2. Η κρητική διατροφή ή κρητική κουζίνα: το σύνολο
των γεύσεων και των διατροφικών συνηθειών του
ανθρώπου που συναντιούνται στην περιοχή της
Κρήτης κατά τη διάρκεια της ιστορίας της.
3. Η ιστορία της «Κρητικής δίαιτας»
ξεκινά λίγο πριν από το 1960, όταν ο
Αμερικανός Ancel Keys και οι
συνεργάτες του ξεκίνησαν τη
«Μελέτη των Επτά Χωρών».
Οι άνθρωποι που ακολουθούν τον
παραδοσιακό Μεσογειακό-Κρητικό
τρόπο διατροφής ζουν περισσότερο
και εμφανίζουν μειωμένες
πιθανότητες να αναπτύξουν διάφορα
χρόνια νοσήματα.
4. 1. Βασική πηγή λίπους αποτελούσε το
ελαιόλαδο, (σαλάτες, παρασκευή
φαγητών).
2. Βασικό χαρακτηριστικό της διατροφής
της Κρήτης το 1960 ήταν η μέτρια
κατανάλωση αλκοόλ, κυρίως με τη
μορφή του κόκκινου κρασιού που
συνόδευε τα γεύματα.
3. Καθημερινό επιδόρπιο αποτελούσαν
τα φρέσκα φρούτα, ενώ διάφορα
παραδοσιακά γλυκά με βάση το μέλι
καταναλώνονταν λίγες φορές μέσα
στην εβδομάδα.
5. 1. Φρέσκα και αποξηραμένα φρούτα,
όσπρια, λαχανικά, ενδημικά άγρια
χόρτα και αρωματικά φυτά, μη
επεξεργασμένα δημητριακά και ξηροί
καρποί, (κλίμα της περιοχής),
καταναλώνονταν σε αφθονία και
αποτελούσαν τη βάση της διατροφής
των Κρητικών την περίοδο αυτή.
2. Πουλερικά και ψάρια
καταναλώνονταν σε εβδομαδιαία
βάση σε μέτριες ποσότητες, ενώ
αντίθετα το
3. Κόκκινο κρέας καταναλωνόταν μόνο
λίγες φορές μέσα στο μήνα.
6. Από πλευράς θρεπτικής αξίας, η
«Κρητική Δίαιτα» παρουσιάζει
υψηλή περιεκτικότητα σε
ωφέλιμα μονοακόρεστα λιπαρά,
λόγω της καθημερινής χρήσης του
ελαιολάδου,
χαμηλή περιεκτικότητά σε
κορεσμένα λιπαρά λόγω της
χαμηλής κατανάλωσης κόκκινου
κρέατος.
7. 1. Σημαντικά στην κρητική διατροφή είναι
τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
2. Τα ψάρια και λοιπά θαλασσινά
θεωρούνται θαυμάσια εδέσματα.
3. Τα σαλιγκάρια δεν κατέχουν σε καμία
άλλη κουζίνα του κόσμου τη θέση που
κατέχουν στην κρητική.
4. Κύριες γλυκαντικές ουσίες στην Κρήτη
ήταν και είναι το πετιμέζι και το
θυμαρίσιο μέλι.
5. Η κρητική «τσικουδιά», ένα δυνατό
απόσταγμα από τα υπολείμματα των
σταφυλιών (στέμφυλα) αφού πατηθούν
για να παρασκευαστεί το κρασί.
16. ΠΕΝΤΟΖΑΛΙ
Είναι άμεσα συνδεδεμένος με την ιστορία της Κρήτης και με τους αγώνες
της να αποτινάξει τον τούρκικο ζυγό. Είναι συνδεδεμένος με έναν από τους
μεγαλύτερους πολέμαρχους που έβγαλε αυτός ο τόπος, τον
Δασκαλογιάννη. Κυρίως, όμως, στη δημιουργία του ήταν ένα συνθηματικό
που έστελνε το μήνυμα της επανάστασης απ’ άκρο σε άκρο της
λεβεντογέννας!
17. ΜΑΛΕΒΙΖΙΩΤΗΣ
Ονομάζεται μαλεβιζιώτης ή Καστρινός γιατί πρωτοχορεύτηκε στο
Ηράκλειο ή Κάστρο
Ολοκληρώνεται σε δεκαέξι βήματα. Χορεύεται σε ρυθμό με μέτρο 2/4
18. ΜΑΛΕΒΙΖΙΩΤΗΣ
Είτε είναι τελετουργικός όπου με τις αλματώδεις κινήσεις επιδιώκουν να
αυξήσουν την παραγωγή και την γονιμότητα των σπαρτών πράγμα που
υποστηρίζει και η μαγεία,
Είτε εξαγνιστικός αφού με τις θορυβώδεις μελωδίες έδιωχνα μακριά τα
κακά πνεύματα.
19. ΣΥΡΤΟΣ
Ονομάζεται Συρτός γιατί ο πρώτος σέρνει τον δεύτερο, ο δεύτερος τον
τρίτο, κοκ.
Το μουσικό μέτρο του είναι 4/8, τα βήματα του 11.
20. ΣΟΥΣΤΑ
Η Σούστα είναι ιδιαίτερος αντικριστός χορός, που όμως εμπεριέχει πολλά
στοιχεία από τον αρχαίο πολεμικό χορό πυρρίχιο.
Ο ρυθμός του χορού είναι σε μέτρο 2/4.
21. ΣΟΥΣΤΑ
Με τις κινήσεις των χεριών και του κεφαλιού αναπτύσσεται σιγά σιγά στο
ζευγάρι μια συζήτηση.
Το σημερινό όνομα του το πήρε κατά την εποχή της ενετοκρατία από την
ιταλική λέξη susta που σημαίνει έλασμα (ελατήριο) μια και το σώμα κατά
τη διάρκεια του χορού το θυμίζει.