης των υπηρεσιών ειδικής αγωγής. Αντί της
τοποθέτησης των μαθητών με αναπηρίες σε ξεχωριστές τάξεις
(απομονωμένη ειδική αγωγή/self-contained special education) και της
δυνατότητας συμμετοχής τους σε επιλεγμένα μαθήματα της γενικής
εκπαίδευσης, μια διαδικασία που αποκαλείται ‘ένταξη’ (mainstreaming).
• Έγιναν έτσι προσπάθειες να συμπεριληφθούν οι μαθητές αυτοί στην τάξη
γενικής εκπαίδευσης, μια δραστηριότητα που είναι γνωστή ως ισότιμη
συνεκπαίδευση ή συμπερίληψη (inclusion).
• Αυτή η αλλαγή φιλοσοφίας αποτέλεσε αντικείμενο αμφισβήτησης. Παρόλα
αυτά σήμερα οι μαθητές με αναπηρίες δαπανούν το μεγαλύτερο μέρος της
σχολικής ημέρας στις τάξεις γενικής εκπαίδευσης και λαμβάνουν ποικίλες
υποστηρικτικές υπηρεσίες (Sutter & Giangreco, 2009· U.S. Department of
Education, 2005).
• Αν και οι μαθητές με αναπηρίες έχουν κερδίσει τη φυσική τους συμπερίληψη
στη γενική εκπαίδευση, η πρόσβαση τους στο γενικό αναλυτικό πρόγραμμα
είναι ακόμα περιορισμένη. Δεδομένης της προσδοκίας του νόμου NCLB για
υψηλές ακαδημαϊκές επιδόσεις από όλους τους μαθητές, υπάρχει επείγουσα
ανάγκη για υποστηρικτικές τεχνολογίες που θα βοηθήσουν τους μαθητές
στην τάξη της γενικής εκπαίδευσης να επιτύχουν.
14. Καθολικός Σχεδιασμός για τη Μάθηση
• Οι αρχές του καθολικού σχεδιασμού (universal design) έχουν
προκύψει από την κατανόησή μας για το σχεδιασμό φυσικών
περιβαλλόντων για τα άτομα με αναπηρίες, με καλύτερο
παράδειγμα τα χαμηλωμένα πεζοδρόμια, δηλ. διαβάσεις αναπήρων.
• Σε σχέση με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, οι ιδέες του
καθολικού σχεδιασμού εφαρμόστηκαν ενσωματώνοντας λογισμικό
προσβασιμότητας στο λειτουργικό σύστημα ώστε η πρόσβαση να
παρέχεται μόλις ο υπολογιστής ‘βγει από το κουτί’ χωρίς να πρέπει
κάποιος να βρει ειδικούς στην υποστηρικτική τεχνολογία που θα
κάνουν εξειδικευμένες τροποποιήσεις. Σήμερα οι πίνακες ελέγχουν
προσβασιμότητας είναι διαθέσιμοι σε κάθε υπολογιστή.
15. Καθολικός Σχεδιασμός για τη Μάθηση
• Οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται με μαθητές στο πλαίσιο της
ισότιμες συνεκπαίδευσης αντιμετωπίζουν την αναγκαιότητα για
διαρκή τροποποίηση του υλικού του Α.Π., των διδακτικών υλικών και
υλικών αξιολόγησης.
• Οι τροποποιήσεις θα είναι πάντα αναγκαίες ως αποτέλεσμα
τεχνολογιών, μέσων και υλικών που δε σχεδιάστηκαν λαμβάνοντας
υπόψη το εύρος της διαφορετικότητας που συναντάται σε κάθε
τάξη.
• Σημαντικό επίσης είναι ότι οι τροποποιήσεις είναι πάντα
μεταδραστικές, αφού οι μαθητές με αναπηρίες βιώνουν μια
καθυστέρηση στην απόκτηση πληροφοριών που είναι άμεσα
διαθέσιμες στους συμμαθητές τους χωρίς αναπηρίες. Ο καθολικός
σχεδιασμός επιδιώκει να κάνει την αλλαγή σε αυτό το παράδειγμα,
παρέχοντας ένα νέο τρόπο σκέψης σχετικά με την πρόσβαση που
είναι προδραστικός αντί μεταδραστικός.
16. Καθολικός Σχεδιασμός για τη Μάθηση
• Στο σχήμα της επόμενης διαφάνειας παρουσιάζονται οι
κατευθυντήριες γραμμές για τον Καθολικό Σχεδιασμό για τη
Μάθηση (Universal Design for Teaching- UDL) και περιγράφουν τις
τρεις αρχές που τον καθοδηγούν (Cast, 2011). Aυτές είναι:
•Αναπαράσταση (Representation)
•Δράση και έκφραση (Action and Expression)
•Συμμετοχή (Engagement)
• http://www.udlcenter.org/aboutudl/udlguidelines/udlguidelines_gra
phicorganizer
17.
18. Θέμα συζήτησης: Μήπως η online μάθηση εισάγει
διακρίσεις σε βάρος των μαθητών με αναπηρίες;
• Πάρτε θέση υπέρ ή κατά (με βάση αυτή που σας ανατέθηκε) στην ακόλουθη
αμφιλεγόμενη δήλωση. Συζητήστε το θέμα στην αντίστοιχη ομάδα συζήτησης της
Συνάντησης 13. Όταν η συζήτηση ολοκληρωθεί, γράψτε μια σύνοψη των κύριων
σημείων υπέρ και κατά που αναφέρθηκαν από εσάς και τους συμφοιτητές σας.
