Γεωγραφία Ε΄ δημοτικού

3. Παρατηρήστε τις καταστροφές στις εικόνες.
Για ποιες από αυτές νομίζετε ότι φταίει ο άνθρωπος;

4. Ποιες φυσικές καταστροφές γίνονται συνήθως στη χώρα μας;
φυσικές καταστροφές

5. Σεισμοί, πλημμύρες, πυρκαγιές, κατολισθήσεις, θύελλες, εκρήξεις
ηφαιστείων είναι μερικές από τις φυσικές καταστροφές που ίσως δεν
μπορούμε να αποφύγουμε. Άλλες φορές οφείλονται στις δυνάμεις της γης
(ενδογενείς η εξωγενείς) και άλλες φορές σε ανθρωπογενή αίτια.

6. Μια ραγδαία βροχή που διαρκεί πολλές ώρες μπορεί να οδηγήσει σε
υπερχείλιση ενός ποταμού και να προκαλέσει πλημμύρες ή κατολισθήσεις.
Ωστόσο η πλημμύρα που πνίγει μία πόλη, επειδή ο δήμος δεν έχει κάνει
αντιπλημμυρικά έργα οφείλεται σε ανθρωπογενή αίτια.

7. Επίσης η φωτιά στο δάσος. Ένας κεραυνός, ο οποίος είναι φυσικό
φαινόμενο, μπορεί να προκαλέσει πυρκαγιά. Επίσης, η γερασμένη
βλάστηση στην οποία αναπτύσσεται υψηλή θερμοκρασία μπορεί να
υποστεί αυτανάφλεξη. Ωστόσο η καταστροφή ενός δάσους από ένα κομμάτι
γυαλιού που αναφλέγεται και έχει πεταχτεί εκεί από τον άνθρωπο οφείλεται
σε ανθρωπογενή αίτια.
φυσικά αίτια ανρθωπογενή αίτια

8. Ας συζητήσουμε και μία άλλη αιτία πρόκλησης πυρκαγιάς στο δάσος, τους
εμπρησμούς. Η καταστροφή του δάσους οφείλεται τότε σε φυσικά ή
ανθρωπογενή αίτια;
Για ποιους λόγους μπορεί ένας συνάνθρωπός μας να βάλει σκόπιμα
φωτιά στο δάσος;

9. Εσκεμμένα και ψύχραιμα, οι δράστες του εμπρησμού αρχίζουν τη φωτιά με
στόχο αυτή να επεκταθεί. Κίνητρα που ωθούν τους ανθρώπους αυτούς να
προκαλέσουν πυρκαγιές είναι το κέρδος, η εκδίκηση, ο βανδαλισμός, ο θυ-
μός, η ανοησία κ.ά. Τα αποτελέσματα των πράξεών τους βέβαια είναι τραγικά.

10. Ο άνθρωπος είναι συνήθως αδύναμος μπροστά στις φυσικές καταστροφές.
Μπορεί όμως να πάρει διάφορα μέτρα για να προστατέψει και το
περιβάλλον και τη ζωή του. Τι μέτρα;
Μέτρα προστασίας από
φυσικές καταστροφές

11. Ο σωστός προγραμματισμός, η υπακοή στους νόμους, ένα κατάλληλο σύ-
στημα διαχείρισης έκτακτων αναγκών, η επάρκεια ειδών πρώτης ανάγκης,
ο κατάλληλος εξοπλισμός μπορούν να βοηθήσουν, ώστε μία φυσική κατα-
στροφή να μην οδηγήσει σε φοβερές ανθρώπινες και οικονομικές απώλειες.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση ποια από τα παραπάνω δεν υπήρχαν;

12. Το κράτος έχει δημιουργήσει υπηρεσίες για την παροχή βοήθειας στους
ανθρώπους που πλήττονται από τις φυσικές καταστροφές. Θυμηθείτε ποιες
υπηρεσίες του κράτους προσφέρουν βοήθεια στον άνθρωπο όλο το
εικοσιτετράωρο. Γνωρίζετε τα τηλέφωνα μερικών από αυτές;

13. Κλήση Έκτακτης Ανάγκης 112 Άμεση Δράση Αστυνομίας 100
ΕΚΑΒ 166 Πυροσβεστική Υπηρεσία 199
ΕΟΔΥ – Κορωνοϊός Covid 191135
Άνδρες της ΕΜΑΚ απεγκλωβίζουν γυναίκα από τα ερείπια που άφησε ο φονικός σεισμός στην Αλβανία.

