[Kho tài liệu ngành may] đề tài công nghệ dệt kim

Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
Tập hợp các quá trình gia công sợi, tơ thành vải dệt kim hoặc sản phẩm dệt
kim, bao gồm: đánh ống, làm sạch sợi, chuyển các ống sợi, con sợi thành
những búp sợi lớn và dệt trên máy dệt kim đan ngang, máy dệt kim phẳng;
hoặc mắc sợi từ các búp sợi thành trục sợi và dệt trên máy dệt kim đan dọc.
Công nghệ Dệt kim sử dụng hệ thống kim móc sợi tạo ra các vòng sợi liên
kết với nhau thành vải.
Phương pháp đan ngang tạo ra các vòng sợi hoặc các thành phần cấu tạo của
vải theo thứ tự bằng một sợi hoặc hệ thống sợi theo hướng hàng vòng.
Phương pháp đan dọc tạo ra các vòng sợi hoặc các thành phần cấu tạo của
vải đồng thời bằng một hoặc nhiều hệ thống sợi dọc theo hướng cột vòng.
Sản xuất hàng dệt kim cắt may: dùng máy dệt kim sản xuất ra vải, từ vải đó
cắt thành chi tiết rồi may thành sản phẩm dệt kim.
Sản xuất hàng dệt kim nửa định hình: dệt mảnh sản phẩm hoặc các chi tiết
sản phẩm trên máy dệt kim, sau đó cắt sửa tạo dáng cho các chi tiết trước khi
may thành sản phẩm. Sản xuất hàng dệt kim định hình: từng chi tiết sản
phẩm hoặc cả sản phẩm được dệt hoàn toàn hoặc tạo dáng trên máy dệt kim
trước khi may.
Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương
1

Sản xuất hàng dệt kim sử dụng nguyên liệu sợi bông, sợi pha, sợi len, sợi tơ
hoá học.
Ở Việt Nam, Công nghệ Dệt Kim chưa phát triển, chủ yếu sản xuất hàng dệt
kim cắt may, dùng máy dệt kim đan ngang (máy dệt kim tròn), một ít máy
dệt kim đan dọc (dệt màn tuyn) và máy dệt kim phẳng (dệt len).
Công nghệ dệt kim
Kiểu dệt kim
a – Kiểu dệt đan ngang b – Kiểu dệt đan dọc
Ngày nay, công nghệ dệt Kim ngay càng phát triển, các kiểu Dệt kim ngày
càng đa dạng và phong phú. Dưới đây là một số kiểu dệt kim sau :
2

A. CÁC KIỂU DỆT CỦA VẢI DỆT KIM
Phân loại các kiểu vải dệt kim:
-Kiểu dệt đủ vòng -Kiểu dệt đủ vòng -Kiểu dệt đủ vòng sợi
sợi sợi -Kiểu dệt thiếu vòng sợi
-Kiểu dệt thiếu vòng -Kiểu dệt thiếu vòng -Kiểu dệt vòng chập
sợi. sợi -Kiểu dệt caì sợi phụ
-Kiểu dệt vòng chập -Kiểu dệt cài sợi phụ -Kiểu dệt làm thay đổi
vòng sợi cơ bản
Dệt kim đan dọc
1 mặt phải
Dệt kim đan doc
2 mặt phải
Dệt kim đan
ngang 1 mặt phải
Các kiểu dệt của vải dệt kim
Dệt kim đan dọc
Dệt kim đan ngang
Dệt kim đan
ngang 2 mặt phải
3

Có thể phân biệt dược cá kiểu dệt kim đan dọc và đan ngang:
Dệt kim đan dọc Dệt kim đan ngang
-Được hình thành nhờ các vòng sợi
liên kết với nhau theo hướng dọc
hoặc hướng chéo.
-Trong quá trinh dệt, tất cả cá vòng
sợi trên một hàng vòng đồng loại
được tạo thành.
-Hàng vòng trong kiểu dệt này dựoc
tạo nên một hệ thống sợi. Khi đó, các
sợi riêng biệt tạo thành một hay hai
vòng trong một hàng vòng rồi cứ tiếp
tục.
Như vậy, như thế là, mỗi vòng sợi
của dệt kim đan dọc được tạo thành
một sợi riêng
-Được hình thành nhờ vòng sợi liên
kết với nhau theo phương ngang
- Trong quá trình dệt, các vòng sợi
tạo thành nối tiếp nhau lần lượt từ
vòng sợi này sang vòng sợi tiếp.
-Sợi uốn quang liên tục tạo thành
hàng vòng
Như vây,mỗi hàng vòng thừơng do
một sợi tạo thành
I. DỆT KIM ĐAN DỌC
Cấu trúc vải đan dọc được quyết định bởi chính phương pháp đặt sợi cho
kim có thể phân biệt ba phưong pháp đặt sợi cho kim trong quá trình dệt kim
đan dọc như sau:
1. Đặt sợi cố định cho một hặc một số kim
2. Đặt sợi luân phiên cho các kim
4

3. Đặt sợi tuần tự cho các kim
Sợi được đặt lần lượt cho một kim rồi sang kim bên cạnh và tối thiểu phải
lặp lại hai lần. Như vậy, trên cùng một hướng dịch chuyển của thanh kim lỗ.
Nhiêm vụ đặt sợi cho các kim trên máy dệt,kim đan dọc được các thanh kim
lỗ đảm nhận.Mỗi thanh kim lỗ có khả năng đặt một số lượng lớn sợi,cụ thể
có khả năng đặt đủ cho mỗi kim dệt một sợi riêng.Quy luật liên kết của tất
cả các sợi được xâu trên cùng một thanh kim lỗ là như nhau.Do vậy quy luật
dịch chuyển đặt sợi của thanh kim lỗ chỉ cần được biểu diễn bằng quy luật
dịch chuyển đặt sợi của một kim lỗ là đủ.
Cùng với quy luật đặt sợi,phương pháp xâu sợi cho các kim lỗ cũng ảnh
hưởng trực tiếp đến cấu trúc vải.Có thể phân biệt một số phương pháp xâu
sợi cho các kim lỗ như sau:
1.Xâu đủ sợi.
2.Xâu thiếu sợi.
3.Xâu sợi phân băng tạo ra các băng sợi khác nhau về màu sắc hoặc chi số...
I.1 Dệt kim đan dọc 1 mặt phải.
I.1.1 Kiểu dệt đủ vòng sợi.
Phân loại kiểu dệt đủ vòng sợi:
5
Kiểu dệt đủ vòng sợi

I.1.1.1 Các kiểu dệt cơ bản
Các yếu
tố
Kiểu dệt đan xích Kiểu dệt trico, kiểu
dệt sukno
Kiểu dệt Atlas
Khái
niệm
Là kiểu đan dọc đơn
giản nhất,hình thành
bởi một sợi và chỉ có
một cột vòng duy
nhất
Kiểu dệt tri co là kiểu
dệt đan trơn trong đó
mỗi sợi dọc tạo vòng
lần lượt trên 2 kim kề
nhau hoặc cách nhau
một số kim
Là kiểu dệt đan
đơn trong đó mỗi
sợi dọc tạo vòng
trên nhiều kim
của các cột kế
tiếp nhau khi đổi
hướng
6
Kiểu dệt đan xích Kiểu dệt Trico, kiểu
dệt Suknpo
Kiểu dệt phức tạpKiểu dệt cơ bản
Kỉêu dệt Atlas

Phương
pháp đặt
cho kim
Đặt sợi cố định cho
một hoặc một nhóm
kim
Trico đặt sợi luân
phiên cho các kim
Suknô đặt sợi luân
phiên cho các kim
thứ nhất và thứ ba
Đặt sợi tuần tự
cho các kim kết
hợp với phương
pháp đặt sợi luân
phiên cho các kim
Quy
luật đặt
sợi
-Các xích 1 cột vòng
kín và hở được dệt
bằng phương pháp
đặt sợi cho mỗi kim
theo quy luật 0-1/1-0/
hoặc0-1/0-1/
-Dạng xích bán kín
được tạo ra bằng quy
luật đặt sợi:0-2/0-2/
-Dạng xích hở được
tạo ra bằng quy luật
đặt sợi 0-2/2-0/
Trico vòng hở được
đặt sợi 0-1/2-1/.
-Trico vòng kín được
đặt sợi 1-0/1-2/.
-Kiểu dệt Sukno vòng
hở có quy luật đặt sợi
0-1/3-2/
-Sukno vòng kín có
quy luật đặt sợi 1-0/2-
3/.
-Kiểu dệt Atlas
vòng hở được tạo
ra bổi quy luật đặt
sợi 1-0/1-2/2-3/3-
4/4-5/5-6/5-4/4-
3/3-2/2-1/.
-Kiểu dệt atlas
vòng kín được tạo
ra bằng quy luật
đặt sợi 1-0/2-1/3-
2/4-3/5-4/5-6/4-
5/3-4/2-3/1-2/
Đặc
điểm
của kiểu
dệt
-Rất ít co co giãn.
Bản thân kiểu dệt đan
xích không tạo lên
vải mà chỉ dùng để
phối hợp các kiểu đan
dọc khác nhằm tạo
nên các kiểu dệt phức
tạp hoặc làm giảm độ
-Trico : Phải trông bề
ngoài tưa lưới và hai
mặt không khác nhau
nhiều. nhược điểm
của kiểu dệt Trico là
nếu một vòng sợi bị
đứt thì sẽ tuột vòng,
thận chí theo hướng
- Kiểu đan tạo
cho vải những dải
sọc ngang phản
xạ ánh sáng khác
nhau theo chiều
rông bằng một
nửa rappo dọc.
Có thể coi nó như
7