• Η ευκαιρίες online μάθησης για τους μαθητές όλων των ηλικιών αυξάνονται
εκθετικά. Καθώς η online μάθηση αναπτύσσεται τα πλεονεκτήματα και
μειονεκτήματα αυτού του τύπου εκπαίδευσης γίνονται έκδηλα. Ωστόσο κάτι που δεν
έχει συζητηθεί είναι ο ρόλος της online μάθησης όσον αφορά τους μαθητές με
αναπηρίες. Μια προσέγγιση που κερδίζει την προσοχή είναι ο καθολικός σχεδιασμός
για τη μάθηση. Οι Rose και Meyer (2002) ασχολήθηκαν με αυτό το ζήτημα στο βιβλίο
τους με τίτλο ‘Teaching Every Student in the Digital Age: Universal Design for
Learning’ (Διδάσκοντας Κάθε Μαθητή στη Ψηφιακή Εποχή: Καθολικός Σχεδιασμός
για τη Μάθηση) καθώς διερεύνησαν όχι μόνο την έννοια του καθολικού σχεδιασμού,
αλλά και το πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ικανοποιήσει τις ανάγκες όλων
των μαθητών. Πιο πρόσφατα, ο Anderson (2008), στο The Theory and Practice of
Online Learning (Η Θεωρία και η Πρακτική της Online Μάθησης) προσδιόρισε ένα
μεγάλο κατάλογο υπηρεσιών που απαιτούνται για τους online μαθητές με
αναπηρίες. Οι προκλήσεις της online εκπαίδευσης είναι πολλές, και είναι πιο
σημαντικό από ποτέ να γνωρίζουμε τις δυνατότητες των μαθητών μας. Πιστεύετε ότι
η online μάθηση εισάγει διακρίσεις σε βάρος των μαθητών με αναπηρίες: Με ποια
στοιχεία από την έρευνα ή την πρακτική μπορείτε να υποστηρίξετε ή να
αντικρούσετε αυτή τη θέση;
19. Προαιρετική εργασία:
• (α) Ανάγνωση Πηγής 1 (Αραπαντζή Κατερίνα: Design for All- Ο
Καθολικός Σχεδιασμός και η εφαρμογή του στην εκπαίδευση)
• (β) Ανάρτηση στο προσωπικό σας ιστολόγιο μιας σύντομης
αναφοράς όσον αφορά τις απαντήσεις στα ακόλουθα ερωτήματα:
• Τι σημαίνει καθολικός σχεδιασμός;
• Πώς εφαρμόζεται στην εκπαίδευση;
• Ωφέλειες και παραδείγματα από πρακτική εφαρμογή καθολικού
σχεδιασμού;
20. Προσβασιμότητα του Ιστού
• Πρόσφατα έχουν γίνει προσπάθειες για να καταστούν οι ιστότοποι πιο εύχρηστοι για
τους ανθρώπους με διάφορες αναπηρίες. Αυτή η πρακτική αναφέρεται ως
προσβασιμότητα του ιστού (web accessibility) και συνίσταται στο σχεδιασμό
ιστότοπων λαμβάνοντας υπόψη ένα σύνολο κριτηρίων, όπως τη χρήση ισοδύναμων
του κειμένου για αναγνώστες οθόνης, τη χρήση μεγάλων εικόνων ή εικόνων που
μεγεθύνονται για τα άτομα με μειωμένη όραση, την υπογράμμιση των συνδέσμων
παράλληλα με τον χρωματισμό τους για τους χρήστες με αχρωματοψία, και την
παροχή της δυνατότητας πλοήγησης στις ιστοσελίδες με χρήση μόνο του
πληκτρολογίου. Όπως και στην περίπτωση του καθολικού σχεδιασμού για τη μάθηση,
η πρόσθεση της προσβασιμότητας του ιστού είναι να παρέχει μεγαλύτερη πρόσβαση
στις πληροφορίες για όλους τους χρήστες μέσω του σχεδιασμού προσβάσιμων
ιστότοπων από την αρχή. Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την προσβασιμότητα
του ιστού παρέχουν οι ακόλουθες πηγές:
• Web Accessibility Initiative- http://www.w3.org/WAI
• Illinois Centre for Information Technology and Web Accessibility-
http://html.cita.uiuc.edu
• Building Accessible Websites του Joe Clark- http://joeclark.org/book
Επίσης, ολοένα και περισσότερες είναι οι σχετικές επιλογές ελεύθερων λογισμικών
21. Στρατηγικές Ενσωμάτωσης Τεχνολογίας στην
Ειδική Αγωγή
• Βασικές Έννοιες για τις Στρατηγικές Ενσωμάτωσης
Οι εκπαιδευτικοί της ειδικής αγωγής πρέπει να ασχοληθούν με δύο είδη
τεχνολογίας: την υποστηρικτική και την εκπαιδευτική τεχνολογία. Οι
προσπάθειες ενσωμάτωσης της τεχνολογίας πρέπει να περιλαμβάνουν και
τα δύο είδη τεχνολογίας. Ιστορικά η έμφαση όσον αφορά την τεχνολογία για
τα άτομα με αναπηρίες έχει δοθεί στην περιοχή της υποστηρικτικής
τεχνολογίας. Πράγματι ο νομικός ορισμός της υποστηρικτικής τεχνολογίας
είναι ιδιαίτερα ευρύς:
• Παράγραφος 300.5 Συσκευή υποστηρικτική τεχνολογίας (Assistive
technology device)- Όπως χρησιμοποιείται σε αυτό το τμήμα, συσκευή
υποστηρικτικής τεχνολογίας θεωρείται κάθε αντικείμενο, τμήμα
εξοπλισμού ή σύστημα που είτε αγοράζεται έτοιμο, είτε τροποποιείται,
είτε προσαρμόζεται και χρησιμοποιείται για να αυξήσει, να διατηρήσει ή
να βελτιώσει τις λειτουργικές δυνατότητες ενός παιδιού με αναπηρία
(Authority: 20 U.S.C. 140 (1)).
22. Στρατηγικές Ενσωμάτωσης Τεχνολογίας στην
Ειδική Αγωγή
• Δύο συνήθεις προσεγγίσεις για τη χρήση τεχνολογίας από άτομα με αναπηρίες
είναι αυτές της αποκατάστασης και της αντιστάθμισης (Jumani, Rahman, Dilpazir,
Chishti, Chaudry & Malik, 2011 · Kouba & Newberry, 2010).
• Η αποκατάσταση (remediation) αφορά την παροχή βοήθειας σε
ένα άτομο για να μάθει ή να βελτιώσει την επίδοσή του, και συχνά αποτελεί το
σημείο που εστιάζει η εκπαίδευση, η κατάρτιση και η θεραπεία. Ένα εργαλείο
γραφικής οργάνωσης (π.χ. εννοιολογικής χαρτογράφησης) που βοηθά τα άτομα με
μαθησιακές δυσκολίες αν βελτιώσουν τη γνωστική επεξεργασία μέσω της
οπτικοποίησης εννοιών και σχέσεων, μπορεί να θεωρηθεί παράδειγμα τεχνολογίας
που χρησιμοποιείται για αποκατάσταση.
