1. PENDAHULUAN
Kebanyakan murid mengenali huruf-huruf abjad. Pada hari ini, murid hidup dalam
sekitar yang penuh dengan huruf dan lambing. Penggunaan sistem ejaaan BM
alphabetik dan fonemik. Penggunaan suku kata Bahasa Melayu mudah dan jelas serta
Kebanyakan murid mempunyai kosa kata yang sama dan asas
PENDEKATAN KOMUNIKATIF
Dalam pengajaran bahasa, terdapat pelbagai pendekatan seperti pendekatan
komunikatif, pendekatan situasi, pendekatan psiko-linguistik, pendekatan terjemahan
dan pendekatan nahu. Pendekatan-pendekatan ini timbul berasaskan teori-teori
pembelajaran yang berbentuk mentalis atau behavouris. Contohnya jika kita mengikut
teori mentalis atau kognitif maka pendekatan yang digunakan adalah seperti
pendekatan terjemahan dan pendekatan nahu. Bagi teori behavouris, maka pendekatan
pengajaran yang digunakan adalah pendekatan komunikasi dan situasi.
Pendekatan Komunikatif dibentuk berdasarkan teori fungsi bahasa yang diutarakan
oleh M.A.K Halliday (1970). Berdasarkan eksperimennya dengan kanak-kanak, Halliday
telah membuktikan bahawa bahasa memainkan beberapa peranan penting dalam
kehidupan manusia. Menurut Halliday, peranan bahasa itu ialah seperti yang berikut:
• Bahasa digunakan sebagai alat untuk mendapatkan sesuatu.
• Bahasa digunakan untuk mengawal tingkah laku orang lain.
• Bahasa digunakan untuk berinteraksi dan berhubung dengan orang lain.
• Bahasa digunakan untuk menyampaikan maksud.
• Bahasa digunakan untuk meluahkan perasaan.
• Bahasa digunakan untuk menyampaikan maklumat.
• Bahasa digunakan untuk mencipta sesuatu secara kreatif dan imaginatif.

2. Sungguhpun Halliday yang mengutarakan teori ini, dia sendiri tidak membina
pendekatan pengajaran bahasa. Ahli-ahli lain yang merupakan ahli pedagogi bahasa
seperti Keith Morror, H.G. Widdowson, Keith Johson, D. Hymes, Christopher Brumfit
dan lain-lain telah cuba membina satu pendekatan pengajaran bahasa berdasarkan
teori Halliday.
Ciri-ciri penting dalam pendekatan komunikatif yang pertama ialah aspek makna sangat
diutamakan. Kedua, sekiranya dialog digunakan dalam pengajaran, fungsi atau peranan
komunikatif dialog itu hendaklah diutamakan dan bukan dilakukan untuk dihafaz.
Ketiga, konteks dan situasi penggunaan bahasa amat dipentingkan. Keempat,
pembelajaran bahasa merupakan pembelajaran untuk berhubung dan kemahiran
bahasa dianggap sebagai kemahiran sosial. Kelima, bahan-bahan pembelajaran yang
dipilih hendaklah bersesuaian dengan situasia atau simulasi dalam aktiviti pengajaran.
Keenam, stimulus atau aktiviti pembelajaran hendaklah menggalakkan atau
memberangsangkan murid-murid bercakap dan berkomunikasi, ataupun menggunakan
bahasa dalam pelbagai keperluan berkomunikasi. Ketujuh, keupayaan berkomunikasi
dengan menggunakan bahasa secara betul dan berkesan ialah matlamat pendekatan
komunikatif.
Menurut ahli-ahli yang telah menyokong pendekatan ini, terdapat beberapa perkara
penting yang perlu dipraktikkan sekiranya kaedah pengajaran hendak dibina
berdasarkan pendekatan komunikatif. Prinsip-prinsip tersebut meliputi tujuh perkara.
Pertama, semua latihan dan aktiviti bahasa hendaklah bersesuaian dengan umur,
pengalaman, latar belakang, minat dan keperluan pelajar.
Kedua, semua latihan dan aktiviti bahasa hendaklah bercorak realistik dan pragmatik
dan menggambarkan keperluan sebenar penggunaan bahasa untuk berkomunikasi
dalam dunia yang sebenarnya, iaitu sama ada dalam alam persekolahan, pekerjaan
atau pergaulan.

