1. ใบความรูวิชาวิทยาศาสตร
หนวยการเรียนรูที่ 2 แผนการสอนที่ 2 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
เรื่อง สารเนื้อเดียวและสารเนื้อผสม
1. สารเนื้อเดียว หมายถึง สารที่มองเห็นเปนเนื้อเดียว และมีสมบัติเดียวกัน ซึ่งไมวาจะ 
สังเกตดวยวิธีการใดก็ตาม เชน น้ําบริสุทธิ์ เงิน ทองแดง นาก อากาศ ทองคํา น้าเกลือ น้ําเชื่อม
ํ
เปนตน สารเนื้อเดียวจําแนกได 2 ประเภท ดังนี้
1.1 สารบริสุทธิ์ คือสารที่มีองคประกอบเพียงอยางเดียวโดยตลอด มีสมบัติเฉพาะตัว
เหมือนกันทั้งกอนสาร เชน ทองแดง ทองคํา ปรอท เปนตน จําแนกได 2 ประเภท คือ
- ธาตุ คือสารสารบริสุทธิ์ที่ประกอบดวยอะตอมชนิดเดียวกันทั้งหมดหรือโมเลกุลที่ประกอบดวย
อะตอมของธาตุชนิดเดียวกันทั้งหมด เชน ทองแดง ปรอท เหล็ก เปนตน นักวิทยาศาสตรไดจาแนก
ํ
ธาตุออกเปน 3 ประเภท คือ ธาตุโลหะ ธาตุอโลหะ ธาตุกึ่งโลหะ
- สารประกอบ คือสารเนื้อเดีียวประเภทสารบริิสุทธิิ์ที่มีธาตุตงแต 2 ชนิิดขึ้นไป ปน
ป ื ื ป ั้ ึ ไปเป
องคประกอบเชน น้ํา เกลือแกง กรดแอซีตก น้ําตาลทราย เปนตน
ิ
1.2 สารละลาย คือสารไมบริสุทธิ์มีสารองคประกอบตั้งแต 2 ชนิดขึ้นไปมาผสมกันแต
สารละลายจะมองเห็นเปนเนื้อเดียวกันโดยตลอด และองคประกอบของสารละลายจะแสดงสมบัติ
ตางกัน เชนจุดเดือดไมคงที่ การละลาย จุดหลอมเหลวไมคงที่ เปนตน
สารละลาย ประกอบดวยสารองคประกอบที่ทําหนาที่เปนตัวทําละลายและตัวถูกละลาย เชน
น้ําอัดลม น้ําเชื่อม น้าเกลือ อากาศ เปนตน สารละลายมีทั้ง 3 สถานะ ตัวทําละลายและตัวถูก
ํ
ละลายอาจมีสถานะเหมือนกันหรือตางกันก็ได
2.สารเนื้อผสม คือสารที่มีองคประกอบตั้งแต 2 ชนิดขึ้นไป มาผสมกันมองเห็นไมเปน
เนื้อเดียวกัน สารประเภทนี้อาจมีองคประกอบเหมือนกันหรือตางสถานะกันก็ได เชน น้ําโคลน
น้ํานม น้าสลัด เปนตน
ํ
2.1 คอลลอยด คือของผสม(ของเหลว) ที่มีลักษณะขุนคลายกาวประกอบดวยอนุภาคที่
กระจายเปนตัวกลางมีอนุภาคใหญกวาสารละลายแตเล็กกวาสารแขวนลอย ไดแก น้านม น้ําสลัด
ํ
น้ําแปง ฯลฯ
2 2 สารแขวนลอย คืือ ของผสมที่ีประกอบดวยอนุภาคของแข็็งอยูในตัวกลางทีี่เปน
2.2 ั
อนุภาคของเหลว สามารถมองเห็นไดชัดเจนเนื่องอนุภาคของสารแขวนลอยมีขนาดใหญ เชน น้ํา
โคลน แปงน้ํา น้ํามันพืชในน้ํา ฯลฯ

2. ใบความรูวิชาวิทยาศาสตร
หนวยการเรียนรูที่ 2 แผนการสอนที่ 2 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
เรื่อง สารเนื้อเดียวและสารเนื้อผสม
สมบัตของสารละลาย
ิ
สารละลาย หมายถึง สารเนื้อเดียวที่เกิดจากสารบริสุทธิ์ตั้งแต 2 ชนิดขึ้นไปมารวมตัวกัน
โดยไมเกิดปฏิกิริยาเคมีแตจะเกิดการละลาย องคประกอบของสารละลายมีอยูู 2 สวน คือ ตัวทํา
ฏ
ละลายและตัวถูกละลาย
หลักการในการพิจารณาวาสารใดเปนตัวทําละลาย และสารใดเปนตัวทําละลายนั้นมีเกณฑ ดังนี้
1. ใชสถานะขององคประกอบเปนเกณฑ คือ องคประกอบใดของสารละลายที่มีสถานะ
เดียวกับสารละลายจะเปนตัวทําละลาย สวนองคประกอบใด มีสถานะตางจากสารละลายจะเปนตัว
ถกละลาย เชน สารละลายโซเดียมคลอไรด โซเดยมคลอไรด (เกลอแกง)เปนของแขงและนาเปน
ถูกละลาย เชน สารละลายโซเดยมคลอไรด โซเดียมคลอไรด (เกลือแกง)เปนของแข็งและน้ําเปน
ของเหลวเมื่อละลายรวมกัน น้า มีสถานะเดียวกับสารละลาย น้ําจึงเปนตัวทําละลาย เกลือแกง
ํ
เปนตัวถูกละลาย
2. ใชปริมาณขององคประกอบเปนเกณฑ ถาองคประกอบของสารละลายมีสถานะเดียวกับ
สารละลายทั้งหมด เชน น้ําสมสายชู สารละลายในอากาศ สารละลายแอลกอฮอล เปนตน โดยให
ถอวาสารใดทมปรมาณมากกวาสารนนเปนตวทาละลาย เชน อากาศมี กาซไนโตรเจน กาซ
ถือวาสารใดที่มีปริมาณมากกวาสารนั้นเปนตัวทําละลาย เชน อากาศม กาซไนโตรเจน กาซ
ออกซิเจน กาซคารบอนไดออกไซด กาซซัลเฟอรไดออกไซด และกาซอื่น ๆ เปนองคประกอบ
ซึ่งมี กาซไนโตรเจนมีปริมาณมากที่สุด ดังนั้นกาซไนโตรเจนจึงเปนตัวทําละลาย
ปจจัยที่มีผลตอการละลายของสาร
- ชนิดของสาร สารแตละชนิดมีความสามารถในการละลายตางกัน เชน เกลือแกง น้าตาล ํ
ทราย ดางทับทิม
ดางทบทม
- ปริมาณของสาร มีความสําคัญตอการละลายของสารมาก ซึงปริมาณของสารจะเกี่ยวของกับ
่
อัตราสวนระหวางตัวทําละลายและตัวถูกละลาย ถาใชปริมาณตัวทําละลายนอยก็จะละลายตังถูก
ละลาย ไดนอย
- อุณหภูมิ การละลายของสารจะเพิ่มขึ้นเมื่ออุณหภูมิสูงขึ้น ยกเวนกาซจะละลายลดลง
- ความดันอากาศ ถาสารละลายมีกาซเปนตัวถูกละลาย และมีน้ําเปนตัวทําละลายเมื่อเพิ่มความ
ู
ดันใหสงขึ้นกาซจะละลายไดดขึ้น
ู ี

