LLOJE TË NDRYSHËM PARAGRAFËSH DHE TEKNIKASH MËSIMDHENIEJE byirenakotobelli
1. DETYRA Nr 6
TEMA paragrafe te zgjedhur nga llojet e paragrafeve
I Paragrafe te analizes
Perberjet organike si nje grup i madh dhe mjaft i rendesishem i perberjeve
kimike jane te gjitha ato perberje qe ndodhen kryesisht ne brendesi te se gjalles ,dhe qe
sot me zhvillimin e madh te industries dhe teknologjise mund te sintetizohen nga jo e
gjalla
Ne perberje te tyre ndodhen disa elemente kimike , ku si me te rendesishmin
permendim Carbonin Ky element luan rol kyç ne perberjet organike sepse se pari
si element I grupit te IVA ai mund te vere ne dispozicion kater elektrone valentore dhe
te formoje kater lidhje kovalente se dyti atomet e carbonit mund te lidhen me njeri
tjetrin duke formuar vargje karbonike dhe se treti ndryshe nga te gjithe elementet e
tjere ka mundesi te formoje nje pafundesi komponimesh nga me I thjeshti deri tek me I
nderlikuari prandaj shpesh keto perberje quhen ndryshe perberje te karbonit
Nje element tjeter shume i rendesishem eshte hidrogjeni i cili ka funksion
kryesor plotesimin e valences ce karbonit Hidrogjeni se bashku me elementin karbon
formon nje grup te madh dhe te rendesishem te perberjeve organike qe jane pikerisht
hidrokarburet
Elementi I trete dhe jo me me pak rendesi eshte oksigjeni Ky element eshte
karakteristik vetem per nje grup te caktuar perberjesh organike qe njihen me emrin
perberjet organike me oksigjen Keto perberje mund te klasifikohen me tej ne varesi te
menyres se si oksigjeni lidhet me elementin karbon ketu mund te permendim alkolet
,fenolet eteret aldehidet ketonet ,acidet karboksilike dhe esteret Ai ka rendesi sepse
prania e tij ju jep ketyre perberjeve veti fizike e kimike karakteristike
Elementi i katert por jo i fundit eshte azoti Te gjjitha perberjet organike qe
permbajne elementin azot quhen ndryshe peberjet organike me azot ku si me te
rendesishmit mund te permendim Aminat , Aminoacidet , Nitrokomponimet etj Te
gjithe keta elemente se bashku me elemnte te tjere si S, P Cl etj krijojne se bashku
grupin e madh te perberjeve organike
Bota e perberjeve organike eshte e madhe dhe e pafund Ne ditet e sotme gjithnje e me
teper , me kalimin e viteve shtohet numri , llojshmeria , larmia e perberjeve organike!
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 1
2. II Paragrafe te krahasimit
Hidrokarburet jane grupi me i madh dhe me i rendesishem i
perberjeve organike
Alkanet , alkenet dhe alkinet jane tre klasat me te rendesishme te ketij
grupi Keto tre klasa jane te ngjashme ne disa drejtime Perberja kimike e njejte
( C dhe H ) eshte nje fakt shume i rendesishem Gjithashtu ato shfaqin te
njejten dukuri te perbashket dukurine e izomerise se struktures apo
pozicionit Per me teper secila nga keto perberje
Digjet ne prani te oksigjenit dhe jep dioksid
karboni dhe uje
Mund te ndodhen ne disa gjendje agregate
Gjenden ne natyre ne perberje te naftes dhe gazit
natyror
Perdoren ne sinteza te shumta
Per shkak te ketyre ngjashmerive ne mund te hasim veshtiresi ne
vecimin e ketyre perberjeve nga njera tjetra Megjithate alkanet ne krahasim me
alkenet apo alkinet kane ndryshime thelbesore nga njera tjetra
Alkanet jane hidrokarbure te ngopur me formule molekulare CnH2n+2
dhe lidhje njefishe karbon –karbon , ndersa alkenet dhe alkinet jane
hidrokarbure te pangopur me formule molekulare repektivisht CnH2n dhe
CnH2n-2 dhe prani te lidhjes dyfishe tek alkenet dhe trefishe tek alkinet
Pervec kesaj nga pikpamja e aktivitetit kimik , mund te themi se alkanet jane
me pak active se alkenet apo alkinet per shkak te structures se ngopur te tyre
Keshtu ndersa alkanet japin vetem reaksione oksidimi dhe zvendesimi radikalor
,alkenet dhe alkinet shfaqin disa lloj reaksionesh ku mund te permendim
Reaksione adicioni
Reaksione oksidimi
Reaksione polimerizimi
Jane keto vecori qe na bejne ti shohim me qarte alkanet ,alkenet dhe alkinet
Nqs ne laborator lind nevoja te zbulojme ose hetojme keto perberje atehere
gjithçka eshte e mumdur Ç’ngjyrosja e ujit te bromit ,apo ç’ngjyrosja e
permaganatit te kaliumit ne kushte te buta eshte karakteristike vetem per
alkenet !