• Η αντιστάθμιση(compensation) εστιάζει στη χρήση τεχνολογίας για
την αντιμετώπιση των δυσκολιών πραγματοποίησης συγκεκριμένων εργασιών. Για
παράδειγμα η παροχή λογισμικού αναγνώρισης φωνής με μαθητές με σωματικές
αναπηρίες που τους δημιουργούν εμπόδια στη χρήση μολυβιού ή πληκτρολογίου,
μπορεί να τους βοηθήσει να βελτιώσουν την ευχέρειά τους στο γράψιμο
μεταφράζοντας την ομιλία με κείμενο (Garrett, Heller, Fowler, Alberto, Fredrick &
O’ Rourke, 2011). Κατά την ενσωμάτωση τεχνολογίας τη διδασκαλία ή τη θεραπεία
μπορούν να χρησιμοποιηθούν και οι δύο αυτές προσεγγίσεις.
23. Στρατηγικές για τους Μαθητές με Γνωστικές
Αναπηρίες
• Οι γνωστικές ικανότητες ενός ατόμου μπορούν να διαταραχθούν
από ποικίλους παράγοντες. Αυτού του είδους οι αναπηρίες
αναφέρονται συνήθως ως γνωστικές αναπηρίες, αναπτυξιακές
αναπηρίες ή νοητική υστέρηση.
• Ελαφρές γνωστικές αναπηρίες: Οι ελαφρές αναπηρίες θεωρούνται
το συνηθέστερο είδος αναπηρίας. Περιλαμβάνουν τις μαθησιακές
αναπηρίες, τις σοβαρές συναισθηματικές αναπηρίες και τη νοητική
υστέρηση. Ο Meese (2001) περιγράφει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά
ως σχετιζόμενα με τις ελαφρές αναπηρίες: γνωστικά χαρακτηριστικά
(διανοητική ικανότητα, ελλειμματική προσοχή, δεξιότητες μνήμης
και σκέψης), ακαδημαϊκά χαρακτηριστικά (ανάγνωση, γλώσσα,
μαθηματικά) και κοινωνικο-συναισθηματικά χαρακτηριστικά).
24. Στρατηγικές για τους Μαθητές με Γνωστικές
Αναπηρίες
• Ελαφρές γνωστικές αναπηρίες:
Συνήθως το σημαντικό ζήτημα για αυτούς τους μαθητές δεν είναι η φυσική
τους πρόσβαση στην τεχνολογία αλλά η ανάγνωση, η γραφή, η μνήμη, και η
συγκράτηση πληροφοριών. Παρόλο που αυτοί οι μαθητές συχνά
αντιμετωπίζουν κάποιες μαθησιακές δυσκολίες (π.χ. την αδυναμία ανάγνωσης
στο επίπεδο της τάξης), πολλοί δυσκολεύονται στη μάθηση μιας μόνο πτυχής
του αναλυτικού προγράμματος. Ως αποτέλεσμα, οι εκπαιδευτικοί που
σχεδιάζουν για τις ανάγκες των μαθητών με ελαφρές αναπηρίες
χρησιμοποιούν συχνά λογισμικά παραγωγικότητας καθώς και άλλα λογισμικά
και online πόρους που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με πολλούς μαθητές
χαμηλών επιδόσεων. Σε αυτούς τους πόρους μπορεί να περιλαμβάνονται
υλικά για την ανάπτυξη δεξιοτήτων στην ανάγνωση, τη γραφή και τα
μαθηματικά. Το κλειδί σε όλες αυτές τις χρήσεις είναι η εξισορρόπηση μεταξύ
της αποκατάστασης των ελλειμμάτων δεξιοτήτων και δραστηριοτήτων που
βοηθούν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων πιο δημιουργικών, υψηλότερου επιπέδου
σκέψης.
25. Δεξιότητες ανάγνωσης:
• Ένα χαρακτηριστικό που σχετίζεται με πολλές αναπηρίες είναι η
δυσκολία που συναντούν οι μαθητές στο να μάθουν να διαβάζουν
και να αναπτύξουν δεξιότητες ανάγνωσης σε επίπεδο ανάλογο της
τάξης τους.
• Ως αποτέλεσμα, οι εκπαιδευτικοί ειδικής αγωγής αφιερώνουν
συνήθως σημαντικό χρόνο και ενέργεια στη διδασκαλία της
ανάγνωσης και είναι πιθανό να χρησιμοποιούν ποικιλία προϊόντων
λογισμικού για να αποκαταστήσουν τις ικανότητες ανάγνωσης των
μαθητών.
• Προϊόντα λογισμικού σαν το JumpStart Kindergarten Reading
(Knowledge Adventure), το Simon Sounds It Out και το FastForward
(Scientific Learning) χρησιμοποιούνται συχνά σε τάξεις όπου οι
‘εξελισσόμενοι΄ αναγνώστες εργάζονται για την απόκτηση
συγκεκριμένων δεξιοτήτων.
26. Δεξιότητες ανάγνωσης:
• Τα διαδραστικά βιβλία αποτελούν άλλον ένα συχνά
χρησιμοποιούμενο πόρο. Τα προϊόντα μετατροπής κειμένου σε
ομιλία που βοηθούν τους μαθητές με επικοινωνιακές αναπηρίες
περιλαμβάνουν το CAST eReader (CAST), το Quicktionary Reading
Pen (WizCom) στο Σχήμα 1 και πολυάριθμες κινητές εφαρμογές
όπως η Speak It! (Future Apps, Inc) για iPhone και iPad. Αν οι
εκπαιδευτικοί παρέχουν όλα τα διδακτικά κείμενα σε ψηφιακή
μορφή, οι μαθητές με αναπηρίες καθώς και άλλοι μαθητές που
δυσκολεύονται στην ανάγνωση θα είναι σε θέση να αντιγράφουν και
να επικολλούν τις πληροφορίες σε ομιλούντες επεξεργαστές
κειμένου, εφαρμογές (apps) και άλλα λογισμικά μετατροπής
κειμένου σε ομιλία ώστε να μπορούν να ακούν τις πληροφορίες που
δεν μπορούν να διαβάσουν.
