Absolutismoaren ezaugarri batzuk...

1. https://www.youtube.com/watc
h?v=wxRVsHF5co4
Justicia
http://youtu.be/DuccIPcBBUU
SOBREVIVIENDO

2. Biztanleria, nekazaritza eta
jauntxoen erregimena

3. 1.Biztanleria, nekazaritza eta jauntxoen
erregimena
Zer gertatu zen XVIII. Mendean biztanleriarekin??
• Transizio demografikoa.
– XVI mendea: hazkunde
motela. (jaiotza altua, heriotza
ere bai)
– XVII mendea: geldialdia
• Krisia, guerrak, gosetea.
– XVIII mendea: jaiotza tasa
altua eta heriotza tasa
behera. Kontsumo gora.

4. Zergatik??
• Gerra gutxiago
• Uzta txar gutxiago
• Elikadura dieta hobetu…

5. Nekazaritzan Zelan definitzen da da
oinarritutako industriaurreko ekonomia??
• Lehen sektorea
nagusi
• Industriaren oinarria:
eskuzko lana.
• Ekoizpena mugatuta.
– Familiaren diru
sarrera eskaxak.
• Zer % bizitzen zen
landan??%80
landako jendea.
– Teknologia gutxi
– Fenomeno naturalen
mende.

6. Hobekuntzak: NON?
• Herberehetan
• Frantzian (ip.)
• Ingalaterran (Ip)
ZERTAN?
• Labore txandaketa
• Haziak
• Tresneria

7. Ustiatze sistema
• Eremu irekiak.
– Hesirik gabe.
Handiak, jabe
bakarrekoak eta
kolektiboak.
Zerealak
• Itxiturak
– Hesiekin. Jabe
bakarra.

8. Jauntxoen erregimenak. Zer nolako
errregimen zeuden??
• Lurralde Jaurerri
– lurraren jabea
– Nekazariek errenta
ordaintzen zioten.
• Eskumeneko jaurerri
– Jauntxoa arauak eta
aginduak ezartzen zuen
– Nekazariek jabearen
monopolioak
erabiltzeagatik, zergak.
– Jauntxoa epaile .
(Erregeraen poterea
baino gehiago).

9. Nekazarien zergak
• Nortzuk? Nekazariak.
• Nori? Erregeari, Jauntxoari,
Elizari.
• Nolakoak?
• Erregeari errenten gaineko
zerga zuzenak.
• Produktu batzuren gaineko
zeharkako zergak.
• Batzutan dohan lan egin.
• Lurra uztiatzeko zergak.
• Kleroari hamarren
eklesiastikoa (%10)

10. Zergatik ordaintzen zituzten zergak??
Zergen arrazoia
• Gerrak,
• Burokrazia
• Administrazioa
• Baketsua zen
sistema??
• ONDORIOZ…
nekazarien protestak
eta errepresio
bortitza.
Imagen actual
-represión contra
campesinos en
Paraguay-.

11. Eskulangintza industria: GREMIOEN
SISTEMAren ezaugarriak??
• GREMIOAK
• Gremioen
kontrola
• Aurrerapen gutxi,
berrikuntza
teknologiko gutxi
(XVIII. Mendera
arte).
• Lantegi txikiak.
• Produkzio osoa.
• Kontrol handia
absolutismoan.

12. Zein Ekoizpen modu berri sortu ziren
XVI eta XVIII. Mendeetan??
• XVII:Etxean lan
egiteko sistema (
domestic system).
Lib.
• XVIII. Estatuak
babestutako lantegi
handiak. (Espainian
errege
manufakturak).
– Luxuzko produktuak.

13. Merkataritza: nazioartekoa
• Nazioartekoa: asko
garatu Aro Modernoan.
Arrazoiak:
– Hedapen koloniala.
– Eskaeraren gorakada.
• Estatuek(monarkiek)
babestuta, pribilegio
handiekin.
• XVI: Espainia eta
Portugaleko Indietako
Konpainiak.
• XVII: Ing, Prob B, Fr.
(herrialdeko produktuak---
metal preziatuak).
• XVIII: Ing.

