คู่มือ กระเป๋า

1. คู่มือ การผลิตกระเป๋าผ้าผสมหนัง
โดย
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ รสดา เวษฎาพันธุ์
รองศาสตราจารย์ ดร. สุมาลี สันติพลวุฒิ
ภาควิชาเศรษฐศาสตร์ คณะเศรษฐศาสตร์
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
มิถุนายน 2556

2. ii
หน่วยงานที่รับผิดชอบและคณะผู้ดาเนินการ
หน่วยงานที่รับผิดชอบ ภาควิชาเศรษฐศาสตร์
คณะเศรษฐศาสตร์
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
50 ถนนพหลโยธิน แขวงลาดยาว
เขตจตุจักร กรุงเทพฯ 00900
โทรศัพท์ 0-2560-3474
โทรสาร 0-2560-3474
วิทยากร คุณกิตติพงษ์ ปงผาบ วิสาหกิจชุมชนกลุ่มอาชีพเครื่องหนังธัญสุดา จังหวัดนนทบุรี
คุณวิรัตน์ คาอ่อน วิสาหกิจชุมชนกลุ่มอาชีพเครื่องหนังธัญสุดา จังหวัดนนทบุรี
คุณรณชัย มะโนใจ วิสาหกิจชุมชนกลุ่มอาชีพเครื่องหนังธัญสุดา จังหวัดนนทบุรี
ผู้ดาเนินการ
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ รสดา เวษฎาพันธุ์ ภาควิชาเศรษฐศาสตร์
คณะเศรษฐศาสตร์
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
รองศาสตราจารย์ ดร . สุมาลี สันติพลวุฒิ ภาควิชาเศรษฐศาสตร์
คณะเศรษฐศาสตร์
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

3. iii
คานา
ตามที่ภาควิชาเศรษฐศาสตร์ คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้ให้ทุน สนับสนุนการดาเนินงานวิจัยเรื่อง โครงการพัฒนาแรงงานสาหรับอุตสาหกรรมเครื่องหนัง: กรณีศึกษา วิสาหกิจชุมชนกลุ่มอาชีพเครื่องหนังธัญสุดา จังหวัดนนทบุรี โดยใช้เงินรายได้ต่าง ๆ ในปีงบประมาณ 2556 ของภาควิชาเศรษฐศาสตร์นั้น ในการนี้คณะผู้วิจัยโครงการวิจัยดังกล่าวตระหนักและเห็น ความสาคัญของการบริหารจัดการองค์ความรู้ และการถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านเชิงปฏิบัติการจาก วิทยากรที่มีประสบการณ์มาสู่คณาจารย์ในภาควิชารวมถึงนิสิตและนักวิจัยผู้ช่วย ดังนั้นภาควิชา เศรษฐศาสตร์ คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จึงได้จัดการอบรมเรื่อง “โครงการ ฝึกอบรมหลักสูตรเชิงปฏิบัติการ เรื่อง การผลิตกระเป๋าผ้าผสมหนัง” โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นการ ถ่ายทอดองค์ความรู้การผลิตกระเป๋าผ้าผสมหนัง ให้กับคณาจารย์ นิสิต และนักวิจัยผู้ช่วย ประชาชน ที่สนใจ และเป็นการพัฒนาแรงงานของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มอาชีพเครื่องหนังธัญสุดาจังหวัดนนทบุรี เพื่อให้มีองค์ความรู้นาไปประกอบอาชีพต่อไป
คณะผู้ดาเนินการจัดอบรมดังกล่าวประกอบด้วย ผศ. รสดา เวษฎาพันธุ์ และ รศ ดร. สุมาลี สันติผลวุฒิ
ได้ดาเนินการจัดทาคู่มือการอบรมการวิเคราะห์เชิงปฏิบัติการ เรื่อง “โครงการฝึกอบรมหลักสูตรเชิง ปฏิบัติการ เรื่อง การผลิตกระเป๋าผ้าผสมหนัง” ซึ่งได้จัดอบรมเมื่อวันจันทร์ที่ 29 เมษายน 2556 ถึง วันอังคารที่ 30 เมษายน 2556 เวลา 09.00 -06. 30น. ณ วิสาหกิจชุมชนกลุ่มอาชีพเครื่องหนังธัญ สุดา จังหวัดนนทบุรี เสร็จเรียบร้อยแล้ว และหวังว่าคู่มืออบรมเล่มนี้จะเอื้ออานวยประโยชน์เชิง วิชาการและเชิงวิชาชีพต่อคณาจารย์ นิสิต นักวิจัยผู้ช่วย และผู้สนใจต่อไป
มิถุนายน 2556