14. Αυτό όμως δεν αρκεί. Πρέπει όλοι να βοηθάμε κάθε συνάνθρωπό μας,
όταν μας χρειάζεται. Στην περίπτωση ενός καταστρεπτικού σεισμού, για
παράδειγμα, οι άστεγοι άνθρωποι χρειάζονται, εκτός από στέγη, είδη
διατροφής και ένδυσης, φάρμακα και χρήματα και βέβαια την αγάπη μας
και τη συμπαράστασή μας.
Εθελοντές Ερυθρού Σταυρού

15. Aν θέλεις, διάβασε κι αυτό...
Εθελοντισμός στη δασοπυρόσβεση
Όταν μιλάμε για σύστημα δασοπυρόσβεσης, μιλάμε για έναν ολόκληρο μηχανι-
σμό με πολλούς συμμετέχοντες. Για μια μηχανή, που πρέπει όλα της τα γρανά-
ζια να είναι στη σωστή θέση, καλοσυντηρημένα και να δουλεύουν με εντολές και
όχι όπως θέλουν, όταν θέλουν και όποτε θέλουν. Ένα σύστημα, που οι συμμετέ-
χοντες έχουν παράλληλη και συντονισμένη δράση, χωρίς να συγχέονται τα καθή-
κοντά τους, οι αρμοδιότητές τους και οι αποστολές τους. Η τοπική αυτοδιοίκηση
να αναλάβει τις ευθύνες της σε ό,τι αφορά τις χωματερές, τον εξοπλισμό και την
ετοιμότητα των υδροφόρων και των υπόλοιπων μηχανημάτων, την κατασκευή
δικτύων και υδροστομίων σε περιοχές πλησίον των δασών. Να βοηθήσει στην
ενημέρωση, πληροφόρηση και ενεργοποίηση του πολίτη. Να καλλιεργήσει και να
τονώσει τον θεσμό του εθελοντή πυροσβέστη. Η Ένωσή μας στον συγκεκριμένο
τομέα έχει διαμορφώσει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο προτάσεων για την ανάπτυξη
του θεσμού του εθελοντή πυροσβέστη, ώστε να καθιερωθεί στην Ελληνική
κοινωνία και να καταστεί απόλυτα συμβατός με τις κρατικές αρχές παροχών
βοηθείας και διαχείρισης κρίσεων.
Συγκεκριμένα προτείνουμε 4 επίπεδα εθελοντισμού:
α) Εθελοντικές ομάδες παιδιών-εφήβων
β) Εθελοντές Πυροσβεστικού Σώματος
γ) Ανεξάρτητες εθελοντικές ομάδες
δ) Εθελοντές εξειδικευμένων γνώσεων
Από την Ιστοσελίδα της Ένωσης Αξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος

16. 23/7/2018. Η φωτιά ξέσπασε το απόγευμα της Δευτέρας στο Νταού
Πεντέλης. Σε διάστημα μιας ώρας και 40 λεπτών δεν άφησε τίποτα στο
πέρασμά της. Η φωτιά στο πέρασμά της έκαψε ένα μεγάλο μέρος των
σπιτιών, ενώ δεκάδες άνθρωποι εγκλωβίστηκαν και κάηκαν ζωντανοί, ενώ
άλλοι πνίγηκαν περιμένοντας να σωθούν.