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 2
3. III Paragrafi pershkrues:
Aminoacidet
Jane perberje organike qe permbajne pervec elementeve
karbon , hidrogjen dhe oksigjen, edhe elementin azot
Aminoacidet kane ne strukturen e tyre dy grupe funksionore
grupin karboksilik COOH dhe grupin aminik NH2 .Aminoacidet
lidhen me njeri tjetrin me ane te lidhjeve peptidike ne vargje
polipeptidike N,q,s nje polipeptid ka me shume se 10O
aminoacide, kjo perfaqson nje proteine Proteinat jane
substanca te domosdoshme per organizmin
Pa proteina nuk ka jete !
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 3
4. IV Paragrafi tregues
Biografia e Gregor Mendelit
Gregor Mendeli u lind ne 20 korrik 1822. Ai ishte djali i Anton dhe Rozin
Mendel . Ata jetonin dhe punonin ne nje ferme e cila kishte qene prone e familjes
Mendel per te pakten 130 –vjet .
Gjate femijerise se tij Mendel punoi si kopshtar , studioi per bletari dhe
ndoqi studimet ne institutin e studimeve filozofike. Ne 1840-1843 i
rekomanduar nga mesuesi i tij i fizikes Fridrih Franc ai hyri ne manastirin e st-
tomas . Me 1851 u dergua per te studiuar ne universitetin e Vienes dhe u kthye
ne 1853 si mesues i shkencave egzakte .
Grigor Mendel i quajtur ndryshe si “ babai i gjenetikes moderne “
u inspirua nga profesoret e tij dhe nga koleget e manastirit per te studiuar
ndryshueshmerine e tipareve tek bimet, gje qe e realizoi me bimet e kopshtit te tij.
Ai vendosi te kryqezonte bime me karakteristika te kunderta . Ne 1856 – 1863
Mendel kultivoi dhe testoi 29000 bime bizeleje dhe studimet e tij u permblodhen
ne tre ligje shume te rendesishem qe u quajten ligjet e trashegimise ose ligjet
mendeliane .
Ne shkurt te vitit 1865 Mendel prezantoi zbulimet e tij ne nje reviste
shkencore dhe i botoi ato nen titullin
“eksperimentet ne bimet e hibridizuara”
Asnje nuk u interesua , edhe kur ai ia dergoi botimet e tij nje profesori te
famshem te “Universitetit te Mynihut” Karl –Von-Nagel dhe zbulimet e tij nuk u
vlersuan . Kaluan 15 vjet dhe ne 6 janar 1884 Mendel vdiq ne moshen 62 vjecare
.
16 vjet me vone zbulimet e Mendelit u rizbuluan, ne 1900 çudia ndodhi !
Tre botaniste nga tre pjese te ndryshme te Evropes Hugo de Vries ,Carl Cariens
dhe Erich Tschermak arriten ne te njejtat konkluzione te arritura prej Mendelit
qe para 35 vjetesh.
