Pedagogiuri praqtikis kvleva diana chaladze indira kortava

1. 1
„რუსული ენის გაკვეთილზე მოსწავლეთა დაბალი
მოტივაციის მიზეზები და მათი გადაჭრის გზები“
ქ. რუსთავის შოთა რუსთაველის სახელობის სსიპ №2 საჯარო სკოლის
რუსული ენის მასწავლებლები: დიანა ჩალაძე, ინდირა კორტავა
2018-2019 სასწ. წელი

2. 2
სარჩევი
შესავალი.............................................................................................................................3
ლიტერატურის მიმოხილვა...............................................................................................4
პრობლემის აქტუალობის დასაბუთება ............................................................................9
კვლევის დიზაინი..............................................................................................................9
კვლევის მიზანი......................................................................................................................... 9
საკვლევი კითხვები ..................................................................................................................10
კვლევის ამოცანები...................................................................................................................10
კვლევის ფოკუსი ......................................................................................................................11
კვლევის მეთოდები..................................................................................................................11
შერჩევა......................................................................................................................................12
კვლევის შედეგები ...........................................................................................................12
ფოკუს ჯგუფის შედეგები. .......................................................................................................12
ფოკუს-ჯგუფი მოსწავლეებთან..................................................................................................................13
ფოკუს-ჯგუფი მშობლებთან .......................................................................................................................13
ფოკუს-ჯგუფი მასწავლებლებთან .............................................................................................................14
რაოდენობრივი კვლევის შედეგები .........................................................................................14
დიაგნოსტიკური კვლევის ძირითადი მიგნებები ...................................................................24
ინტერვენციები ................................................................................................................24
მოსალოდნელი შედეგები................................................................................................25
ინტერვეციების აღწერა....................................................................................................25
ინტერვენციების შეფასება ...............................................................................................28
დასკვნა და რეკომენდაციები.........................................................................................34
კვლევის ვადები ....................................................................................................................... 40
დანართები .......................................................................................................................41
დანართი 1 - კითხვარი მოსწავლეებისათვის...........................................................................41
დანართი 2 - მოსწავლეების კითხვარი ფოკუსჯგუფისთვის..................................................42
დანართი 3 - კითხვარი მშობლებს............................................................................................42
დანართი 4 - კითხვარი პედაგოგებს. .....................................................................................43
დანართი 5 - ინტერენციების განხორციელების ნიმუშები........................................................ 44
გამოყენებული ლიტერატურა........................................................................................................45

3. 3
შესავალი
წინამდებარე ნაშრომი წარმოადგენს შოთა რუსთაველის სახელობის ქ. რუსთავის
სსიპ №2 სკოლია პედაგოგების დ. ჩალაძისა და ი. კორტავას მიერ განხორციელებული
პრაქტიკული კვლევის ანგარიშს.
წინამდებარე კვლევის მიზანია რუსული ენის სწავლისადმი მოსწავლეთა
მოტივაცის კლების მიზეზების დადგენა და მათი ამაღლების გზების ძიება.
კვლევაში მონაწილეობა მიიღო 108 პირმა. მათ შორის იყო 84 მე-10 და მე-11 კლასის
მოსწავლე, 54-მა მშობელი და რუსული ენის 6 მასწავლებელი.
კვლევის დროს გამოვიყენეთ შემდეგი მეთოდები: საკვლევ კითხვებზე პასუხის
გასაცემად გამოვიყენეთ კვლევის როგორც თვისებრივი (ფოკუს-ჯგუფი}, ისე
რაოდენობრივი კვლევის მეთოდები (დახურული და ღია ანკეტირება), შედეგის
მისაღწევად გამოვიყენეთ ინტერვენციები, რომლებიც კვლევის პროცესში
საჭიროებიდან გამომდინარე დაიგეგმა. განვახორციელეთ შემდეგი ინტერვენციები:
 მოსწავლეთა მიერ შრომითი ბაზრის კვლევა, ანალიზი, დისკუსია;
 გაკვეთილი- ექსკურსია;
 სასწავლო რესურსების გამოყენება საგაკვეთილო პროცესში;
 თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენება საგაკვეთილო პროცესში.
მონაცემთა ანალიზისა და განხორციელებული ინტერვენციების შეფასების
საფუძველზე მივიღეთ შედეგი: მოხდა მოსწავლეთა დაინტერესება, ამაღლდა
მოსწავლეთა მოტივაცია, გაუმჯობესდა სწავლის შედეგი და გაიზარდა მოსწავლეთა
ჩართულობა სასწავლო პროცესში. სასწავლო პროცესში შეტანილმა დამატებითმა
რესურსებმა გამოიწვია მოსწავლეთა დაინტერესება.
ნაშრომში წარმოადგენილია კვლევის თეორიული ჩარჩო, რასაც ეყრდნობა კვლევის
კონცეფცია. თეორიული ჩარჩოს განხილვის შემდეგ მკითხველს ვთავაზობთ კვლევის
დიზაინს. კვლევის დიზაინის შემედეგ მოცემულია დიაგნოსტიკური კვლევის
შედეგების ანალიზი. დიაგნოსტიკური კვლების ანალიზზე დაყრდნობით,

4. 4
წარმოდგენილია ინტერვენციების გეგმა, თითოეული აქტივობის მოკლე აღწერა და
ინტერვენციის შეფასების შედეგები. ნაშრომის ბოლოს კვლევის შედეგებით
დაინტერესებული მხარეებისთვის წარმოდგენილია რეკომენდაციები.
ლიტერატურის მიმოხილვა
სწავლა-სწავლების პროცესში ერთ-ერთი მთავარი მიზანია მოსწავლეთა
მოტივაციის ამაღლება. მოტივაცია უდევს საფუძვლად ადამიანის ნებისმიერ
ქმედებას. სასკოლო ასაკში სასწავლო პროცესის ძირითადი კომპონენტი სწორედ
მოტივაციაა. სიტყვა მოტივაცია მომდინარეობს ლათინური სიტყვიდან „motus “ და
მოძრაობას ნიშნავს. პედაგოგიურ ფსიქოლოგიაში მოტივაცია არის ის ინტერესი,
დადებითი განწყობა, ჩართულობა სასწავლო პროცესში, რაც მოსწავლეს აქვს სწავლის
მიმართ.
სკინერის გამოკვლევების თანახმად, ეს შეიძლება მოდიოდეს როგორც გარედან
(ექსტერნალური) გარეგანი მოტივაციიდან, როგორიცაა ჯილდო, დასჯა, სოციალური
ზეწოლა, ისე პიროვნების შიგნიდან-შინაგანი მოტივაცია, როგორიცაა
მოთხოვნილებები, ინტერესები, ცნობისმოყვარეობა და ა.შ.
თანამედროვე კვლევები უპირატესობას ანიჭებენ ისეთი სასწავლო გარემოს შექმნას,
სადაც მოსწავლეს თავად უჩნდება სწავლისადმი შინაგანი მოტივაცია, როცა
მასწავლებელი აძლევს საშუალებას თავად გააკეთონ არჩევანი, როცა მათ წინაშე
მდგარი ამოცანები შეესაბამება მათ უნარებსა და ინტერესებს.
უპირატესობა, რომელიც მოაქვს მოტივირებულ სწავლებას - უზარმაზარია:
შინაგანი სტიმული ზრდის ინტერესსა და ამტანობას, ამძაფრებს კონცენტრირებას,
მოსწავლეები, რომელთაც აქვთ სწავლისადმი მოტივაცია, როგორც აჩვენებს კვლევები,
იღებენ უფრო მაღალ შეფასებებს, ვიდრე ისინი, ვინც სწავლობენ სურვილის გარეშე.
ამასთან, თავისი სამუშაოთი დაინტერესებული ბავშვი იღებს კმაყოფილებას.
შინაგანად მოტივირებული მოსწავლეები იყენებენ უფრო გონივრულ სასწავლო

