บทความทางวิชาการ เกี่ยวกับการปฏิรูปทางการศึกษารอบสอง

1. การปฏิรูปการศึกษาในทศวรรษทีสอง (พศ.2552-2561)
่
โดย ดร.สุ ทธศรี วงษ์ สมาน
การปฏิรูปการศึกษา ครั้งที่ 2 มี 4 ประเด็น มีการตั้งคณะกรรมการ 2 คณะ คือ ชุดนโยบาย
่
นายก เป็ นประธาน เและชุดขับเคลื่อน มีทุกองค์กรหลักเข้าร่ วม มีรัฐมนตรี วาการกระทรวงศึกษาธิ การ
เป็ นประธาน นับแต่คณะรัฐมนตรี เห็นชอบได้มีการประชุมคณะอนุกรรมการไปหลายครั้ง
การปฏิรูปรอบแรก เรื่ องคุณภาพยังทาไม่ได้เต็มที่ รวมถึงเรื่ องคุณธรรม จริ ยธรรม ใน
คณะกรรมการนโยบายเน้นเรื่ องความดี แต่ความเก่งคือผลสัมฤทธิ์ กละเลยไม่ได้ดวย ในการปฎิรูปรอบสอง
็ ้
จึงต้องดูเนื่ องจากผลสัมฤทธิ์ ที่ผานมาลดลง แต่อาจมาจากหลายสาเหตุ จากผลที่ปรากฎจะเห็นว่าใน
่
สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ได้มีการพิจารณาผลสัมฤทธิ์ เรื่ องคุณลักษณะที่พึงประสงค์และสภาพอนาคตที่มี
ผลต่อการศึกษา มีขอเสนอ 4 ใหม่ ซึ่ งต้องมีเป้ าหมายต้องชี้วดที่ทาได้อย่างสอดคล้องด้วย
้ ั
เป้ าหมาย คือ โอกาส คุณภาพ และแหล่งเรี ยนรู ้
4 ใหม่ คือ
ทั้งหมดต้องไปสู่ ผเู ้ รี ยนเป็ นหลัก โดยไม่ทาหลายเรื่ องเกินไปเช่นที่ผานมา จึงเน้นผูเ้ รี ยน
่
เป็ นหลัก คือ เป้ าหมาย
1. คนไทยมีคุณภาพตามมาตรฐาน
2. คนไทยไฝ่ รู้
3. คนไทยไฝ่ ดี
4. คนไทยคิดเป็ น ทาเป็ น แก้ปัญหาได้
20 ตัวบ่งชี้
 ผลสัมฤทธิ์ ทางการเรี ยนในวิชาหลัก อย่างน้อยเกิน 50%
 ภาษาอังกฤษ เด็กไทยควรพูดสื่ อสารได้ ซึ่ งที่ผานมามีศูนย์ความเป็ นเลิศด้าน
่
ภาษาอังกฤษ แต่จุดเน้นคือ ฟั ง พูด อ่าน เขียน ยังทาไม่ได้ดี
 ICT
 มัธยมปลาย และสายสามัญ ถ้ามองกลุ่มแรงงานของประเทศ มีอายุ 15-59 จานวน
52 ล้าน ส่ วนใหญ่จบต่ากว่ามัธยมศึกษา จึงต้องสนับสนุนให้เรี ยนสายสามัญให้มากขึ้น
 คุณภาพของอาชีวศึกษา และอุดมศึกษา
 การแสวงหาความรู้ดวยตัวเอง ้
 แหล่งเรี ยนรู ้
 การใช้เวลาอ่านหนังสื อของคนไทย เพิมจาก 30 นาที เป็ น 60 นาที
่
 การใช้ Internet
บันทึกการประชุมโดย รัชนี สิ นสื บผล Page 1

2.  การศึกษาต้องเชื่ อมโยงกับปั ญหาสังคม จึงต้องมีคุณธรรม จริ ยธรรม สอนเด็กใน
สถานพินิจ คุณแม่วยใส ยาเสพติด
ั
 ยกระดับการคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ มีวจารณญาณ