14. http://youtu.be/hd4tvTO8MRw
Maldición de Malinche.
Kantak kontatzen digu nola jaso zituzten hegoaldekoek
(batez ere Latinoamerikan) konkistatzaileak...eta nolako
egoeratan dauden gaur egun ere...atzerritarren
menoekotasunean.

15. Zer gertatu zen mende horietan
hegoaldean??
• XV. Mendetik aurrera Espainia eta
Portugalen nagusitasuna munduan.

16. Tordesillas…
• Tratado de Tordesillas fue el compromiso suscrito en la
localidad de Tordesillas —actualmente situada en la
provincia de Valladolid, en España—, el 7 de junio de
1494, [1] entre los representantes de Isabel y Fernando,
reyes de Castilla y de Aragón, por una parte, y los del rey
Juan II de Portugal, por la otra, en virtud del cual se
estableció un reparto de las zonas de navegación y
conquista del Océano Atlántico y del Nuevo Mundo
mediante un meridiano situado 370 leguas al oeste de
las islas de Cabo Verde a fin de evitar conflictos de
intereses entre la Monarquía Hispánica y el reino de
Portugal.

17. • Zergak.
• Polikultiboak amaitu eta
monokultiboak ezarri. Lur sail
handiak…
• Esklabuen trafikoa (XIX.
Mendera arte).
• Lan fortzatuak
• Exodoak.
• Komunitateen desegitura.
• Erresistentziak eta matxinadak.

18. Haitiko esklabuen matxinada…Errepublika Beltza ezartzeko. 1791.

20. Merkataritza: Barnekoa Zentro komertzialetan egiten
zen??
• Merkatuak
• Azokak
• Lonjak
• Saltzaile ibiltariak.
• Kontratazio-lonjak edo
zentruak.
• Espezializaioak: Liverpool,
Bremen, kotoian.

21. PRIBILEGIOEN GIZARTEA
ZER POTEREA ZUTEN NOBLEZIA ETA KLEROK??
• Noblezia eta klero:
– pribilegiodunak
– Beren lege eta auzitegiak.
POTERE JUDIZIALA
– Lurren jabeak POTERE
EKONOMIKOA
– Administrazio karguak
POTERE POLITIKOA
– Gutxiengoa (Fr, XVIII, %2)
– EZ ZUTEN ZERGARIK
ORDAINTZEN!!!
– Jatorrizko desberdintasunean
oinarritutako gizartea.

22. Nola deitzen diogu gizarte honi??
• GIZARTE
ESTAMENTALA
EDO
ESTAMENTUZKO
GIZARTEA.

23. Aristokrazia
• Familia handiak.
• Aberatzak
• Poteretsuak, gobernua
monopolizatu.
• Goi karguak
• Lur jabeak.
• Baztertzailak ZIREN.
• Errentetatik bizi.

24. Noblezia eta goi burgesia

25. Kleroa
• Klero erregularra.
Erligiosoa: fraideak eta
monjak.
• Klero sekularra,
gainontzekoak.
• Batzuk pribilejiatuak, (goi
karguak- kardinalak,
artzapezpikuak, apezpikuak),
beste batzuk, ez. Pobrezian.
• Herri xeheko jendearentzat
pribiegioduna izaeko aukera.

26. Heri xehea edo hirugarren estatua
• Ez pribilejio jurudikorik, ez ekonomikorik.
• Burgesia: merkatariak, lantegien eta negozioen jabeak, errentadunak, funtzionarioak,
profesionalak, sendagileak, artisak, letra gizonak, zientzialariak.
• Ekimen ekonomikoaren espiritua.
• Potere politikorik ez.
• Ezkontza bidez, gora.

27. Baztertuak
• Etxeetako mirabeak.
(oso soldata gutxi)
• Soldatarik gabe:
• Pikaroak
• Eskaleak
• Delitugileak
• Prostitutak.

28. Nekazariak.
• A.E: %80. (basailu,
jopu, maister…)
• Bizirautearekin
nahikoa. (Pobreak
ziren)
• Gatazkak:
– Lurraren jabetza.
– Zergak.
– Uzta txarrak.