co giãn dọc hoặc tạo
sọc dọc cho vải.
ngang có thể đứt đôi
vải. Bởi vậy, người ta
ít sử dụng kiểu dệt
Tricô đơn để dệt vải
mà áp dụng hai Trico
đơn đan chập vòng
theo hướng ngược
nhau. Vải Trico có độ
giãn dọc thấp
kiểu đan ngang
trơn nhưng các
cột nghiêng
khoảng 60°. Bởi
vậy, nó có tính
tuột vòng cao
I .1.1.2 Kiểu dệt phức hợp
Các kiểu dệt phức hợp được tạo ra bằng phương pháp kết hợp hai hay
nhiều kiểu dệt cơ bản với nhau theo phưong pháp nối tiếp hoặc song song.
Trong trường hợp hai hay nhiều kiểu dệt cơ bản muốn được liên kết đồng
thời với nhau, buộc phải sử dụng nhiều thanh kim lỗ tối thiểu phải bằng số
nhóm sợi có quy luật liên kết khác nhau trong vải. kiểu dệt phức hợp được
tạo ra bằng sự kết hợp đòng thời của các kiểu dệt xích và Sukno
hình ảnh minh họa
8

Để vải dệt có cấu trúc vòng đơn, cai kim lỗ của cả hai kiểu dệt thành phần
phải được sâu sợi cách kim. Hai vải thành phần tạo ra các cột. kiểu dệt
Sukno tạo ra các vòng lẻ còn dệt kim đan xích tạo ra các cột vòng chẵn.
Chúng được liên kết với nhau bằng cánh cài các chân vòng sukno vào xen
giữa các trụ vòng và các chân vòng xích. Khi đó, Thnh kim lỗ I thực hiện
quy luật đặt sợi Sukno còn tanh kim lỗ II thực hiện quy luật đặt sợi xích.
Khi số lựong thanh kim lỗ tăng lên khả năng tạo ra các kiểu dệt hoa của máy
cũng tăng lên theo. Kiểu dệt tạo các mảng hình thoi có thể tạo ra sự hoạt
động đồmg thời của hai kim lỗ cùng với quy luật đặt sợi Atlá nhưng ngựoc
hướng nhau:
9

Cả hai kim lỗ đều được xâu sợi cách kim và phân băng mầu còn có thể tạo ra
bằng sự đặt sợi thay phiên nhau của hai thanh kim lỗ.
Kiểu dệt hoa rua lỗ cũng được tạo ra bằng hai thanh kim lỗ
10

Ở kiểu dệt này, hai thanh kim lỗ có hướng dịch chuyển đặt sợi ngược nhau,
cùng thực hiện quy luật đặt sợi phức hợp của Tricot va Sukno. Cả hai thanh
kim lỗ đều được xâu sợi cách kim nên vải dệt ra sẽ có cấu trúc vòng đơn. Ở
ba hành vòng đầu tiên, các chân vòng Trico và chỉ tạo ra sợi liên kết,thành
từng cột vòng và các cột này không được liên kết với nhau.Các hàng vòng
tiếp từ thứ 4 đến thứ 8 cũng nhờ các chân vòng trico mà cột vòng 1 được
liên kết với cột vòng 2, cột vòng 3 liên kết với cột vòng 4...ở các cột vòng
cạnh nhau không được liên kết với nhau sẽ xuất hiện các lỗ thủng trên mặt
vải. Các lỗ thủng tạo ra trong quá trình dệt sẽ được vê tròn trong quá trình
gia công hoàn tất vải nhờ các tác nhân cơ lý.
11

Ngoài ra còn có thể bắt gặp các kiểu dệt phức hợp của các kiểu dệt một và
hai cột vòng. Dưới đây là kiểu dệt phức hợp của các kiểu dệt vân chéo va
kiểu dệt Trico:
Với quy luật xâu sợi cách hai kim cho các thanh kim lỗ như ở kiểu dệt trên,
rõ ràng ở mỗi hàng vòng, mỗi kim chỉ được đặt đúng một sợi,kết quả vải dệt
có cấu trúc đơn.
Ngoài ra có một kiểu dệt phức hợp khác,các cột vòng cạnh nhau được liên
kết với nhau nhờ các chân vòng được cài bắt chéo qua nhau:
12

Mỗi cột vòng được tạo ra từ 2 sợi và cả hai sợi này chỉ tạo ra các vòng sợi
của một cột duy nhất.Sự bắt chéo qua nhau của các chân vòng được tạo ra
nhờ quá trình đặt sợi dưới kim của thanh kim lỗ I.Các đoạn sợi đặt dưới kim
được kéo duỗi thẳng theo hướng cột vòng,tạo ra các chân vòng bắt chéo
nhau.Quy luật dịch chuyển đặt sợi của từng thanh kim lỗ như sau:
Thanh kim lỗ I:0-0/1-2/.
Thanh kim lỗ II:1-0/2-2/.
13

I.1.2 Kiểu dệt thiếu vòng sợi.
Các loại kiểu dệt thiếu vòng sợi
Kiểu dệt
thiếu vòng
sợi
Kiểu dệt tạo
gân dọc
Kdệt Sukno
với quy luật
xâu sợi cách
kim của
thanh kim lỗ
Kiểu dệt
tạo các sọc
vải thưa,
dày khác
nhau
Kiểu dệt
vong sợi
kéo dài
Kiểu dệt tạo
neps
14

Ở kiểu dệt tạo gân dọc,một số cột vòng được dệt thiếu toàn bộ.Hiệu ứng
xuất hiện trên mặt vải có thể có các dạng khác nhau.
Ở kiểu dệt suknô với quy luật xâu sợi cách kim của thanh kim lỗ dưới đây,
tất cả các cột vòng chẵn đều bị dệt thiếu.

Vải dệt ra trên thực tế có cấu trúc của vải trico.Như vậy,sự thiếu các cột
chẵn làm thay đổi hẳn cấu trúc vải .
Bằng kiểu dệt tạo các sọc vải thưa,dày khác nhau tạo ra các hiệu ứng với
các sọc vải thưa, dày khác nhau.
Ở kiểu dệt này,các cột vong không dệt (dệt thiếu) được tạo ra bằng
phương pháp không đặt sợi cho các kim ở vị trí tương ứng. Các dạng
hiệu ứng phức tạp hơn có thể tạo ra bằng kiểu dệt rút bơt kim.
Đối với kiểu dệt vòng sợi kéo dài thì kiểu dệt này khá phổ biến mặc dù
việc tạm không dệt một số vòng sợi ở các cột vòng là một vấn đề không
đôn giản đối với các máy dệt kim đan dọc.

Ở kiểu dệt Atlas có các vòng sợi kéo dài như hình trên,thanh kim lỗ có
quy luật xâu sợi cách kim có tỷ lệ 3:3 thanh đè kim được tạo hình,đảm
bảo chỉ đè khép miệng các nhóm 3 kim được đặt sợi.Vì vậy thanh đè kim
hình phải dịch chuyển đồng bộ với quy luật dịch chuyển đặt sợi của thanh
kim lỗ trong quá trình dệt.Ở kiểu dệt này các vòng sợi được dệt kéo dài
không đều nhau.
Kiểu dệt tạo neps đòi hỏi phải sử dụng tối thiểu hai thanh kim lỗ.

Hiệu ứng neps xuất hiện khi các băng vải hẹp được tạo ra xen kẽ với các
vòng sợi kéo dài qua một hàng vòng.Ở kiểu dệt như hình vẽ trên thanh
kim lỗ II chỉ có nhiệm vụ đặt sợi dệt các vòng hàng trơn còn thanh kim lỗ
I đặt sợi dệt các băng vải tạo neps,thanh đè kim hình được sử dụng.
I.1.3 Kiểu dệt vòng chập.
Trên các máy dệt dùng kim móc,vòng chập có thể được tạo ra bằng
phương pháp đè khép miệng kim trong quá trình dệt.

Ở kiểu dệt trên hình vẽ trên,quy luật đặt sợi trico vòng kín của thanh kim
lỗ được kết hợp với phương pháp điều khiển không đè khép miệng kim ở
các hàng vòng chẵn.Kết quả các vải dệt chỉ được tạo ra ở một kim.Như
vậy,xích một cột vòng sẽ được tạo ra và các chân vòng của nó được liên
kết với các xích bên cạnh bằng các vòng chập.Do các vòng chập liên kết
với nhau về cùng một phía nên cấu trúc của vải dệt bị nghiêng lệch về
một bên.
Ở kiểu dệt dưới đây,các vòng chập được liên kết luân phiên về phía này
rồi bên kia nên vải dệt ra sẽ có cấu trúc cân đối.

