Εισήγηση Αγωνιστικού Προσανατολισμού 15-11-2014

1. “Το αγώνισμα του
προσανατολισμού και η
εφαρμογή του στα προγράμματα
Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης”
Πετρίδου Βαρβάρα Υπεύθυνη
Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
Δ.Δ.Ε. Β΄Αθήνας
Ημερίδα ΚΠΕ Λαυρίου, σε συνεργασία με
τις Δ/νσεις Δ.Ε. Β΄& Δ΄Αθήνας,
Ανατολικής & Δυτικής Αττικής
Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2014

2. • John Amos Comenius (1592-1670)
Μάθηση μέσω των αισθήσεων
• Το παιδί να «βιώνει» το πραγματικό
αντικείμενο μελέτης πριν διαβάσει γι’ αυτό
• Επαφή του παιδιού με τον φυσικό κόσμο,
μέσω των αισθήσεων
• Προετοιμασία για τη μελέτη των φυσικών
επιστημών : γνωριμία με το νερό, τη βροχή,
τη γη, τα πετρώματα, τα φυτά & τη φωτιά
Για την Ιστορία....
http://www.kpeparanestiou.gr/diktyo/genika-gia-to-diktyo.html

3. • Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)
• η σωματική δραστηριότητα είναι πολύ
σημαντική στην εκπαίδευση ενός παιδιού
• Johann Henrick Pestalozzi (1746-1827)
• χρήση άμεσων εμπειριών και πραγματικών
αντικειμένων
• Χρήση αυλής του σχολείου για μελέτη
περιβάλλοντος και γεωγραφία.
• Η μεθοδολογία του βασίζονταν στην πεποίθηση
ότι ο μαθητής θα χρησιμοποιούσε αυτές τις
πρωταρχικές εμπειρίες σε αργότερο χρόνο για
να σχηματίσει αρχές και γενικεύσεις δικές του.
Για την Ιστορία....
http://www.kpeparanestiou.gr/diktyo/genika-gia-to-diktyo.html

4. Herbert Spencer (1820-
1903)
«Ο κυριότερος στόχος
της εκπαίδευσης δεν
είναι η γνώση, αλλά η
δράση»
John Dewey (1859-1952)
« Η πρώτη προσέγγιση σε
οποιοδήποτε μάθημα στο σχολείο,
αν πρόκειται να ενεργοποιηθεί η σκέψη
και όχι να μαθευτούν απλώς λέξεις πρέπει
να είναι όσο το δυνατόν
«αντισχολική»
Για την Ιστορία....
http://www.kpeparanestiou.gr/
diktyo/genika-gia-to-diktyo.html

5. Kurt Hahn (1886-1974)
• «Πατέρας» της σύγχρονης βιωματικής
εκπαίδευσης Kurt Hann
• Το εκπαιδευτικό του μέσο ήταν συχνά σωματικό
αλλά το επιθυμητό αποτέλεσμα ήταν σε μεγάλο βαθμό
ψυχολογικό και κοινωνικό
• Στόχος του ήταν ο κάθε μαθητής να αναπτύξει
εσωτερική δύναμη, χαρακτήρα και αποφασιστικότητα
Για την Ιστορία....
http://www.kpeparanestiou.gr/
diktyo/genika-gia-to-diktyo.html

6. «Υπαίθρια ζωή και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση»-
Εθνικό Δίκτυο ΚΠΕ Παρανεστίου
η εκτός των θυρών
(outdoor) εκπαίδευση
συνιστά το πλαίσιο, η
βιωματική εκπαίδευση
αποτελεί τη μέθοδο και
η ΠΕ προσφέρει τις
βασικές έννοιες και
δεξιότητες για τη
διαμόρφωση υπεύθυνων
πολιτών
Γεωργόπουλος Αλέκος

7. Ευρωπαϊκά ορειβατικά μονοπάτια Ε4 & Ε6 –
Εθνικό Δίκτυο ΚΠΕ Μαρώνειας
Ε4: Ισπανία – Γαλλία – Ελβετία – Αυστρία – Γερμανία –
Ουγγαρία – Βουλγαρία - Ελλάδα - Κύπρος 6.300 χλμ.
Ε6: Σουηδία – Δανία – Γερμανία – Αυστρία – Σλοβενία -
Ελλάδα 5.200 χλμ.
Τα Ευρωπαϊκά μονοπάτια είναι
ένα δίκτυο μονοπατιών μεγάλων
αποστάσεων που διασχίζουν την
Ευρώπη, τα οποία περνώντας
μέσα από πολλές διαφορετικές
ευρωπαϊκές χώρες διέρχονται
μέσα από ποικίλα οικοσυστήματα
και περιοχές ιδιαίτερου
πολιτισμικού ενδιαφέροντος.