3. ใบกิจกรรมวิชาวิทยาศาสตร
หนวยการเรียนรูที่ 2 แผนการสอนที่ 2 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
เรื่อง สารเนื้อเดียวและสารเนื้อผสม
กิจกรรม สมบัติบางประการของคอลลอยด
จุดประสงคการทดลอง
1. ั
1 นกเรีียนสามารถอธบายสมบตบางประการคอลลอยดได
ิ ั ิ ป ไ
วิธีการทดลอง
1. ใสสารละลายคอปเปอร(II) ซัลเฟต และน้ํานม ปริมาตร 50 ลูกบาศกก
เซนติเมตร ลงในบีกเกอรอยางละใบ
2 ฉายแสงจากกลองกําเนิดแสงผานไปยังบีกเกอรในขอ 1 ดังรูป
2. ิ  ไป ี  
3. สังเกตแสงที่ผานของเหลว โดยมองจากดานบน
4. เปลี่ยนสารที่ทําการทดลองเปนน้ําแปงและสารละลายโซเดียมคลอไรด
หมอแปลงไฟฟาโวลต่ํา
กลองกําเนิดแสง
สารที่ใชในการทดลอง
ตารางบันทึกผลการทดลอง
สาร ลักษณะของแสงที่สังเกตเห็น
1.สารละลายคอปเปอร
(II)ซัลเฟต
2.น้้ํานม
3.น้ําแปง
4.สารละลายโซเดียมคลอไรด

4. ใบงานที…...วิชาวิทยาศาสตร
่
หนวยการเรียนรูที่ 2 แผนการสอนที่ 2 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
เรอง สารเนอเดยวและสารเนอผสม
เรื่อง สารเนื้อเดียวและสารเนื้อผสม
ผลการเรียนรูที่คาดหวัง
1. อธิบายความแตกตางระหวางสมบัติ ลักษณะของเนื้อสารของสารเนื้อเดียว สารเนื้อ
ผสม ขนาดอนุภาคของสารแขวนลอย คอลลอย สารละลาย
คาสง จงเตมคาหรอขอความในชองวางตอไปนใหถูกตอง
คําสัง จงเติมคําหรือขอความในชองวางตอไปนี้ใหถกตอง
่
1. สารเนื้อเดียวที่สังเกตเห็นมีสารหลายชนิดปนกันอยูไดหรือไม.……………………………..

2. ถาผสมน้ําเกลือกับน้ําสมสายชูเขาดวยกัน จะเรียกวาเปนสารเนื้อเดียวหรือสารเนื้อผสม….
……………………………………………………………………………………………….
3. ใหนกเรยนยกตวอยางสารละลายทเปนของแขงละลายในของเหลวมอะไรบาง……………
3 ใหนักเรียนยกตัวอยางสารละลายที่เปนของแข็งละลายในของเหลวมีอะไรบาง
……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
4. จงแยกองคประกอบของสารละลายตอไปนีวาสารใดเปนตัวทําละลาย สารใดเปนตัวถูก
้
ละลาย4.1 น้ําเชื่อม ตัวทําละลาย……………………..ตัวถูก
ละลาย………………………………….. 4 2 อากาศ ตัวทําละลาย……………………..ตัวถูก
4.2 ั ํ ั
ละลาย………………………………….. 4.3 นาก ตัวทําละลาย……………………..ตัวถูก
ละลาย………………………………….. 4.4 แอลกอฮอลลางแผล ตัวทํา
ละลาย……………………..ตัวถูกละลาย………………………. 4.5 น้ําโซดา ตัวทํา
ละลาย……..……………………..ตัวถูกละลาย…...………………………...
5 จงบอกขอ แตกตางระหวาง สารแขวนลอยกับสารคอยลอยด…………………………………
5. 
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………...
6. จงบอกหลักการในการพิจารณาวาสารใดเปนตัวทําละลาย สารใดเปนตัวถูกละลาย………….
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………...
ชื่อ………………………..นามสกุล………………………………เลขที่ …………..