I.1.4 Kiểu dệt cài sợi phụ
Đây là nhóm kiểu dệt quan trọng nhất của vải dệt kim đan dọc.
Các loại kiểu dệt cài sợi phụ:

Kiểu dệt
cài sợi hoa
Kiểu dệt
vải nổi
vòng
Kdệt vòng
kép tạo
sóng ngang
Kiểu dệt
trơn vòng
kép
Kiểu dệt
vòng kép
Kiểu dệt
vòng kép 3
sợi
Kdệt cài
sợi phụ =
các vòng
chập
Kiểu dệt
cài sợi
ngang
Kiểu dệt
vải thủng lỗ
Kiểu dệt
Cowenit
Kdệt vải
Tricot cài
sợi dọc
Kdệt quấn
chân vòng
bằng sợi
phụ
Kiểu dệt
tạo hình
hoa
K dệt vải
Giắc ca
biên
Kiểu dệt
cài sợi
phụ

Ở các kiểu trơn vòng kép, mỗi sợi đều được tạo thành từ hai sợi vải. Vải đan
dọc dệt vòng kép có nhiều ưu điểm như mức ổn định về hình dạng, tính tuột
vòng không đáng kể, cấu trúc vòng sợi cân đối....Vai trò của vòng sợi mặt
của các vòng kép không chỉ được quyết định bởi thứ tự của các thanh kim lỗ
được lắp đặt trên máy dệt mà còn bởi hướng đặt của chúng.
+ Trừơng hợp đặt sợi ngược hứớng sợi của thanh kim lỗ II sẽ tạo vòng sợi
của mặt vòng kép (a)
+ Trừơng hợp đặt sợi ngược hứớng sợi của thanh kim lỗ II luôn được đặt
nằm dưới sợi của thanh kim lỗ II (b, c)
Ở kiểu dệt vòng kép thì kiểu dệt này có thể tạo ra bằng một trong số các kiểu
dệt cơ bản:

Kiểu dệt trên hình vẽ là kiểu dệt vòng kép có quy luật đặt sợi Trico ngược
hướng nhau hoặc phức hợp cá kiểu cơ bản khác nhau
Một kiểu dệt quan trong nhấtlà kiểu dệt phức hợp Trico và Sukno
Kiểu dệt này có 2 dạng thức tồn tại:

+ Dạng thứ nhất, thanh kim lỗ I thực hiện theo quy luật đặt sợi Trico, thanh
kim lỗ II thực hiện theo quy luật đặt sợi Sukno. Như vây, các chân vòng mặt
trái của vải sukno sẽ nổi lên ở V
+ Dạng thứ hai, thanh kim lỗ I thực hiện theo quy luật đặt sợi Sukno. Như
vây, các chân vòng sợi của Trico sẽ che khuất cá chân vòng sợi dài hơn của
Sukno. ở mặt trái của vải ít thông dung hơn là các kiểu vòng kép ba sợi. các
kiểu dệt này có thể được tạo ra bằng cách kết hợp hai hoặc ba kiểu dệt cơ
bản.
Kiểu dệt vòng kép tạo sóng ngang được tạo ra bằng cách tạm dừng việc đặt
sợi của 1 trong trang thái thanh kim lỗ qua một số hàng vòng.
Kiểu dệt trên hình vẽ được tạo ra bằng cách kết hợp các kiểu dệt Sukno và
xích. Thanh kim lỗ II thực hiện đặt quy luật đặt sợi xích, ở các vị trí tạm
dừng đặt sợi, các đoạn sợi của II sẽ kéo dúm vải theo hướng cột vòng và cá
sóng ngang bằng vải Sukno với cấu trúc vòng đơn được tạo ra. Trong quá

trình dệt, Sứuc căng của hệ sợi II luôn ở mứccao hơn so với sức căng của hệ
sợi I.
Kiểu dệt vải nổi vòng được tạo rabằng cách kết hợp các kiểu dệt Trico và
Sukno. Quy luật đặt sợi của thanh kim lỗ được sắp xếp để các chân vòng sợi
của Sukno nổi lên ở mặt trái của vải. trong quá trình dệt, sức căng của hệ sợi
II cần được giữ ở mức thấp nhất. Vd: kiểu dệt phức hợp của kiểu dệt Trico
và Sukno
Kiểu dệt vải rèm cửa đuợc tạo ra bằng phương pháp tạo ra các hiệu ứng hoa
khác nhau trên mặt của vải nhờ cài sợi hoa có màu sắc và chi số khác nhau.

Thông dụng nhất vẫn là các kiểu dệt cài sợi hoa nhờ các thanh kim lỗ riêng
Ở kiểu dệt hình vẽ trên, cấu trúc được tạo ra bằng kiểu dệt phức hợp của các
kiểu dệt Trico và Sukno (a). Cả hai thanh kim lỗ đặt sợi dệt cấu trúc nền đều
được xâu đủ sợi. Mỗi sợi hoa được xâu vào một thanh kim lỗ riêng biệt và
được điền đầy các hình hoa theo quy luậtđựt sợi luân phiên cho các kim nằm
trên mặt vải.
Kiểu dệt cài sợi phụ bằng các vòng chập được tạo ra bằng cách sợi phụ được
liên kết với các cấu trúc nền bằng các vòng chập. Ở hình dưới đây, các kim
được đè khép miệng ở các hàng vòng lẻ. Ở các hàng vòng chẵn, sợi phụ
được đặt theo quy luật Trico và các kim không được khép miệng kim.

Sự liên kết của các sợi phụ với cấu trúc nền bằng nhau các vòng chập cũng
có thể được tạo ra tên các máy Raun nhờ sự hoạt động của thanh đè sợi
Thanh đè sợi có khả năng đè cácc sợi của thanh kim lỗ được lắp đặt ở phía
sau nó thoát ra khỏi miệng kim và trượt suống phía dưới kim. Chính nhờ sự
dịch chuyển cững bức này của sợi phụ mà vòng chập được tạo ra.

Kiểu dệt đặt sợi phụ hoàn toàn dưới kim là một trong số các kiểu dệt có
phương pháp liên kết của sợi phụ với cấu trúc nền quan trọng nhất.
Có hai trường hợp đặt sợi phụ:
+ Trường hợp I: sợi phụ được đặt theo hướng ngựợc với hướng đặt sợi nền,
các đoạn sợi phụ nằm ngang được bắt chéo với 4 chân vòng Trico nên cả hai
chiều dài của đoạng sợi này đều được liên kết với nền.( hinh a)
+ Trường hợp II: sợi phụ được đặt cùng hướng với hhướng đặt đầu sợi nền
( hình b), các đoạn sợi phụ nằm ngang chỉ được bắt chéo với hai chân vòng
Trico nên chỉ có một phần của đoạn sợi được liên kết với cấu trúc nền.
Quy luật dịch chuyển đặt sợi của thanh kim lỗ trong các trường hợp nêu trên
như sau:
Thanh kim lỗ I: . Trường hợp 1: 3-3/0-0/
. Trường hợp 2: 0-0/3-3/
Thanh kim lỗ II: Ở cả hai trường hợp 1-0/1-2/

Trường hợp đặc biệt của kiểu dệt đặt sợi phụ nằm trong vải chủ yếu theo
phuong ngang, đó là kiểu dệt cài sợi ngang. Nhờ một thiết bị đặc biệt, sợi
ngang được đặt vào vị trí dưới lưng kim.
Các kiểu dệt dệt vải thủng lỗ cũng có thể được tạo ra nhờ sự kết hợp quá
trình đặt sợi dưới kim với quy luật sợi phúc hợp xích và Tricot của thanh
kim lỗ II.
Ở kiểu dệt này cả hai thanh kim lỗ I và II đều được xâu đủ sợi.
Một kiểu dệt vải thủng lỗ khác cũng được sử dụng phổ biến đó là kiểu dệt
Máckitet. Vải này được tạo ra nhờ các xích nền cạnh nhau được liên kết với
nhau nhờ sợi phụ được liên kết với nhau nhờ sợi phụ được đặt hoàn toàn
dưới kim

Để tạo ra được sự ổn định và cân đối cho vải, các liên kết ngang của các xích
nền được tạo ra bằng hai sợi phụ được đặt hoàn toàn dưới kim, ngược hướng
nhau. Để tạo ra các liên kết ngang, thanh kim lỗ I dịch chuyển dưới kim ba
bước kim để đặt sợi phụ thứ nhất và thanh kim lỗ II dịch chuyển dưới kim
hai bước kim để đặt sợi phụ thứ hai. Nếu cả ba thanh kim lỗ I, II, III cùng
được sâu xợi thì các liên kết ngang sẽ được tạo thành bởi ba sợi.
Kiểu dệt tạo hình hoa bằng phương pháp đặt sợi hoàn toàn dưới kim tạo
thành bởi ba sợi ra các hình học nổi trên mặt vải. kiểu dệt này được sử dụng
phổ biến trong lĩnh vực sản xuất các vải đăng ten và rèm vải.