5. 5
სტრატეგიებს, ადარებენ ახალ ინფორმაციას იმას, რაც უკვე იციან, თავად ამოწმებენ
როგორ აითვისეს ახალი მასალა. შესწავლილი დიდხანს რჩება მათ მახსოვრობაში.
თანამედროვე საგანმანათლებლო სისტემა ეყრდნობა მასწავლებლისა და
მოსწავლის ახალი როლების ძიებას. მასწავლებელზე ორიენტირებული სწავლება
იცვლება მოსწავლეზე ორიენტირებულ სასწავლო პროცესით, რომელიც
ითვალისწინებს მოსწავლეთა ინტერესებსა და მოთხოვნილებებს (ჰოვარდ გარდნერი).
თავის მხრივ, ეს პროცესი ეყრდნობა კონსტრუქტივიზმს. რომლის არსიც
მდგომარეობს იმაში, რომ ძველი და ახალი ცოდნოს შედარების საფუძველზე
მოსწავლეებს ვასწავლოთ ახალი ცოდნის მიღება, დასკვნების გამოტანა,
დამოუკიდებლად აზროვნება, ცოდნის კონსტრუირება-შენება. მრავალი კვლევებით
დგინდება, რომ საკლასო ოთახში მასწავლებლის მიერ უფლებების და
პასუხისმგებლობის გადანაწილებას დიდი მნიშვნელობა აქვს მოსწავლეთა
მოტივაციისათვის. აუცილებელია, მოსწავლეები ჩართულები იყვნენ სასწავლო
პროცესის მართვაში, დაგეგმვაში. გარემო, რომელშიც მოსწავლეები საზოგადოების
სრულყოფილ წევრებად გრძნობენ თავს, ხელს უწყობს მათი მოტივაციის ზრდასა და
სასწავლო პროცესში აქტიურად ჩართულობას (ჯონ დიუი).
შინაგანი მოტივაციისას მოსწავლეები პასუხისმგებლობას იღებენ საკუთარ
სწავლაზე. მათი მოტივაცია დამოკიდებულია შინაგან ფაქტორებზე, გამოწვევაზე,
რომლის კონტროლსაც თავად მოსწავლე უძღვება. ისინი თავად ისახავენ მიზნებს, და
მონიტორინგს უწევენ არა მარტო თავიანთი სწავლის პროცესს, არამედ იმათაც, ვინც
მათთან ერთად მუშაობენ წყვილებში. მოსწავლეები არიან უფრო შემოქმედებითები,
კრიტიკულად მოაზროვნეები, რადგან ნაკლებად არიან დამოკიდებულები
მასწავლებელზე, ცდილობენ დამოუკიდებლად გაართვან თავი სწავლას. თამაშითა და
სხვადასხვა აქტივობებით ხდება იმ ძალებისა და შესაძლებლობების განვითარება,
რომლებიც შემდგომში სერიოზული საქმიანობის განხორციელების საფუძველი ხდება
(დიმიტრი უზნაძე).
პ.ბ. გურევიჩის მიხედვით, არსებობს მოტივაციის კლასიფიკაციის შემდეგი სახეები.

6. 6
1. მიზნობრივი მოტივაცია. მოცემული მოტივაცია დაფუძნებულია უცხო ენის
შესწავლის, რიგორც საბოლოო მიზნის, ასევე ყველა დავალების მიზნის
ნათლად გაცნობიერებაზე.
2. წარმატების მოტივაცია. მოსწავლეებს უნდათ მიიღონ რაღაც რეალურად
ხელშესახები გაწეული შრომის სანაცვლოდ, უნდათ იგრძრნონ, რომ მიდიან
მიზნამდე, იღებენ რაღაც ისეთს, რაც შეუძლიათ გამოიყენონ მყისიერად (მაგ.
ენის ცოდნის გამოყენება კლასგარეშე საკითხავად, ოლიმპიადებში
მონაწილეობის მიღებისას)
3. ქვეყანათმცოდნეობის მოტივაცია, ყოველდღიური მოქმედებებსა და
მოვლენების გადატანა შესასწავლი ენის ქვეყანაში აძლიერებს მოსწავლეთა
მოტივაციას. ქვეყნების კულტურული თვისებების შედარებითი ანალიზი და
შეპირისპირება საშუალებას იძლევა უკეთ გაიგონ წმინდა ენობრივი
მოვლენები. გაკვეთილებზე კულთურათა დიალოგის სიტუაციების
მოდელირება. ბოლო წლებში ეს უკანასკნელი სულ უფრო აქტუალური ხდება.
4. ესთეტური მოტივაცია. გონების მუშაობის თავისებურებიდან,
ტემპერამენტიდან, მახსოვრობის სახისა და სხვა ინდივიდუალური სხვაობიდან
გამომდინარე, ყველა მოსწავლეს აქვს მუშაობის მისთვის საყვარელი ფორმები
და სახეები. ყველა მოსწავლეს უნდა მიეცეს საშუალება გამოხატოს თავი
მისთვის ყველაზე ხელსაყრელ და მოღწევადი სამუშაოს მეშვეობით.
5. ინსტრუმენტალური მოტივაცია. ტემპერამენტის, მახსოვრობის სახეობების,
ტვინის მუშაობის თავისებურებიდან და ინდივიდუალური განსხვავებების
სხვა ასპექტების გათვალისწინებით, ყველა მოსწავლეს აქვს მუშაობის
საყვარელი ფორმები და სახეობები. ყველა მოსწავლეს უნდა მიეცეს საშუალება
გამოხატოს თავი მისთვის ყველაზე საყვარელი და კარგად მორგებული
საქმიანობით.
მოტივაციის ფორმირება-ესაა მასწავლებლის მიერ მოსწავლის გონებაში-ტვინში
სწავლის მოცემული მოტივებისა და მიზნების „გადატანა“ გარედან პრაქტიკაში.
სწავლის მიტივების ჩამოყალიბება ესაა ისეთი პირობების შექმნა, რომლის დროსაც
გაჩნდება სწავლისადმი შინაგანი მისწრაფებები (მოტივები, მიზნები, ემოციები), მისი

7. 7
გაცნობიერება და სამოტივაციო სფეროს შემდგომი თვითგანვითარება მის მიერ.
მასწავლებელი ამ დროს მხოლოდ უბრალო დამკვირვებლის როლშია. იგი აკვირდება,
თუ როგორ ვითარდება მოსწავლის მოტივაციის სფერო, სტიმულირებას უწევს მის
განვითარებას ფსიქოლოგიურად გააზრებული ხერხების სისტემით.
მოტივაციის სტრუქტურის გამოსაკვლევად არსებითია ბ.ი. დოდონოვის მიერ მისი
4 სტრუქტურული კომპონენტის გამოყოფა: სიამოვნების მიღება თვით საქმიანობიდან,
პიროვნებისათვის უშუალოდ მისი შედეგის მნიშვნელობა, წახალისების
„მამოტივირებელი“ ძალის მნიშვნელობა სამუშაოს შესრულებისათვის,
ძალდატანებით ძეწოლა პიროვნებაზე.
ამათგან პირველი სტრუქტურული კომპონენტი დასახელებულია როგორც
მოტივაციის „გოდონური“ შემადგენელი ნაწილი, ხოლო დანარჩენი სამი მისი
მიზნობრივი შემადგენლები. ამასთან, პირველი და მეორე წარმოაჩენს მიმართულებას,
ორიენტაციას თვით საქმიანობისაკენ ( მის პროცესს და შედეგს), ხოლო მესამე და
მეოთხე-აფიქსირებენ გარე ზემოქმედების ფაქტორებს (უარყოფითი და დადებითი)
სასწავლო მოტივაცია განისაზღვრება როგორც სასწავლო საქმიანობაში ჩართული
მოტივაციის კერძო სახე. როგორც სხვა მოტივაციის სახე, სასკოლო მოტივაცია
განისაზღვრება მთელი რიგი სპეციფიური ფაქტორით.
 პირველ რიგში, ის განისაზღვრება თვით საგანმანათლებლო სისტემით,
საგანმანათლებლო დაწესებულების მიერ, სადაც ხორციელდება
საგანმანათლებლო მოქმედება;
 მეორე,- სასწავლო პროცესის ორგანიზებით;
 მესამე,- მოსწავლის სუბიექტური მონაცემებით (ასაკი, სქესი,
ინტელექტუალური განვითრება, უნარები, ნიჭი, გატაცების ხარისხი);
 მეოთხე,-პედაგოგის სუბიექტური თავისებურებებითა და, უპირველეს
ყოვლისა, მოსწავლისადმი, საქმისადმი მისი სისტემური დამოკიდებულება;
 მეხუთე,- საგნის სპეციფიკით.
განვიხილავთ რა მოტივაციას, როგორც უცხო ენის მამოძრავებელ ბერკეტს,
რომელიც უზრუნველყოფს მის შედეგიანობას, უნდა გავითვალისწინოთ შემდეგი:

8. 8
მოტივაცია არის მოსწავლის სამყაროს სუბიექტური მხარე, ის განისაზღვრება მისი
მისწრაფებებით, მიდრეკილებებით, მისი მოთხოვნების დაკმაყოფილებით. აქედანაა
ზუსტად გარე მოტივაციის გამოწვევის სირთულე. მასწავლებელს შეუძლია მხოლოდ
არაუშუალოდ მოახდინოს მასზე გავლენა, შექმნას პირობა და ჩამოაყალიბოს
საძირკველი, რაც მოსწავლეს გაუჩენს პირად დაინტერესებას ენების შესწავლისას,
მასწავლებელს ეს შესანიშნავად გამოუვა, თუ ის შეძლებს გარდასახვას და
მოსწავლის ადგილას თავის წარმოდგენას. ამ შემთხვევაში ის შეძლებს არა მარტი
მოსწავლის ქმედების მოტივაციის შესწავლას, არამედ მათ გამოწვევას, განვითარებას
და კორექტირებასაც კი შიგნიდან. ასეთი გარდასახვის აუცილებელი პირობაა
მოსწავლეების შინაგანი ბუნების და მათი მისწრაფებების კარგი ცოდნა.
ამისათვის მასწავლებელს გააზრებული უნდა ჰქონდეს მოტივაციის საშუალებები,
მოტივაციის ყველა სახე და ქვესახე. მაშინ შესაძლებელი იქნება სასწავლო პროცესის
შინაარსის შეთავსება მოტივაციის შესაბამის სახეებთან. მყარი მოტივაციის
ჩამოყალიბება კი უცხო ენების წარმატებულად შესწავლის საწინდარია.
უცხო ენების, როგორც საგნის, წინაშე დაყენებულ მიზნებს უნდა წყვეტდეს
მეთოდიკის კარგად მცოდნე მასწავლებელი, რომელიც ფლობს უცხო ენის სწავლების
თანამედროვე ტექნოლოგიებს, იცის ყველა მოსწავლის ფსიქოლოგიური
თავისებურებები
მოტივაციის წყაროები მრავალფეროვანია და თითოეული მათგანი გადამწყვეტ
როლს ასრულებს მოსწავლეთა მოტივაციის ამაღლებასა და მათ წარმატებაში.
იმისათვის, რომ ხელი შევუწყოთ მოსწავლეთა სწავლის უნარის განვითარებას,
აუცილებელია მოტივაციის პრინციპების გააზრება და სასწავლო პროგრამების
შედგენისას, ასევე, უშუალოდ სასწავლო პროცესში მათი გათვალისწინება. ეს კი
საშუალებას მოგვცემს, მოსწავლეთა ფსიქოლოგიურ საჭიროებებზე დაყრდნობით
შევქმნათ ეფექტური და შემოქმედებითი სასწავლო გარემო და უზრუნველყოთ
სასწავლო პროცესში თითოეული მოსწავლის აქტიური და ხალისიანი ჩართვა.
(edu.aris.ge -განათლება).

9. 9
პრობლემის აქტუალობის დასაბუთება
თანამედროვე პირობებში განუწყვეტლად იზრდება უცხო ენების (მათ შორის,
რუსული ენის) ცოდნის მნიშვნელობა.
რუსული ენის შესწავლის საწყის ეტაპზე მოსწავლეთა მოტივაცია საკმაოდ მაღალია.
მაგრამ, დროთა განმავლიბაში ენის შესწავლის საწყის ეტაპზე ჩასახული ენთუზიაზმი,
მიზანსწრაფულობა ნელ-ნელა კლებულობს, რაც აისახება მოსწავლეთა აკადემიურ
მოსწრებაზე. განსაკუთრებით ეს შესამჩნევი ხდება სწავლების საშუალო საფეხურზე.
გაჩნდა აუცილებლობა შეგვესწავლა რუსული ენის სწავლისადმი მოსწავლეთა
ინტერესის კლების მიზეზები, მოგვეძებნა ის მეთოდები, და საშუალებები/ხერხები,
რომელიც საშუალებას მოგვცემდა აგვემაღლებინა მოსწავლეთა ინტერესი რუსული
ენის სწავლისადმი, რაც დადებითად აისახება სწავლის ხარისხზეც.
კვლევის დიზაინი
კვლევის მიზანი
წინამდებარე კვლევის მიზანია, რუსული ენის სწავლისადმი მოსწავლეთა დაბალი
ინტერესის მიზეზების დადგენა, პრობლემის გადაჭრის გზების ძიება, შესაბამისი
ინტერვენციების განხორციელება და მიღწეული შედეგების შეფასება.
საკვლევი კითხვები
კვლევის მთავარი კითხვა იყო თუ რა იწვევდა რუსული ენის სწავლისადმი
მოსწავლეთა ინტერესის კლებას. ინტერვენციები და რეკომენდაციები ეფუძნება ისეთ
კვლევებს, რომლებიც შეისწავლიან რუსული ენის სწავლების ეფექტურ სტრატეგიებს.
საკვლევი პრობლემიდან გამომდინარე, გამოვყავით შემდეგი საკვლევი საკითხები:
o რა ინტერესები აქვთ მოსწავლეებს და როგორ მოვახდინოთ საგაკვეთილო
პროცესის მოსწავლეთა ინტერესებზე მორგება?

10. 10
o რა დაეხმარება მათ სწავლის შედეგების გაუმჯობესებაში?
o როგორი გაკვეთილი იქნება მათთვის საინტერესო?
o რა თემებია მათთვის საინტერესო, რომელთა შესწავლაც გაზრდის მათ
მოტივაციას?
კვლევის ამოცანები
აღნიშნულ კითხვებზე პასუხის გასაცემად შევიმუშავეთ კვლევის გეგმა/კვლევის
ამოცანები
 საკვლევ საკითხთან დაკავშირებული ლიტერატურის შესწავლა და ანალიზი;
 დიაგნოსტიკური კვლევა
o ფოკუს-ჯგუფი
o ანკეტირება (მოსწავლეთა, მშობელთა)
o შეგროვებული მონაცემების ანალიზი
 ინტერვენციები
o მონაცემთა ანალიზზე დაყრდნობით შესაბამისი ინტერვენციების
დაგეგმვა და განხორციელება
 ინტერვენციების შედეგების შეფასება
o ანკეტირება
 ჩატარებული კვლევის შედეგების გაზიარება კოლეგებისათვის (პრეზენტაცია)
კვლევის ფოკუსი
 ფაქტორების გამოვლენა, რაც ხელს უშლის მოსწავლეებში რუსული ენის
შესწავლის მოტივაციის ამაღლებას;
 სწავლების ისეთი მეთოდებისა და სტრატეგიების დანერგვა, რაც ხელს
შეუწყობს მოსწავლეებში მოტივაციის ამაღლებას;