3. Ketiga, kemahiran berkomunikasi yang dimaksudkan ialah penggunaan bahasa sebagai
alat untuk berkomunikasi, sama ada secara lisan atau tulisan.
Keempat, semasa mengajar pula pelajar perlu dilibatkan secara aktif iaitu wujudnya
komunikasi dua hala. Dengan kata lain, ada pihak yang memainkan peranan berbahasa
yang bersifat produktif dan ada pihak yang memainkan peranan berbahasa yang
bersifat reseptif.
Kelima, guru haruslah kreatif dan hendaklah sentiasa mencuba menghidupkan situasi
pembelajaran di bilik darjah agar dapat menarik minat dan menyeronokkan murid-
murid.
Keenam, aspek tatabahasa sangat penting dan tidak boleh diabaikan. Kseilapan perlu
dibetulkan serta-merta apabila berlaku dan tidak boleh dibiarkan berterusan.
Ketujuh, dalam sesuatu aktiviti bahasa yang diadakan di dalam bilik darjah, guru
seharusnya bertindak sebagai pengawas, penasihat atau pemerhati sahaja di mana
penglibatan guru amat minimum iaitu masa yang diambil olehnya untuk menerangkan
sesuatu aktiviti yang dijalankan itu haruslah seringkas mungkin.
Kesimpulannya dengan menggunakan pendekatan ini, dapat dikatakan bahawa pelajar
menulis adalah untuk dibaca oleh orang lain atau masyarakat.Justeru,guru perlu
memastikan dan menggalakkan pelajar menulis, sama seperti menyatakan kepada
pelajar bahawa penulisan yang dihasilkan adalah untuk dinikmati oleh pembaca
termasuk penulisan pelajar lain di dalam bilik darjah.

4. KAEDAH FONIK
Kaedah ini adalah untuk mengajar murid-murid melihat hubungan di antara simbol
(huruf) dan ‘bunyi’(grapheme phoneme relationship) supaya mereka dapat membaca
(membunyikan) perkataan-perkataan baru yang mereka hadapi.
€
Murid-murid tidak diajar nama-nama huruf, tetapi diajar bunyi-bunyi· huruf. Oleh itu,
lambang huruf terus dikaitkan dengan bunyinya
Misalnya ‘a’· dibunyikan ‘aa’·, ‘t’· ² tah·, ‘s’· ‘ss’·. ‘u’· ² ‘uu’«·, ‘z’· ² ‘zz’« dan
sebagainya.
€
Setelah mereka tahu hubungan tiap-tiap huruf dengan bunyinya, suku kata pula
dibina. Misalnya, ‘ba’·, ‘da’·, ‘tu’·, ‘ka’·, ‘lu’·, ‘mi’ dan sebagainya.
€
Kemudian baru digabungkan suku-suku kata ini menjadi perkataan-perkataan ²
‘dada’·, ‘batu’, ‘kata’, ‘lalu’, dan sebagainya.
€
Sistem ejaan bahasa Melayu kita adalah fonemik, (iaitu ada hubungan yang
agak teratur di antara ‘huruf’ dan ‘bunyinya’
Dan juga suku kata perkataan Melayu agak jelas, maka kaedah fonik ini sesuai
sekali digunakan untuk mengajar permulaan membaca perkataan- perkataan Melayu.
€
Sekurang-kurangnya kaedah ini adalah lebih munasabah dan mungkin lebih berkesan
dibandingkan dengan Kaedah Abjad dan Kaedah Pandang dan Sebut

5. Cara penyampaian
Murid menghafaz bunyi huruf (bukan nama huruf) sebagai contoh murid melihat
lambang dan menghafaz bunyinya, Huruf a dibunyikan aa dan z dibunyikan zi.
Kemudian, murid diajar suku kata setelah tahu hubungan huruf dengan bunyinya :
ba tanpa membunyikan be dan aa
Penggabungan suku kata bagi membentuk perkataan
bu + ta = buta
bu + ka = buka
Pembacaan ayat-ayat mudah :
Ibu beli buku.
Ibu buka buku.
Ibu baca buku.
Oleh sebab bahasa itu daripada bunyi-bunyi, huruf hanyalah simbol belaka. Menurut
Palmer, huruf secara tersendiri bukanlah bahasa. Huruf hanyalah simbol yang
dibunyikan bagi menuturkan dan menuliskan bahasa. Dengan bunyi yang ditetapkan,
huruf akan menjadi satu unsur bahasa.
Oleh itu, proses pengajaran bacaan asas hendaklah ditumpukan kepada bunyi-bunyi
yang diwakili huruf-huruf abjad kerana bunyibunyi tersebut membawa makna, bukan
hurufnya. Mohd Hilmi Haji Ismail menyatakan bahawa sistem ejaan BM ialah fonemik
dan oleh sebab suku katanya jelas, maka kaedah suku kata sesuai sekali digunakan
untuk mengajar peringkat prabacaan.