• Σχήμα 1: Quicktionary Reading Pen
27. Δεξιότητες γραφής:
• Πολλά είναι τα εργαλεία που έχουν αναπτυχθεί για να υποστηρίξουν τους
μαθητές που δυσκολεύονται σε διάφορες φάσεις της διαδικασίας της
γραφής.
• Για τους μαθητές που δεν είναι σε θέση να γράψουν με το χέρι, που η
γραφή τους είναι δυσανάγνωστη, ή που βρίσκουν το γράψιμο εξαιρετικά
κουραστικό, τα λογισμικά αναγνώρισης φωνής όπως το Dragon Naturally
Speaking (Nuance) και πολλές κινητές εφαρμογές σαν την Vlingo
(Vlingo.Inc.) μπορεί να αποτελούν μια επιλογή. Κάποιοι μαθητές που
πληκτρολογούν αργά ή δυσκολεύονται στην ορθογραφία μπορούν να
ωφεληθούν από λογισμικά πρόβλεψης λέξεων, όπως είναι το Co:Writer
(Don Johnston) το οποίο προσφέρει επιλογές λέξεων για να συμπληρώσει
τα πρώτα λίγα ράμματα που πληκτρολογεί ο μαθητής. Στο Σχήμα 2
παρουσιάζεται το λογισμικό Co:Writer για το ειδικό πληκτρολόγιο ΝΕΟ
(Renaissance Learning).
• Επίσης, οι ομιλούντες επεξεργαστές κειμένου, όπως το πρόγραμμα
Write:OutLoud (Don Johnston), συνθέτουν ομιλία επιτρέποντας στους
μαθητές να ακούν ό,τι γράφουν.
30. Μέτριες και σοβαρές γνωστικές αναπηρίες
• Καταβάλλεται σημαντική προσπάθεια να εξασφαλιστεί ότι τα άτομα με μέτριες και
σοβαρές γνωστικές αναπηρίες θα αποκτήσουν δεξιότητες που αφορούν στην
καθημερινή διαβίωση όπως η προσωπική υγιεινή, τα ψώνια, και η χρήση των μέσων
μαζικής μεταφοράς.
• Επιπλέον υπάρχουν διαθέσιμα λογισμικά που βοηθούν στη διδασκαλία σημαντικών
λειτουργικών δεξιοτήτων όπως η διαχείριση των χρημάτων και του χρόνου. Για
παράδειγμα, η εφαρμογή για iPad Time, Money & Fractions On-Track (School Zone
Publishing) βοηθάει τους μαθητές να μάθουν να διαχειρίζονται τα χρήματα και το
χρόνο.
• Οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται με μαθητές με μέτριες και σοβαρές γνωστικές
αναπηρίες πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με μια σειρά συσκευών που παρέχουν
εναλλακτικούς τρόπους πρόσβασης στον υπολογιστή, καθώς το τυπικό πληκτρολόγιο
μπορεί να είναι προβληματικό για πολλούς μαθητές.
• Για την απλοποίηση των σωματικών ή γνωστικών απαιτήσεων της αλληλεπίδρασης με
τον υπολογιστή μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναλλακτικά πληκτρολόγια
(alternative keyboards), όπως το πληκτρολόγιο Intellikeys (Intellitools) που μπορούν
να προσαρμοστούν στις ανάγκες των μαθητών. Π.χ. τα πλήκτρα μπορούν να
μεγεθυνθούν για να υπάρχει περισσότερος χώρος για τον μαθητή να πατήσει ένα
πλήκτρο · πλήκτρα που δε χρειάζονται σε ένα συγκεκριμένο λογισμικό μπορούν να
αφαιρούνται · και λειτουργίες πολλών βημάτων όπως η αποθήκευση, εκτύπωση, ή
έξοδος μπορούν να προγραμματιστούν να εκτελούνται με το πάτημα ενός μόνο
πλήκτρου. Εταιρείες όπως η AbleNet βοηθούν τους εκπαιδευτικούς στην
ενσωμάτωση της υποστηρικτικής τεχνολογίας στη διδασκαλία.
31. Στρατηγικές για τους Μαθητές με Σωματικές
Αναπηρίες
• Οι σωματικές αναπηρίες επηρεάζουν την κινητικότητα και την
ευκινησία ενός ατόμου. Οι δυσκολίες στην κίνηση μπορεί να
αφορούν στην αδρή ή στη λεπτή κινητικότητα και συχνά
συνυπάρχουν με άλλες αναπηρίες.
• Η υποστηρικτική τεχνολογία για τα άτομα με σοβαρές σωματικές
αναπηρίες μπορεί να έχει τη μορφή ενός ηλεκτρικού καροτσιού που
μπορεί να χειριστεί κανείς με ένα joystick, μια συσκευή με μια λαβή
που κινείται σε όλες τις κατευθύνσεις. Τα joystick μπορούν επίσης να
ελέγξουν την κίνηση του κέρσορα ή του δείκτη σε μια οθόνη
υπολογιστή. Για την παροχή πρόσβασης σε έναν υπολογιστή, είναι
συχνά απαραίτητο να προσφέρεται αντί του τυπικού πληκτρολογίου
ένα εναλλακτικό.
• Οι διακόπτες (switches) επίσης χρησιμοποιούνται συχνά για τον
έλεγχο και την είσοδο δεδομένων στον υπολογιστή, καθώς και για
την ενεργοποίηση συστημάτων ελέγχου περιβάλλοντος.
34. Στρατηγικές για τους Μαθητές με Σωματικές
Αναπηρίες
•Η αξιολόγηση της ανάγκης για υποστηρικτική
τεχνολογία αποτελεί έργο μιας ομάδας ειδικών
που περιλαμβάνει εργοθεραπευτές,
φυσιοθεραπευτές, μηχανικούς
αποκατάστασης, και ειδικούς στην
υποστηρικτική τεχνολογία. Ο στόχος είναι να
προσδιοριστούν τα κατάλληλα εργαλεία
πρόσβασης και ελέγχου που θα επιτρέπουν στο
άτομο να λειτουργεί σε όλα τα περιβάλλοντα:
στο σπίτι, στο σχολείο, στην κοινωνία, και
τελικά στην εργασία.
35. Στρατηγικές για τους Μαθητές με Αισθητηριακές
Αναπηρίες
• Οι αισθητηριακές αναπηρίες αφορούν σε βλάβες που
σχετίζονται με την απώλεια της ακοής ή της όρασης.
