1. ‫‪ | Bourse24.ir‬داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ؟ | ﺑﻮرس 42‬
‫از ﺑﺨﺶ : دﯾﺪﮔﺎه - ﮐﺪ ﻣﻄﻠﺐ: 3078‬
‫4102/11/2‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ اﻧﺘﺸﺎر : ٢٢/١١/٢٩٣١، ﺳﺎﻋﺖ : ٢۴:٧١‬
‫داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ؟‬
‫ﭘﺪﯾﺪه ﺻﻒ ﻧﺸﯿﻨﯽ و اﺻﻮﻻ وﺟﻮد ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ در ﺑﻮرس ﺗﮫﺮان ھﻤﻮاره ﯾﮑﯽ از ﺑﺤﺚ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﻮده و ﮐﻤﺘﺮ ﮐﺴﯽ را‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮان ﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﻣﻮاﻓﻖ ﯾﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺳﺮﺳﺨﺖ آن ﻧﺒﺎﺷﺪ. اﻟﺒﺘﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺣﺪس ﺑﺰﻧﯿﺪ ﮐﻪ در دوره ھﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﭘﺎﯾﯿﺰ اﻣﺴﺎل ﮐﻪ ﺑﺎزار رﺷﺪ‬
‫ﺑﯽ ﻣﺤﺎﺑﺎﯾﯽ داﺷﺖ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺗﻌﺪاد ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ از اﯾﻦ روزھﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎزار اﻓﺖ ﻣﺤﺴﻮﺳﯽ داﺷﺘﻪ و رﯾﺴﮏ ﮐﺎھﺶ‬
‫ﻗﯿﻤﺖ ھﺎ ﺑﺎﻻ ﺑﻮده اﺳﺖ!‬
‫اﻣﺴﺎل ﺳﮫﺎﻣﺪاران ﺑﻮرس ﺗﮫﺮان ﯾﮑﯽ از ﭘﺮﻧﻮﺳﺎن ﺗﺮﯾﻦ دوره ھﺎی ﺑﻮرس را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮده‬
‫اﻧﺪ و ﮐﻢ ﻧﺒﻮده اﻧﺪ روزھﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﮐﺜﺮ ﻧﻤﺎدھﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﯾﺎ ﺣﺪاﻗﻞ داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ را ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮد دﯾﺪه اﻧﺪ. ﺑﺮای ﻧﻤﻮﻧﻪ، در ﺳﺎل 29 ﻧﻤﺎد اﺧﺎﺑﺮ در 16% روزھﺎ و ﻧﻤﺎد ﭘﺎرﺳﺎن در‬
‫05% روزھﺎ ﺻﻒ ﺧﺮﯾﺪ ﯾﺎ ﻓﺮوش را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮده اﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎل 19 اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺗﻮﺟﮫﯽ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ. ﻧﻤﻮدار 1 درﺻﺪ روزھﺎی دارای ﺻﻒ ﺧﺮﯾﺪ ﯾﺎ ﻓﺮوش را ﺑﺮای ﭼﻨﺪ‬
‫ﻧﻤﺎد ﻣﮫﻢ ﺑﺎزار در ﺳﺎﻟﮫﺎی 19 و 29 ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ‬
‫ﻧﻮﺳﺎن 4 درﺻﺪی ﺑﻮرس، اﻣﺴﺎل ﻧﻘﺶ ﭘﺮرﻧﮕﺘﺮی در ﻣﻌﺎﻣﻼت داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.‬
‫ﻧﻤﻮدار 1: درﺻﺪ روزھﺎی ﺑﺎ ﺻﻒ ﺧﺮﯾﺪ ﯾﺎ ﻓﺮوش در ﺳﺎل ھﺎی 19 و 29 ﺑﺮای‬
‫ﭼﮫﺎر ﻧﻤﺎد‬
‫5/1‬
‫…7‪http://bourse24.ir/articles/8703/p/%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87%20%D9%86%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%86%20%D8%A8%D8%A‬‬

2. ‫‪ | Bourse24.ir‬داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ؟ | ﺑﻮرس 42‬
‫4102/11/2‬
‫ﭘﺪﯾﺪه ﺻﻒ ﻧﺸﯿﻨﯽ و اﺻﻮﻻ وﺟﻮد ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ در ﺑﻮرس ﺗﮫﺮان ھﻤﻮاره‬
‫ﯾﮑﯽ از ﺑﺤﺚ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﻮده و ﮐﻤﺘﺮ ﮐﺴﯽ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﻣﻮاﻓﻖ ﯾﺎ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺳﺮﺳﺨﺖ آن ﻧﺒﺎﺷﺪ. اﻟﺒﺘﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺣﺪس ﺑﺰﻧﯿﺪ ﮐﻪ در دوره ھﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﭘﺎﯾﯿﺰ‬
‫اﻣﺴﺎل ﮐﻪ ﺑﺎزار رﺷﺪ ﺑﯽ ﻣﺤﺎﺑﺎﯾﯽ داﺷﺖ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺗﻌﺪاد ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫از اﯾﻦ روزھﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎزار اﻓﺖ ﻣﺤﺴﻮﺳﯽ داﺷﺘﻪ و رﯾﺴﮏ ﮐﺎھﺶ ﻗﯿﻤﺖ ھﺎ ﺑﺎﻻ ﺑﻮده‬
‫اﺳﺖ!‬
‫اﻣﺎ ﺳﻮاﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻓﻌﺎﻻن ﺑﺎزار ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﺷﻮد اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اوﻻ ﭼﻪ دﻻﯾﻠﯽ ﺑﺮای‬