11. 11
კვლევის მეთოდები
კვლევის სანდოობისა და მაღალი ხარისხის უზრუნველყოფის მიზნით გამოვიყენეთ
რაოდენობრივი და თვისებრივი მეთოდი.
თვისებრივმა კვლევამ საშუალება მოგვცა სიღრმისეულად გამოგვეკვლია ჩვენი
სამიზნე ჯგუფის დამოკიდებულება და პოზიცია საკვლევ საკითხთან დაკავშირებით,
გამოგვეკვეთა პრობლემური საკითხები და მოგვემზადებინა კითხვარი
რაოდენობრივი კვლევისათვის.
თვისებრივი კვლევის ინსტრუმენტად გამოვიყენეთ 3 ფოკუს-ჯგუფი, რომელშიც
მონაწილეობდნენ მოსწავლეები, მასწავლებლები, მშობლები.
რაოდენობრივი კვლევის ინსტრუმენტი შევიმუშავეთ თვისებრივი კვლევის
განხორციელების შემდეგ. მომზადდა ათკითხვიანი კითხვარი, რომელიც შეიცავდა
ღია და დახურულ კითხვებს.
ჩვენთვის საინტერესო იყო გაგვერკვია, მოსწავლეთა დამოკიდებულება რუსული
ენის მიმართ, რამდენ დროს უთმობდნენ ისინი გაკვეთილის სწავლას, რა უშლიდათ
ხელს უკეთ ესწავლათ რუსული ენა, რა დაეხმარებოდა მათ ენის შესწავლაში, რა
დამოკიდებულება ჰქონდათ რუსული ენის მასწავლებელთან, რამდენად გასაგებად
ხსნიდა გაკვეთილს მასწავლებელი.
შერჩევა
თავდაპირველად კვლევა მოიცავდა მე-5-მე-12 კლასების მოსწავლეებს. კვლევის
პროცესში კი, მოხდა ფოკუსირება 10-11 კლასების მოსწავლეებზე.
ფოკუსჯგუფისთვის შევარჩიეთ და წარმოვადგინეთ იმ მე-10 და მე-11 კლასის
მოსწავლეებისა და მშობლების მონაცემები, რომელსაც ჩვენ ვასწავლიდით: მე-10
კლასები-დიანა ჩალაძე, მე-11 კლასები-ინდირა კორტავა, აგრეთვე რუსული ენის
მასწავლებლები
ანკეტირებისთვის შერჩევა მოიცავდა საბაზო საფეხურის მე-10 და მე-11 კლასის 87-
მოსწავლეს, 54-მშობელს და რუსული ენის 6 მასწავლებელს.

12. 12
კვლევის შედეგები
ფოკუს ჯგუფის შედეგები.
საკითხის შესწავლის მიზნით პრაქტიკული კვლევის განხორციელების პროცესში
შედგა სამი ფოკუს-ჯგუფი, რომელშიც მონაწილეობა მიიღეს მოსწავლეებმა,
მასწავლებლებმა და მშობლებმა.
ფოკუს-ჯგუფი მოსწავლეებთან
ფოკუს ჯგუფებთან მუშაობა ჩატარდა ცალ-ცალკე (მე-10 კლასელებთან-დ. ჩალაძე,
მე-11 კლასელებთან-ი. კორტავა). შემდეგ ერთად შევაჯერეთ მონაცემები.
მოსწავლეთა უმეტესობას მოწონს საგანი რუსული ენა, რამოდენიმემ აღნიშნა, რომ
ვერ ხედავს ამ საგნის სწავლების საჭიროებას, რამაც გადაგვაწყვეტინა
ჩავღრმავებოდით მიზეზებს.
მოსწავლეთა აზრი X და XI კლასელთა ფოკუს-ჯგუფებში თითქმის თანაბრად
გადანაწილდა: ნაწილმა აღნიშნა, რომ მათთვის გაკვეთილი საინტერესოა,
ნახევრისთვის-ნორმალურია, ერთმა-არ იცის. ეს ჩვენთვის იყო ნიშანი, რომ მათთვის
გაკვეთილი ნაკლებად მიმზიდველია და საჭიროებს მიზეზების შესწავლას.
ორივე კლასის ფოკუს-ჯგუფის უმეტესობამ აღნიშნა, რომ რუსული ენის ორივე
მასწავლებელთან მათ აქვთ ძალიან კარგი, ან კარგი ურთიერთობა. მხოლოდ ერთმა
მოსწავლემ გამოამჟღავნა მისი უარყოფითი დამოკიდებულება მასწავლებლის მიმართ.
ფოკუს-ჯგუფი მშობლებთან
ასევე ცალკ-ცალკე ჩატარდა მუშაობა მშობლების ფოკუს-ჯგუფებთან: მე-10
კლასელთა მშუბლებთან იმუშავა დ. ჩალაძემ, მე-11 კლასის მშობლებთან-ი. კორტავამ.
წარმოდგენილი სხვადასხვა მონაცემები დავამუშავეთ ცალკ-ცალკე და შემდეგ
შევაჯერეთ ერთად.

13. 13
მშობლებთან ჩატარებულმა ფოკუსჯგუფის ანალიზმა გვაჩვენა, რომ მშობელთა
ნაწილს შეუძლია დაეხმაროს საკუთარ შვილს ენის სწავლაში, მაგრამ მოსწავლეთა
მხრიდან ამ მხრივ ნაკლები მიმღებლობაა. მშობელთა მეორე ნაწილი ვერ ეხმარება
ბავშვებს დროის უქონლობის, ან სხვა მიზეზების გამო. მშობლებს მიაჩნიათ, რომ
საჭიროა სასწავლო გარემოს „გაცოცხლება“, სწავლების ახალი მეთოდების დანერგვა,
რათა გაიზარდოს მოსწავლეთა ინტერესი რუსული ენის სწავლისადმი
ფოკუს-ჯგუფი მასწავლებლებთან
ფოკუსჯგუფში მონაწილე მასწავლებლებმა მოსწავლეთა საგნით დაინტერესების
სხვადასხვა აქტივობა დაასახელეს - პროექტული სწავლება, პრეზენტაციები,
ჯგუფური მუშაობა
მოსწავლეებში საგნის ცოდნის მნიშვნელიბის გააზრების ხელშეწყობა ყველა
მასწავლებლისათვის მნიშვნელივანია, რისთვისაც ისინი მრავალფეროვან აქტივობებს
იყენებენ - პოსტერების მომზადება, სხვადასხვა თემაზე გაზეთებისა და პლაკატების
გამოშვება,როლურ თამაშებში მონაწილეობა.
კომუნიკაციური უნარების ჩამიყალიბებისა და მათი გააქტიურებისათვის იყენებენ
როლურ თამაშებს, სიტუაციურ ამოცანებს, დგამენ სპექტაკლებს, აწყობენ
დისკუსიებსა და დებატებს, აძლევენ მოსწავლეებს საკუთარი აზრის თამამად
გამოხატვის საშუალებას.
მოსწავლეთა უცხო ენით დაინტერესებისათვის პედაგოგები მოიძიებენ ფილმებს,
სპექტაკლებს, ერთად უყურებენ და განიხილავენ მათ, ასწავლიან მათთის საინტერესო
სიმღერების ტაქსტებს, ასმენინებენ აუდიო ჩანაწერებს,
მოსწავლეებში საგნის ცოდნის გააზრებისა და 21-ე საუკუნის უნარ-ჩვევების
ჩამოსაყალიბებლად ახორციელებენ პროექტებს, ავალებენ მოიძიოს მისთვის
საინტერესო ინფორმაცია ინტერნეტში, იყენებენ მოსწავლეთა საჭიროებიდან
გამომდინარე მრავალფეროვან აქტივობებს.

14. 14
მოსწავლეთა საგნისადმი ინტერესის გაზრდის მიზნით მოიძიებენ ან თავად
მოაძიებინებენ მოსწავლეებს და აცნობენ სხვებს საინტერესო ინფორმაციას, სახალისო
ტესტებით ცდილობენ დააინტერესონ მოსწავლეები.
რაოდენობრივი კვლევის შედეგები
დიაგრამა 1.
მოგწონთ თუ არა რუსული ენა?
კვლევაზე მომუშავე მასწავლებლებმა დამოუკიდებლად შევაგროვეთ რაოდენობრივი
მონაცემები. მე-10 კლასში გამოკითხვა აწარმოა დიანა ჩალაძემ, ხოლო მე-11 კლასში-
ინდირა კორტავამ. მონაცემთა შეგროვების შემდეგ გავაანალიზეთ მონაცემები და
წარმოვადგინეთ მე-10 და მე-11 კლასებში შეგროვებული მონაცემების შედარებითი
ანალიზი.
რუსული ენის სწავლისადმი მოსწავლეთა დამოკიდებულება არაერთგვაროვანია მე-10
და მე-11 კლასებში. მე-10 კლასში გაცილებით მეტი მოსწავლეა, ვისაც რუსული ენა
მოსწონს(46%), თუმცა მე-11 კლასში ეს მაჩვენებელი მცირდება 41%-მდე. მე-11 კლასში
იზრდება ასევე იმ მოსწავლეთა რაოდენობა, რომლებსაც რუსული ენა ნაწილობრივ
მოსწონთ. როგორც ვხედავთ, რუსული ენისადმი ინტერესის კლების ტენდენცია
საშუალო საფეხურზე აშკარაა