• Αν η απώλεια δράσης είναι πλήρης, το άτομο
θεωρείται τυφλό.
• Ένα άτομο θεωρείται ότι έχει μερική όραση αν υπάρχει
κάποια οπτική οξύτητα.
• Παρόμοια, αν η απώλεια ακοής είναι πλήρης, το άτομο
θεωρείται κωφό.
• Βαρηκοΐα είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να
περιγράψει την κατάσταση ενός ατόμου με μερική
ακοή.
36. Για τους τυφλούς
• Για ένα τυφλό άτομο, τρία είναι τα είδη τεχνολογίας που διευκολύνουν της
ανεξαρτησία και την πρόσβαση σε περιβάλλοντα και πληροφορίες:
1. Μπαστούνια και τεχνολογία αισθητήρων: Παρέχουν δεξιότητες κίνησης και
προσανατολισμού κατά την πλοήγηση σε διάφορα περιβάλλοντα
2. Εργαλεία μετατροπής έντυπων πληροφοριών: Άλλα σημαντικά εργαλεία
μετατρέπουν την έντυπη πληροφορία σε ηχητική, έτσι ώστε το τυφλό άτομο να
μπορεί να αποκτά πληροφορίες ακούγοντας αντί διαβάζοντάς τις. Αυτό
επιτυγχάνεται μέσω της χρήσης ενός σαρωτή και λογισμικού οπτικής αναγνώρισης
χαρακτήρων (optical character recognition- OCR) για τη σάρωση και μετάφραση
των έντυπων πληροφοριών σε αρχείο επεξεργαστή κειμένου, και λογισμικό
σύνθεσης ομιλίας. Λειτουργεί με την τοποθέτηση του έντυπου υλικού στο σαρωτή
και τη σάρωση και μεταφορά του στον υπολογιστή. Το λογισμικό OCR μετατρέπει
έπειτα την σαρωμένη πληροφορία σε κείμενο, και τα εργαλεία σύνθεσης ομιλίας
‘διαβάζουν’ το υλικό. Το λογισμικό Scan and Read Pro (Premier Literacy) αποτελεί
ένα σύνηθες σύστημα μετατροπής κειμένου σε ομιλία που χρησιμοποιούν τα τυφλά
άτομα.
• Υπάρχουν επίσης πολλές κινητές εφαρμογές με αυτή τη λειτουργικότητα, όπως η
TextGrabber (ABBYY).
37. Για τους τυφλούς
3. Αναγνώστες οθόνης: Οι αναγνώστες οθόνης
(screen readers) λειτουργούν ως βοηθητικό λογισμικό
στο παρασκήνιο του λειτουργικού συστήματος του
υπολογιστή και διαβάζουν οποιοδήποτε κείμενο
εμφανίζεται στην οθόνη- για παράδειγμα, μενού
επιλογών, κείμενο ή ιστοσελίδες.
Παραδείγματα αναγνωστών οθόνης είναι τα
SuperNova Screen Reades (Dolphin Computer
Access) και JAWS (Freedom Scientific).
38. Για τα άτομα με μερική όραση
• Προκειμένου τα άτομα με μερική όραση να έχουν πρόσβαση σε έντυπες
πληροφορίες, πρέπει να μπορούν να μεγεθύνουν το κείμενο ή να αλλάζουν
την αντίθεση.
• Όταν οι πληροφορίες είναι σε έντυπη μορφή (π.χ. βιβλία, περιοδικά,
φυλλάδια) μπορεί να χρησιμοποιηθεί σύστημα μεγέθυνσης τηλεόρασης
κλειστού κυκλώματος (closed-circuit television- CCTV). Το σύστημα CCTV
αποτελείται από μια βιντεοκάμερα ου στηρίζεται σε ένα πλαίσιο, και μια
οθόνη τηλεόρασης. Οι χρήστες τοποθετούν υλικά στην επιφάνεια εργασίας
κάτω από τη βιντεοκάμερα, ρυθμίζουν τον επιθυμητό βαθμό μεγέθυνσης και
μετακινούν τα υλικά όπως χρειάζεται ώστε οι πληροφορίες να εμφανίζονται
στην οθόνη του υπολογιστή απλά ενεργοποιώντας τον ενσωματωμένο
πίνακα ελέγχου μεγέθυνσης της οθόνης. Αυτή η λειτουργία επιτρέπει στους
χρήστες να επιλέγουν την επιθυμητή μεγέθυνση για οτιδήποτε εμφανίζεται
στην οθόνη. Αυτό δε βοηθάει μόνο τους ανθρώπους με αναπηρίες αλλά
επίσης εκείνους με μειωμένη όραση λόγω ηλικίας.
•
39. Για τους κωφούς
• Τα κωφά άτομα μπορούν συνήθως να χρησιμοποιούν τις
περισσότερες τεχνολογίες χωρίς σημαντικές τροποποιήσεις.
• Ωστόσο, δύο προβληματικές περιοχές αφορούν στη χρήση ηχητικής
ανατροφοδότησης (π.χ. μηνύματα σφάλματος) και στην εξάρτηση
από τον ήχο των λογισμικών πολυμέσων.
• Όταν οι σχεδιαστές παρέχουν απαραίτητες πληροφορίες μόνο σε
μορφή ήχου αυτές οι πληροφορίες είναι απρόσιτες για τα κωφά
άτομα. Ως αποτέλεσμα, οι πρωτοβουλίες σχεδιασμού και
υποστήριξης των κωφών ατόμων ενθαρρύνουν τη διάθεση όλων
των πληροφοριών σε πολλαπλές μορφές (π.χ. μηνύματα
σφάλματος που παράγουν εκτός του ηχητικού σήματος και ένα
μήνυμα στην οθόνη · λογισμικό πολυμέσων που περιλαμβάνει
υπότιτλους στα ηχητικά μέρη).
40. Για τους κωφούς
• Τα άτομα με βαρηκοΐα χρειάζονται λίγες τροποποιήσεις για να είναι σε θέση να
χρησιμοποιούν υπολογιστές.