ิ
 ประกอบอาชีพอิสระ
 แรงงานที่จบระดับมัธยมศึกษาขึ้นไป เป็ นต้น
่
ทุกส่ วนต้องช่วยกัน และดูวาจะเล่นจุดเน้นตัวไหนเป็ นหลักและสอดคล้องเป้ าหมาย
เหล่านี้ไปดูดวย ้
อนุกรรมการที่ตองจัดขึ้นหลายด้าน เช่น โอกาส การมีส่วนร่ วม คณะคุรุศึกษา civic
้
Education งบประมาณขับเคลื่อนการปฏิรูป (megy project) โดยปี 2554 – 2561 จะมีประมาณ 20 แผนงาน
ในส่ วนของการศึกษาจะมีงบประมาณ 9 แสนล้านกว่า
ซึ่ งในแต่ละอนุกรรมการจะมีโครงการต่าง ๆ ที่ตองขับเคลื่อน โดยใช้งบประมาณจาก
้
คณะอนุกรรมการด้านงบประมาณ ชุดนี้จึงยังไม่ได้ประชุ มเพราะต้องรอรายละเอียดของคณะอื่นก่อน
อนุโอกาส มีนโยบายกว่า 10 เรื่ อง เช่น ผลักดันผูเ้ รี ยนด้อยโอกาส และความต้องการพิเศษ
ให้กระทรวงศึกษาธิ การเป็ นหน่วยสนับสนุนส่ งเสริ ม บูรณาการระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ข้อมูล
สารสนเทศ การคัดกรองเฝ้ าระวัง มีระบบการศึกษาคู่ขนาน สร้างแรงจูงใจค่านิยมที่ดีในการเรี ยนสายอาชีพ
ได้มีการเห็นชอบไปแล้ว ซึ่งมีขอเสนอหลายเรื่ อง เป็ นต้น
้
การขับเคลื่อนก็ตองทาในบางพื้นที่ และมีการวิจยการศึกษา เช่น เชียงใหม่ อุดรธานี
้ ั
นครสวรรค์ และนครศรี ธรรมราช นาข้อเสนอไปทาในพื้นที่เพื่อหาปั ญหาชุ ดคุณภาพ นาร่ องสร้างความดี
ถอดบทเรี ยน เป็ นต้น
อนุกรรมการการมีส่วนร่ วม กาหนดบทบาทของผูมีส่วนร่ วมสาคัญ ๆ จากทุกภาคส่ วน
้
รวมทั้งภาคประชาสังคม กาหนดเป็ นยุทธศาสตร์ และมาตรฐาน การส่ งเสริ มการมีส่วนร่ วม ซึ่ งจะมีสมัชชา
การศึกษาจากที่ต่าง ๆ นาร่ องไปแล้วใน 8 จังหวัด ปี นี้จะเริ่ มทาสมัชชากลุ่มจังหวัด และจังหวัดจะเป็ นกาลัง
ส่ งเสริ มการมีส่วนร่ วมอย่างเป็ นรู ปธรรม
การส่ งเสริ มความเป็ นหุ นส่ วนทางการศึกษา เป็ นอีกช่องทางที่จะสนับสนุนการมีส่วนร่ วม
้
อนุกรรมการคุณภาพ กาหนดให้เด็กไทยในอนาคตเป็ นอย่างไรบ้าง คือ คิดเป็ น ทาเป็ น
ใฝ่ รู ้ แก้ปัญหาได้ มีจิตสาธารณะ ทางานเป็ นทีม ฯลฯ เป็ นต้น ซึ่งสรุ ปประเด็นการดาเนินการด้านคุณภาพ
เด็ก ครู การจัดการศึกษา การบริ หารเชิงประสิ ทธิภาพ มีขอเสนอการทบทวนขนาดโรงเรี ยน จานวน
้
นักเรี ยนต่อห้อง
บันทึกการประชุมโดย รัชนี สิ นสื บผล Page 2