17. Είκοσι έξι άνθρωποι βρέθηκαν νεκροί στο «οικόπεδο της φρίκης», όπως
χαρακτηρίστηκε. Είκοσι έξι άνθρωποι, ανάμεσα τους παιδιά και ηλικιωμένοι,
απανθρακώθηκαν, αφού εγκλωβίστηκαν και δεν είχαν τη δυνατότητα να δια-
φύγουν από πουθενά. Ο χώρος ήταν ανοιχτός και πίστεψαν ότι θα καταφέ-
ρουν να ξεφύγουν από τις φλόγες, ήταν όμως μάταιο, αφού από κάτω ήταν
γκρεμός. Οι φλόγες τούς περικύκλωσαν. Κάποιοι βρέθηκαν αγκαλιασμένοι, ή
κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου…
Ο τραγικός απολογισμός
των νεκρών, μαζί με
όσους διασώθηκαν
αλλά υπέκυψαν στη
συνέχεια στα εγκαύματα
τους, έφτασε τους 102.

18. Από τη φωτιά στο Μάτι, κάηκαν τεράστιες εκτάσεις πευκοδάσους, ενώ οι
υλικές ζημιές ήταν καταστροφικές, αφού περισσότερα από 1.500 κτήρια
καταστράφηκαν ολοσχερώς ή μερικώς.
Δυστυχώς καμία υπηρεσία δεν μπόρεσε να βοηθήσει αποτελεσματικά τους
ανθρώπους στο Μάτι. Δεν υπήρξε σωστός προγραμματισμός και σωστός
σχεδιασμός από την πλευρά της
πολιτείας, δεν υπήρξε κατάλληλο
σύστημα διαχείρισης έκτακτης ανάγκης,
δεν υπήρξαν άνθρωποι που ενήργησαν
αποτελεσματικά. Για να μην ξανασυμβεί
ποτέ κάτι τέτοιο πρέπει όλοι μαζί να
συνεργαστούμε, να δείξουμε
ενδιαφέρον, να αγαπάμε τον
συνάνθρωπο και το περιβάλλον,
να εργαζόμαστε όλοι μαζί προς τη
σωστή κατεύθυνση.

19. Τι πρέπει να προσέχετε, για να αποτρέψετε την εκδήλωση πυρκαγιάς
◗ Μην καίτε σκουπίδια ή ξερά χόρτα και κλαδιά κατά τη διάρκεια των
θερινών μηνών.
◗ Μην ανάβετε κατά τους θερινούς μήνες υπαίθριες ψησταριές στα δάση ή
σε χώρους που υπάρχουν ξερά χόρτα.
◗ Αποφεύγετε τις υπαίθριες εργασίες, που ενδέχεται να προκαλέσουν
πυρκαγιά (οξυγονοκολλήσεις, χρήση τροχού ή άλλου εργαλείου που
δημιουργεί σπινθήρες).
◗ Μην πετάτε ποτέ αναμμένα τσιγάρα, όταν βρίσκεστε σε υπαίθριους
χώρους.
◗ Μην αφήνετε σκουπίδια
στο δάσος. Υπάρχει κίνδυνος
ανάφλεξης. Σεβαστείτε τα
απαγορευτικά πρόσβασης
σε περιόδους υψηλού
κίνδυνου.