29. Zer da ABSOLUTISMOA?? ETA GOBERNU
ABSOLUTISTEK mugak zituzten??
• Monarkia absolutuaren mugak:
– Gobernu zentralaren eskaerekiko
tokian tokiko potereen
erresistentzia. (landan jauntxoak,
hirietan udalak).
– Erregeen kontrol eraginkorrik eza.
(legeak bai, kontrola ez).
– Aristokraziaren poterea. Gorteak,
Parlamenuak, Estatu Orokorrak…)
Ez demokratikoak.
Frantziako
Luis XIV

30. Zertarako balio du gobernu absolutu
batek??
• Funtzionario berriak sortu
nahi zituzten.
• Erregeak poteretsuekin
itunak sinatzen saiatzen
ziren.
• Nobleziak eta kleroak
zergarik ordaindu gabe
jarraitu.
• (MUGA)Justiziaren
eskumena ez zegoen
erregeen esku soilik.
Nicolas II
Errusiakoa,
Europako
azken
monarka
absolutua

31. Despotismo ilustratua
• XVIII mendean.
• Monarkia absolutuak.
• Ekonomia eta gizarte arazoak konpondu
nahi.
• Erreforma politikoak:
– Estatua sendotu.
– Administrazioa zentralizatu.
– Armada profesionalizatu.
– Parlamentuaren poterea murriztu.
– (Ez demokraziarantz…!!!)
– Ekonomia hobetu
• Industria
• Merkataritza
– OINARRIA (pribilegioak) ALDATU GABE.
Errusiako Katalina IIa.

32. Erregimen Parlamentarioak
• Ing: Baketsua izan zen??
– Errebueltak:(1649/88). Lib. 19
– Gilen III: Eskubideen Deklarazioa
Bill of Rights. 1688. Erregearen
potereak: Parlamentuaren mende
• Probintzia Batuetan:
– Errebueltak eta gero:Errepublika.
– 7 probintziak, bakoitzak
Parlamentua. Gero parlamentuak
biltzen ziren Estatu Orokorretan.
Carlos I. Exekutatua…

33. Bill of Rights
• La Carta de derechos o Declaración de derechos (en inglés Bill
of Rights) es un documento redactado en Inglaterra en 1689, que
impuso el Parlamento inglés al príncipe Guillermo de Orange para
poder suceder al rey Jacobo.
• El propósito principal de este texto era recuperar y fortalecer ciertas
facultades parlamentarias ya desaparecidas o notoriamente
mermadas durante el reinado absolutista de los Estuardo (Carlos II y
Jacobo II). Constituye uno de los precedentes inmediatos de las
modernas «Declaraciones de Derechos», incluyendo:
– el preámbulo de la Declaración de Independencia de los Estados Unidos
(1776),
– la revolucionaria Declaración de los Derechos del Hombre y del Ciudadano
(1789) y
– la internacional Declaración Universal de los Derechos Humanos (1948).

34. http://youtu.be/cgGAuOjsKiE
Zer dira giza eskubideak??
Aipatu hiru momentu garrantzitsu giza
eskubideen historian.
1689...bill of rights baino
lehenagokoak eta geroko beste hiru
data...

35. ILUSTRAZIOA ETA ANTZINAKO
ERREGIMENAREN KRITIKA

36. Voltaire en la corte del zar de Rusia.

37. Arrazoia eta askatasuna
• Zeintzuk dira
pentsamendu
ilustratuaren
oinarriak??:
– Arrazoiaren
nagusitasuna.
– Kritika (kultura eta
erlijioari)
– Botere zibilaren
autonomia. (Elizaren…)
– Erlijio tolerantzia.
– Ekonomiarekiko eta
aurrerapen
materialarekiko
interesa.
– Hezkuntza. Estatuak
zuzenduta!!.
– Zientzia
esperimentala.-

38. Zer da KANTen emanzipazioa??
• Kant: Ilustrazioa=
gizakiaren emanzipazioa
lortzeko, adin txikitik
ateratzeko. “Izan
ikasteko ausardia!”.
• Gizakia da bizitzaren
erdigunea.