15. 15
დიაგრამა 2.
საინტერესოა თუ არა რუსული ენის გაკვეთილი?
რუსული ენის გაკვეთილისადმი მოსწავლეთა დამოკიდებულება განსხვავებულ
სურათს იძლევა მე-10 და მე-11 კლასებში. მე-10 კლასის მოსწავლეთა ნახევარზე მეტს
(29) მოწონს რუსულის გაკვეთილი, თუმცა, მე-11 კლასში ასეთ მოსწავლეთა რიცხვი
მცირდება 17-მდე. სამაგიეროდ, მატულობს რიცხვი იმ მოსწავლეებისა, ვისთვისაც
გაკვეთილი ნორმალურია (15). მე-11 კლასში მატულობს იმ მოსწავლეთა რიცხვიც (8),
ვისაც მიაჩნია, რომ რუსული ენის გაკვეთილი არაა მათთვის საინტერესო. აშკარაა,
რუსული ენის გაკვეთილებისადმი მოსწავლეთა ინტერესის კლება.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
მომწონს ნაწილობრივ
46%
54%
41%
59%
მოგწონთ თუ არა რუსული ენა?
X კლასი XI კლასი

16. 16
დიაგრამა 3.
ითვალისწინებს თუ არა მასწავლებელი თქვენს ინტერესებსა და შესაძლებლობებს?
არაერთგვაროვანია მოსწავლეთა აზრი მათი ინტერესებისა და შესაძლებლობების
გათვალისწინებასთან მიმართებაში მე-10 და მე-11 კლასებში.მე-10 კლასში გაცილებით
მეტი (67%) მოსწავლე თვლის, რომ მასწავლებელი ითვალისწინებს მათ ინტერესებს,
მე-11 მათი რიცხვი მცირდება 51%-მდე. მე-11 კლასში იზრდება იმ მოსწავლეთა (42%)
რაოდენობა, ვის ინტერესებსაც ნაწილობრივ ითვალისწინებს პედაგოგი. ორივე
კლასში თანაბარია (1%) მოსწავლეთა რიცხვი, ვისი ინტერესებიც არ
გათვალისწინებულა.პასუხი არ გააჩნია კითხვაზე მე-10 კლასელთა 4% და მე-11
კლასელთა 6%-ს. აღინიშნება გაკვეთილისადმი ინტერესის აშკარა დაქვეითება.
0
5
10
15
20
25
30
საინერესოა ნორმალურია არაა საინტერესო
X კლასი 29 11 4
XI კლასი 17 15 8

17. 17
დიაგრამა 4.
რა დროს უთმობთ სახლში რუსული ენის სწავლას?
საკითხი, თუ რა დროს უთმობს მოსწავლე სახლში რუსულში მეცადინეობას,
განსხვავებულ დამოკიდებულებას გვაჩვენებს მე-10 და მე-11 კლასებში. მე-10
კლასელთა უფრო მეტი რაოდენობა (67%) ანდომებს ენის შესწავლას 1 საათს, ვიდრე
მე-11 კლასელები. სამაგიეროდ, მე-11 კლასელთა უფრო მეტი ნაწილი (28%)
მეცადინეობს ნახევარი საათი, თანაბარია მოსწავლეთა რიცხვი (1%), ვინც ნახევარ
საათზე ნაკლებს მეცადინეობს.მე-11 კლასში იზრდება (6%) იმ მოსწავლეთა
რაოდენობა, ვინც საერთოდ არ სწავლობს გაკვეთილს სახლში. როგორც ვხედავთ, ენის
სწავლის ინტერესი შესამჩნევად კლებულობს.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
დიახ ნაწილობრივ არა არ ვიცი
X კლასი 67% 28% 1% 4%
XI კლასი 51% 42% 1% 6%

18. 18
დიაგრამა 5.
გიხსნით თუ არა მასწავლებელი გაკვეთილს გასაგებად?
მასწავლებლის მიენ ახსნილი მასალის მიმღებლობა მე-10 და მე-11 კლასში თითქმის
თანაბარია. მოსწავლეთა აბსოლუტური უმრავლესობისათვის (მე-10 კლასში -90%, მე-
11 კლასში- 91%) მასწავლებლის მიერ მოწოდებული მასალა გასაგებია, თუმცა,
მოსწავლეთა 8%-ს არ ესმის, და 2%- ვერ გაუგია, ამიტომ რომ არ უსმენენ,
მასწავლებლის ახნილ გაკვეთილს.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
1 საათი ნახევარი საათი 30 წუთზე
ნაკლები
არ ვმეცადინეობ
საერთოდ
X კლასი 67% 28% 1% 4%
XI კლასი 51% 42% 1% 6%

19. 19
დიაგრამა 6.
იყენებთ თუ არა თანამედროვე ტექნოლოგიებს რუსული ენის გაკვეთილზე?
ისტ-ის გამოყენება გაკვეთილებზე მოსწავლეთა აზრით, აშკარად არასაკმარისია.
მე-10 კლასელთა მესამედზე ოდნავ მეტი (34%) თვლის, რომ რუსული ენის
გაკვეთილზე ისტ-ის გსმოყენება ხდება ხშირად, მაშინ როცა მე-11 კლასელთა (25%)
იზიარებს მათ აზრს. აშკარედ იმატებს იმ მოსწავლეთა აზრი, ვინც თვლის, რომ
თანამედროვე ისტ-ის გამოყენება იშვიათად ხდება საგაკვეთილო პროცესში (მე-10-ში-
-66%, მე-11 – 71%.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
დიახ არა ვერ ვიგებ,ამიტომ არ
ვუსმენ
90%
8%
2%
91%
8%
1%
X კლასი XI კლასი

20. 20
დიაგრამა 7.
რაში გამოგადგებათ რუსული ენის ცოდნა მომავალში?
დამაფიქრებელია X კლასელ მოსწავლეთა დამოკიდებულება რუსული ენის
საჭიროების მიმართ მომავალში. მათი 43% ვერ ხედავს რუსული ენის ცოდნის
საჭიროებას, ხოლო 10% -მა არ იცის გამოიყენებს თუ არა ის ამ ენის ცოდნას. დანარჩენი
მოსწავლეები თვლიან, რომ ჭირდებათ ენის ცოდნა მომავალ პროფესიაში (8),
კარიერული წინსვლისათვის (11%), მოგზაურობისათვის (7%), ფილმების
საყურებლად (2%), მოსწავლეთა 19%-ის აზრით, რუსულთან ერთად, მათ რამოდენიმე
ენის ცოდნაც დაჭირდებათ მომავალში.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
ხშირად იშვიათად
34%
66%
25%
71%
X კლასი XI კლასი

21. 21
დიაგრამა 8.
რაში გამოგადგებათ რუსული ენის ცოდნა მომავალში?
დიაგრამა გვაძლევს საშუალებას გამივიტანოთ დასკვნა, რომ მე-11 კლასელთა
უმეტესობას გაკეთებული აქვთ ინტერესთა სფეროს არჩევანი, მათი 10% თვლის, რომ
რუსული ენა მათ დაჭირდებათ მომავალ პროფესიასა და კარიერაში (15%), 1% აბარებს
ენას ეროვნულებზე, 4% თვლის, რომ რუსული ენა დაეხმარება მათ ცნობიერების
ამაღლებაში მისცემს საშუალებას იკითხონ ლიტერატურა დედანში,13%
მოგზაურობისთვის ,საკმაოდ დიდი ნაწილი-28% ფიქრობს, რომ რუსული ენა მათ არ
დაჭირდებათ, სწავლობენ ნიშნისათვის ან იმიტომ, რომ მშობლები აიძულებენ.
ვერ ვხედავ
რუსული ენის
საჭიროებას
43%
რამდენიმე ენა
დამჭირდება
19%
მოგზაურობისათ
ვის
7%
არ ვიცი
10%
ფილმების
საყურებლად
2%
კარიერული
წინსვლისათვის
11%
მომავალი
პროფესიისთვის
8%
X კლასი