• Μια τεχνολογία ωστόσο που χρησιμοποιείται σήμερα στις τάξεις είναι τα
συστήματα ενίσχυσης FM (FM amplification systems) (Lewis, 2010). Με αυτά
τα συστήματα που αναφέρονται επίσης ως υποστηρικτές συσκευές ακοής, ο
εκπαιδευτικός φοράει ένα ασύρματο μικρόφωνο και οι βαρήκοοι μαθητές, καθώς
και κάποιοι μαθητές με μαθησιακές αναπηρίες που αφορούν σε δυσκολίες
ακουστικής επεξεργασίας, φορούν ακουστικά-δέκτες που ενισχύουν τη φωνή του
εκπαιδευτικού και βοηθούν στην εστίαση της προσοχής.
• Οι έρευνες δείχνουν ότι η τεχνολογία ενίσχυσης ήχου μπορεί μέσω της εστίασης
της προσοχής να ωφελήσει όλους τους μαθητές, και όχι μόνο εκείνους που έχουν
διαγνωστεί με βαρηκοΐα.
• Σε μια μελέτη που διεξήγαγαν οι Millett και Purcell (2010) στην οποία οι τάξεις ήταν
εξοπλισμένες με συστήματα ενίσχυσης ηχητικού πεδίου και έναν πομπό που
φορούσε ο εκπαιδευτικός, οι εκπαιδευτικοί ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα
προσοχής των μαθητών, μειωμένη ανάγκη για επανάληψη και λιγότερα
προβλήματα στη διαχείριση της τάξης. Στις δραστήριες τάξεις στις οποίες τα
επίπεδα θορύβου τείνουν να είναι υψηλά, όλοι οι μαθητές ωφελούνται από το να
είναι σε θέση να ακούν πιο καλά.
41. 10 Κορυφαίες Στρατηγικές Ενσωμάτωσης της
Τεχνολογίας στην Ειδική Αγωγή
Τίτλος Περιγραφή
Χρήση εναλλακτικών πληκτρολογίων όπως
το Intellikeys της Intellitools
Οι μαθητές με περιορισμένη χειρωνακτική
επιδεξιότητα χρειάζονται εναλλακτικές για
το τυπικό πληκτρολόγιο που θα τους
επιτρέπουν να χρησιμοποιούν τον
υπολογιστή ανεξάρτητα
Χρήση joysticks ή διακοπτών (switches) αντί
πληκτρολογίων
Οι μαθητές με σοβαρές σωματικές
αναπηρίες χρειάζονται άλλους τρόπους αντί
του πληκτρολογίου για να εισάγουν
δεδομένα στον υπολογιστή
Χρήση λογισμικού αναγνώρισης φωνής
όπως το Dragon Naturally Speaking
(Nuance)
Οι μαθητές που αδυνατούν να γράψουν με
το χέρι, που τα χειρόγραφά τους είναι
δυσανάγνωστα ή που βρίσκουν τη γραφή με
το χέρι εξαιρετικά κουραστική, μπορούν να
χρησιμοποιούν αυτό το λογισμικό για να
δημιουργούν κείμενο από την ομιλία τους.
42. 10 Κορυφαίες Στρατηγικές Ενσωμάτωσης της
Τεχνολογίας στην Ειδική Αγωγή
Τίτλος Περιγραφή
Μαθητές με Αισθητηριακές Αναπηρίες
Χρήση αναγνωστών οθόνης
όπως το λογισμικό JAWS της
Freedon Scientific ή λογισμικών
οπτικής αναγνώρισης
χαρακτήρων (OCR) και
μετατροπής κειμένου σε ομιλία.
Οι μαθητές με αναπηρίες όρασης
μπορούν να χρησιμοποιούν αυτά
τα εργαλεία που ‘διαβάζουν΄ το
κείμενο που βρίσκεται στην
οθόνη του υπολογιστή.
Χρήση συστήματος τηλεόρασης
κλειστού κυκλώματος (CCTV)
Αυτή η στρατηγική βοηθά στη
μεγέθυνση του κειμένου για τους
μαθητές με μερική όραση
43. 10 Κορυφαίες Στρατηγικές Ενσωμάτωσης της
Τεχνολογίας στην Ειδική Αγωγή
Τίτλος Περιγραφή
Μαθητές με Δυσκολίες στην Επικοινωνία
Χρήση προϊόντων μετατροπής κειμένου σε
ομιλία, όπως το Quicktionary Reading Pen
της WizCom
Αυτές οι συσκευές και τα υλικά βοηθούν
τους μαθητές που συναντούν δυσκολίες στην
ανάγνωση.
Παροχή ποικίλων εργαλείων για την
υποστήριξη των μαθητών στη γραφή
Ορισμένοι μαθητές χρειάζονται
απλοποιημένους επεξεργαστές κειμένου
όπως το λογισμικό Scholastic Key (Tom
Snyder) ή εξειδικευμένους επεξεργαστές
κειμένου με λειτουργία πρόβλεψης λέξεων
όπως το Co:Writer (Don Johnston)
Χρήση ομιλούντων επεξεργαστών κειμένου
όπως το λογισμικό Write:Outloud της Don
Johnston
Τα εργαλεία αυτά συνθέτουν ομιλία
επιτρέποντας στους μαθητές να ακούν ό,τι
έχουν γράψει
44. 10 Κορυφαίες Στρατηγικές Ενσωμάτωσης της
Τεχνολογίας στην Ειδική Αγωγή
Τίτλος Περιγραφή
Μαθητές με Γνωστικές Αναπηρίες
Χρήση ψηφιακών φωτογραφικών
μηχανών για την αποτύπωση εικόνων
αντικειμένων και περιβαλλόντων
Οι μαθητές με γνωστικές αναπηρίες
χρειάζονται μερικές φορές συγκεκριμένα
παραδείγματα ως βοηθητικά στοιχεία για
τη μάθηση
Χρήση εξειδικευμένων αριθμομηχανών
όπως η Coin-U-Lator της PCI Education
Αυτές οι συσκευές χειρός βοηθούν τους
μαθητές να μάθουν αριθμητικές έννοιες
όπως την ανταλλαγή χαρτονομισμάτων
με κέρματα.
45. Σύνοψη των Στρατηγικών Ενσωμάτωσης της
Τεχνολογίας στην Ειδική Αγωγή
• https://drive.google.com/file/d/0B0Bayp9JNIFcd015RURsenotWjQ/vi
ew?usp=sharing
46. Στρατηγικές για τους Μαθητές που Κινδυνεύουν
να Εγκαταλείψουν Πρόωρα το Σχολείο
• Οι μαθητές που διατρέχουν κίνδυνο σχολικής αποτυχίας (at-risk students)
δε θεωρούνται ανάπηροι με την έννοια του νομικού ορισμού της
αναπηρίας.