3. ข้อเสนอจากทุกคณะจะนามาบูรณาการเป็ น Roadmap และจะดูงบประมาณสนับสนุน
ต่อไป ซึ่ งมีขอเสนอต่าง ๆ ดังนี้
้
1. คณะอนุกรรมการด้ านคุณภาพ
่
เรื่ องปฐมวัย มองว่าสาคัญต้องเริ่ มตั้งแต่อยูในครรภ์ เน้นฝึ กทักษะกระบวนการทาง
วิทยาศาสตร์ ส่ งเสริ มการเรี ยนภาษาอังกฤษ ปรับหลักสู ตร
อาชีวศึกษา ร่ วมมือกับสถานประกอบการ การเพิมครู ช่าง
่
อุดมศึกษา กรอบมาตรฐานคุณวุฒิ กรอบทิศทางที่ชดเจน ความรับผิดชอบต่อสังคม
ั
การพัฒนามาตรฐานผูสาเร็ จการศึกษา
้
การศึกษาในท้องถิ่น โรงเรี ยนดีประจาตาบล ทายุทธศาสตร์ Child to Child ร่ วมทา
กับชุมชน
การศึกษาทางเลือก เปิ ดโอกาสให้คนทุกกลุ่ม เพื่อสนองความต้องการที่แตกต่างกัน
สนับสนุนด้านอาชีวศึกษามากขึ้น และพัฒนาการวัดและประเมินผล
การศึกษาเอกชน มองคุณภาพ ให้ประชาชนมีส่วนร่ วม
โรงเรี ยนพระปริ ยติธรรม ต้องดูแลคุณภาพ
ั
สถาบันบัณฑิตพัฒน์ศิลป์ มีหลายกระทรวง
2. คณะอนุกรรมการ
ชุดครุ ศึกษา
* ผลิตครู พนธุ์ใหม่
ั
* ส่ งเสริ มผูจบสาขาอื่นเป็ นครู
้
* การพัฒนาครู โดยคูปองการศึกษาเพื่อสนองความต้องการของแต่ละคน
* สนับสนุนให้สถาบันผลิตครู เฉพาะทาง (แทนการเป็ นสหวิทยาการ)
* ปรับปรุ งโครงสร้างการผลิตครู พนธุ์ใหม่ เช่น 5+1 หรื อ 4+2
ั
* เร่ งรัดผลิตครู พนธุ์ใหม่ เช่น ครู อาชีพ
ั
* ปริ ญญาเอกกาญจนาภิเษก
* ยกเครื่ องระบบการบริ หารงานบุคลากรครู ลดภาระงานที่ไม่เกี่ยวข้องกับการสอน
ของครู คิดอัตราครู และบรรจุให้ได้ตามนั้น ใช้ครู เกษียณเป็ นพี่เลี้ยงครู ใหม่
ขยายอายุขาราชการครู ปรับปรุ งระบบศึกษานิเทศก์ สร้างขวัญกาลังใจ
้
* การควบคุมโรงเรี ยนขนาดเล็ก
* การพัฒนาครู รายบุคคล รู ปแบบอบรมที่หลากหลาย เน้น School-based training
* สร้างความพร้อมให้สถาบันผลิตครู จัด chuster คุรุศึกษาแห่งชาติ
* จัดตั้งคุรุศึกษาแห่งชาติให้เป็ นองค์กรระดับชาติ ดูนโยบาย แผน คุณภาพชีวิตครู
บันทึกการประชุมโดย รัชนี สิ นสื บผล Page 3

4. * จัดตั้งกองทุนพัฒนาเทคโนโลยี
* จัดตั้งกองทุนพัฒนาครู
ทุกชุดจะทยอยนาข้อเสนอต่อนายกและบูรณาการเพื่อขับเคลื่อนสู่ การปฏิบติต่อไป
ั
ท่านใดมีขอเสนอแนะสามารถเสนอต่อคณะอนุกรรมการด้านต่าง ๆ ได้
้
บันทึกการประชุมโดย รัชนี สิ นสื บผล Page 4