22. 22
დიაგრამა 8.
რა შეგიწყობთ ხელს, რომ უკეთ ისწავლოთ რუსული ენა?
კითხვაზე, თუ რა შეუწყობდათ ხელს რუსული ენის შესწავლაში ხელს, მე-10 კლასის
მოსწავლეებმა სწავლის გაუმჯობესების ხელშემყობ პირობად უპირატესობა მიანიჭეს
გასვლით გაკვეთლებსა (17%) და როლურ თამაშებს (16%). ამ ორ აქტივობას შორის
სხვაიბა მხოლოდ 1%-ს შეადგენს. ასევე გამოიკვეთა, რომ მათ სურთ გაკვეთილზე
გამოყენებული იყოს ისეთი აქტივობები, როგორიცაა დისკუსიები (13%),
პრეზენტაციები (11%), სურთ ფილმების ყურება (10%) და სიმღერების შესწავლა(5%).
აღსანიშნავია ისიც, რომ მათ სურთ მუშაობა ჯგუფებში(10%).
მე-11 კლასელთათვის უფრო სასურველი აქტივობაა სხვადასხვა სახის
პრეზენტაციებისა (17%)და ჯგუფური სამუშაოების (15%) განხორციელება.მათ
საკმაოდ დიდ რაოდენობას (14%) სურს გაკვეთილის გამდიდრება როლური
თამაშებით. ისინი თვლიან, რომ საჭიროა მეტი რესურსი სასწავლო პროცესის
გამრავალფეროვნებისათვის (12%). სურთ ფილმების ყურება და განხილვა, გასვლითი
გაკვეთილები (9%), სიმღერების შესწავლა(6%), დისკუსიებისა და პროექტების (4%)
განხორციელება.
არ დამჭირდება
28%
სხვა ენასაც
ვისწავლიდი
6%
კარიერული
წინსვლისათვის
15%
მოგზაურობისათ
ვის
13%
არ ვიცი
10%
რუსული
ფილმების
საყურებლად
13%
კლასიკის
წასაკითხად
4%
ეროვნულებზე
ვაბარებ
1%
მომავალ
პროფესიაში
10%
XI კლასი

23. 23
დიაგნოსტიკური კვლევის ძირითადი მიგნებები
მონაცემთა შეგროვებამ და შედეგების ანალიზმა აჩვენა, რომ:

24. 24
 გამოკითხულ მოსწავლეთა უმრავლესობისათვის საგანი რუსული ენა
საინტერესოა, მაგრამ, ამის მიუხედავად, ვერ/ არ სწავლობენ.
 მოსწავლეთა ნაწილი ვერ ხედავს მომავალში რუსული ენის ცოდნის
საჭიროებას.
 მასწავლებელსა და მოსწავლეებს შორის არის კარგი/ნორმალური
დამოკიდებულება.
 მასწავლებლები ნაკლებად იყენებენ საგაკვეთილო პროცესში თანამედროვე
ტექნოლოგიებს, კომპიუტერს.
 მასწავლებლები ნაკლებად იყენებენ ჯგუფურ სამუშაოებს.
ინტერვენციები
ფოკუს-ჯგუფებისა და ანკეტირების მონაცემთა ანალიზის შედეგებზე
დაყრდნობით მე-10 კლასში დიანა ჩალაძემ და მე-11 კლასში ინდირა კორტავამ
დავგეგმეთ შემდეგი აქტივობები:
მე-10 კლასში -1. მოსწავლეთა მიერ შრომითი ბაზრის კვლევა, ანალიზი.
2. დისკუსია თემაზე: „რატომ არის მნიშვნელოვანი რუსული ენის
ცოდნა“
3. გაკვეთილი-ექსკურსია: „ძველი თბილისი“. როლური თამაში:
მოსწავლე-გიდები.
მე-11 კლასში -1. სასწავლო რესურსების, მათ შორის, ელექტრო რესურსების
შექმნა- გამოყენება საგაკვეთილო პროცესში
2. თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენება ახალი მასალის ახსნისას
და პრეზენტაციების გაკეთება.

25. 25
მოსალოდნელი შედეგები
კვლევის ფარგლებში დაგეგმილი ინტერვენციები დაგვეხმარება:
 ხელი შევუწყოთ მოსწავლეთა მოტივაციის ამაღლებას რუსული ენის
სწავლისადმი.
 შევისწავლოთ და პრაქტიკაში დავგეგმოთ სწავლების ისეთი სტრატეგიები, რაც
ხელს შეუწყობს მოსწავლეთა მოტივაციის ამაღლებას რუსული ენის
შესწავლისადმი.
ინტერვეციების აღწერა
კვლევაზე მომუშავე მასწავლებლებმა: დ. ჩალაძემ და ი. კორტავამ ერთობლივად
გავაანალიზეთ კვლევის შედეგად მოღებული მონაცემები, გამოვკვეთეთ პრობლემები,
რომლებიც განსხვავებული იყო მე-10 და მე-11 კლასებში და განვახორციელეთ
ინტერვენციები მათ აღმოსაფხვრელად: მე-10 კლასში დ. ჩალაძემ, ხოლო მე-11
კლასში-ი. კორტავამ.
X კლასი (პედ. დ. ჩალაძე)
კვლევის შედეგად მიღებული მინაცემების ანალიზის შედეგად გამოიკვეთა
შემდეგი პრობლემა: მე-10 კლასის მოსწავლეების ნაწილი ვერ ხედავდა მომავალში
რუსული ენის ცოდნის საჭიროებას. ამ ტენდენციამ ჩამაფიქრა და გადავწყვიტე
დამეგეგმა ეროვნული სასწავლო გეგმიდან გამომდინარე ისეთი ინტერვენციები, რომ
მოსწავლეებს თავად აღმოეჩინათ რუსული ენის სწავლის აუცილებლობა.
1. ერთ-ერთ გაკვეთილზე ჩემს მოსწავლეებს დავავალე ჩაეტარებინათ შრომის
ბაზრის კვლევა. შემდეგ გაკვეთილზე მათ წარმოადგინეს პოზიციების ჩამონათვალი,
სადაც დამსაქმებლები სამსახურის მაძიებლებისგან მოითხოვდნენ რუსული ენის
სრულყოფილ ცოდნას. ჩამონათვალი საკმაოდ მრავალფეროვანი აღმოჩნდა.

26. 26
შემდეგი აქტივობა: ვთხოვე გაეკეთებინათ პრეზენტაცია-სტენდი და
დაესაბუთებინათ, რაში ჭირდება რუსული ენის ცოდნა თითოეულ პოზიციაზე
მომუშავე ადამიანს. გაკეთდა ამ საკითხების დაწვრილებითი ანალიზი. შევამჩნიე, რომ
ამ საკითხმა მოსწავლეებში გამოიწვია განსაკუთრებული ინტერესი.
2. ისევ დავგეგმე ახალი აქტივობა: დისკუსიის ჩატარება ორ პოლარულ აზრს შორის.
დისკუსია იყო კარგად ორგანიზებული. მოსწავლეთა ნაწილს, რომელიც უარყოფითად
იყო განწყობილი ამ ენისადმი, გაუჭირდა თავიანთი პოზიციების დაცვა და გამყარება.
3. ბოლოს გადავწყვიტე, კიდევ უფრო დამეინტერესებინა მოსწავლეები და მივეცი
დავალება: მოეძებნათ ისტორიული და გეოგრაფიული შინაარსის მასალა თემაზე
„ძველი თბილისი“ და დავგეგმე ექსკურსია, სადაც გიდების როლი მოვარგე თავად
მოსწავლეებს. მოსწავლეებმა მოამზადეს შემდეგი თემები: “აბანოთუბანი“, „რიყე“,
„ნარიყალა“, “მეტეხი“ და სხვა. პრეზენტაცია წარმოადგინეს Power-point-ში
გაკეთებული ნამუშევრების ფონზე. ამას უძღვოდა სერიოზული თანამშრომლობა
გაკვეთილებზე, არამარტო მოსწავლეებს შორის, არამედ ჩემთანაც. ექსკურსია
განვახორციელე ორივე მე -10 კლასთან. ბავშვები ძალიან კმაყოფილები იყვნენ. ერთ-
ერთ ექსკურსიაზე ჩვენ შემოგვიერთდნენ რუსულენოვანი ტურისტები და ამან კიდევ
უფრო გაზარდა მოსწავლეების მოტივაცია. ისინი გამუდმებით მთხოვენ, კვლავ
დავგეგმოთ ექსკურსია და „ვიმუშაოთ“გიდებად.
XI კლასი (პედ. ი.კორტავა)
ფოკუს ჯგუფების, ანკეტირების შედეგად გამოკვეთილი ტენდენციების შესაბამისად
მივიღე გადაწყვეტილება ინტერვენციების დაგეგმვის შესახებ მე-11 კლასებში.
გავიზიარე სხვა პედაგოგების გამოცდილება და შევთავაზე მოსწავლეებს ისეთი
აქტივობებო, რომელიც, ჩემი აზრით, აუმაღლებდა მათ მოტივაციას და გაზრდიდა
მათ დაინტერესებას საგნის მიმართ.
რა თქმა უნდა, ეს აქტივობები უნდა ყოფილიყო ესგ-დან გამომდინარე.