“Sot ligjet Mendeliane kane hedhur bazat e gjenetikes moderne “
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 4
5. V Paragrafi argumentues
Lidhja gjinore ndermjet perberjeve organike
Studimi i perberjeve organike ,duke u nisur nga hidrokarburet tek acidet
karboksilike ,tregon se midis ketyre klasave ,pervec karakteristikave
dalluese ,ka edhe shume veti te perbashketa ,te cilat vertetojne lidhjen gjinore
midis tyre Gjate djegies te te gjitha perberjeve organike perftohet CO2 dhe H2O
qe jane perberje inorganike Ky fakt tregon per lidhjen e forte midis perberjeve
organike dhe atyre inorganike Sot ne industrine e zhvilluar shume perberje
organike perftohen duke pasur baze perberjet inorganike dhe e kunderta
Skematikisht kjo lidhje paraqitet ne figuren e meposhteme
Praktikisht me ane te nje ushtrimi :
Si mund te realizojme shnderrimin e propanit → ac propanoik
drite
CH3 –CH2 –CH3 + Cl2 → CH3-CH2-CH2 Cl +HCl Reak zvendesimi SR
CH3-CH2-CH2 Cl + NaOH→ CH3-CH2-CH2 OH + NaCl Reak zvendesimi SN2
CH3-CH2-CH2 OH + CuO → CH3-CH2- C OH + Cu +H2O Reak oksidimi
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 5
ALKAN
ACID ALKANOIK
+O2
→ CO2
+ H2
O
ALKANOL
ALKANON
HALOGJENALKAN
ALKOL
6. CH3-CH2-C OH + 2Ag( NH3) 2OH → CH3-CH2-COOH +2↓Ag+ 4NH3 +H2O
Reaksioni i
pasqyres
VI Paragrafi i empatise
Une jam acidi dezoksi ribonukleik shkurt mund te me therrisni
ADN jam nje makromolekule , por shume e rendesishme per
trashegimine e tipareve
‘’shtepia ime ndodhet ne kromozome ‘’
Aty qendroj se bashku me disa mikeshat e mia proteinat .
Nuk mendojme asnjehere te largohemi nga kromozomet sepse
ia kalojme shume mire se bashku dhe perfaqsojme me dinjitet
ate ç’ka jemi.Familja ime perbehet nga kater anetare Adenina ,
Guanina, Citozina , Timina . Adenina dhe Timina jane shume te
lidhura me njera -tjetren po keshtu edhe Guanina me Citozinen
Me pelqen puna qe bej sepse keshtu kryej nje veprim ne dobi te
njerzimit ………
Eee ….. dhe diçka tjeter …….Jam e vetmja molekule
biologjike qe kam aftesine te riprodhoje veten
Jam thjesht unike !
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 6
7. Detyra Nr 5
Lenda: Biologji
Klasa : IX
Tema : Faktoret qe shkaktojne stresin dhe llojet e tyre
Teknika : Rrjeti i diskutimit
U realizua ne fazen e perforcimit te njohurive
A eshte stresi vrases i heshtur ?
Po Jo
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 7
Po eshte vrases
Çon ne depersion sidomos tek
adoleshentet
Çon ne veprime te pakontrolluara
Nj stress I vazhdueshem ,shpesh
te ben pre te droges ealkolit
Demton shendetin
Bllokon trurin
Ben te ndihesh keq
Ben pessimist
Vret personalitetin
Çon ne vetvrasje
Ben te dhunshem
Ndan nga shoqeria
Te mbyll ne vetvete
Humbet besimin dhe nuk je me I
ndergjegjshem
Nuk eshte vrases
Mund te kontrollohet
Nqs e perballon fiton me shume
imunitet,tregon qe ke personalitet
Te stimulon te ecesh perpara ,te
jesh aktiv,te kerkosh
Te stimulon te vetvleresosh veten,
Lufton per te arritur te
pamunduren
Te çon ne marren e vendimeve te
duhura
Pranon ndihmen e te tjereve duke
krijuar shoqeri
Pa stres nuk ka jete
8. KONKLUZIONI
Stresi eshte kuptimi i nje jete te pergjegjeshme, qe mund ta
kontrollosh ,ne me te shumten e rasteve me
vetvleresimin ne vetvete !!!!!