6. KAEDAH PANDANG SEBUT
Cara penyampaian
Murid terus diperkenalkan kepada perkataan. Selalunya perkataan tersebut ditulis pada
kad imbasan bergambar. Kemudian, murid-murid diperkenalkan kepada ayat-ayat
mudah setelah beberapa perkataan dikuasainya:
Saya ada buku.
Buku saya baru.
Saya suka baca buku.
Oleh sebab, murid-murid telah menguasai sejumlah kosa kata, maka pengajaran
prabacaan hendaklah bermula dengan pengalaman tersebut. Pengajaran tidak akan
seronok sekiranya tidak menghubungkan dengan pengalaman murid.
Proses mengecam huruf dan menghafaz bunyi akan berkesan sekiranya murid-murid
telah menguasai sejumlah perkataan. Menurut Goodman, pengalaman pembacaan
murid akan lebih bermakna jika yang dibacanya merupakan sesuatu yang telah dikenali
atau diketahui mereka

7. KAEDAH KOMUNIKATIF
Kaedah ini berasaskan teori interaksi. Penganjur kaedah ini berpegang kepada
beberapa prinsip penajaran bahasa pertama, pengajaran bahasa mestilah
berpandukan proses perolehan bahasa kanak-kanak. Oleh sebab proses pemerolehan
bahasa kanak –kanak melibatkan proses kognitif dan proses interaksi bahasa, maka
pengajaran bahasa mestilah merangkumi kecekapan bahasa (tatabahasa) serta
kecekapan komunikatif (ketepatan penggunaan bahasa mengikut konteks penggunaan)
Struktur bahasa dapat dikuasai oleh pelajar-pelajar dengan cara yang lebih berkesan
sekiranya mereka memberi perhatian terhadap makna. Andaian ini juga berasaskan
proses pemerolehan bahasa kanak-kanak, kanak-kanak menguasai makna terlebih
dahulu dan kemudian baharulah mereka dapat menggambarkan makna tersebut dalam
struktur ayat yang tertentu. Oleh itu pengajaran bahasa pelajar mestilah menglibatkan
aktiviti penyelesaian masalah, perbincangan, dialog, sumbang saran, wawancara dan
lain-lain supaya mereka dapat berlatih menggunakan struktur bahasa yang diajar.
Pengajaran bahasa melalui kaedah ini mementingkan huraian unsure-unsur bahasa
dalam teks dan wacana. Pengajaran bahasa tidak boleh tertumpu semata-mata kepada
aktiviti latih amal atau latih tubi unsure-unsur bahasa tetapi pengajaran perlu
memasukkkan aktiviti-aktiviti penggunaan unsure-unsur tatabahasa yang dilatih tubi.
Kesilapan bahasa selalunya bukanlah kesalahan bahasa, dalam proses pemerolehan
bahasa kanak-kanak, kesilapan merupakan satu ciri yang lumrah. Keadaan ini berlaku
dalam proses pengajaran dan pembelajaran yang memberi peluang kepada pelajar-
pelajar untuk cuba menggunakan bahasa dalam situasi-situasi tertentu. Tegasnya
kaedah ini bukan sahaja bertujuan untuk membolehkan pelajar menguasai kecekapan
bahasa, tetapi kaedah ini juga bertujuan untuk membolehkan pelajar menguasai
kecekapan menggunakan unsure-unsur yang dipelajari dalam berbagai konteks.
Aktiviti komunikasi merupakan teras kaedah ini, dalam aktiviti ini, pelajar diberi peluang
untuk melibatkan diri secara aktif dalam melaksanakan tugas yang dirancangkan oleh

8. guru. Tiap-tiap tugas yang dirancangkan ini memerlukan pelajar-pelajar memilih dan
menggunakan unsur-unsur bahasa yang telah dilatih dalam praaktiviti untuk
berinteraksi dalam konteks social yang diberi.
Beberapa teknik pengajaran perlu digunakan untuk memastikan yang pelajar-pelajar
dapat menguasai struktur tersebut dan konteks pewujudannya.Teknik-teknik soal jawab
dan latih tubi digunakan bagi melatih pelajar-pelajar menguasai unsure-unsur bahasa
dalam praakktiviti.
Kaedah ini didapati mempunyai beberapa kejayaan dan kelemahan bagi Bahasa
Melayu di sekolah menengah. Antara kejayaannya ialah bahasa ( tatabahasa) tidak
dipelajari secara abstrak tetapi sebagai alat berkomunikasi.Guru dapat
menggabungjalinkan pelbagai kemahiran bahasa dalam satu aktiviti pengajaran.
Pengajaran bahasa lebih berpusatkan murid daripada guru. Murid yang diajar mellalui
kaedah ini berminat untuk belajar.Walau bagaimanapun, guru yang menggunakan
kaedah ini berpendapat bahawa kaedah ini tidak bergantung semata-mata kepada buku
teks sebagai bahan pengajaran.