27. 27
 სასწავლო რესურსების, მათ შორის ელექტრონული რესურსების გამოყენება
საგაკვეთილო პროცესში.
 თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენება ახალი მასალის ახსნისას,
შეჯამებისას და პრეზენტაციის გაკეთება.
 ჯგუფური მუშაობა.
პრობლემების გამოკვეთის შემდეგ, თემიდან გამომდინარე, მე და ჩემი მოსწავლეები
ერთობლივად ვაკეთებდით და ვქმნიდით რესურსებს სლაიდებს, ბარათებს,
ბუკლეტებს, რეკლამებს.
მაგალითად, სასკოლო პროგრამაში არის ტექსტი „ქცევის წესები ფრენისას“. მე
დავყავი კლასი ჯგუფებად და თითოეულ ჯგუფს მივეცი დავალება:
1 ჯგუფი: გააკეთეთ სლაიდ-შოუები Power-point-ში თემაზე „რა მოვალეობები აქვთ
მგზავრებს ფრენისას
2. ჯგუფი: რა ეკრძალებათ მგზავრებს ფრენისას .
3-4 ჯგუფებს: მოეძებნეთ ამ თემაზე შესაბამისი ილუსტრაციები და დაეკავშირებინათ
ტექსტთან .
შემდეგი ეტაპი იყო პრეზენტაცია, სადაც მათ თემატურ ნახატებზე ეწერათ
სახელმძღვანელოს ტექსტის შინაარსი თეზისებად. ბავშვები თანაშრომლობდნენ
ერთმანეთთან, უზიარებდნენ ცოდნას, ინაწილებდნენ დავალებებს, დაუსრულებლად
მისვამდნენ კითხვებს, რომლის არსებობა უზომოდ მახარებდა. ისინი მიგზავნიდნენ
პრეზენტაციებს ელექტრონულ ფოსტაზე და მე ვაძლევდი უკუკავშირს. ამ
ცვლილებების აღმოჩენის შემდეგ გადავწყვიტე თითოეული გაკვეთილი ასე
დამეგეგმა. შედეგი გასაოცარი იყო: გაიზარდა ჩართულობა, მოსწავლეები
გახალისდნენ. გახდნენ უფრო მეგობრულები და გამოიმუშავეს ჯგუფში მუშაობის
უნარები, არკვევდნენ და ეძებდნენ პასუხებს მათთვის რთულ საკითხებზე.
თითოეული თემის დასრულების შემდეგ ჩავატარე დიაგნოსტიკური ტესტი,
რომელიც მოიცავდა კითხვებს განვლილი მასალიდან. მოსწავლეებმა (ყველამ) მიიღეს
შეფასება „8“,“9“,“10“. ეს წარმოუდგენელი იყო. ვიფიქრე, გადაიწერეს მეთქი და

28. 28
შემდეგი დიაგნოსტიკური ტესტი დავგეგმე თითოეულისთვის განსხვავებული. ისევ
ყველამ მაღალი შეფასება დაიმსახურა.
ინტერვენციების შეფასება
ინტერვენციების შესაფასებლად გამოვიყენეთ განმეორებითი ანკეტირება
მოსწავლეებთან. კითხვარი შეიცავდა ღია და დახურულ კითხვებს.
ჩვენთვის საინტერესო იყო გაგვერკვია, მოსწავლეთა დამოკიდებულება რუსული ენის
მიმართ განხორციელებული ინტერვენციების შემდეგ. გაგვეგო, ახლა რამდენ დროს
უთმობდნენ ისინი გაკვეთილის სწავლას, აღმოიფხვრა თუ არა რუსული ენის
შესწავლის ხელისშემშლელი ფაქტორები, რა დაეხმარებოდა მათ ენის უკეთ
შესწავლაში, რა დამოკიდებულება აქვთ რუსული ენის მასწავლებელთან ამჟამად,
რამდენად გაუმჯობესდა ან არ გაუმჯობესდა ახალი მეთოდებით ახსნილი
გაკვეთილის ათვისება მოსწავლის მიერ. რას ფიქრობენ მოსწავლეები ენის
გამოყენების შესაძლებლობის შესახებ მომავალში.
დიაგრამა 1.
საინტერესოა თუ არა რუსული ენის გაკვეთილები?
კვლევაზე მომუშავე მასწავლებლებმა ინტერვენციების შესაფასებლად
დამოუკიდებლად ჩავატარეთ განმეორებითი ანკეტირება მე-10 კლასში გამოკითხვა
აწარმოა დიანა ჩალაძემ, ხოლო მე-11 კლასში-ინდირა კორტავამ. მონაცემთა
შეგროვების შემდეგ გავაანალიზეთ მონაცემები და წარმოვადგინეთ მე-10 და მე-11
კლასებში შეგროვებული მონაცემების შედარებითი ანალიზი.
თუ შევადარებთ, მოსწავლეთა აზრს და დამოკიდებულებას, რამდენად საინტერესოა
მათთვის რუსული ენის გაკვეთილები ინტერვენციამდე და განხორციელებული
ინტერვენციების შემდეგ, საკმაოდ სახეშეცვლილ სურათს ვიხილავთ. ორივე კლასის

29. 29
ცხრილში გაქრა გრაფა „არაა საინტერესო“, რაც, ნიშანდობლივი ფაქტია.სამაგიეროდ,
მე-10 კლასში 6 ერთეულით გაიზარდა ინტერესი რუსული ენის გაკვეთილისადმი,
ხოლო ასეთი მოსწავლეების რაოდენობა მე-11 კლასში თითქმის გაორმაგდა. თითქმის
გათანაბრდა მე-10 კლასელთა (9%) და მე-11 კლასელთა იმ მოსწავლეთა რიცხვიც,
ვისაც მიაჩნია, რომ მათთვის რუსული ენის გაკვეთილი ნორმალურია. აშკარაა,
რუსული ენის გაკვეთილისადმი მოსწავლეთა ინტერესის ზრდა.
დიაგრამა 2.
ითვალისწინებს თუ არა მასწავლებელი თქვენს ინტერესებსა და
შესაძლებლობებს?
თითქმის გათანაბრებულია მოსწავლეთა აზრი მათი ინტერესებისა და
შესაძლებლობების გათვალისწინებასთან მიმართებაში მე-10 და მე- 11 კლასებში: მე-
10 კლასში 71%, ხოლო მე-11 კლასში 68% თვლის, რომ მასწავლებელი ითვალისწინებს
მათ ინტერესებს. იგივე დარჩა მე-10 კლასში იმ მოსწავლეთა რიცხვი, ვინც თვლის, რომ
მასწავლებელი ნაწილობრივ ითვალისწინებს მათ ინტერესებსა და შესაძლებლობებს,
ხოლო იმატა ასეთ მოსწავლეთა რიცხვმა მე-11 კლასში. მე-10 კლასში ოთხჯერ, ხოლო

30. 30
მე-11 კლასში 6-ჯერ იკლო იმ მოსწავლეთა რიცხვმა, ვისაც პასუხი არ გააჩნია.
ინტერესთა გათვალისწინების ხარისხის მატება შესამჩნევია.
დიაგრამა 3.
რა დროს ეთმობთ სახლში რუსული ენის სწავლას?
საკითხი, თუ რა დროს უთმობს მოსწავლე სახლში რუსულის მეცადინეობას,
გვიჩვენებს განსხვავებულ დამოკიდებულებას. მე-10 კლასელთა 68% და მე 11-
კლასელთა 53% უთმობს რუსული ენის სწავლას 1 საათს, სამაგიეროდ, მე-11
კლასელთა თითქმის ნახევარი (44%) გამოყოფს ამ ენის სწავლისთვის ნახევარ საათზე
ნაკლებს. თანაბარია იმ მოსწავლეთა რაოდენობა (1%), ვისთვისაც გაურკვეველია ეს
დამოკიდებულება.