Ở kiểu dệt trên hình vẽ trên, các thanh kim lỗ III và IV có nhiệm vụ đặt sợi
dệt cấu trúc nền còn các thanh I và II có nhệm vụ đặt sợi hoàn toàn dưới kim
để tạo ra các hình hoa khác nhau.
Kiểu dệt quấn chân vòng bằng sợi Trico của các sợi phụ như hình dưới đây:

Ở kiểu dệt này, quy luật dịch chuyển bước ngắn và chớp nhoáng của thanh
kim lỗ để đặt sợi hoàn toàn dưới kim thực hiện luân phiên vè hai phía ở tất
cả các hàng vòng.
Kiểu dệt COWENIT được tạo ra theo hướng nghiên ứu sợi dọc được bổ
xung thêm vào cấu trúc, cấu trúc vải dệt kim đã thực sự tiếp cận với đặc
trưng cấu trúc của vải dệt thoi.
Kiểu dệt này tạo ra laọi vải vừa có đặc tưng của vải dệt kim vừa có đặc trưng
của vải dệt thoi. Vải này được sản xuất trên các máy Rasen chuyên dùng.
Sợi ngang được thay thế bằng các đoạn sợi ngang được đặt hoàn toàn dưới
kim. Sợi dọc được đặt cài sợi ngang bằng phương pháp đặt sợi hoàn toàn
dưới kim. Với quy luật dịch chuyển bước ngắn và chớp nhoáng của thanh
kim lỗ.
I. 2 Dệt kim hai mặt phải
Ở vải dệt kim đan dọc hai mặt phải, các hàng vòng phải và trái được tạo
ra xen kẽ nhau theo tỉ lệ 1-1. Trên sơ đồ biểu diễn kí hiệu cấu trúc của
vải, các kim của giường kim trước được biểu diễn bằng các dấu chấm to
hơn còn các kim của giường kim sau được biểu diễnn bằng các dấu chấm
nhỏ hơn. Quy luật đặt sợi cho các hàng vòng được phân cách với nhau

bằng hai dấu ghạch xiên, trong đó các cặp số thứ nhất được biểu diễn quy
luật đặt sợi cho các hàng vòng và các cặp số thứ hai biểu diễn quy luật
đặt sợi cho các hàng vòng trái.
I.2.1 Kiểu dệt đủ vòng sợi
Ở kiểu dệt hình dưới đây, các cột vòng phải được tạo ra nhờ phương
pháp đặt sợi cố định cho một kim của giường kim trước còn liên kết tạo
vải được liên kiết tạo vải được đảm bảo bằng quy luật đặt sơi luân phiên
cho các giường kim sau.
Bằng phương pháp đặt sợi tuần tự tạo ra các vòng sợi phải,còn các vòng
sơị trái được tạo ra bằng phươn pháp đặt sợi luân phiên về hai bên của
các vòng sợi phải.
ở kiểu dệt vải hai lớp, một hoặc một nhóm thanh kim lỗ chỉ đặt sợi cho
các kim của giường kim trước tạo ra lớp vải mặt phải và một hoặc một

nhóm thanh kim lỗ khác sẽ chỉ đặt sợi cho các kim của giường kim sau
tạo ra lớp vải mặt trái.
Sự liên kết theo hướng dọc cảu hai lớp vải thành phần có thể tạo ra nhờ một
thanh kim lỗ riêng với quy luật đặt sợi tạo vải hai mặt phải bất kì.
Ở kiểu dệt như hình dưới đây cả hai lớp vải tahnh phần được tạo ra bằng
sự phức hợp của các quy luật đặt sợi Trico và Sukno

ở kiểu dệt này liên kết dọc hai lớp vải thành phần được tạo ra nhờ thanh kim
lỗ III với quy luật đặt sợi xích hai mặt phải. Quy luật dịch chuyển đặt sợi của
từng thanh kim lỗ ở kiểu dệt này như sau:
Thanh kim lỗ I:
1-1/2-3//2-2/1-0//1-1/2-3//2-2/1-0//1-1/4-4//4-4/1-1// hoặc
2-2/4-6//4-4/2-0//2-2/4-6//4-4/2-0//2-2/8-8//8-8/2-2//
Thanh kim lỗ II:
1-1/1-0//1-1/1-2//1-1/1-0//1-1/1-2//1-0/1-0//1-0// hoặc
2-2/2-0//2-2/2-4//2-2/2-0//2-2/2-4//2-0/2-0//2-0/2-0//
Thanh kim lỗ III:
0-1/0-1// hoặc 0-2/0-2//
Quy luật dịch chuyển đặt sợi của các thanh kim lỗ tiếp theo dưới đây được
biểu diễn theo phương án dành riêng cho các máy Rasen:
Thanh kim lỗ IV:
2-0/2-2//2-4/2-2//2-0/2-2//2-4/2-2//2-0/2-0//2-0/2-0//

Thanh kim lỗ V:
4-6/4-4//2-0/2-2//4-6/4-4//2-0/2-2//8-8/8-8//2-2/2-2//
I.2.2
Bằng cách dệt thiếu trọn cả một số cột vòng, kiểu dệt tạo gân vải được tạo ra
Ở kiểu dệt như hình vẽ trên, cứ mỗi cột vòng phải được tạo ra xen kẽ với
mỗi cột vòng trái bị dệt thiếu. Kiểu dệt này được thực hiện vào quy luật xâu
sợi cách kim (a). Ở kiểu dệt như hình b, các cột vòng phải và trái được tạo ra
xen kẽ theo tỉ lệ 1-1 phải độ co giãn ngang lớn. Kiểu dệt tạo gân vải tổng
quát có thể được tạo ra bằng quy luật đặt sợi trên hình c.
Ở lĩnh vực sản xuất vải đan dọc, do các máy dệt đan dọc, các kim được liên
kết cứng với nhau nên việc điều khiển thay đổi trạng thái hoạt động của từng
Kiểu dệt thiếu
vòng sợi
Kiểu dệt tạo
gân vải
Kiểu dệt vòng
sợi kéo dài
Kiểu dệt tạo
sóng ngang

kim riêng biệt trong quá trình dệt là không dễ dàng, vì vậy các kiểu dệt vòng
sợi kéo dài không đợc thông dụng như vải đan ngang.
Kiểu dệt tạo sóng ngang sẽ được tạo ra hiệu ứng sóng ngang. Trên hình vẽ
dưới đây ở các hàng vòng trái thứ 3 và thứ 4. giường kim sau được đưa ra
khỏi vị trí công tác nên các vòng sợi trái ở ácc vị trí tương ứng sẽ không
được tạo ra.
I.2.3 Kiểu dệt cài sợi phụ
Các loại kiểu dệt cài sợi phụ
Kiểu dệt vòng kép hai mặt phải được tạo ra nhờ quá trình đặt sợi ngược
hướn của hai thanh kim loại với cung một quy luật dịch chuyển được đặt sợi
bằng các phức hợp khác nhau
Kiểu dệt nhung xén được tạo ra nhờ kiểu dệt vòng kép ở cả hai mặt của vải
hai mặt phải. Bằng quy luật đặt sợi tạo vải hai mặt phải, các sợi phụ sẽ liên
kết hai lớp vải một mặt phải thành phần với nhau. Vải sau khi dệt ra sẽ được
xẻ tách làm hai phần như sau:
Kiểu dệt cài sợi
phụ
Kiểu dệt vòng
kép hai mặt phải
Kiểu dệt vải
nhung xén
Kiểu dệt vải
nhung vòng

Ở kiểu dệt này, mỗi thanh kim lỗ nằm ngoài có nhiệm vụ đặt sợi cho một
giường kim. Thanh kim lỗ nằn trong thực hiện quy luật đặt sợi xích hai mặt
phải. Các quy luật đặt sợi khác nhau của các thanh kim lỗ II và III sẽ tạo ra
chiều cao khác nahu của lớp tuyết nhung. Chiều cao của lớp tuyết nhung còn
phụ thuộc vào khoảng cách của hai giường kim và thông số kĩ thuật của máy
dệt.
Ở kiểu dệt nhung vòng, thanh kim lỗ II với quy luật đặt sợi Trico chỉ đặt sợi
cho các thanh của giường kim trước,tạo ra cấu trúc nền.Thanh kim lỗ I với
quy luật đặt sợi xích hai mặt phải tiến hành đặt sợi cho cả hai giường
kim.Các vòng sợi chỉ được tạo ra ở giường kim trướcdo ở giường kim sau
các kim dệt đã được thay thế bằng các platin tạo vòng nhung.Hình dáng của
các platin sẽ quyết định chiều cao của các vòng sợi nổi ở mặt trái của vải