20. Αν το σπίτι σας βρίσκεται μέσα ή κοντά σε δάσος ή δασική έκταση
◗ Δημιουργήστε μια αντιπυρική ζώνη γύρω από το σπίτι σας καθαρίζοντας
και απομακρύνοντας σε ακτίνα τουλάχιστον 10 μέτρων τα ξερά χόρτα, τις
πευκοβελόνες, τα ξερά φύλλα, τα κλαδιά κ.λπ..
◗ Κλαδέψτε τα δένδρα μέχρι το ύψος των 3 μέτρων.
◗ Απομακρύνετε όλα τα ξερά κλαδιά από τα δέντρα και τους θάμνους.
◗ Κλαδέψτε τα κλαδιά των δέντρων, έτσι ώστε να υπάρχει απόσταση
τουλάχιστον 5 μέτρων από το σπίτι σας.
◗ Αραιώστε γύρω από το κτίσμα τη δενδρώδη βλάστηση, ώστε τα κλαδιά
του ενός δένδρου να απέχουν τουλάχιστον 3 μέτρα από τα κλαδιά του
άλλου.
◗ Μην τοποθετείτε πλαστικές υδρορροές ή πλαστικούς οχετούς νερού
στους τοίχους του κτίσματος.
◗ Προφυλάξτε, εξωτερικά, τα παράθυρα και τις γυάλινες πόρτες
τοποθετώντας παντζούρια από μη εύφλεκτα υλικά.
◗ Καλύψτε τις καμινάδες και τους αγωγούς εξαερισμού του κτίσματος με
ειδικό, μη εύφλεκτο, συρμάτινο σύρμα, ώστε οι σπίθες να μην μπορούν να
διεισδύσουν στο εσωτερικό του κτιρίου.

21. ◗ Μην αποθηκεύετε εύφλεκτα αντικείμενα κοντά στο σπίτι.
◗ Αποφύγετε την κατασκευή ακάλυπτων δεξαμενών καυσίμου κοντά στο
σπίτι σας.
◗ Τοποθετήστε τα καυσόξυλα σε κλειστούς και προφυλαγμένους χώρους.
◗ Προμηθευτείτε τους κατάλληλους πυροσβεστήρες και μεριμνήστε για τη
συντήρησή τους.
◗ Εξοπλιστείτε με σωλήνα ποτίσματος με μήκος ανάλογο της περιοχής που
θέλετε να προστατεύσετε σε περίπτωση πυρκαγιάς.
Μία δεξαμενή νερού, μία απλή αντλία που λειτουργεί χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα
και ένας σωλήνας νερού μπορεί να σας προστατεύσουν από την πυρκαγιά.

22. Πώς πρέπει να ενεργήσετε μόλις αντιληφθείτε πυρκαγιά
◗ Τηλεφωνήστε ΑΜΕΣΩΣ στο Κέντρο της Πυροσβεστικής (στον αριθμό
κλήσης 199) και δώστε σαφείς πληροφορίες για την τοποθεσία και το ακριβές
σημείο που βρίσκεστε, καθώς και πληροφορίες για την τοποθεσία και το
ακριβές σημείο που βλέπετε την πυρκαγιά
◗ Περιγράψτε το είδος της βλάστησης που καίγεται.
◗ Προσδιορίστε την κατεύθυνση της πυρκαγιάς.
◗ Μην κλείσετε το τηλέφωνο προτού δώσετε όλες τις απαραίτητες
πληροφορίες.
Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας

23. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ
Σεισμοί, πλημμύρες, πυρκαγιές, κατολισθήσεις, θύελλες, εκρήξεις
ηφαιστείων είναι μερικές από τις φυσικές καταστροφές που ίσως δεν
μπορούμε να αποφύγουμε. Άλλες φορές οφείλονται στις δυνάμεις της γης
(ενδογενείς η εξωγενείς) και άλλες φορές σε ανθρωπογενή αίτια.
Ο σωστός προγραμματισμός, η υπακοή στους νόμους, ένα κατάλληλο σύ-
στημα διαχείρισης έκτακτων αναγκών, η επάρκεια ειδών πρώτης ανάγκης, ο
κατάλληλος εξοπλισμός μπορούν να βοηθήσουν, ώστε μία φυσική κατα-
στροφή να μην οδηγήσει σε φοβερές ανθρώπινες και οικονομικές απώλειες.
Το κράτος έχει δημιουργήσει υπηρεσίες για την παροχή βοήθειας στους
ανθρώπους που πλήττονται από τις φυσικές καταστροφές. Αυτό όμως δεν
αρκεί. Πρέπει όλοι να βοηθάμε κάθε συνάνθρωπό μας, όταν μας
χρειάζεται.

24. Παρουσίαση: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