‫وﺟﻮد داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن وﺟﻮد دارد و ﺛﺎﻧﯿﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﺑﻮرس ھﺎی ﺟﮫﺎن در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ در ﺑﻮرس ﺗﮫﺮان ﺳﺎﺑﻘﻪ زﯾﺎدی دارد و ﺗﻐﯿﯿﺮات و اﻓﺖ و‬
‫ﺧﯿﺰھﺎی ﻣﺘﻌﺪدی را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮده اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل، در ﺳﺎل 48، ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻣﺼﻮﺑﻪ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮرس، داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن 5% ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪ اﻣﺎ اواﺧﺮ ھﻤﺎن ﺳﺎل و ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن، اﯾﻦ داﻣﻨﻪ ﺑﻪ 2% ﮐﺎھﺶ ﯾﺎﻓﺖ. ﺳﻪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ، ﯾﻌﻨﯽ ﺳﺎل 78، داﻣﻨﻪ‬
‫ﻧﻮﺳﺎن ﺑﻪ 3% و در ﺳﺎل 88 ﺑﻪ 5.3% اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺖ. ﻧﮫﺎﯾﺘﺎ در ﺗﯿﺮﻣﺎه 98، داﻣﻨﻪ‬
‫ﻧﻮﺳﺎن ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻓﻌﻠﯽ ﯾﻌﻨﯽ 4% اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺖ. ﺑﻪ ﻋﻼوه، در ﺑﺎزار ﻓﺮاﺑﻮرس ﻧﯿﺰ داﻣﻨﻪ‬
‫ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ 5% اﺳﺖ.‬
‫ﺷﺎﯾﺎن ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﯾﮑﯽ از ﭘﺪﯾﺪه ھﺎی راﯾﺞ در ﺑﻮرس ھﺎی ﺟﮫﺎن،‬
‫ﺣﺘﯽ در ﺑﺮﺧﯽ ﺑﻮرس ھﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﻪ طﻮری ﮐﻪ از ﻣﯿﺎن 34 ﺑﻮرس ﺑﺰرگ‬
‫دﻧﯿﺎ در 32 ﺑﻮرس داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ روزاﻧﻪ اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻧﮕﺎھﯽ ﮔﺬرا ﺑﻪ ﻧﺤﻮه‬
‫اﻋﻤﺎل داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن در ﺑﻮرس ھﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﺎوی ﺣﺪاﻗﻞ دو ﻧﮑﺘﻪ اﺳﺖ: اوﻻ ﺑﯿﻦ وﺟﻮد‬
‫5/2‬
‫…7‪http://bourse24.ir/articles/8703/p/%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87%20%D9%86%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%86%20%D8%A8%D8%A‬‬

3. ‫‪ | Bourse24.ir‬داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ؟ | ﺑﻮرس 42‬
‫4102/11/2‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ و ﻣﯿﺰان ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﮕﯽ ﺑﺎزارھﺎ راﺑﻄﻪ ﻣﻌﮑﻮس وﺟﻮد دارد، ﺑﻪ‬
‫ﮔﻮﻧﻪ ای ﮐﻪ در اﮐﺜﺮ ﻣﻮارد، ھﺮﭼﻪ ﻣﯿﺰان ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﮕﯽ ﯾﮏ ﺑﺎزار ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ،‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ ھﺎی ﮐﻤﺘﺮی در آن وﺟﻮد دارد. ﺛﺎﻧﯿﺎ، ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ ﺑﻮرس ﺗﮫﺮان ﯾﮑﯽ‬
‫از ﺷﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ھﺎی ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ، ﺣﺘﯽ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺑﻮرس ھﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ را داراﺳﺖ. ﺟﺪول 1 ﻧﻤﻮﻧﻪ ھﺎﯾﯽ از داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ را ﺑﺮای ﺑﻮرس ھﺎی‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﺪ.‬