4. iv
สารบัญ
หน้า
หน่วยงานที่รับผิดชอบและคณะผู้ดาเนินการ
i
คานา
ii
สารบัญ
iii
คู่มือ การผลิตกระเป๋าผ้าผสมหนัง
1

5. 1
เอกสารประกอบการฝึกอบรม
การผลิตกระเป๋าผ้าผสมหนัง
วันที่ 29-03 เมษายน 2556
โดย คุณกิตติพงษ์ ปงผาบ
คุณวิรัตน์ คาอ่อน
คุณรณชัย มะโนใจ
วัสดุ - อุปกรณ์
ผ้าแคนวาส ผ้ากระสอบ/ผ้า )เย็บกุ้นและทาสาย( หนัง/ หนังวัว เศษหนังตกแต่ง/
อุปกรณ์ตกแต่งตามต้องการ กระดาษทาแบบ ดินสอ ปากกาเขียนหนัง/
กาวสองหน้า กรรไกร คัตเตอร์

6. 2
วัสดุ - อุปกรณ์ ( ต่อ )
ไม้บรรทัด ตีนตุ๊กแกติดปากกระเป๋า ที่ตอกหนังแบบมือ
สีทาขอบหนัง ที่ตอกและที่รองตอกหมุด ค้อน
เขียงไม้และพลาสติก จักรเย็บผ้า
เข็มเบอร์(120 สาหรับเย็บหนัง
และเข็มเบอร์ 90 สาหรับเย็บผ้า)
ด้าย
ไฟแช๊ก

7. 3
ขั้นตอนการปฏิบัติงาน
1. การออกแบบ 0.0 สาธิตการประกอบรูปกระเป๋าจากแพทเทิร์นกระดาษ 0.2 อธิบายถึงโครงสร้างกระเป๋าว่าประกอบด้วยชิ้นส่วนใดและมีรูปแบบการตกแต่ง อย่างไรบ้าง อีกทั้งมีวัสดุหลัก วัสดุประกอบ และอุปกรณ์ทากระเป๋า เข้าใจวิธีการประกอบกันจริงๆ 0.3 ผู้เข้าอบรมใช้ความคิดสร้างสรรค์ในการออกแบบซึ่งมีกระบวนการหลายอย่างที่ต้อง นามาใช้ เช่น การพิจารณาแนวโน้มตลาด เพื่อกาหนดทิศทางของงานออกแบบ การสเก็ตช์ ลงสี เลือก วัสดุ และกาหนดขนาดจริงของงานออกแบบได้
ตัวอย่างการออกแบบ
2. การเลือกวัสดุ
2.1 ผ้า : ผ้าแคนวาส
2. 2 ผ้า / หนัง ( เยสบกุะนและทาสาย ) ใช้สาหรับเย็บกุ๊นและทาสายกระเป๋า ซึ่งมีหลายแบบ สามารถเลือกใช้ให้เหมาะสมกับรูปแบบของกระเป๋า

8. 4
2. 0 หนังวัว / หรือเศษหนัง สาหรับทาลายตกแต่ง
2. อุปกรณ์ตกแต่งตามต้องการ 4 เช่น สายหนัง ลูกกระเป๋า พวงกุญแจ เป็นต้น 2.5 ด้าย / เขสม ด้าย : ใช้เย็บตะเข็บต่าง ๆ ทั้งเย็บด้วยจักรเย็บผ้าและเย็บด้วยมือเช่น เนา สอย ด้น ถอยหลัง คัทเวิร์ค นิยมใช้ด้ายสีเดียวกับสีของผ้า เขสม : เข็มจักร มีตั้งแต่เบอร์ 9-18 แต่นิยมใช้เบอร์ 11 ส่วนเบอร์ 13-18 ใช้สาหรับ เย็บผ้าหนามากๆ : เข็มเนา ใช้สาหรับเนาและสอย นิยมใช้เข็มเบอร์ 9-13 เพราะจับได้ถนัดมือ