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 8
9. Detyra Nr 4
Lenda: Biologji
Klasa : IX
Tema : Jeta ne grup
Teknika : Harta e koncepteve
U realizua ne fazen e perforcimit te njohurive
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 9
10. CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 10
11. Detyra Nr 4
Lenda: Biologji
Klasa : IX
Tema : Levizja tek bimet
Teknika : Organizues grafik
U realizua ne fazen e perforcimit te
njohurive
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 11
12. Sjellje te lindura
Levizja te
bimet
Faktoret
Ndjeshmeria
realizohetme
ane te
hormoneve
bimore
Reagimi i
jashtem
quhet:nastia
Fototropizmi:
Drejtiminga
djelli
Gjeotropizmi:
Levizja kundrejt
forces se rendeses
Tigmotropizem:
Aftesiaper tu
mbeshtjelle
Detyra Nr 3
Lenda: Edukate qytetare
Klasa : IX
Tema : Ore e lire
Teknika : Kundershtia akademike
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 12
13. U realizua ne fazen e parashikimit
Pyetja e hartuar :
A eshte e drejte qe ne funksion te
aktiviteteve te cenohet ora e mesimit
• Ndahen nxenesit ne dy grupe Nje grup
nxenesish do te jene te detyruar te mbrojne
mendimin pro dhe grupi tjeter mendimin
kunder
• Secili grup do te paraqesi perpara shokeve
argumentat perkatese
• Ju kerkohet nxenesve qe ne fund te dalin me
nje konkluzion
Pro
Kunder
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 13
14. Po eshte e drejte sepse ne ne
raste aktivitetesh duhet te bejme
pushim
• Kemi nevoje per aktivitete ,te
cilave
nuk ju jepet rendesi, ndersa ne
bote keto
aktivitete jane qendra te mesimit
• Aktivitetet zhvillojne aftesite
kmunikuese ,fizike ,sportive
• Te gjithe nx nuk jane te
prirur vetem per mesime
• Nxenes te ndryshem kane
aftesi te
ndryshme
• Aktivitete te kombinuara
mire me
mesimin do te thoshin shume per
ne
• Marrim kulture te
prgjithshme
• Aktivitetet jane ngjyra e jetes qe
mbushin zbrazetine e çdo dite ne shkolle
Konkluzion
Une , dua te mesoj por edhe te ………………..argetohem.
A mund te me thoni si , pa prekur ate qe eshte me
e shtrenjte ,Oren e mesimit !!!!!!!!
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 14
Jo , ora e mesimit nuk duhet cenuara
• Ora e mesimit nuk zhvillohet si duhet
• Ora e mesimit per kedo eshte me e
shtrenjta pas familjes
• Me oret e mesimit ngelemi mbrapa
• Mesuesit paguhen per keto ore
,nxenesit nuk perfitojne por kane humbje
• Ka shume aktivitete te planifikuar
• Duhet te jene te planifikuara dhe te
kombinuara mire qe ne fillim me planin
mesimor
• Duke qene se procsi mesimor eshte
• nje zinxhir igjate ,keputja e nje hallke do
te demtonte ate
15. Detyra ; Nr 1
Lenda: Edukate qytetare
Klasa : IX
Tema : Ore e lire
Teknika : Leviz /ndalo / krijo dyshe
• U realizua ne fazen e parashikimit
• Para nxenesve u shtrua pyetja
‘’Ç’fare ju mungon me shume ?’’
Nxenesit levizin ne klase dhe me dhenien komandes
‘ngrij ata ne menyre te rastesishme diskutojne ne
dyshe me shokun /shoqen qe kane prane
Ja disa nga opinionet dhe mendimet e tyre !
Dyshja e pare :
Klaudja-Brisilda
Klaudja : Brisildes i mungon nje buzeqeshje dhe aftesia per te
qene e afte !
Brisilda: Klaudjes i mungon optimizmi dhe aftesia per te
kundershtuar
Dyshja e dyte
Kristjana –Irisi
Irisi : Kristjanes i mungonte gjyshja qe se kishte takuar kurre
dhe nje ‘’multipasss’’
Kristjana :Irisit i mungonte nje moter e vogel
Dyshja e trete
Evi –Sara
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 15
16. Evi :Sares i mungon nje makine ‘’WOLSVAGEN’’ dhe nje
reviste mode me fotot e saj
Sara : Evit i mungon telefoni qe para pak kohesh e humbi
Dhe keshtu me rradhe deshirat per te pasur
diçka te munguar prej kohesh ishin nga me te
ndryshmet
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 16
17. CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 17
18. CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 18
19. Detyra Nr 2
Klasa : IX
Tema : Gjenetika shkenca e jetes
Teknika : Parashikimi me terma paraprake
• U realizua ne fazen e parashikimit
Fjalet kyce ;
• Jeta vazhdon
• Trashegimi /trashegimtare
• Aventure
• Inteligjence /Indiferent
Nxenesit punojne ne menyre te pavarur per
afersisht 5-8’
Ja disa nga krijimet e tyre :
Ilirian
‘’Jeta vazhdon me inteligjence dhe aventure duke lene
trashegimtare ‘’
Irisi
Jeta eshte nje aventure qe nuk te lodh kurre
Jeta eshte nje trashegimi qe nuk ja jep dot kujt
Jeta i jepet kujdo dhe nuk ka nevoje per inteligjence
per ta luajtur
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 19
20. Nese te ndodh diçka qe te çon posht ,
Mos u dorezo ,jeta vazhdon !