‫ﺟﺪول 1: داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ در ﺑﻮرس ھﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫در ﺣﻮزه ﻣﺎﻟﯽ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺘﻌﺪدی ﺑﺮ روی اﺛﺮات داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ھﺮﯾﮏ از آن ھﺎ دﻻﯾﻞ ﻣﻮاﻓﻖ و ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ را ﺑﺮای آن ذﮐﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﻣﻮاﻓﻘﺎن ،‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ دو ﻣﺰﯾﺖ را ﺑﺮای اﻋﻤﺎل داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ذﮐﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ: اوﻻ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻧﻮﺳﺎن‬
‫ﻗﯿﻤﺖ ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﺮدن ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻗﯿﻤﺖ ھﺎ، از ﻣﺴﺘﻮﻟﯽ ﺷﺪن رﻓﺘﺎر ھﯿﺠﺎﻧﯽ و ﻋﮑﺲ‬
‫اﻟﻌﻤﻞ ﺑﯿﺶ ار ﺣﺪ )‪ (overreaction‬ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، اﮔﺮ ﺑﭙﺬﯾﺮﯾﻢ‬
‫ﮐﻪ ﻋﺪه ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﮫﯽ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران، در ﻣﻮاﻗﻌﯽ اﺳﯿﺮ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺷﺪه و ﻣﻤﮑﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺑﺎ رﻓﺘﺎرھﺎی ﻏﯿﺮﻋﻘﻼﻧﯽ ﺧﻮد، ﺑﺎﻋﺚ زﯾﺎن ﺑﻪ ﺧﻮد و دﯾﮕﺮان ﺷﻮﻧﺪ، داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن،‬
‫ﺗﺎ ﺣﺪی از اﯾﻦ ﭘﯿﺎﻣﺪھﺎ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.‬
‫ﺛﺎﻧﯿﺎ، داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ، ﺗﺎ ﺣﺪی ﻣﺎﻧﻊ دﺳﺘﮑﺎری ﻗﯿﻤﺖ ھﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎزﯾﮕﺮان ﺑﺎزار ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد. ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﺪ ﮐﻪ در ﺑﻮرس ھﺎی ﮐﻤﺘﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﮐﻪ ﻧﮫﺎدھﺎی‬
‫ﻧﻈﺎرﺗﯽ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮐﻤﺘﺮی در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ رﻓﺘﺎرھﺎی ﺧﻼف ﻗﺎﻧﻮن دارﻧﺪ، ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻧﻮﺳﺎن‬
‫ﻗﯿﻤﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎﺣﺪی از دﺳﺘﮑﺎری ﻗﯿﻤﺖ ھﺎ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﮐﻨﺪ. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫ای ﮐﻪ در ﺳﺎل 5002 ﺑﺮ روی ﺑﻮرس ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﺪ ﮐﻪ ﻧﺰدﯾﮏ‬
‫ﺑﻪ ﻧﯿﻤﯽ از ﺳﻮد ﮐﺎرﮔﺰاری ھﺎ در اﯾﻦ ﺑﻮرس از طﺮﯾﻖ دﺳﺘﮑﺎری ﻗﯿﻤﺖ ھﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫ﻣﯽ آﯾﺪ! ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، ﮐﺎرﮔﺰاری ھﺎ ﺑﺎ ﺗﺒﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش‬
‫5/3‬
‫…7‪http://bourse24.ir/articles/8703/p/%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87%20%D9%86%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%86%20%D8%A8%D8%A‬‬

4. ‫‪ | Bourse24.ir‬داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ؟ | ﺑﻮرس 42‬
‫4102/11/2‬
‫ﺳﮫﺎم ﺷﺮﮐﺖ ھﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺼﻨﻌﯽ ﻗﯿﻤﺖ ھﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران ﺑﯽ اطﻼع، ﺑﻪ اﻣﯿﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﯿﻤﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﺳﮫﺎم ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ، اﺻﻄﻼﺣﺎ از آن ﺳﮫﻢ ﺧﺎرج ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و زﯾﺎن ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ را ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫ﮔﺬاران ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ، ﻣﻮاﻓﻘﺎن ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ )و ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺠﻢ ﻣﺒﻨﺎ( ﮐﺎھﺶ اﻣﮑﺎن دﺳﺘﮑﺎری ﻗﯿﻤﺘﯽ را از دﻻﯾﻞ ﻟﺰوم‬