9. 5
0. การสร้างแพทเทิร์น
กาหนดขนาดกระเป๋าที่ต้องการแล้วตีเส้นลงบนกระดาษโดยวาดเพื่อทาส่วนประกอบดังนี้
3.1 ตัวกระเป๋าขนาด 34 x 40 ซม. 2 แผ่น
3.2 ผนังข้างขนาด 12 x 108 ซม. 1แผ่น
3.3 สายกระเป๋าขนาด 4 x 40 ซม. 2 แผ่น
4. การวาดลายและการตัดตามแพทเทิร์น
4. 1 วาดแบบที่ต้องการบนผ้า เลือกวาดตามลายผ้าโดยใช้ปากกาคาร์บอนวาดตาม จุดที่ต้องการจะตัด

10. 6
4. 2 ตัดผ้าตามแบบที่เราวาดดว้
5. การตกแต่ง
5. 0 นาเศษหนังมาตัดเป็นรูปต่างๆ ตามที่ออกแบบไว้
5.2 เย็บเศษหนังหรือใช้หมุดตอกเข้ากับผ้าที่ทากระเป๋าตามที่ออกแบบไว้ โดยในกรณีที่ ใช้วิธีเย็บควรใช้กระดาษกาวสองหน้าติดวัสดุตกแต่งยึดไว้กับผ้าก่อนเย็บจริง เพื่อวางตาแหน่งที่ แน่นอนไว้ก่อน แต่สาหรับในกรณีใช้การตกแต่งโดยหมุด ให้ใช้ปากกาคาร์บอนแต้มจุดที่ต้องการจะ ตอกไว้ จากนั้นใช้ตุ๊ดตู่เบอร์ ตอกลงบนผ้า แล้วใช้หมุดตัวผู้เสียบจากด้านล่างของผ้าเพื่อยึดวัสดุ 00

11. 7
ตกแต่งไว้กับผ้าแล้วใช้หมุดตัวเมียประกบติดด้านบน สุดท้ายนาแผ่นรองตอกรองด้านล่าง แล้วใช้ตัว
ตอกหมุดตอกให้แน่น
6. การเยสบเข้ารูป เย็บกุ๊น เย็บสาย เข้าตัวกระเป๋า
การเย็บตัวกระเป๋า
6.1 ติดกาวสองหน้าที่ด้านหลังริมขอบบนสุดตลอดแนวผ้าที่ตัดไว้ทาตัวกระเป๋า พับผ้าลงมา ติดกันประมาณ 1 ซม. แล้วเย็บยาวตามแนวที่ติดกาวไว้
6.2 ติดกาวสองหน้าที่ด้านหลังของผ้าอีกครั้งหนึ่งต่อจากข้อ 6.1 แล้วพับลงอีกประมาณ 2 ซม. แล้วเย็บยาวตามแนวที่ติดกาวไว้เช่นเดิม
6.3 ตัดตีนตุ๊กแก ยาว 5 ซม. แปะกาวแล้วติดตรงกลางบนด้านในของผ้าส่วนที่เป็นตัวกระเป๋า ทั้ง 2 ด้าน แล้วเย็บรอบนอกทั้งกระเป๋า
6.4 เย็บสายกระเป๋าติดกับตัวกระเป๋าทั้งด้านหน้าและด้านหลัง ดังรูป
6.4 ตัดเล็มด้ายทุกครั้ง
การเย็บผนังข้าง
6.4 ติดกาวสองหน้าจากด้านบนสุดของขอบผ้าที่ตัดไว้เป็นผนังข้างพับลงมาประมาณ 1 ซม. แล้วเย็บ
6.5 ติดกาวสองหน้าพับลงมาประมาณ 1 ซม.ต่อจากข้อ 6.3 แล้วเย็บอีกครั้ง
6.6 เย็บตัวกระเป๋าติดกับผนังข้าง
6.7 กุ๊นรอบกระเป๋าด้านนอกด้วยผ้ากุ๊น

12. 8
6.8 นาไฟแช็กลนตามขอบด้าย เพื่อความเรียบร้อยของชิ้นงาน
7 .รูปสาเรสจ
รูปสาเรสจ