Regina :
Te jesh inteligjent nuk eshte aventure por eshte nje
trashegimi per te thene se jeta vazhdon
Olsini dhe Brendoni :
Inteligjenca te trashegueshme , aventura kudo , jeta
vazhdon
te gjitha keto ne ‘’Mos e beso po deshe ‘’ me Olsin dhe
Brendonin
pas pak
Jora :
Me vjen keq , semundja eshte e trasheguar nga nena
tek femija
Ai ka lindur me AIDS por ju mos qendroni indiferent ,
jeta vazhdon ,ai do te jetoje si te tjeret per sa kohe
semundja te mbahet stabel
Ishte gabimi im ! Nisi si nje aventure
dhe perfundoi me nje fatkeqesi!
O ZOT!!!
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 20
21. Ese informuese shtjelluese
Tema : Adoleshenca,mosha e surprizave
• Adoleshentë llogariten fëmijët të moshës nga 12-21 vjet. Në këtë
periudhë, ata kalojnë nëpër shumë ndryshime fizike dhe emocionale.
Ndryshimet shpesh janë të dhimbshme dhe ndikojnë duke shkaktuar huti te
fëmijët dhe te prindërit. Shumica e fëmijëve gjatë kësaj periudhe do ta kalojnë
pubertetin. Gjatë pubertetit, trupi i fëmijës rritet dhe zhvillohet, duke u
transformuar në një trup burri / gruaje të moshuar. . Në atë moshë, një numër
i madh i fëmijëve mendojnë se nuk mund të lëndohen. Ata janë të bindur se
çfardo që të bëjnë, asgjë e keqe nuk mund t'u ndodh.Kanë rritje të mëdha të
vetvlersimit dhe rritet ndenja e narcizmit.
• Adoleshenca mosha në të cilën fillon të menduarit formal i një
individi.Faktiksht kjo gjë fillon që në periudhën e fëmijërisë,por në këtë pjesë të
jetës tendenca për të thithur informacionet e shumta të cilat jepen është shumë
herë më e lartë.Në vitet e para të adoleshëncës truri si një sfungjer thith të tërë
informacionet që i jepen.I menduari formal karakterizohet si i menduar që
përfshin të llogjikuarin didaktiv.Kjo ndodh kur jepen arsye dhe argumenta për
të mbështetur mendimin apo kërkesën. Sjellja e tyre ndryshon dhe kalon në
fazën e pjekurisë. Ai tani është i aftë të mendojë dhe të gjykojë dhe të shprehi
opinione të mbështetura në llogjikë dhe argumente.Që nga ky moment i
menduari formal i personit nuk ndryshon më.
• Adoleshenca, mosha e surprizave, si surprizën më të madhe ka zgjedhjet
që bëhen në të.Si pjesët e tjera të jetës edhe adolshenca karakterizohet nga
zgjedhjet që bëhen në të. Një adoleshent është i detyruar të zgjedhi rrugën e tij
që do ë përcaktojnë të ardhmen e tij. çdo monet ata vihen përballë zgjedhjeve të
ndryshme.Të mësojnë apo të dalin, të kundërshtojnë apo të bëjnë si thotë
prindi, të zgjedhi rrugën e lehtë apo atë të vështirë.Në këtë m oshë një detyrë e
vështirë shtë përballimi i rrymës.Ekzistojnë shumë raste në të cilat fëmija
devijon nga rruga dhe largohet nga gjërat e tij që i pëlqejnë vetëm sepse shokët
e tij i thonë që ajo gjë nuk ia vlen. Shkalla e lartë e kërkëses si për sjellje ashtu
edhe për përgatitje të lartë në mësime e vë nën presion dhe ndikojnë shumë në
zgjedhjet e panumërta që bëhen në këtë moshë.
