comentario de San Miguel de Celanova

1. SAN MIGUEL DE CELANOVA
Esta obra é San Miguel de Celanova. O seu autor é descoñecido. Está datada
no século X. Atópase en Celanova,Ourense, España. Pertence á arquitectura
da arte prerrománica en concreto á arte mozárabe.
No referente ao contexto histórico no que foi feita esta obra cabe salientar o
seguinte. Despois da caída do Imperio romano no ano 476 unha serie de pobo
bárbaros do centro e norte de Europa asentáronse nos territorios do antigo
Imperio Romano de Occidente. Na península Ibérica foron os visigodos os que
se estableceron creando un reino propio. Pero tamén durante os século VIII e
IX os musulmáns e os cristiáns crearon importantes reinos na península.
Esta obra pertence á arte mozárabe. Nas zonas onde se deu esta arte a
organización a nivel político caracterizouse pola monarquía hereditaria. A súa
economía fundamentouse na agricultura e na ganadería. Explotaban tamén o
comercio en menor medida e a artesanía. A sociedade estaba dividida en
estamentos diferentes onde se diferenciaban ben os privilexiasdos dos non
privilexiados. A nivel cultural estiveron influenciados pola cultura romana e
bizantina que mezclaron con ecos chegados do norte de África. Tamén tivo
moita influencia o cristianismo tras o descubrimento do sepulcro do Apóstolo
Santiago e o inicio das peregrinacións.
A obra que analizamos pertence á arte prerrománica que se desenvolve na
península Ibérica entre os séculos V e IX e que abrangue á arte visigótica, a
arte asturiana e a arte mozárabe. Todas elas tiñan unas características
artísticas común que son as seguintes:
- Continuación da situación social, económica e artística preexistente
(Baixo Imperio Romano)
- Papel moi destacado da Igrexa: forma, fusiona, divulga e exerce papel
de mecenas da cultura e da arte da época
- Xermanos= NON tiñan arquitectura nin escultura nin pintura propios.
Adoptan a dos romanos.
- Arte que mezcla varias influencias ( romanas, bizantinas, árabes…)
- Usan materiais pobres
- Esta arte será a base do estilo Románico
- Arte técnicamente pobre
- Imita os monumentos romanos
- Mezcla na decoración temas de orixe xermana (trenzados, cordas,
estrelas...)

2. A pesar de compartir todas estas características artísticas con outras artes
prerrománicas a arte mozárabe caracterízase por uns rasgos propios que
afectan a obra que comentamos e que son os seguintes:
- Utilización das plantas basilicais con ábsidas cuadradas e tres naves.
Tamén uso de plan de cruz grega
- Muro organizado a base de perpiaños pequenos pero ben labrados.
- Os soportes soen ser piares cadrados que enlazan con arcadas o que
xenera interiores moi macizos
- Para pechar os pequenos espacios empregan cubertas abovedadas e
para os espacios grandes usan armaduras de madeira
- As edificacións son altas e tenden a remarcan a verticalidade
- Uso do arco de medio punto e de ferradura musulmáns
- Uso da bóveda de cañón e da bóveda califal ou gallonada
- Columnas con fuste estriado e capiteis corintios ou de dobre tronco de
pirámide invertida
- - Uso de arcos faixóns en ocasións que copian da arte asturiana.
Se nos centramos na análise da obra en sí podemos destacar o seguinte:
- Esta obra é una igrexa porque estaba adicada a realización de actos
litúrxicos.
- A súa función orixinal non está moi clara aíndaque a teoría máis usada
é a de que San Rosendo a mandou construír en memoria do seu irmán
Froila, fundador do mosteiro de Calanova ao lado da capela e que usou
esta construcción como lugar de recollemento e aillamento. . A súa
función actual sen embargo variou e hoxe ademáis de manter a
relixiosa pois seguense realizando diferentes actividades relixiosas no
seu interior, adoptou una función turístico- cultural pois pode ser visitada
como un monumento de interese turístico e ademáis amosa rasgos
culturais de una época pasada.
- O material constructivo é a pedra de granito básicamente aínda que
tamén ten ladrillo.
- A técnica constructiva foi a superposición de sillares de pedra sen
argamasa.
- A súa planta é basilical de forma rectangular aínda que de reducidas
dimensións.
- A súa composición está formada por tres espacios contiguos que se
relacionan entre sí por aperturas con arcos de ferradura. Dende a
entrada (1ª estancia) imos accedendo a través destes espazos ata o
altar ( 3ª estancia). Cada un destes espazos ten unha altura e unas
medidas diferentes.

3. - - O volume do edificio ven dado polas diferentes formas cúbicas das
súas estancias e o xogo de alturas de cada estancia.
- No referente aos tipos de cubertas deste edificio temos que destacar
varias cousas: a primeira estancia ao entrar ten unha bóveda de canón
no interior e no exterior un tellado a dúas augas; a segunda estancia (
,maior en altura e en dimensións) ten bóveda de aresta formada con
ladrillos no interior perono exterior ten tellado a catro augas; por último, a
zona do altar, terceira estancia ten no interior unha bóveda construída
por oito casquetes esféricos e tellado a dúas augas no exterior.
- Con respecto ás columnas, pilares ou soportes, esta obra
caracterízase porque non ten columnas nin pilares. Todo descansa
sobre os muros do edificio e sobre ménsulas no caso da bóveda interior
da estancia principal. Os arcos de ferradura apoianse sobre os muros
nos que están abertos.
- Outros elementos destacados son as portas, portadas, vanos, ventás.
Neste edificio atopamos a entrada principal nun lateral da primeira
estancia. Desde esta estancia pasamos á seguinte a través de unha
apretura no muro cun arco de ferradura e a continuación accedemos aoa
altar con outra apertura con arco de ferradura con alfiz. No tocante ás
ventas ou vanos, esta construcción conta con seis xanelas rematadas
con arcos de ferradura talladas na pedra e que teñen a función de
iluminar o interior.
- Os elementos decorativos desta obra tamén son escasos. Destacan
os arcos de ferradura e os alfices que os enmarcan. Tamén os remates
das ménsulas dobre as que descansa a bóveda da estancia central son
elementos decorativos.
- Nesta obra apenas atopamos elementos de simboloxía ainda que a
existencia dunha estancia máis elevada así como os tellados a dúas
augas remarcan a verticalidade e podémolo asociar á elevación dos
rezos hacia o ceo e hacia Deus.
- Outras características:
o Nesta obra conflúen estéticas de orixe árabe e de orixe cristiana.
o Mide 8,5 metros de lonxitude e 3,85 metros de ancho e 6 metros
de alto. É a igrexa máis pequeña que se coñece deste periodo.
o Está situda no horto do misterio de Celanova construido en 936. O
mosteriro deu orixe á poboación de Celanova, situada nunha
zona de riqueza agrícola e gandeira.
o Está intacta desde a súa construcción no século X.

4. o Xunto co mosteiro cosntitúe un conxunto histórico de grande
importancia.
o Atópase a só 16 kilómetros de Santa Comaba de Bande.
o Non hai unha clara idea da súa función orixinaria. Preséntanse
varias teorías non excluíntes entre sí. Parece ser que San
Rosendo de Dumio mandou contruír este oratorio en forma de
igrexa en recordó do seu irmán Froila, fundador do mosteiro. Nun
principio estaba adicado a ser lugar de recollemento e illamento
de San Rosendo. Posteriormente foi hospedería de peregrinos
alleos ao mosteiro.
o Foi declarada Monumento Nacional en 1923