‫داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن در ﺑﻮرس ھﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ.‬
‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ، ﻧﻈﺮﯾﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻧﯿﺰ در ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮان آن ھﺎ را ﺑﻪ ﭼﮫﺎر ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد:‬
‫اوﻻ، ﺑﺮﺧﯽ ﺑﺮ اﯾﻦ اﻋﺘﻘﺎدﻧﺪ ﮐﻪ وﺟﻮد داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﺎﮐﺎراﯾﯽ ﺑﻮرس ﻣﯽ ﺷﻮد.‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ارزش ذاﺗﯽ ﺳﮫﻢ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻧﺘﺸﺎر اﺧﺒﺎر و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻋﻮاﻣﻞ اﻗﺘﺼﺎدی‬
‫ﮐﺎھﺶ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ، ﻻزم اﺳﺖ ﻗﯿﻤﺖ ﺳﮫﻢ ﻧﯿﺰ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ آن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﺑﺪ و‬
‫ھﺮﭼﻪ اﯾﻦ دو، ﯾﻌﻨﯽ ارزش ذاﺗﯽ و ﻗﯿﻤﺖ ﺳﮫﻢ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻧﺰدﯾﮏ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﺎزار ﮐﺎراﺗﺮ‬
‫ﺧﻮاھﺪ ﺑﻮد و ﺷﺮﮐﺖ ھﺎ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت دﻗﯿﻖ ﺗﺮی را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ‬
‫ھﺎی ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﺳﮫﺎم اﺗﺨﺎذ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﺑﻪ ﻋﻼوه، ھﺮﭼﻪ ﻣﯿﺰان ﮐﺎراﯾﯽ ﺑﺎزارھﺎ ﮐﺎھﺶ‬
‫ﯾﺎﺑﺪ و رﯾﺴﮏ ھﺎی اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻨﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ، ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران رﻏﺒﺖ ﮐﻤﺘﺮی ﺑﺮای‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری در آن ﺑﺎزار ﺧﻮاھﻨﺪ داﺷﺖ و ﺑﺎزده ﺑﺎﻻﺗﺮی را از ﺳﮫﺎم طﻠﺐ‬
‫ﺧﻮاھﻨﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻧﮫﺎﯾﺘﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ھﺰﯾﻨﻪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﺎﻟﯽ ﺷﺮﮐﺖ ھﺎ از طﺮﯾﻖ ﺑﻮرس‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ اﺳﺘﺪﻻل، وﺟﻮد ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ ﻋﺎﻣﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ھﻤﮕﺮا‬
‫ﺷﺪن ﺳﺮﯾﻊ ﻗﯿﻤﺖ و ارزش ذاﺗﯽ ﺳﮫﻢ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.‬
‫ﺛﺎﻧﯿﺎ، داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن و ﮐﻨﺘﺮل ھﺎی ﻗﯿﻤﺘﯽ، ﺑﺎ داﻣﻦ زدن ﺑﻪ ھﯿﺠﺎﻧﺎت ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران و‬
‫ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ آﻧﮫﺎ اﺗﻔﺎﻗﺎ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺑﺎزار و رﻓﺘﺎر ھﯿﺠﺎﻧﯽ آﻧﮫﺎ را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دھﺪ. ﺑﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، ﺻﺮف ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺻﻒ ﺧﺮﯾﺪ ﯾﺎ ﻓﺮوش ﺑﺮای ﺳﮫﻢ، ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران را ھﯿﺠﺎن‬
‫زده ﮐﺮده و اﻧﮕﯿﺰه زﯾﺎدی ﺑﺮای ﺻﻒ ﻧﺸﯿﻨﯽ ﺑﺪون ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻧﮫﺎﯾﺘﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺑﺎزار‬
‫اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. اﯾﻦ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺎھﺶ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﻗﯿﻤﺖ در روزھﺎی‬
‫آﺗﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻗﯿﻤﺖ از ارزش ذاﺗﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ )‪ (overshoot‬ﯾﺎ ﮐﻤﺘﺮ )‪(Undershoot‬‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ طﺒﻌﺎ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﯿﺴﺖ. ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﻨﺪ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﺲ از‬
