Roli i perzgjedhies natyrore ne eolucionin e llojeve
1. DenisaCaushi
1
Gjallesat e nje habiati te caktuar jo
gjithmon jane te destinuara te
mbietojne, disa prej tyre favorizohen
me shume ne varesi te situates dhe
mjedisit. Popullatat e te njejtit lloji shpesh shfaqin ndryshime fizike nga pjesa jeter duke
i bere ato te mos pershtaten ose te favorizohen ne kushtet per mbijetes. Mbiprodhimi
eshte nje tjeter faktor, shume gjallesa prodhojn shume te vegjel por jo te gjith arrin te
mbijetojn. Kur nga pasardhesit arrihet te trasmetohen me sukses tipare te cilat
pershtaten me mjedisin ateher pjesa tjeter e popullates qe nuk i zoteron keto tipare do
te zhduket gradualisht. Kjo eshte teoria e perzgjedhies natyrore qe te sjell ne perfundim;
organizmat qe pershtaten me mire me mjedisin perzgjidhen per trasmetimin e tipareve
per pasardhesit e tyre.
Ne rastin e gjirafes ajo me qafen me te gjate eshte me e favorizuara, pasi arrin te siguroj ushqim me
lehte, dhe perzgjidhet per trasmetimin e tipareve ne brezat pasardhes.
2. DenisaCaushi
2
SI BEHET
PËRZGJEDHJA
NATYRORE?
Përzgjedhja natyrore – eshte një
mekanizëm me të cilin trupi I
kafshes përshtatet dhe
zhvillohet. Në thelbin e saj,
organizmat individuale që janë
më të mirë për mjedisin per të
mbijetuar dhe riprodhuar, është
gjithashtu nje gjalles e mire per
te prodhuar pasardhës pjellore.
Pas shumë cikleve të riprodhimit
specie të tilla behen dominuese.
Kështu, natyra eliminon individët
e dobët për të mirën e të gjithë
popullatës.
Ky është një mekanizëm
relativisht i thjeshtë që shkakton
ndryshimimin e nje pjese të
caktuar të popullsisë me kalimin
e kohës. Në fakt, ajo mund të
ndahet në pesë hapa themelore:
ndryshueshmëri, trashëgimisë,
përzgjedhjes, kohë dhe
përshtatjes.
Ne toke ndodhen dy lloje
buburrecash ata jeshil dhe
portokalli
Shqiponjat hane vetem
ato jeshile
Pas disa gjeneratash te vetmit buburrec qe do te
mbijetojn jane ata portokalli (pra te perzgjedhurit)
sepse tiparet e tyre pershtaten me mjedisin ku
jetojn
Miu me ngjyr te zbehte eshte i
dukshem me lehte per grabiqarin
ne nje zone te erret
Miu me ngjyre te erret kamuflohet me
lehte ne nje mjedis me ngjyre te
njejte me te tijen dhe i largohet me
lehte grabiqarit.
Miu me ngjyre te zbehte
kamuflohet me lehte ne nje
mjedis me ngjyre te njejte me
te tijen dhe i largohet me lehte
grabiqarit.
3. DenisaCaushi
3
PËRZGJEDHJA NATYRORE
DHE EVOLUCIONI
Ideja themelore e teorisë së
evolucionit është se të gjitha
specie e diversitetit evoluan
gradualisht nga format e
thjeshta të jetës që ishin më
shumë se tre miliardë vjet më
parë (për krahasim, mosha e
Tokës është rreth 4.5 miliardë
vjet e vjetër). Llojet e
përzgjedhjes natyrore me
shembuj nga bakteret e para
deri te njerëzit e modernë kane
luajtur një rol të rëndësishëm
në zhvillimin evolucionar.
Organizmat e dobet që nuk janë
përshtatur në mjedisin e tyre
kanë më pak gjasa për të
mbijetuar dhe riprodhuar. Kjo
do të thotë se gjenet e tyre
kane më pak të ngjarë që të
transmetohet në gjeneratën e
ardhshme. Rruga drejt
diversitetit gjenetik nuk duhet
të humbas, si dhe aftësinë në
nivel qelizor për të reaguar ndaj
ndryshimit të kushteve
mjedisore.
E njejta specie stergjysherore e cila evolon ne menyra te
ndryshme ne pershtatje me mjedisin
Specia
fillestare
Ushqeht me insekte
Lloji i papagllit ;ushqehet me
insekte
Ushqehetme
fara
38 milionvjet me pare
Moeritherium
26-2 milionvjet me pare
Trilopodoni
12-7 milion vjetmepare
Platybelodoni
2 milion vjetmepare
Mamuthi
Elefanti modern Aziatik
Elefanti modern i savanave
Afrikane Loksodona