Φυσική Ε΄ δημοτικού

2. Ενέργεια είναι η ικανότητα παραγωγής έργου, η ικανότητα αλλαγής της ύλης.
Δεν μπορούμε να τη δούμε, δεν μπορούμε να την πιάσουμε, δεν έχει
μάζα, δεν καταλαμβάνει χώρο. Την αντιλαμβανόμαστε όμως από το έργο
που παράγεται και τις μεταβολές που συμβαίνουν.
Η ενέργεια υπάρχει παντού.
Σχεδόν όλη η ενέργεια που χρησιμοποιούμε προέρχεται άμεσα ή έμμεσα
από τον Ήλιο. Ένα μέρος της ενέργειας αυτής αποθηκεύεται στη φύση με
διάφορες μορφές.
Τις «αποθήκες» ενέργειας τις ονομάζουμε πηγές ενέργειας .
Όλες οι συσκευές και τα μηχανήματα χρειάζονται ενέργεια, για να
λειτουργήσουν.
Όλες οι συσκευές και οι μηχανές που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή
ζωή, μετατρέπουν την ενέργεια από μια μορφή σε μία άλλη και λέγονται
μετατροπείς ενέργειας.

3. Η ενέργεια στη φύση αλλάζει διαρκώς
μορφή.
Ποιες αλλαγές στη μορφή
της ενέργειας διαπιστώνεις
παρατηρώντας
τις επόμενες εικόνες;
Τι μορφή έχει η ενέργεια στο φιστίκι;
Γιατί τρώει ο σκίουρος το φιστίκι;

4. Ο σκίουρος μετατρέπει τη χημική ενέργεια του φιστικιού ή οποιασδήποτε
άλλης τροφής τρώει σε κινητική και θερμότητα.
Ακριβώς όπως μετατρέπουμε κι εμείς τη χημική ενέργεια της τροφής μας.

5. Τι μορφή έχει η ενέργεια στο δένδρο, που έχει παραμορφωθεί από τον άνεμο;

6. Έχει δυναμική ενέργεια που μετατρέπεται σε κινητική, ακριβώς όπως το
κοντάρι του αθλητή.

7. Τι μορφή έχει η ενέργεια στο ξύλο των δένδρων;
Τι μορφή έχει η ενέργεια που απελευθερώνεται, όταν καίγεται το δάσος;

8. Στο δάσος που καίγεται η χημική ενέργεια που περιέχεται στα ξύλα
μετατρέπεται σε φωτεινή ενέργεια και θερμότητα.

9. Τι μορφή έχει η ενέργεια στον ανεμοστρόβιλο;
Τι μορφή έχει η ενέργεια που απελευθερώνει;

10. Η κινητική ενέργεια του ανεμοστρόβιλου μετατρέπεται σε θερμότητα.
Η χημική ενέργεια του πετρελαίου που καίει το αυτοκίνητο μετατρέπεται
σε κινητική και θερμότητα.

11. Όλες οι αλλαγές στη φύση συνοδεύονται από μετατροπές στη μορφή της
ενέργειας. Πολλές φορές προκαλούμε εμείς οι ίδιοι τη μετατροπή
της ενέργειας στη μορφή που μας είναι κάθε φορά χρήσιμη.
Ποιες αλλαγές στη μορφή της ενέργειας παρατηρείς;
Πού ήταν αποθηκευμένη η ενέργεια και πού μεταφέρθηκε;

12. χημική
κινητική
κινητική
ηλεκτρική
ηλεκτρική
φωτεινή
θερμότητα θερμότητα
«Αποθήκη» ενέργειας είναι τα τρόφιμα, ενώ ενέργεια μεταφέρεται
από το σώμα μας στο ποδήλατο και μέσω των καλωδίων στο λαμπάκι.

13. Σε κάθε ενεργειακή μετατροπή ένα μέρος της ενέργειας μετατρέπεται σε
θερμότητα, που δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε.
Γι’ αυτό λέμε ότι ένα μέρος της ενέργειας υποβαθμίζεται.
ΔΕ ΧΑΝΕΤΑΙ αλλά υποβαθμίζεται, δηλαδή μετατρέπεται σε θερμότητα
που παραμένει ανεκμετάλλευτη.