‫ﭼﻨﺪ روز ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺻﻒ، ﻗﯿﻤﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎ ﮐﺎھﺶ زﯾﺎدی ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ، ﺑﺨﺶ زﯾﺎدی از‬
‫اﯾﻦ اﻓﺰاﯾﺶ و ﮐﺎھﺶ در روزھﺎی ﺑﻌﺪ روﻧﺪ ﻣﻌﮑﻮس ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ‬
‫دھﺪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺻﻒ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﺪﯾﺪ رﻓﺘﺎر ھﯿﺠﺎﻧﯽ ﺳﮫﺎﻣﺪاران ﺷﺪه اﺳﺖ.‬
‫ﺛﺎﻟﺜﺎ، داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ دارای اﺛﺮی ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ اﺛﺮ آھﻦ رﺑﺎﯾﯽ )‪(magnet effect‬‬
‫اﺳﺖ. ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﻣﻌﺎﻣﻼت ﻧﺸﺎن داده اﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺤﺾ آن ﮐﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﯾﮏ ﺳﮫﻢ ﺑﻪ ﻧﺰدﯾﮑﯽ داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻣﯽ رﺳﺪ، ﮔﻮﯾﯽ ﻧﯿﺮوﯾﯽ‬
‫آن را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﺟﺬب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﻋﺎﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد اﺛﺮ آھﻦ رﺑﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران، ﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﯽ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﮫﺘﺮ، اﻣﮑﺎن‬
‫ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش ﻓﻮری ﺳﮫﺎم، ﯾﮏ ﭘﺪﯾﺪه ارزﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ. ﺣﺎل، زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﯿﻤﺖ‬
‫ﺳﮫﻢ ﺗﺎ داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﮐﺎھﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و ﻣﺜﻼ ﻗﯿﻤﺖ ﺳﮫﻢ ﺗﺎ 5.3% ﮐﺎھﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫5/4‬
‫…7‪http://bourse24.ir/articles/8703/p/%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87%20%D9%86%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%86%20%D8%A8%D8%A‬‬

5. ‫‪ | Bourse24.ir‬داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ؟ | ﺑﻮرس 42‬
‫4102/11/2‬
‫اﺳﺖ، اﺣﺘﻤﺎل اﯾﻦ ﮐﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران )ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺻﻒ ﻓﺮوش( ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻌﺪا آن‬
‫ﺳﮫﻢ را ﺑﻔﺮوﺷﻨﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ. ﺗﺮس از اﯾﻦ ﻋﺪم اﻣﮑﺎن ﺧﺮﯾﺪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران را‬
‫ﺗﺮﻏﯿﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ھﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻗﺪام ﺑﻪ ﻓﺮوش ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ آن ﮐﺎھﺶ‬
‫ھﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻗﯿﻤﺖ و ھﺠﻮم ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران و ﻧﮫﺎﯾﺘﺎ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن و‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺻﻒ ﻓﺮوش اﺳﺖ.‬
‫راﺑﻌﺎ، ھﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬار ﺑﺮای ﺧﺮﯾﺪ ﯾﺎ ﻓﺮوش ﺳﮫﺎم ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ارزش‬
‫ذاﺗﯽ ﺳﮫﻢ اﺳﺖ. ھﺮﭼﻪ اﻣﮑﺎن ﺳﻮد و زﯾﺎن ﺑﺮای ﯾﮏ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬار ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ، وی‬