• Ωστόσο, η έλλειψη επιτυχίας τους στο σχολείο, συχνά μπορεί να
συγκριθεί με τη χαμηλή επίδοση των μαθητών με αναπηρίες.
• Η χρήση υποστηρικτικών τεχνολογιών από τα άτομα με αναπηρίες βοήθησε
τους επαγγελματίες της εκπαίδευσης να κατανοήσουν τα είδη των
ακαδημαϊκών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι μαθητές και τα είδη των
τεχνολογικών εργαλείων που τους βοηθούν να επιτύχουν.
• Ο αντίκτυπος του Νόμου NCLB μπορεί να προκαλέσει τους επαγγελματίες
της εκπαίδευσης να εξετάσουν το ενδεχόμενο εφαρμογής αυτών των
εργαλείων και σε άλλους μαθητές που δυσκολεύονται να επιτύχουν στο
σχολείο. Επιλεγμένα προϊόντα στον επόμενο πίνακα μπορούν να
απαντήσουν στις ανάγκες των μαθητών που διατρέχουν κίνδυνο να
εγκαταλείψουν πρόωρα το σχολείο.
47. Αντιστοίχιση Τεχνολογικών Πόρων με τις Ανάγκες των
Μαθητών που Κινδυνεύουν να Εγκαταλείψουν Πρόωρα το
Σχολείο (At-Risk Students).
Μαθησιακές Δυσκολίες Στρατηγικές
Δυσκολία να θυμούνται τα πράγματα που
πρέπει να κάνουν και τη σειρά τους
Παροχή μιας υπηρεσίας υπενθύμισης
http://www.iping.com
Χρήση μιας εξειδικευμένης συσκευής
καθοδήγησης StepPad της Attainment Company
http://attainmentcompany.com/steppad
Αδυναμία να διαβάζουν και να κατανοούν στο
επίπεδο της τάξης τους
-Παροχή ψηφιακών κειμένων για χρήση σε
προγράμματα μετατροπής κειμένου σε ομιλία
-Παροχή εκπαιδευτικών υλικών διαφορετικών
επιπέδων δυσκολίας
http://www.windows2universe.org
Δυσκολίες στη γραπτή έκφραση -Χρήση επεξεργαστή κειμένου με λειτουργία
πρόβλεψης λέξεων π.χ. Co:Writer
(http://donjohnston.com) ή WordQ
(http://www.goqsoftware.com)
-Παροχή υποστήριξης για υπαγόρευση κειμένου
http://www.idictate.com
48. Αντιστοίχιση Τεχνολογικών Πόρων με τις Ανάγκες των
Μαθητών που Κινδυνεύουν να Εγκαταλείψουν Πρόωρα το
Σχολείο (At-Risk Students).
Μαθησιακές Δυσκολίες Στρατηγικές
Δυσκολίες στους μαθηματικούς υπολογισμούς
και έννοιες
-Χρήση online αριθμομηχανών: WebMath
(http://www.webmath.com)
-Χρήση διδακτικών εργαλείων όπως είναι τα
Εικονικά Χειραπτικά Υλικά για τα Μαθηματικά
(Virtual Math Manipulatives)
http://nlvm.usu.edu/en/nav/vlibrary.html
Έλλειψη κινήτρων για συμμετοχή στις σχολικές
εργασίες
-Μεταφορά του ελέγχου στους ίδιους τους
μαθητές ώστε να αναλαμβάνουν υπευθυνότητες
π.χ. χρήση υπηρεσιών όπως είναι η Crayon
(http://crayon.net) για τη δημιουργία δικής τους
εφημερίδας ή υπηρεσία My Yahoo
(http://my.yahoo.com) για τη διαχείριση
προσωπικού ημερολογίου και λίστας εκκρεμών
εργασιών.
-Χρήση του εργαλείου TrackStar
(http://trackstar.4teachers.org) για την οργάνωση
παρακινητικών δραστηριοτήτων που
ευθυγραμμίζονται με το Α.Π.
49. Στρατηγικές για τους Χαρισματικούς και
Ταλαντούχους Μαθητές
• Ο ομοσπονδιακός ορισμός για τους χαρισματικούς μαθητές
διατυπώθηκε το 1972 στην έκθεση Μάρλαντ προς το Κογκρέσο
(Marland Report to Congress) και έχει τροποποιηθεί πολλές φορές
έκτοτε. Ο τρέχων ορισμός αναφέρει:
• ‘Οι μαθητές, τα παιδιά, ή οι νέοι που δείχνουν να έχουν δυνατότητες
για υψηλές επιδόσεις σε τομείς διανοητικής, δημιουργικής,
καλλιτεχνικής, ή ηγετικής ικανότητας, ή σε συγκεκριμένα
ακαδημαϊκά πεδία, και οι οποίοι χρειάζονται υπηρεσίες και
δραστηριότητες που κανονικά δεν παρέχονται από το σχολείο,
προκειμένου να αναπτύξουν πλήρως αυτές τους τις δυνατότητες
(No Child Left Behind Act of 2001, Title IX, Part A, Section 9101(22) · U.S.
Department of Education, 2004).
50. Στρατηγικές για τους Χαρισματικούς και
Ταλαντούχους Μαθητές
•O Pyryt (2009) συζήτησε πώς η τεχνολογία μπορεί
να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη των
δυνατοτήτων των διανοητικά χαρισματικών
μαθητών.
•Επίσης, ανέλυσε το μοντέλο του για την παροχή
βοήθειας στους χαρισματικούς μαθητές στο
πλαίσιο της κανονικής τάξης.
•Η προσέγγισή του, που ονομάζεται ‘Pyryt’s P’s’,
εστιάζει στα πέντε ‘P’: pace (ρυθμός), process
(διαδικασία), passion (πάθος), products
(προϊόντα) και peers (συμμαθητές).
51. Στρατηγικές για τους Χαρισματικούς και
Ταλαντούχους Μαθητές
• Pace (Ρυθμός)- Η επιτάχυνση σε μια θεματική περιοχή
(content acceleration) μπορεί να πραγματοποιηθεί
μέσω του μοντέλου ‘diagnostic testing-prescriptive
instruction/DT-PI’ βάσει του οποίου οι μαθητές, μετά
από διαγνωστικό έλεγχο γίνονται αποδέχτες
διδασκαλίας στοχευμένης στις δικές τους ανάγκες.