II. DỆT KIM ĐAN NGANG
II.1 Dệt kim đan ngang một mặt phải.
II.1.1 Kiểu dệt đủ vòng sợi
Các loại kiểu dệt đủ vòng sợi

Kiểu dệt trơn một mặt phải là kiểu dệt đơn giản và phổ biến nhất trong các
kiểu dệt kim đan ngang đơn.Vải được tạo thành từ một loại phần tử cấu trúc
duy nhất đó là vòng dệt. Nó được áp dụng để dệt hàng mặc lót, găng tay, bít
tất, quần áo thể thao, và nhiều thứ khác. Kiểu đan tạo cho vải hai mặt phân
biệt. Mặt phải phẳng đều, hiện rõ các cột vòng nằm thành những sợi dọc.
Mặt trái hiện những hàng vòng với các cung kim và cung platin.
Tuột vòng là nhược điểm của kiểu đan nay. Khi một sợi đứt, nó có thể tuột
theo cả hai hướng. Tuộtvòng cũng xảy khi mép cắt cắt may không kĩ.
Để giảm khả năng tuột vòng, nên dùng sợi có hệ số cao hoặc chập hai sợi
làm một để đan, hoặc nâng mật độ đan hoặc giảm chiều cao vòng. Quăn mép
cũng là một nhược điểm của kiểu đan trơn. Tính quăn mép gây nhiều khó
khăn cho việc xếp nhiều lớp vải để cắt hàng loạt các chi tiết trong may công
nghiệp và không cho phép nó nằm ở vị trí như gấu áo, gấu quần, cổ áo, cổ
tay.
Vải đan trơn giãn ngang gấp 1,6 lần giãn dọc, còn độ bền kéo dọc thường
lớn hơn rất nhiều độ bền kéo ngang.
Kiểu dệt đủ vòng
sợi
Kiểu dệt trơn một
mặt phải
Kiểu dệt tiếp nối
Kiểu dệt tạo ra các
vòng sợi thưa, dày
xen kẽ nhau

Ở kiểu dệt nối tiếp, mỗi hàng vòng của kiểu dệt này được tạo ra từ nhiều sợi.
Mỗi sợi chỉ được đặt cho một vòng kim trên giường kim. Các vùng kim có
thể thay đổi qua các hàng vòng.
Xét quy luật đặt sợi hình trên, nêú dệt bình thường như kiểu dệt trơn, các sợi
sẽ không được liên kết với nhau . Vì vậy người ta sử dụng một trong các
phương pháp dệt tiếp nối sau:
1. Dệt tiếp nối bằng vòng kép.
Đường biên dọc của các sợi vải thô, cứng, lẫn màu là nhược điểm của
phương pháp này ( hình a)
2. Dệt nối tiếp bằng vòng không dệt.
Bản chất của phương pháp này là hoán đổi vị trí của hai sợi biên cùng hàng
của các sọc màu cạnh nhau cho nhau. Nhược điểm của phương pháp này là
tạo ra sự thay đổi về hiệu ứng màu sắc và mật độ vải trên đường biên của
các sọc vải.
3. Dệt nối tiếp bằng phương pháp đặt sợi cài răng lược.
Do các sợi màu cạnh nhau được đặt cài răng lược vào nhau nên đường biên
của các sọc màu sễ có hình dạng hình chữ chi. Nhược điểm của phương
pháp này là tạo ra sự thay đổi về hiệu ứng trên đường biên của các sọc màu.

(Hình b,c)
4. Dệt nối tiếp bằng các cung hồi.
Các cung hồi tạo ra do sự đổi hướng đặt sợi cho các kim mỗi khi chuyển một
hàng vòng sang dệt hàng vong tiếp theo. Như vậy, các cung hồi sẽ nối liền
các đoạn hàng vòng trong một sọc vải với nhau. Các sợi cạnh nhau liên tiếp
được bắt chéo qua nhau trong quá trình dệt.
Kiểu dệt tạo ra các vùng vải thưa, dày xen kẽ nhau được xếp vào loại kiểu
dệt đặc biệt . Về mặt lý thuyết, kiểu dệt này có thể thực hiện bẳng phương
pháp điều kiển thay đổi độ sâu nối sợi của các vùng kim trong quá trình dệt.
Thế nhưng trong thực tế các máy dệt đều không có khả năng điều khiển hạ
kim trong quá trình dệt.
Bản chất công nghệ ở đây là dệt vải hai mặt phải. Sau khi các vùng vải hai
mặt phải được dệt xong, các vòng sợi của các cột vòng trái lập tức được trút
khỏi kim. Dưới tác dụng của lực F kéo cuộn vải, các cột vòng trái sẽ bị kéo

tuột và chỉ còn lại vải một mặt phải. Chiều dài của các vòng sợi bị tháo tuột
sẽ được chuyển sang các vòng sợi bên cạnh, tạo các vùng vải thưa rõ dệt.
II.1.2 Kiểu dệt thiếu vòng sợi.
Ở kiểu dệt rút kim, do một số kim bị rút bớtkhỏi máy nên vải được tạo ra sẽ
bị thiếu các cột vòng, làm xuất hiện các sọc lõm trên mặt phải của vải.
Ở kiểu dệt vòng không dệt, các kim chỉ tạm dừng qua một số hàng vòng. Là
cơ sở tạo ra kiểu dệt hoa hiệu ứng màu trên nền vải đan ngang các loại.
Kiểu dệt
thiếu vòng
sợi
Kiểu dệt rút
kim
Kiểu dệt
vòng không
dệt
Kiểu dệt
vòng sợi kéo
dài
Kiểu dệt giả
vải hai mặt
phải
Kiểu dệt
vòng không
dệt đảo vị

Hình dưới đây biểu diễn kí hiệu cấu trúc các hàng vòng dệt. Ở vùng vải A,
màu a chiếm ưu thế và ở dùng màu b, màu b chiếm ưu thế .
Khác với kiểu dệt nêu trên, ở kiểu dệt vòng sợi kéo dài ác cột vòng không có
cùng số lựong các vòng dệt. Các vòng sợi kéo dài các cột vòng không có
cùng số lượng các vòng dệt. Các vòng sợi kéo dài có thể làm thay đổi tính
chất và hiệu ứng màu của vải. Trên các máy một giường kim đặc biệt là máy
dệt bít tất, kiểu dệt giả hai mặt phải cũng được sử dụng. các cột vòng trái
được thay thế bằng các cột vòng phải sẽ được thay thế bằng các cột vòng
kia.
Ở kiểu dệt này, các cột vòng hoa và các cột vòng tơn được dệt xen kẽ theo tỷ
lệ 1:1
Ngoài các vòng sợi cơ bản: vòng dệt, vòng chập, vòng không dệt là các
phần tử cấu trúc vải có các phần tử cấu trúc vải khác như đoạn sợi tự do nằm
vắt ngang qua cột vòng ở mặt phải của vải. Phân tử cấu trúc này được gọi là

vòng không dệt được đảo vị là biến thể của vòng không dệt. Các ví dụ kiểu
dệt vòng không dệt đảo vị được biểu diễn hình dưới đây.
Ở kiểu dệt bên trái, các hàng vòng trơn và ácc hàng vòng hoa được dệt xen
kẽ nhau theo trỉ lệ 1:1. Các hàng vòng hoa được tạo ra bởi các phần tử cấu
trúc vải; vòng dệt, vòng không dệt và vòng không dệt đảo vị. Ở kiểu dệt hình
bên phải, tất cả các hàng vòng đều được dệt hoa bằng ba phần tử cấu trúc vải
như trên
II.1.3 Kiểu dệt vòng chập
Ở vị trí của các vòng chập, vòng sợi bị thiếu. Sự có mặt của các vòng chập
có thể làm thay đổi tính chất và hiệu ứng của màu vải.
Các kiểu dệt vòng chập 1:1
Và 2:2 thường được sử dụng tạo ra hiệu ứng nối vân chéo trên mặt vải