31. 31
დიაგრამა 4.
იყენებთ თუ არა თანამედროვე ტექნოლოგიებს გაკვეთილზე?
საგრძნობლად შეცვლილია სურათი გაკვეთილზე თანამედროვე ტექნოლოგიების
გამოყენების კუთხით. მე-10 კლასში 27%, ხოლო მე-11 კლასში 38%-ით იმატა
თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენებამ გაკვეთილზე. იკლო იმ მოსწავლეთა
რაოდენობამ, რომელნიც ფიქრობენ, რომ მასწავლებელი იშვიათად იყენებს
გაკვეთილზე (მე-10 კლ- 30%, მე-11 კლ-36%) თანამედროვე ტექნოლოგიებს.

32. 32
დიაგრამა 5
რაში გამოგადგებათ რუსული ენის ცოდნა მომავალში?
კითხვაზე, თუ რაში გამოიყენებდნენ რუსული ენის ცოდნას, X კლასელთა
განმეორებითმა ანკეტირებამ მნიშვნელოვანი განსხვავება გვაჩვენა. მე-10 კლასელთა
მხოლოდ 9% ვერ ხედავს რუსული ენის საჭიროებას (ნაცვლედ 43%-ისა !). ერთი
პროცენტით იკლო იმ მოსწავლეთა რაოდენობამ, ვინც ჯერ არ იცის გამოიყენებს თუ
არა ამ ენას მომავალში. სამაგიეროდ იმატა იმ მოსწავლეთა რიცხვმა, რომლებიც
ფიქრობენ, რომ რუსული ენის ცოდნა მათ დაჭირდებათ მომავალ პროფესიაში - 25%,
კარიერულ წინსვლაში - 18%, დასასაქმებლად -5%. მოსწავლეთა 8%-ს მიაჩნია, რომ
რუსულ ენას გამოიყენებენ მოგზაურობისას. იგივე დარჩა (19%) იმ მოსწავლეთა
რაოდენობა, ვინც თვლის, რომ რუსულისა და ინგლისურის გარდა მათ სხვა უცხო ენის
ცოდნაც დაჭირდებათ.

33. 33
მე-11 კლასელთა აზრი, თუ რაში დაჭირდებათ მათ მომავალში რუსული ენის
ცოდნა, საკმაოდ შეიცვალა. იმატა იმ მოსწავლეთა რიცხვმა, რომლებიც ფიქრობენ,
რომ რუსული ენის ცოდნა მათ დაეხმარება მომავალ პროფესიასა (11%) და კარიერულ
წინსვლაში (16%). იმატა იმ მოსწავლეთა რიცხვმაც, ვისთვისაც ენის ცოდნა საჭიროა
სამოგზაუროდ (15%) , ასევე იმატა იმ მოსწავლეთა რაოდენობამაც, ვისაც სურს
რუსული კლასიკის დედანში კითხვა, რაც გასახარი ტენდენციაა (5%). განახევრდა
მოსწავლეთა რიცხვი, რომლებიც ფიქრობდნენ, რომ მომავალში მათ არ
დაჭირდებოდათ რუსული ენის ცოდნა - სურათი შესამჩნევად შეცვლილია. ენის
საჭიროებას დაემატა ახალი გრაფა - ზოგადი განვითარებისათვის (8%) რაც
მოსწავლეთა რუსული ენისადმი შეხედულებების შეცვლაზე მეტყველებს.

34. 34
დასკვნა და რეკომენდაციები
მე-10 კლასი (პედ. დ. ჩალაძე)
ინტერვენციების შედეგების შესაფასებლად გამოყენებულმა განმეორებითმა
ანკეტირებამ განსხვავებული სურათი გვაჩვენა. თუკი
ინტერვენციებამდე მოსწავლეთა თითქმის ნახევარი ვერ ხედავდა რუსული ენის
შესწავლის აუცილებლობას, განმეორებით ანკეტირებაში მათი რიცხვი 34%-ით
შემცირდა. მე-10 კლასელ მოსწავლეთა უმრავლესობამ დაინახა რუსული ენის
სწავლის საჭიროება. ვფიქრობ, ამის ხელშემწყობი პირობა იყო შრომის ბაზრის
კვლევა. იმოქმედა პრინციპმა: 10-ჯერ გაგონილს ერთხელ ნანახი ჯობს. მოსწავლეებზე
მასწავლებლის ნათქვამზე ბევრად მეტად დამაჯერებელი იყო საკუთარი კვლევით
მოპოვებული ინფორმაცია. მოსწავლეების მიერ წარმოდგენილ სტენდზე პოზიციების
ჩამონათვალს, სადაც დამსაქმებლები სამსახურის მაძიებლისგან მოითხოვდნენ
რუსული ენის ცოდნას, ბოლო არ უჩანდა.

35. 35
მომდევნო აქტივობამ კიდევ უფრო გაამყარა მათი აღმოჩენა და მოსწავლეები
დაარწმუნა რუსული ენის სწავლის საჭიროებაში. ორ პოლარულ აზრს შორის
გაიმართული დისკუსია ცოცხალი და პროდუქტიული იყო. მოსწავლეები ცხარედ
კამათობდნენ ერთმანში, რუსული ენის ცოდნის საჭიროების მოწინააღმდეგეებს
გაუჭირდათ პოზიციების დაცვა.
შემდეგ ეტაპზე გადავწყვიტე მოსწავლეთა ეს გაზრდილი ინტერესი მიმემართა
ისტორიული და გეოგრაფიული შინაარსის მასალის შესწავლაზე. გადავწყვიტე
დამეგეგმა მიზნობრივი ექსკურია თემაზე: „ძველი თბილისი”. დარწმუნებული
ვიყავი, რომ ეს ღონისძიება კიდევ უფრო გაზრდიდა მათ ინტერეს რუსული ენისადმი,
რადგან გიდები თვითონ მოსწავლეები იქნებოდნენ.
ექსკურსის განხორციელებამდე კლასის დაყოფამ ჯგუფებად და შესასწავლი
მასალის („აბანოთუბანი“, „ქაშუეთი“ „ქართული ბეთლემი“, „ნარიყალა“ და სხვ.)
მოძიება, ანალიზი, პრეზენტაცია მოტივაციის ზრდის კიდევ ერთი საბაბი გახდა.
ყველა მოსწავლეს სურდა გიდობა. ამ მიზნის განსახორციელებლად ისინი აქტიურად
მონაწილეობდნენ საგაკვეთილო პროცესში. გაკვეთილი იყო საინტერესო და
დინამიური. ექსკურსიას წინ უძღოდა რუტინული შრომა გიდებთან შესაძლო
კითხვებთან დაკავშირებით. მათი ინტერესი კიდევ უფრო გაიზარდა, როდესაც
აქსკურსიაზე ჩვენ შემოგვიერთდნენ რუსულენოვანი ტურისტები. გიდებმა
შესანიშნავად გაართვეს თავი მათ შეკითხვებს. გაკვეთილმა-ექსკურსიამ
პოზიტიურად განაწყო რუსული ენისადმი ორივე მე-10 კლასის მოსწავლეები, რაც
დაადასტურა განმეორებით ანკეტირებამ.
XI კლასი (პედ. ი. კორტავა)
ინტერვენციების შესაფასებლად განმეორებით გამოვიყენე ანკეტირება.
ანკეტირებამ მე-11 კლასებში განსხვავებული სურთი აჩვენა. მოსწავლეთა მოტივაციის
ზრდა რუსული ენის შესწავლისადმი საგრძნობლად გაზრდილი იყო.