8. Ευρωπαϊκά ορειβατικά μονοπάτια Ε4 & Ε6 –
Εθνικό Δίκτυο ΚΠΕ Μαρώνειας
• ποικίλες διερευνήσεις ως προς :
• το φυσικό περιβάλλον
• το δομημένο ανθρωπογενές περιβάλλον
• την ιστορία
• την πολιτισμική μας κληρονομιά
• τις επιπτώσεις από ανθρώπινες παρεμβάσεις
• τις καλές πρακτικής αξιοποίησής τους
στον άξονα της ορθολογικής διαχείρισής
τους και την αειφορία

9. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση – πρόγραμμα
Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
• Περιβαλλοντική εκπαίδευση :
παιδαγωγική διαδικασία παρέμβασης μεταξύ
υποκειμένου-μαθητή και αντικειμένου-
περιβάλλοντος
• Πρόγραμμα περιβαλλοντικής
εκπαίδευσης : η εφαρμογή της Π.Ε. στο
πλαίσιο της θεσμοθετημένης αγωγής σε όλες
τις βαθμίδες εκπαίδευσης
• (Ντίνα Σχίζα, φυσικός, πρ. Υπ. Π.Ε.)

10. Προγράμματα Περιβαλλοντικής
Εκπαίδευσης
Μέθοδοι -
Τεχνικές
Περιεχόμενο
Θέμα
Σκοπός
Στόχοι
Πρόγραμμα

11. Ενδεικτική Θεματολογία Προγραμμάτων
Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
• Η έννοια της Διατήρησης του Φυσικού
Περιβάλλοντος
• Η έννοια της υποβάθμισης του
περιβάλλοντος
• Τοπικό περιβάλλον

12. Ενδεικτική Θεματολογία Προγραμμάτων
Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
• Διατήρηση και προστασία αστικού και
περιαστικού πρασίνου
• Διαχείριση Φυσικών Πόρων
• Αειφόρο Σχολείο – Αυλή σχολείου
• Ελεύθεροι χώροι : Αξιοποίηση –
Διαμόρφωση – Προστασία

13. https://www.pressandjournal.co.uk/fp/news/moray/364
409/pupils-enjoy-orienteering-festival/
Αγωνιστικός Προσανατολισμός και σχολεία
Με τη βοήθεια ενός χάρτη οι
αθλητές προσπαθούν να
εντοπίσουν δέκα (συνήθως)
σημεία μέσα στο δάσος (και
την ύπαιθρο όπου
διεξάγεται ο αγώνας
γενικότερα), από τα οποία
πρέπει να περάσουν όσο το
δυνατόν γρηγορότερα πριν
φτάσουν στη γραμμή του
τερματισμού.
Οι μαθητές απολαμβάνουν το Φεστιβάλ του αγωνιστικού
προσανατολισμού

14. Πεδία διεξαγωγής αγώνων
προσανατολισμού
• Αστικό περιβάλλον
• Πάρκα
• Αλσύλλια
• Δάσος
• Ελεύθεροι χώροι
• Αυλή του σχολείου
• Παράκτια περιβάλλοντα

15. Πεδία διεξαγωγής αγώνων
προσανατολισμού
• Λιβάδια
• Βάλτοι
• Σπηλιές
• Όχθες
• Βυθός
• Εμπορικό Κέντρο

16. Πεδία μελέτης
στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση
• Δάσος
• Βουνό
• Αλσύλλιο
• Αστικό περιβάλλον
• Βιομηχανικοί χώροι
• Παράκτια περιβάλλοντα
• Σχολείο – αυλή σχολείου
• Μονοπάτια σε φαράγγια – πορεία ποταμών
• Μονοπάτια σε ρεματιές
• Υγρότοποι

17. Αγωνιστικός Προσανατολισμός -
οφέλη
• βελτίωση επιδόσεων (μαθητικών και
αθλητικών) και συμπεριφορών σε νέους
• ενδυνάμωση της λογικομαθηματικής, της
σωματικής-κιναισθητικής, της
ενδοπροσωπικής, της φυσιοκρατικής, της
χωρικής και της συναισθηματικής τους
ευφυΐας

18. Αγωνιστικός Προσανατολισμός -
οφέλη
• Χρησιμοποιείται στην προπόνηση άλλων
αγωνισμάτων, σαν μέτρο πρόληψης ή και
θεραπείας κάποιων παθήσεων, σαν
δραστηριότητα με εκπαιδευτικό ή
ψυχαγωγικό χαρακτήρα κλπ.
• Έχει αποδειχτεί η βελτίωση της
ψυχοσωματικής υγείας ώριμων αθλητών.

19. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση –
Αγωνιστικός Προσανατολισμός

20. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση –
Αγωνιστικός Προσανατολισμός
• Το αγώνισμα του προσανατολισμού δεν αποτελεί
από μόνο του Π.Ε.
• Μπορεί να εφαρμοστεί ως μια παιδαγωγική
προσέγγιση σε περιβαλλοντικά προγράμματα
• Το αγώνισμα του προσανατολισμού δίνει πολλές
αφορμές και ερεθίσματα για ανακαλύψεις
και περαιτέρω συζητήσεις και
συμπεράσματα
• Το αγώνισμα του προσανατολισμού μπορεί να
προσφέρει βιώματα στους μαθητές,
αναθεωρεί αξίες και πράγματα δεδομένα
• Μέσα από την αμεσότητα με τη φύση προκύπτει
συναισθηματική εμπλοκή σε περιβαλλοντικά
ζητήματα – θεωρία 3H (Heart, Hand, Head)

