1.
A POESÍA
DE FINS DO SÉCULO XX
E COMEZOS DO XXI
A POESÍA DE FINS DO SÉCULO XX
E COMEZOS DO XXI
2. INTRODUCIÓN
Eclosión poética: diversidade temática e formal.
1976: Con pólvora e magnolias de Xosé Luís Méndez
Ferrín e Mesteres de Arcadio López-Casanova.
Os poetas da década dos 80 consolidaron a tendencia
culturalista.
Os poetas da década dos 90 fixeron uso dunha linguaxe
máis natural.
É difícil facer unha selección de autores do panorama
poético galego deste período.
3. GRUPOS POÉTICOS
Os Novísimos.
O cambio de rumbo de 1976.
Xeración dos 80.
Xeración dos 90.
Poetas e tendencias actuais.
4. OS NOVÍSIMOS
Nados entre 1940 e 1955.
Viven a loita antifranquista.
Herdeiros da tradición socialrealista.
Abordan cuestións como a defensa da lingua e os desexos de
liberdade.
Toman o nome de Novísimos dunha antoloxía editada por
Mª Victoria Moreno.
Os principais poetas son Darío Xohán Cabana, Margarita Ledo
Andión, Xesús Rábade Paredes, Helena Villar Janeiro e Fiz
Vergara Vilariño.
5. O CAMBIO DE RUMBO DE 1976
1975: remata a ditadura.
1976: prodúcese un cambio de rumbo na poesía galega.
Os autores deste período reúnense en colectivos como
Rompente, Alén, Cravo Fondo e De amor e desamor
• para ser máis eficientes na loita antifranquista na transición.
• darse a coñecer dunha maneira máis eficaz.
• difundir a súa obra dunha maneira conxunta.
6. XERACIÓN DOS 80
Autores que comezan a publicar cara a principios desa década.
Características comúns:
Rexeitan a estética socialrealista do discurso anterior.
Inclúen unha forte presenza de referencias culturais e
intertextualidade. Toman elementos da literatura universal, dende os
clásicos grecolatinos ata a época contemporánea.
Botan man das ciencias e das artes: filosofía, mitoloxía, música, cine,
banda deseñada…
Coidan a lingua, buscando un código moi elaborado, volvendo a
estrofas clásicas.
Tratan temas intimistas, culturalistas, sociais e de reflexión
metaliteraria.
7. AUTORES DA XERACIÓN DOS 80
Ramiro Fonte: tendencia culturalista, paso do tempo, nostalxia, evocación de espazos
íntimos.
Pasa un segredo, Adeus norte e Luz do mediodía.
Miguel Anxo Fernán-Vello: erotismo e sentimento telúrico.
Do desexo en corpo e sombra e Memorial de brancura.
Xosé María Álvarez Cáccamo: liñas intimista e social, con certa tendencia á narratividade.
A praia das furnas, Os cadernos da ira e Vento de sal.
Pilar Pallarés: sentimento amoroso ligado ao sufrimento.
Entre lusco e fusco, Sétima soidade e Livro das devoracións.
Lois Pereiro: referencias ao cine e á música rock, así como á decadencia física e á morte.
Poesía 1981/1991 e Poesía última de amor e enfermidade.
Outros autores: Antón Reixa, Manuel Forcadela, Xavier Rodríguez Baixeras, Eusebio
Lorenzo Baleirón, Manuel Rivas, Ana Romaní, Xela Arias ou Gonzalo Navaza.
8. XERACIÓN DOS 90
Aumenta o número de poetas e o 40% dos libros publicados son de poesía.
As novas xeracións agrupáronse en colectivos como Dolmen, Batallón Literario da Costa da Morte,
Ronseltz ou Humilladoiro.
Crean editoriais para publicar a obra de autores inéditos.
Comparten recitais e gañan premios.
Os trazos que os unen son:
Tratan temas eternos como o amor, a vida, a morte ou a patria, pero dun xeito renovado.
Usan unha linguaxe máis directa e coloquial, inserindo diversas voces e empregando diferentes
variedades dialectais e rexistros.
Inspíranse nas vivencias persoais.
Prefiren o verso libre.
Reducen o emprego do culturalismo.
Recuperan a poesía comprometida con temas sociais como o antimilitarismo, o feminismo e o
ecoloxismo, aínda que afastada do socialrealismo clásico.
Fan literatura feminina e feminista.
9. AUTORES DA XERACIÓN DOS 90
Fran Alonso: inconformista, aberto ás problemáticas sociais.
Tortillas para os obreiros é un dos libros máis representativos da poética dos 90.
Yolanda Castaño: poesía rebelde e sensual.
Elevar as pálpebras, Erofanía e O libro da egoísta.
Marta Dacosta: poesía intimista, de expresión limpa e directa.
Pel de ameixa, Crear o mar en Compostela e Setembro.
Olga Novo: centrada a miúdo no erotismo e no corpo.
A teta sobre o sol, Nós nús e Cráter.
Outros poetas desta xeración son Rafa Villar, Miro Villar, Lupe Gómez e Igor Lugrís.
10. POETAS ETENDENCIAS ACTUAIS
Trazos comúns:
Relevancia da escrita feminina.
Poesía social e comprometida coa loita contra a violencia
de xénero, o ecoloxismo e a crítica ao consumismo.
Experimentación nos planos formal e temático.
Procura de novas canles de edición e difusión para a
poesía (ciberliteratura) como por exemplo os blogs e as
revistas virtuais.
Autores: María do Cebreiro, María Reimóndez, Leo
Fernández Campos, , Olalla Cociña Lozano, Elvira
Riveiro Tobío, Daniel Salgado...