Hình vẽ trên đây biểu diễn kiểu kiểu vòng chập một hàng xen kẽ với các
vòng chập qua hai vòng có thể làm xuất hiện hiệu ứng nổi cát.
II.1.4 Kiểu dệt cài sợi phụ.
Các sợi phụ được đưa bổ xung vào cấu trúc cơ bản tuy không có tác dụng
tạo vải nhưng có thể cải thiện hoạc làm thay đổi đáng kể các tính chất của
vải.
Các kiểu dệt cài sợi phụ
Kiểu dệt vòng khép kín có các vòng sợi được tạo thành từ hai sợi.Vòng
sợi của vòng kép xuất hiện ở mặt phải của vải đg là vòng mặt,còn vòng thứ
hai nằm ở phía sau vòng mặt đg là vòng nền.Kiểu dệt vòng khép kín đảo
Kiểu dệt cài sợi phụ
Kiểu dệt
vòng kép
Kiểu dệt
vải nhung
đơn giản
Kiểu dệt
cài sợi
ngang
Kiểu dệt
cài sợi
dọc
Kiểu dệt
cài cả sợi
ngang và
sợi dọc

màu có thể tạo ra các vải dệt hoa hai màu mà không sợi làm giảm công suất
máy.Ở kiểu dệt vòng khép kín dưới đây,cấu trúc nền được tạo ra bằng kiểu
trơn còn sợi phụ được cài vào cấu trúc nền bằng các vòng kép cách kim.
Bằng kiểu dệt vòng kép còn có thể tạo ra các loại vải nhung vòng .Các vòng
nhung nổi lên mặt trái của vải.
Đối với các kiểu dệt vải nhung đơn giản ,sự phụ thuộc chỉ được liên kết
với cấu trúc nền bằng cung chập .Sợi phụ rất dễ bị kéo tuột khỏi vải .
Ở kiểu dệt cài sợi ngang,sợi ngang được cài vào xen giữa các trụ vòng.
Loại vải cài sợi ngang vừa có đặc trưng của vải dệt kim,vừa có đặc trưng
của vải dệt thoi. Để cài sợi ngang vào cấu trúc nền,một nhóm vải sợi cần
phải được dịch chuyển sang giường kim đối diện và sau khi đặt sợi
ngang,chúng lại được dịch chuyển trở về vị trí ban đầu ,trước khi bắt đầu dệt
hàng vòng mới.
Ở kiểu dệt cài sợi dọc ,sợi dọc được cài vào cấu trúc nền bằng cách đặt
nó luân phiên trên và dưới cung platin.
Ở hình dưới dây là kiểu dệt cài cả sợi ngang và sợi dọc..Hệ thống sợi
dọc ở đây được đặt nằm ở mặt phải cảu vải còn hệ thống sợi ngang được đặt
nằm ở vị trí mặt trái của vải nhưng luôn nằm trong hệ thống sợi dọc.
II.1.5:Kiểu dệt làm thay đổi hình dạng của các vòng sợi cơ bản.

Phân loại
Ở kiểu dệt sợi dịch chuyển,khi một vòng sợi được dịch chuyển từ cột vòng
này sang cột vòng khác không chỉ làm cho cột vòng bị đứt đoạn mà còn làm
xuất hiện lỗ thủng trên mặt vải. Để tăng kích thước của lỗ thủng trên mặt
vải có thể kết hợp dịch chuyển hai sợi cạnh nhau về hai hướng ngược nhau .
Để giảm kích thước của lỗ thủng trên mặt vải có thể dịch chuyển chỉ một
nửa vòng sợi sang cột vòng bên cạnh. Đối với kiểu dệt cung platin treo,cung
platin trong quá trình dệt được nới và treo chập cùng với các cung kim của
hàng vòng tiếp theo
Ở các vị trí lỗ khuyết cung platin ,trên mặt vải sẽ xuất hiện lỗ
thủng.Hiệu ứng lỗ thủng sẽ tăng lên nếu hai cung platin cạnh nhau cùng
được treo.Nếu các cung platin treo và các cung platin bình thường được dệt
xen kẽ nhau theo tỉ lệ 1:1 có thể tạo ra vải thủng lỗ dạng lưới.
Kiểu dệt
sợi dịch
chuyển
Kiểu dệt
cung
platin treo
Kiểu dệt
hai lần
lồng vòng
Kiểu dệt có các
vòng sợi liên kết
với nhau cách
hàng
Kiểu dệt làm thay đổi hình dạng
của các vòng sợi cơ bản

Kiểu dệt hai lần lồng vòng có thể tạo ra các loại vải có khả năng chống
tuột vòng cao.
Đối với kiểu dệt có các vòng sợi liên kết với nhau cách hàng,cung kim
của hàng vòng thứ nhất được liên kết với các cung platin của hàng vòng thứ
ba.
II.2:Dệt kim đan ngang mặt phải .
II.2.1.Kiểu dệt đủ vòng sợi.
Các kiểu dệt đủ vòng sợi:
Ở kiểu dệt trơn hai mặt phải,các cột vòng phải và trái được tạo ra xen kẽ
nhau theo tỷ lệ 1:1 vì đặc điểm cấu trúc vải là cứ mỗi vòng sợi phải được
tạo ra xen kẽ với một vòng sợi trái nên ở trạng thái tự do các cung platin
xoay ra nằm vuông góc với mặt vải.Do đó ,các cột vòng dần sát vào
Kiểu dệt đủ vòng sợi
Kiểu dệt trơn hai mặt phải Kiểu dệt tiếp nối hai mặt phải

nhau,che lấp các cột vòng phía sau chúng.Trên cả hai mặt vải chỉ nhìn thấy
các cột vòng phải.
Ở kiểu dệt tiếp nối hai mặt phải,các sợi vải được liên kết với nhau có thể
bằng các vòng kép,vòng không dệt như hình vẽ dưới đây
Như vậy mặt phải của vải sẽ hoàn toàn không bị ảnh bởi sự thay đổi
hiệu ứng màu.
II.2.2. Kiểu dệt thiếu vòng sợi.
Các kiểu dệt thiếu vòng sợi
Kiểu dệt thiếu vòng sợi
Kiểu dệt
tạo gân
dọc
Kiểu dệt
tạo nếp
gấp trên
vải
Kiểu dệt
vòng không
dệt 2 mặt
phải
mặt phải
Kiểu dệt
vòng sợi
kéo dài
Kiểu dệt
vải hai
lớp

Ở kiểu dệt tạo gân dọc ,trọn cả cột vòng được dệt thiếu kiểu dệt này làm
thay đổi cả cấu trúc của vải .kiểu dệt này các cột vòng phải và trái có thể
được xen kẽ nhau theo tỷ lệ tùy chọn.Loại vải này có độ co lớn ,độ giãn và
độ đàn hồi cao. Tuy nhiên, hiện tượng quăn, cuộn ống theo chiều dọc về cả
hai phía mặt phải biểu hiện khá rõ rệt. Kiểu dệt này có thể được ký hiệu dưới
dạng phân số 3 2 3 . Tử số là số lượng các cột vòng phải,
5 4 1
mẫu số là số lượng các cột vòng trái nằm xen kẽ với nhau trong một Rappo
cấu trúc vải.
Ở kiểu dệt tạo nếp gấp trên mặt vải khai thác triệt để đặc tính quăn, cuộn
ống của các sọc vải một mặt phải. Vải này có thể được tạo ra bằng phương
pháp dệt các sọc vải hai mặt phải và một mặt phải xen kẽ nhau.
Các sọc vải một mặt phải dó đặc tính quăn mép, cuộn ống sẽ tạo thành các
nếp gấp có dạng nằm nghiêng về một phía, đứng thẳng hoặc là mũi tù như
hình vẽ dưới đây:
Kiểu dệt vòng không dệt hai mặt phải có thể tạo ra các loại vải hoa nhiều
màu. Kiểu dệt này thỏa mãn quy luật chung là tất cả các vòng sợi và các
đoạn sợi tự do được cài xen kẽ giữa các cột vòng phải và trái nên chúng
không xuất hiện trên mặt vải. Khi số lượng màu sử dụng tăng lên, số lượng

sợi màu chỉ dệt ở mặt phải cũng tăng lên. Với kiểu dệt này làm giảm đáng kể
độ giãn ngang của vải.
Ở kiểu dệt vòng sợi kéo dài, các cột vòng có thể không có cùng số lượng
vòng sợi có mặt của các vòng sợi kéo dài làm giảm độ giãn ngang của vải.
Ngoài ra, chúng còn có thể tạo ra hiệu ứng màu hoặc hiệu ứng biến dạng dẻo
trên mặt vải.
Ở cả hai kiểu dệt trên hình trên, các vòng sợi trái đều được kéo dài qua hai
hàng vòng. Vải dệt ra có độ giãn ngang thấp.
Hình dưới đây là ví dụ điển hình về kiểu dệt hoa hiệu ứng màu

Sự có mặt của các vòng sợi dệt kéo dài ở đây làm xuất hiện các sọc màu
ngang và dọc trên mặt vải. Ở kiểu dệt này cứ 4 hàng vòng màu a được dệt
xen kẽ với hai hàng vòng b.
Vải dệt hao nhiều màu còn có thể được tạo ra bằng phương pháp chỉ kéo
dài các vòng sợi phải. Ở kiểu dệt này, mỗi hàng vòng hoa được tạo ra từ một
số hàng vòng dệt từ các sợi màu khác nhau. Do kiểu dệt này tạo ra sự chênh
lệch khá rõ về số lượng vòng sợi của hai mặt phải nên tạo ra tính quăn mép
của vải và có ảnh hưởng sấu đến tính chất của vải. Thông dụng nhất vẫn là
kiểu dệt vòng không dệt cách kim. Bằng kiểu dệt này số lượng vòng sợi của
mặt vải trái được giảm xuống còn một nửa. Kiểu dệt vòng sợi kéo dài còn
được sử dụng khá phổ biến để tạo ra các loại vải hoa nhiều màu. Các loại vải
này có độ giãn thấp đặc biệt là độ giãn ngang.
Kiểu dệt trên tạo ra hiệu ứng hoa bốn màu trên nền vải hai mặt phải. Ở mặt
trái của vải giảm bớt số lượng vòng sợi. Ở mặt phải, khoảng cách dệt kéo dài
của các vòng sợi biến đổi trong quá trình dệt.
Hiệu ứng biến dạng dẻo trên mặt vải có thể được tạo ra bằng các kiểu dệt
khác nhau trong đó có kiểu dệt vòng sợi kéo dài trên nền vải hai mặt phải.
Sóng biến dạng dẻo được tạo ra trên mặt vải bằng cách dệt thiếu cả nhóm