‫اﻧﮕﯿﺰه ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﺮای ﺗﺤﻠﯿﻞ دﻗﯿﻖ ﺗﺮ ﺧﻮاھﺪ داﺷﺖ زﯾﺮا در ﺻﻮرت اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫اﺷﺘﺒﺎه، ﺑﺨﺶ زﯾﺎدی از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﺧﻮاھﺪ داد و در ﺻﻮرت ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫درﺳﺖ، ﺳﻮد ﮐﻼﻧﯽ ﻧﺼﯿﺐ وی ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺣﺎل، وﺟﻮد داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ، ﻋﺎﻣﻠﯽ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﺳﻮد و زﯾﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه را ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﯾﺎ ﺣﺪاﻗﻞ از ﻧﻈﺮ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺗﺄﺧﯿﺮ ﻣﯽ اﻧﺪازد، زﯾﺮا زﻣﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮی ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﺗﺎ ﻗﯿﻤﺖ ﺳﮫﻢ ﻣﻘﺪار ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﮫﯽ‬
‫ﮐﺎھﺶ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ.اﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ، اﻧﮕﯿﺰه ﺗﺤﻠﯿﻞ دﻗﯿﻖ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران را از ﺑﯿﻦ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺮد و ﺑﻪ ﻋﻼوه، ﺻﺮف ﻣﺸﺎھﺪه ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺻﻒ ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش ﺗﻮﺳﻂ دﯾﮕﺮان، ھﺮﭼﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ دﻻﯾﻠﯽ ﻏﯿﺮ از دﻻﯾﻞ ﺑﻨﯿﺎدی ﺑﺎﺷﺪ، ﺧﻮد ﻋﺎﻣﻞ ﻣﮫﻤﯽ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬار‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد و وی ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺻﻒ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻼﻣﺖ ﯾﺎ ﺳﯿﮕﻨﺎﻟﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫دﯾﮕﺮان اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺤﻠﯿﻞ دﻗﯿﻖ ﺗﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ ﺻﻒ ﻧﺸﯿﻨﯽ ﮐﺮده اﻧﺪ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت‬
‫دﯾﮕﺮ، اﻧﮕﯿﺰه ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮی در ﺑﺎزار را ﮐﺎھﺶ ﻣﯽ دھﺪ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران را ﺗﺎﺑﻊ رﻓﺘﺎر ﮔﻠﻪ‬
‫وار ﺑﺎزار )‪(herding‬ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.‬
‫ھﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﺠﺮﺑﯽ و ﺗﺌﻮرﯾﮏ ﻣﺘﻌﺪدی ﺑﺮ روی ھﺮﯾﮏ از ﻣﺰاﯾﺎ و‬
‫ﻣﻌﺎﯾﺐ داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﯿﻤﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﻪ ﺑﺎر آورده اﺳﺖ.‬
‫آﻧﭽﻪ ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻮرس ﺗﮫﺮان ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﯾﮋﮔﯽ ھﺎی ﺧﺎص ﺧﻮد‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣﻞ ذﮐﺮﺷﺪه در ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ و ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺎ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻋﻠﻤﯽ و دﻗﯿﻖ، ﺗﺼﻮﯾﺮ ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺮی از ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن در‬
‫ﺑﻮرس ﺗﮫﺮان ﺑﻪ دﺳﺖ آﯾﺪ.‬
‫ﻧﻘﻞ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اﺟﺎزه ﮐﺘﺒﯽ ﻣﺪﯾﺮ ﺳﺎﯾﺖ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ.‬
‫‪www.Bourse24.ir‬‬
‫5/5‬
‫…7‪http://bourse24.ir/articles/8703/p/%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87%20%D9%86%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%86%20%D8%A8%D8%A‬‬