• Adoleshenca, mosha ku ndërthuren të drejtat dhe detyrat.Një individ i
kësaj moshe ka edhe detyrimet si të bërit e mësimeve, sjellje e mirë në shkollë
dhe shumë detyra të tjera me të cilat indidvidët hasen në një pjesë të madhe të
adoleshencës së tyre.Përkrah tyre shkojnë paralelisht edhe të drejtat e tyre që
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 21
22. duhen respektuar.Këto të drejta janë liria e të shperhurit të opinineve dhe
mendimeve, mos dhunimi fizik ose psikologjik e drejta për tu arsimuar dhe
shkolluar e shumë të tjera. Mos respektimi i të drejtave të adoleshentëve
shpesh ndikon në të ardhmen e tyre duke i bërë ata të dhunshëm ose shumë të
ndrydhur dhe të mbyllur në botën e tyre.Pra që e ardhmja e një individi të jetë
normale në adoleshencën e tyre detyrimet dhe të drejtat duhet të ndërthuren si
fijet e ADN.
• Adoleshenca mosha e surprizave që kanë ndikim negativ si alkoli duhani
dhe dhuna.Këto zgjedhje me ndihmën e prindërve duhet të paksohen dhe po të
jetë e mundur të eleminohen fare.Përdorimi i lëndeve narkotike shkakton dëme
të mëdha në shëndet dhe krijon ndjenjën e varësisë tek përdoruesi.Përdorimi i
alkoleve sjell probleme të mëdha për një individ në shumicën e rasteve.(Që këto
të ndalohen duhet një bashkëpunim i mirë fëmijë-prind .Rezultat i këtij
bashkëpunimi fëmijë-prind duihet të jetë një kompromis qe të pranohet nga të
dyja palët.Nëse arrihet ky kompromis përdorimi i lendeve narkotike dhe alkolike
)Një anë e errët e karakterit të një individi në këtë moshë është edhe
dhuna.Individi është i predisposuar tu përgjigjet shumicës së provokimeve që i
bëhen nga mësuesit dhe shokët me dhunë duke çuar shpeshherë në rezultate
të padëshiruara.Që këto “surpriza”negative të kalohen duhet një bashkëpunim
i fortë prind-fëmijë.
• Adoleshenca mosha e surprizave me një dukuri shumë negative rënien
në mësime.Shumë adoleshentë mund të kenë rezultate të ulta në shkollë. Kjo
performancë mund të zgjasë disa javë, muaj ose mund të shpjerë deri në
humbje të vitit shkollor. Disa mund ta kapërcejnë më lehtë këtë periudhë me
pak ndihmë nga prindërit apo mësuesit, të tjerët mund të kenë nevojë për një
trajtim më të specializuar. Disa mund të kenë patur mbarëvajte të dobët që në
shkollën fillore, tek të tjerët këto probleme kanë nisur më vonë, veçanërisht në
kalimin nga klasa e katërt në të pestën ose nga klasa e tetë në vitin e parë.
Rënia në mësime nuk nënkupton vetëm rezultate të ulta por edhe disa
ndryshime të tjera. Këto ndryshime mund të jenë ndryshime në sjellje,menyrën
e të menduarit e shumë të tjera.Që të kapërcehet ky problem si u tha më lartë
duhet përpjekja dhe ndihma e prindërve,familjarëve dhe në disa raste shokëve.
• Adoleshenca mosha e surprizave që vendosin të ardhmen. çdo zgjedh që
bëhet ndikon shumë apo pak në jetën e mëvonshme të një individi.Qoftë ato
surpriza që janë me ndikim negativ pozitiv edhe ato qe janë me ndikim negativ
do e luajnë rolin e tyra në kohët e mëvonshme.Që një individ të arrijë të keë një
të ardhme të sukseshme ai duhet të ketë në numër shumë të vogël surprizat
me ndikim negativ .Nëse ai ka zgjedhur edhe surpriza me ndikim negativ, ai
duhet të ketë marrë mësime nga këto “supriza negative” dhe të përpiqet të rrijë
sa më larg tyre në jetesën që do të ketë më vonë.Pra duan apo s’duan ata e
ardhmja është në dorën e tyre sepse e ardhmja varet nga zgjedhjet që bëhen në
adoleshencën e çdo individi.
CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI Page 22