39. Gizon ilustratua… nola pentsatzen
du??
• Jakintzaren eta arrazoiaren
argiek gidatutako gizonak…
• Natura:
– Ulertu.
– Aztertu
– Eta menderatuko du.
• Nola?
– Esperientzia.
– Arrazoia,
• Eta horrela aurkituko du
zoriontasuna.
Denise
Diderot.

40. Giza oinarriak…
• “Ondo hezitutako klaseek” dute
POTEREA,
• Aristokratak, apaizak, kleroa,
• Sendagileak, funtzionarioak,
militarrak, abokatuak,
merkatariak. Emakumeak askoz
gutxiago.
• Protagonistak: filosofoak.
Mosses
Mendelsson,
filosofo
alemandarra.

41. http://youtu.be/GQ03vNkFoSU
• Video de Eduardo Galeano con referencia
a Olimpia de Gouges.

42. Ilustrazioaren jatorria eta hedapena
• Sortu (1680-1730). Ingalaterran eta
Probintzia Batuetan.
• Gero: Fr, It, Al.
• 1750 eta gero: Europa osora.
• Gunerik garrantzitsuenak:
– Anberes
– Londres,
– Hamburgo
– Paris
– Viena
– Madril
• Landako gizartea: aparte geratu zen.
• Gero: Kolonietako lurraldeetara. (OSO
MUGATUTAAAA!!!)

43. Pentsalari ilustratu handiak
Funtzezko ideiak??
• Locke, aitzindaria.
– Lana: Gizakiaren ulermenari
buruzko saiakera.
– Liberalismo politikoaren
oinarria.
– Absolutismoa kritikatu.
– Tiraniaren aurako
matxinatzeko eskubidea.
– Boterearen banaketa.
– Gizakiak askeak eta
berdinak. Eskubide
politikoak, gizarte ituna

44. Zergatik izan zen inportantea
Entziklopedia??
• Filosofoak
– Kritikoak
– Pedagogoak
– Munduan sartuta.
• Oinarriak:
– Tolerantzia
– Ekonomiaren modernizazioa
– Zientzian eta teknikan
interesa handia.
• D´Alembert/ Diderot.

45. Montesquieu
• Lana: legeen izpirituaz.
• Gobernu motak??:
Errepublikanoa, monarkikoa
eta despotikoa. (kritikak)
• Potereen banaketa.
– Parlamentuan: gizarte taldeak
ordezkatuak.
– Erregeak betearazlea.
– Potere judiziala, askea.

46. Voltaire
• Lana:
– “tolerantziari buruzko
tratatua”.
– Literaturan: Kandido
(satirak).
• Beren etsaiak??:
– Fanatismoa
– Intolerantzia
– Erlijio sineskeriak.
• Eliza Katolikoak
kondenatu.
• Arrazoi ilustratua
defendatzen du.

47. Rousseau
• Lana:
– “Zientziei eta arteei buruzko
diskurtsoak”.
– “Gizarte-hitzarmena”
– “Emilio”
• Nolakoa da gizakia??
• Gizakia izatez ona da baina
gizakiak usteldu eta insolidarioa
bihurtzen du. Horregatik, gizatea
antolatzeko, lege araua.
Horregatik gobernuari
subiranotasuna ematen zaio.
Ondo gorbernatu behar du edo
matxinatzeko eskubidea du
jendeak. (lockeren eragina)

49. Nor zen Olimpia de Gouges??
• Gillotinan erahila.
• Nork erahil zuen? Bere
borroka-kideek
• Zergatik? Emakumea eta
hiritarraren aldarrikapena
idazteagatik.
• Baina… zergatik?
• Iraultza liberala ez zen
batere feminista izan… –
emakumeak
berdintasunean tratatzeko
momentua zela
pentsatzen zuten
emakume gutxi hauek…-
Baina iraultak emakumeen
emanzipazioaren urratsa
emateko aukera galdu
zuen…