14. Η ενέργεια από το πετρέλαιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί εύκολα. Όταν
όμως χρησιμοποιούμε το πετρέλαιο για την κίνηση του φορτηγού,
η ενέργεια υποβαθμίζεται. Γιατί;

15. Η χημική ενέργεια του πετρελαίου υποβαθμίζεται, γιατί το μεγαλύτερο
μέρος της βέβαια μετατρέπεται σε κινητική, αλλά και ένα άλλο μέρος της
μετατρέπεται σε θερμική ενέργεια στη μηχανή του αυτοκινήτου ή στα
ελαστικά, καθώς αυτά τρίβονται στο οδόστρωμα. Η ενέργεια αυτή
διαφεύγει στο περιβάλλον και δεν μπορούμε να την αξιοποιήσουμε.

16. Η ενέργεια που αποδίδεται με τη μορφή θερμότητας κατά την καύση του
πετρελαίου προέρχεται από τη διάσπαση των μορίων του στα άτομα από
τα οποία αυτά αποτελούνται. Στα μόρια του πετρελαίου έχει αποθηκευτεί
ενέργεια που προήλθε από τον Ήλιο πριν εκατομμύρια χρόνια. Η ενέργεια
αυτή ελευθερώνεται κατά την καύση, όταν οι δυνάμεις που συγκρατούν
τα άτομα άνθρακα, υδρογόνου και οξυγόνου, από τα οποία αποτελούνται
τα μόρια του πετρελαίου, παύουν να υπάρχουν και τα μόρια διασπώνται.

17. Ποια ενέργεια μετατρέπει ο ανεμιστήρας σε ποια μορφή.
Υπάρχει υποβάθμιση της ενέργειας στον ανεμιστήρα;

18. Ο ανεμιστήρας λειτουργεί με ηλεκτρική ενέργεια που μπορεί να
χρησιμοποιηθεί εύκολα. Κατά τη λειτουργία του όμως η ενέργεια
μετατρέπεται σε κινητική, αλλά και θερμική ενέργεια.
Δηλαδή η ενέργεια υποβαθμίζεται, γιατί τη θερμική ενέργεια που
απελευθερώνει ο ανεμιστήρας δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε.

19. ΠΡΟΣΟΧΗ
Η ενέργεια διατηρείται. Δε δημιουργείται, δεν παράγεται, δεν καταναλώνεται,
δεν ξοδεύεται!
ΔΕ ΧΑΝΕΤΑΙ!
Μετατρέπεται με διάφορες συσκευές στη μορφή που μας είναι κάθε φορά
χρήσιμη και υποβαθμίζεται σταδιακά σε θερμότητα.

20. Ποιες αλλαγές στη μορφή της ενέργειας παρατηρείς;
Πού ήταν αποθηκευμένη η ενέργεια και πού μεταφέρθηκε;

21. δυναμική
κινητική
κινητική
ηλεκτρική
ηλεκτρική
φωτεινή
θερμότητα θερμότητα

22. Σε κάθε ενεργειακή μετατροπή, ένα μέρος της ενέργειας
μετατρέπεται σε θερμότητα που δεν μπορούμε να
χρησιμοποιήσουμε, δηλαδή η ενέργεια υποβαθμίζεται.

23. Η ενέργεια διατηρείται. Δε δημιουργείται, δεν παράγεται, δεν καταναλώνεται,
δεν ξοδεύεται, δε χάνεται! Μετατρέπεται με διάφορες συσκευές στη μορφή
που μας είναι κάθε φορά χρήσιμη και υποβαθμίζεται σταδιακά σε θερμότητα.
Μισό λεπτό!
Τι μετρά, λοιπόν, ο μετρητής της ΔΕΗ;

24. Μέσα από το δίκτυο της ΔΕΗ φτάνει στο σπίτι μας χρήσιμη ηλεκτρική
ενέργεια. Η ενέργεια αυτή μετατρέπεται στις διάφορες ηλεκτρικές
συσκευές που χρησιμοποιούμε και υποβαθμίζεται σε θερμότητα.
Ο μετρητής μετρά την «ποσότητα» ενέργειας που μετατρέπεται, που
υποβαθμίζεται στο σπίτι μας. Και η ΔΕΗ μας χρεώνει αντίστοιχα.

27. Τι πιστεύεται ότι είναι αυτό; Πώς λειτουργεί; Υποβαθμίζεται η ενέργεια;

28. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ
Σε κάθε ενεργειακή μετατροπή ένα μέρος της ενέργειας μετατρέπεται
σε θερμότητα, που δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε. Γι’ αυτό λέμε ότι
ένα μέρος της ενέργειας υποβαθμίζεται.
ΔΕ ΧΑΝΕΤΑΙ αλλά υποβαθμίζεται, δηλαδή μετατρέπεται σε θερμότητα
που παραμένει ανεκμετάλλευτη.

29. Παρουσίαση: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