• Η δυνατότητα επιτάχυνσης σε συγκεκριμένα θεματικά
αντικείμενα προσφέρεται σήμερα στους μαθητές μέσω
διαφόρων δια ζώσης και online μαθημάτων σε
θεματικές περιοχές όπως τα μαθηματικά από το
Πανεπιστήμιο John Hopkins (http://cty.jhu.edu)
52. Στρατηγικές για τους Χαρισματικούς και
Ταλαντούχους Μαθητές
• Process (Διαδικασία)- Οι χαρισματικοί μαθητές πρέπει να έχουν
την ευκαιρία να αναπτύξουν το μέγιστο των δυνατοτήτων του τις
δεξιότητες τους στην επιστημονική διαδικασίας.
• Αυτές οι δεξιότητες, όπως η δημιουργική σκέψη, ενθαρρύνονται
μέσω τεχνικών καταιγισμού ιδεών (brainstorming) και
προσεγγίσεων επίλυσης προβλημάτων.
• Υπάρχουν πολλοί ιστότοποι που βοηθούν στην ανάπτυξη αυτών
των δεξιοτήτων όπως ο Creativity Web
(http://members.optusnet.com.au/charles57/Creative/index2.html
) ή ο ιστότοπος του Κέντρου για τη Δημιουργική Μάθηση (Centre
for Creative Learning, http://www.creativelearning.com), καθώς
και πολυάριθμες ευκαιρίες εξ αποστάσεως μάθησης, όπως αυτές
που προσφέρει ο οργανισμός Destination Imagination
(http://www.destinationimagination.org).
53. Στρατηγικές για τους Χαρισματικούς και
Ταλαντούχους Μαθητές
• Passion (Πάθος)- Οι χαρισματικοί μαθητές έχουν την ευκαιρία να
ακολουθήσουν το πάθος τους όταν τους δίνεται η ελευθερία να
σκέφτονται μόνοι τους, παράγοντας πρωτότυπη γνώση όπως ένας
επαγγελματίας. Αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί
χρησιμοποιώντας από απλές τεχνολογίες (π.χ. διεξαγωγή έρευνας
στο Διαδίκτυο) έως μαθησιακά περιβάλλοντα επίλυσης
προβλημάτων σαν το GeoThentic και το AlienRescue
(http://alienrescue.edb.utexas.edu)
• Products (Προϊόντα)- Είναι απαραίτητο να επιτρέπονται στους
χαρισματικούς μαθητές πολλαπλοί τρόποι να δείχνουν τις γνώσεις
τους μέσω προϊόντων που δημιουργούν. Υπάρχουν πολλοί τρόποι
να επιτευχθεί αυτό με τη χρήση τεχνολογίας: από τα podcast και
τα έργα πολυμέσων μέχρι την καταγραφή μιας δραματοποίησης
με τα ανάλογα τεχνολογικά εργαλεία.
54. Στρατηγικές για τους Χαρισματικούς και
Ταλαντούχους Μαθητές
•Peers (συμμαθητές)- Το να είναι ένας μαθητής
χαρισματικός δεν αποτελεί εγγύηση για τις
σχέσεις του με τους συμμαθητές του. Επομένως,
οι μαθητές θα πρέπει να ενθαρρύνονται να
χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να διευρύνουν
την κοινωνικότητά τους. Αυτό μπορεί να
κυμαίνεται από τη χρήση απλώς ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου έως τη χρήση wikis και κοινωνικής
δικτύωσης.
55. Σενάρια για συζήτηση στα προσωπικά σας
ιστολόγια:
• Σενάριο 1
Η κ. Αντιγόνη έχει μια μαθήτρια με εγκεφαλική παράλυση που δεν
μπορεί να ελέγξει αρκετά τα χέρια της ώστε να γράφει ή να
χρησιμοποιεί το πληκτρολόγιο του υπολογιστή. Η κ. Αντιγόνη πιστεύει
ότι η μαθήτριά της είναι έξυπνη. Η προφορική της συνεισφορά είναι
πολύτιμη και δείχνει να ενδιαφέρεται για όλα όσα κάνει η τάξη.
Ωστόσο δεν είναι σε θέση να πραγματοποιεί τις περισσότερες από τις
εργασίες . Με ποιες βασισμένες στην τεχνολογία στρατηγικές θα
μπορούσε η κ. Αντιγόνη να αντιμετωπίσει αυτές τις ανάγκες; Ποια θα
ήταν τα σχετικά πλεονεκτήματα τα χρήσης αυτών των στρατηγικών;
Θα πρέπει η κ. Αντιγόνη να βάλει τη μαθήτρια με εγκεφαλική
παράλυση να εργάζεται μόνη της ή μαζί με άλλους μαθητές; Εξηγήστε
την απάντησή σας.
56. Σενάρια για συζήτηση στα προσωπικά σας
ιστολόγια:
• Σενάριο 2
Ο κ. Κυριάκος είναι εκπαιδευτικός θετικών επιστημών που του
ανατέθηκε να διδάξει σε μια ομάδα χαρισματικών μαθητών. Ο
διευθυντής ζήτησε από τον κ. Κυριάκο να δημιουργήσει μαθησιακές
δραστηριότητες που θα προκαλούν και θα παρακινούν αυτούς τους
μαθητές να μάθουν θετικές επιστήμες και μαθηματικά και που θα
προσφέρουν έναν τρόπο ώστε ο καθένας να επιδεικνύει την ατομική
μάθηση χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα είδη νοημοσύνης. Ποια
βασισμένη στην τεχνολογία στρατηγική θα μπορούσε να
χρησιμοποιήσει ο κ. Κυριάκος για να πραγματοποιήσει ένα τέτοιο
έργο; Ποιο θα ήταν το σχετικό πλεονέκτημα της χρήσης αυτής της
στρατηγικής; Περιγράψτε πως ο κ. Κυριάκος θα διαχειριζόταν αυτό το
είδος δραστηριότητας σε μια ταξη.
57. • Τελευταία σημείωση: Λογισμικά/εργαλεία ειδικής αγωγής προς
πώληση
http://specialeducation-articles.com/index.php