21. Συναισθηματική εμπλοκή του μαθητή
- ενδιαφέρον για το αντικείμενο
Εμπλοκή μαθητή πρακτικά – πραγματικό
πρόβλημα για επίλυση – εξάγει μόνος
συμπεράσματα
Παροχή θεωρητικής γνώσης –
συστηματοποίηση των γνώσεων
που έχει ήδη αποκτήσει
Θεωρία 3H (Heart, Hand, Head)
Rajiv Jayaraman

22. Τι μπορεί να προσφέρει το Orienteering
στο μαθητή
• Ευχαρίστηση από την επαφή με τη
φύση
• Ανάπτυξη πνεύματος συνεργασίας &
υπευθυνότητας (ομάδες)

23. Τι μπορεί να προσφέρει το Orienteering
στο μαθητή
• ενίσχυση αυτοεκτίμησης (μπορεί να
διαλέξει ο μαθητής μία διαδρομή που
να ταιριάζει στις ικανότητες και στην
εμπειρία του – άρα μπορεί να πετύχει )

24. Τι μπορεί να προσφέρει το Orienteering
στο μαθητή
• να συνειδητοποιήσει ότι όλοι αποτελούμε
μέρος ενός συνόλου και ότι ο καθένας μας
μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση του
προβλήματος

25. Τι μπορεί να προσφέρει το Orienteering
στο μαθητή
• Αυτογνωσία (να γνωρίζει τα σωματικά και
ψυχικά του αποθέματα)
• τεχνική (να αποκωδικοποιήσει τις
λεπτομέρειες του χάρτη και του
εδάφους)
• σωματική και πνευματική εξάσκηση
• Ψυχική ανάταση
• Υπομονή-ταχύτητα-συνεργασία

26. Τι μπορεί να προσφέρει το Orienteering
στο μαθητή
• Άσκηση στην παρατήρηση
• Όξυνση των αισθήσεων
(όσφρηση, ακοή)
• Απόκτηση δεξιότητας ανάγνωσης
χάρτη
• Απόκτηση δεξιότητας προσανατολισμού
στο χώρο – χρήση οργάνων

27. Επίτευξη στόχων προγραμμάτων Περιβαλλοντικής
Εκπαίδευσης μέσω της εφαρμογής της τεχνικής του
Αγωνιστικού Προσανατολισμού
Αγωνιστικός
Προσανατολισμός
• Εξωτερικό περιβάλλον
• Επιλογή της κατάλληλης
διαδρομής
• Ανάγνωση χάρτη
• Προσεκτική παρατήρηση
του χώρου
Περιβαλλοντική
Εκπαίδευση
• Δεξιότητα ανάγνωσης
χάρτη, προσανατολισμού
στο χώρο
• Ενσυναίσθηση

28. Επίτευξη μάθησης & αλλαγής
συμπεριφοράς
• Λόγω της ευχαρίστησης που αντλούν
οι μαθητές από όλη τη διαδικασία
• Επαφή με τη φύση
• Επαφή – συνεργασία με άλλους
συμμαθητές τους
• Ελευθερία
• Διαφορετικός τρόπος προσέγγισης
της διαδικασίας της μάθησης

29. Ο χρόνος, αποτελεί κριτήριο προς
επίτευξη στην Περιβαλλοντική Ε.;
• Ο αγωνιστικός προσανατολισμός δεν
θα χρησιμοποιηθεί ως «αγώνισμα»
στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση
• Δεν είναι σημαντικός ο χρόνος

30. Κριτήρια επιλογής σημείων
τοποθέτησης σημαιών
• Κάλυψη όλων των υποθεμάτων μελέτης
• Έμφαση στην ανακαλυπτική μάθηση
• Προσέγγιση θέματος μέσα από
διαφορετικές οπτικές γωνίες
• Οι πληροφορίες που παρέχονται να
αποτελούν αφόρμηση για περαιτέρω
διερεύνηση
• Ευκαιρίες για προβληματισμό &
ανάλυση
• Έντονα ερεθίσματα

31. Δικτυογραφία - Βιβλιογραφία
• http://www.kpeparanestiou.gr/diktyo/genik
a-gia-to-diktyo.html
• http://www.kpemaronias.gr
• http://yourstory.com/2012/03/the-3h-
principle-using-the-head-heart-and-the-
hand-to-createbreakthrough-experiences
• Γεωργόπουλος Αλέκος (Καθηγητής στο
Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και
Εκπαίδευσης του ΑΠΘ), Περιβαλλοντική
εκπαίδευση, Gutenberg - Γιώργος & Κώστας
Δαρδανός, 2014

32. Δικτυογραφία - Βιβλιογραφία
• www.us.orienteering.org
• www.orienteering-greece.org
• www.britishorienteering.org.uk
• http://www.youtube.com/watch?v=OZOI9k
KuA4I (orienteering for beginners)
• http://orienteering.org/wp-
content/uploads/2010/12/International-
Specification-for-Orienteering-Maps-
2000.pdf (international specification for
orienteering maps)

33. http://blogs.sch.gr/grperekvath/

34. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