vòng sợi trái. Hình dưới đây là ví dụ về kiểu dệt Giacca tạo sóng biến dạng
dẻo trên nền vải hai mặt phải.
Chiều cao của các sóng biến dạng ở đây được quyết định bởi khoảng cách
dệt kéo dải tối đa có thể của các vòng sợi trái.
Các vùng biến dạng dẻo có hình dạng bất kỳ và kích thước lớn hơn hoàn
toàn có khả năng tạo ra được trên mặt vải bằng kiểu dệt tạo hình hoa nổi.
Bản chất của kiểu dệt này là các vùng vải biến dạng dẻo được tạo ra bằng
kiểu dệt vải hai lớp trong đó lớp phải có số lượng vòng sợi nhiều hơn lớp
trái. Như vậy, lớp vải phải được dệt ra với diện tích lớn hơn lớp trái nên nó
bị biến dạng dẻo.
Kiểu dệt vải hai lớp được xây dựng dựa trên một thực tế là trong quá trình
dệt các hàng vòng phải và trái riêng biệt nhau, một khoảng không được tạo
ra xen kẽ giữa hai lớp vải một mặt phải. Bằng phương pháp đặt sợi phù hợp,
hai lớp vải có thể được liên kết với nhau ở cả hia hoặc chỉ một biên.Loại vải
hai lớp được tạo ra bằng sự kết hợp của các vòng sợi riêng lẻ là một trong
các loại vải được tạo ra bằng kiểu dệt dẫn xuất của kiểu dệt vải hai lớp trơn.
Hai lớp vải thành phần ở đây được liên kết điểm với nhau bằng các vòng sợi
phải của các hàng vòng trái thì các hình hoa hiệu ứng màu có thể được tạo ra
trên mặt phải của vải.
II.2.3. Kiểu dệt vòng chập

Các kiểu vòng sợi chập:
Ở kiểu dệt vòng chập trên một mặt vải và kiểu dệt vòng chập trên hai mặt
vải, tất vả các vòng sợi trái hoặc phải của một số hàng vòng đều được thay
thế bằng các vòng chập. Các loại vải dệt vòng chập có mặt vải khác hẳn với
mặt vải dệt trơn và thường có độ co âm. Có nghĩa là khổ rộng của vải dệt ra
thường lớn hơn khổ dệt máy.
Ở kiểu dệt tạo hiệu ứng neps, các neps ở đây được tạo ra bằng 4 vòng chập
liên tiếp qua 4 hàng vòng.
Ở kiểu dệt vải hai lớp có liên kết bằng các vòng chập, hai vải thành phần
được liên kết với nhau bằng các vòng chập riêng lẻ. Ở vị trí của các vòng
chập, không chỉ cầu liên kết được tạo ra mà các vết lõm trên mặt vải cũng
được hình thành. Kiểu dệt này có thể được kết hợp với kiểu dệt hoa nhiều
màu.
Kiểu dệt vòng chập
Kiểu dệt
vòng
chập trên
một mặt
phải
Kiểu dệt
vòng
chập trên
hai mặt
phải
Kiểu dệt
tạo hiệu
ứng neps
Kiểu dệt vải
hai lớp có liên
kết bằng các
vòng chập

Để các thông số hình học của mặt vải được cân đối, số lượng các vòng sợi
cần phải được dệt giảm bớt. Như ở kiểu dệt trên hình trên, ứng với mỗi hàng
hoa trên mặt phải của vải là ba hàng vòng trái và số lượng kim dệt các vòng
sợi phải còn được rút bớt đi một nửa. Mặt trái của loại vải này có thể mềm
mại, nhẵn, bóng và bền. Mặt phải có thể thô và có thể có các họa tiết trang
trí khác nhau.
II.2.4. Kiểu dệt cài sợi phụ
Các kiểu dệt cài sợi phụ:
Kiểu dệt cài sợi phụ

Kiểu dệt vòng kép trơn trên nền vải hai mặt phải có thể được thực hiện trên
chỉ một mặt vải hoặc cải hai mặt vải. Ở kiểu dệt vòng kép trên 1 mặt vải, sợi
phụ được dệt như là vải 1 mặt phải. Do đó, vải dệt ra có độ giãn ngang thấp.
Ở kiểu dệt vòng kép trên cả hai mặt vải, sợi phụ ở cả hai mặt vải cũng
được dệt như ở kiểu dệt vòng kép trên một mặt vải.
Ở kiểu dệt đệm sợi phụ trên nền vải hai mặt phải, các sợi đệm được liên
kết với cấu trúc nền bằng các vòng chập. Các đoạn sợi đệm không nằm tự do
trên mặt trái của vải mà được cài vào bên trong vải nằm xen kẽ giữa các
vòng sợi phải và trái. Ở kiểu dệt này có một số kiểu dệt tiêu biểu như: Kiểu
dệt Milano, kiểu dệt Faneknit.
Ở kiểu dệt Milano, sợi đệm làm giảm đáng kể độ giãn ngang của vải. Ở
kiểu dệt Faneknit, sợi đệm được cài vào cấu trúc nền với biên độ uốn sóng
lớn nên vị trí của nó được xác định khá ổn định trong vải.
Ở kiểu dệt đệm sợi ngang trên nền vải hai mặt phải, sợi ngang được đặt
nằm xen kẽ giữa các vòng sợi trái và phải và gần như không bị uốn cong.
Kiểu dệt
vòng kép
trên nền
vải hai
mặt phải
Kiểu dệt
đệm sợi
phụ trên
nền vải 2
mặt phải
Kiểu dệt
đệm sợi
ngang trên
nền vải 2
mặt phải
Kiểu dệt
vải 2 lớp
có liên
kết bằng
sợi phụ

Nhược điểm của kiểu dệt này là sợi ngang sẽ bị kéo tuột ra khỏi vải, các cột
vòng dễ bị đẩy trượt dọc theo sợi ngang về một phía, vải dễ bị biến dạng.
Kiểu dệt vải hai lớp có liên kết bằng sợi phụ được biểu diễn như hình dưới
đây:
Sợi phụ được dệt chập trên cả hai giường kim.
II.2.5. Kiểu dệt làm thay đổi cấu trúc hình dạng của các vòng sợi cơ bản
Hiệu ứng uốn khúc hình chữ nhật chữ chi của các cặp cột vòng sợi cơ bản
sẽ được tạo ra bằng sự kết hợp kiểu dệt trơn hai mặt phải với sự dịch chuyển
khứ hồi của một trong hai giường kim.
Bằng sự kết hợp kiểu dệt chập trên mặt phải của vải với sự dịch chuyển
khứ hồi một bước kim của giường kim sau quá trình dệt tạo ra hiệu ứng xiên
lệch của cấu trúc vải.
Hiệu ứng biến dạng déo trên mặt vải sẽ tạo nên sự dịch chuyển đi nhiều
bước kim về một hướng của giường kim. Ở kiểu dệt dưới đây chính sức
căng lớn của các vòng sợi dịch chuyển là nguyên nhân làm cho mặt phải của
vải vừa bị xiên lệch vừa bị biến dạng uốn sóng.
Còn ở hình dưới đây kiểu dệt vòng chập qua nhiều hàng vòng được kết
hợp với sự dịch chuyển của giường kim sau. Ở các vị trí của vòng chập liên
tiếp qua 4 hàng vòng có thể xuất hiện các lỗ thủng trên mặt vải

Kiểu dệt có các vòng sợi dịch chuyển giữa hai giường kim có phạm vi ứng
dụng rộng. Bằng sự dịch chuyển của các vòng sợi phải sang cột vòng trái,
các vết lõm trên mặt phải của vải sẽ được tạo ra. Nếu vị trí của các vết lõm
trên mặt phải của vải sẽ được tạo ra. Nếu vị trí của các vết lõm được xắp xếp
phù hợp, các hình hoa có thể được tạo ra trên bề mặt vải. Ở kiểu dệt trên
hình dưới đây, hiệu ứng màu sẽ được tạo ra trên mặt phải của nó
Bằng sự dịch chuyển vòng sợi giữa hai giường kim, quy luật dệt tạo gân
vải có thể được thay đổi một cách tùy ý. Phương pháp này còn được sử dụng
để dệt hoa tạo nên kiểu dệt vải hai mặt trái và kiểu dệt tạo xoắn sam.
II.3. Kiểu dệt chun kép( Interlock)

Kiểu dệt chun kép là kiểu dệt đan hai chun lồng vào nhau tạo nên những
dãy cột vòng liền nhau nâng cao độ bền ma sát cho vải.
Kiểu dệt này tạo ra vải Interlock có nhiều ưu điểm như không quăn mép,
cả hai mặt vải bóng mịn, kiểu dệt đa dạng, độ tuột vòng thấp, độ giãn ngang
thấp.
Dưới đây là một số kiểu dệt Interlock
III. Một số kiểu dệt đặc biệt
Các kiểu dệt đặc biệt:

III.1. Kiểu dệt làm chắc đầu mảnh sản phẩm
Để chống tuột vòng, đầu của các mảnh sản phẩm bán định hình hoặc cố
định hoặc định hình cần được làm chắc. Nhờ kiểu dệt đặc biệt mà đầu của
các mảnh sản phẩm có khả năng chống tuột vòng sẽ được tạo ra. Tuy có
phần bị hạn chế bởi tính quăn mép nhưng các kiểu dệt làm chắc đầu mảnh
sản phẩm vải một mặt phải vẫn được sử dụng khá phổ biến. Kiểu dệt chống
tuột vòng được sử dụng phổ biến nhất ở đây là kiểu dệt vòng sợi kéo dài .Sự
tuột ra khỏi vải của các cung platin có thể được khắc phục bằng cách cải
biến cấu trúc của hàng vòng đầu tiên hoặc hàng vòng thứ hai.
Trên các máy dệt vải hai mặt trái, đầu mảnh sản phẩm có khả năng chống
tuột vòng có thể được tạo ra nhờ phương pháp dịch chuyển giường kim.
Hàng vòng đầu tiên được thực hiện trên các kim của hai giường kim xen kẽ
nhau tỉ lệ 1:1. Ngay sau khi hàng vòng đầu tiên được tạo ra, một trong hai
giường kim sẽ được dịch chuyển đi hai bước kim. Vị trí của các giường kim
lúc này chưa có ảnh hưởng đên đặc trưng phải , trái của các cung vòng. Đến
Các kiểu dệt đặc biệt
Kiểu dệt
làm chắc
đầu mảnh
sản phẩm
Kiểu dệt
nẹp, gấu
quần áo
Kiểu dệt tạo
các hàng
vòng chuyển
tiếp giưa hai
mảnh sản
phẩm
Kiểu dệt
tạo hình
phẳng
Kiểu dệt
làm chắc
biên dọc

hàng vòng thứ hai, tất cả các vòng sợi đều được tạo ra ở các kim của giường
kim trước. Như vậy biên tuột vòng được tạo ra ở đây vẫn có đặc trưng của
biên vải một mặt phải.
Thông dụng hơn vẫn là kiểu dệt làm chắc đầu mảnh sản phẩm hai mặt
phải. Đối với các loại vải hai mặt phải dệt đủ các cột vòng để các đầu mảnh
vải có khả năng chống tuột vòng chỉ cần hàng vòng đầu tiên được tạo ra ở tất
cả các kim của hai giường kim là đủ. Trong số các kiểu dệt được sử dụng
nhiều hơn cả là kiểu dệt 2:2. Đối với loại vải này, đầu mảnh sản phẩm có
khả năng chống tuột vòng có thể được tạo ra nhờ phương pháp dịch chuyển
giường kim, Trong trường hợp các giường kim không có khả năng dịch
chuyển tương đối với nhau đầu mảnh vải có khả năng chống tuột vòng vẫn
có có thể được tạo ra. Kiểu dệt vòng sợi kéo dài được sử dụng trong trường
hợp này.
III.2 Kiểu dệt nẹp, gấu quần áo
Đối với các loại nẹp, gấu quần á, hai yêu cầu kỹ thuật quan trọng được đặt
ra là không tuột vòng và không quăn mép. Yêu cầu thứ nhất đối với loại nẹp
ngang có thể được đảm bảo bằng các kiểu dệt làm chắc biên ngang. Đối với
các loại nẹp dọc yêu cầu này có thể được đảm bảo bằng phương pháp đặt sợi
khứ hồi qua hai biên.
Yêu cầu liên quan đến tính quăn mép của vải trên thực tế chỉ có một vấn
đề là đối với các loại nẹp, gấu một mặt phải. Tính quăn mép của các loại
nẹp, gấu một mặt phải có thể được giảm bớt hoặc loại trừ bằng cách sử dụng
các kiểu dệt tạo lỗ thủng trên vải.
III.3 Kiểu dệt tạo các hàng vòng chuyển tiếp giữa hai mảnh sản phẩm

Các hàng vòng chuyển tiếp có cấu trúc đặc biệt được tạo ra nhằm giúp cho
quá trình dệt các mảnh sản phẩm có thể diễn ra một cách liên tục. Ở thời kỳ
đầu quá trình phát triển, các mảnh sản phẩm được dệt tách biệt nhau. Hàng
vòng muốn bắt mối phải luôn được triển khai trên các kim không có sợi sau
khi mảnh sản phẩm cũ đã được đưa xuống máy. Chỉ sau khi lực kéo căng
bải được treo lên hàng vòng đầu tiên này, quá trình dệt mới được tiếp tục.
Các thao tác thủ công như đặt sợi tạo ra các cung bắt mối, lược kéo căng
vải… luôn được đặt ra. Nhờ các kiểu dệt đặc biệt này, quá trình dệt các
mảnh sản phẩm có thể diễn ra liên tục trên máy với nhiều thao tác được tự
động hóa.Nhưng nhược điểm của các phương pháp này là tốn khá nhiều thời
gian. Ngày nay, một thế hệ máy dệt mới đã xuất hiện. Qúa trình dệt từng
mảnh sản phẩm trên các máy dệt mới đã được tự động hóa toàn bộ.
III.4 Kiểu dệt tạo hình phẳng
Khả năng dệt tạo hình phẳng là một trong những ưu điểm nổi bật của của
phương pháp dệt kim. Bằng cáck kiểu dệt tạo hình phẳng không chỉ tiết
kiệm được nguyên vật liệu mà chất lượng sản phẩm cũng được nâng cao.
Các mảnh sản phẩm thường được tạo hình phẳng bằng cách dệt thêm hoặc
bớt các cột vòng. Ngoài ra, các mảnh sản phẩm còn có thể được dệt tạo hình
phẳng bằng các phương pháp khác.
Khổ dệt có thể được mở rộng thêm bằng cách đưa thêm kim vào hoạt
động. Ở biên vải sẽ xuất hiện thêm các cột vòng mới.

Quá trình dệt thu hẹp khổ vải có phần phức tạp hơn. Khi cần cắt bớt một
số cột vòng, vòng sợi cuối cùng của nó phải được trút khỏi kim. Nếu vòng
sợi này được để tự do, biên vải sẽ không có khả năng chống tuột vòng. Biên
vải có thể được làm chắc nhờ các kiểu dệt chiết mũi. Các vòng sợi chiết mũi
đều được dịch chuyển sang cột vòng bên cạnh. Đối với các mảnh sản phẩm
một mặt phải, không chỉ riêng vòng sợi biên mà thường là cả nhóm sợi biên
đồng thời được dịch chuyển vào trong, khi cần thu hẹp khổ vải.
III.5 .Kiểu dệt làm chắc biên dọc
Vải và đặc biệt là hai biên dọc của nó trong quá trình gia công hoàn tất
thường phải chịu tải trọng rất lớn. Ví dụ như ở công đoạn văng sấy định
hình, khổ vải được kéo căng với cường lực khá lớn nhờ hai biên dọc của vải
được ghim chắc vào các đinh ghim của xích văng. Mặt khác, các cột vòng
biên của vải đan dọc được tạo thành thường không có đủ số lượng vòng sợi,
thậm chí là có trường hợp còn bị đứt đoạn. Do vậy các biên dọc của vải
thường là phải được dệt tăng bền. Các kiểu dệt làm chắc biên dọc được sự
dụng chủ yếu trong lĩnh vức sản xuất vải đan dọc. Các biên vải đan dọc phổ
biến được dệt làm chắc bằng các xích do một thanh kim lỗ chuyên đặt sợi

cho các kim biên. Ứng với mỗi biên vải, thanh kim lỗ này chỉ được xâu một
số sợi cần thiết.

B. MỘT SỐ MÁY DỆT
Để tạo ra được những kiêủ dệt phức tạp, đa dạng như vạy hàng loạt những
máy dệt kim ra đời để đáp ứng nhu cầu. Ngày nay trên thị trường Việt Nam
xuất hiện những máy dệt kim tròn và dệt kim phẳng là chủ yếu. Sau đây là
một số lạo máy dệt kim đang thịnh hành:

Ống dẫn sợi máy dêt kim

C. MỘT SỐ MẪU VẢI DỆT KIM
Sau đây là một số hình ảnh và một số mẫu vải thật của vải dệt kim mà qua
đó chúng ta có thể phần nào phân biệt đợc chúng với các lại vải khác:

[Kho tài liệu ngành may] đề tài công nghệ dệt kim

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to [Kho tài liệu ngành may] đề tài công nghệ dệt kim

Similar to [Kho tài liệu ngành may] đề tài công nghệ dệt kim (20)

More from TÀI LIỆU NGÀNH MAY

More from TÀI LIỆU NGÀNH MAY (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

[Kho tài liệu ngành may] đề tài công nghệ dệt kim