1. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรี ยนวิชาชีววิทยา ว42141 ชุดที่ 9 ลิ้นและการรับรส
ศูนย์ การเรียนที่ 2
การรับรสของลิน ้
ทราบหรือไม่ ลิน คนเรารับรสได้ อย่ างไร
้
ไปศึกษากันต่ อเลยนะเพือน
่

2. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรี ยนวิชาชีววิทยา ว42141 ชุดที่ 9 ลิ้นและการรับรส 12
บัตรคาสั่งศูนย์ ที่ 2
การรับรสของลิน
้
โปรดอ่านบัตรคาสั่ งให้ เข้ าใจ แล้วปฏิบัติตามลาดับขั้นตอนด้ วยความตั้งใจ
1. หัวหน้ ากลุ่มแจกบัตรทั้งหมดให้ สมาชิ ก ยกเว้ นบัตรเฉลย
2. หัวหน้ ากลุ่มให้ สมาชิ กอ่ านบัตรคาสั่ ง พร้ อมกับปฏิบัตตามคาสั่ ง
ิ
3. สมาชิกศึกษาบัตรเนือหา ใช้ เวลา 15 นาที
้
4. สามาชิกทาปฏิบัติการจากบัตรกิจกรรม
5. สมาชิกอ่านบัตรคาถาม แล้วตอบคาถามลงในแบบบันทึกการปฏิบัติกจกรรม ิ
6. หัวหน้ าอ่านบัตรเฉลย
7. เวลาทากิจกรรม ประมาณ 20 นาที เมื่อปฏิบัติกจกรรมเรียบร้ อยแล้ว
ิ
ขอให้ ทุกคนเก็บบัตรทุกใบใส่ ในซองให้ เรี ยบร้ อยและถูกต้ อง
ยกเว้นแบบบันทึกการปฏิบัติกจกรรม ิ

3. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรี ยนวิชาชีววิทยา ว42141 ชุดที่ 9 ลิ้นและการรับรส 13
บัตรเนือหาศูนย์ ที่ 2
้
การรับรสของลิน
้
ลินสามารถรับรสได้ อย่ างไร
้
โครงสร้ างของลินและเซลล์ รับรส
้
ทีมา : http://www.oknation.net/blog/home/blog_data/816/13816/images/Food/tonque.jpg
่
437 x 288 - 33k ( 25 เมษายน 2550 )
จุดประสงค์ การเรียนรู้
1. นักเรียนสามารถอธิบายวิธีการรับรสชาติอาหารของลินได้
้
2. นักเรียนสามารถบอกทีมาของรสชาติอาหารๆได้
่

4. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรี ยนวิชาชีววิทยา ว42141 ชุดที่ 9 ลิ้นและการรับรส 14
การรับรสของลิน
้
การรับรสเป็ นความรู้ สึกทีเ่ กิดได้ โดย ปฏิกริยาทางเคมี คือ เมื่ออาหารเข้ าสู่ ปาก อาหาร จะทา
ิ
ปฏิกริยากับนาย่ อยและนาลายในปาก เกิดการเปลียนแปลงทางเคมี ซึ่งกระตุ้นให้ ต่ ุมรับรสทีเ่ คยรับการ
ิ ้ ้ ่
เปลียนแปลงทางเคมี รับรู้ ถึงรสชาติของอาหาร แล้ วส่ งความรู้ สึกผ่ านเส้ นประสาทสมองสามเส้ นเข้ าสู่
่
ระบบประสาทส่ วนกลาง เพื่อ แปลความหมายทีสมองว่าเป็ นรสอะไร
่
มนุษย์ สามารถแยกการรู้ รสต่ างๆ ได้ อย่างง่ ายๆ 4 รส ด้ วยกันคือ
1. รสหวาน (sweet) เกิดจากสารเคมีหลายชนิด ได้ แก่ นาตาล แอลกอฮอล์ กรดอะมิโน และเกลือ
้
อนินทรีย์ของตะกัว ซึ่งตุ่มรั บรสหวานอยู่บริเวณปลายลิน
่ ้
2. รสเค็ม (salty) เกิดจากอณูของเกลือ ซึ่งตุ่มรับรสเค็มอยู่บริเวณปลายลินและข้ างลิน
้ ้
3. รสขม (bitter) เกิดจากสารสองชนิดโดยเฉพาะ สารอินทรีย์ทมีโมเลกุลของพวกอัลคาลอยด์
ี่
ซึ่งได้ แก่ยาหลายชนิด เช่ น ควินิน กาเฟอีน สตริกนิน เป็ นต้ น ซึ่งตุ่มรับรสขมอยู่บริเวณโคนลิน ้
4. รสเปรี้ยว(sour) เกิดจากความเป็ นกรดของสารทีมีรสเปรี้ยว ซึ่งตุ่มรับรสเปรี้ยวอยู่บริเวณข้ างลิน
่ ้
จากการทดสอบความไวในการรับรู้ รสชนิดต่ างๆ พบว่ า มนุษย์ มีความรู้ สึกเกี่ยวกับรสได้ ไวทีสุด ่
ซึ่งคาดคะเนว่าเป็ นกลไกตามธรรมชาติทมีปองกันตัว โดยสั งเกตได้ จาก การกินอาหารทีมีรสขมมาก ๆ
ี่ ้ ่
มนุษย์ หรือสั ตว์ จะคายอาหารออก ซึ่งนับว่ าเป็ นผลดี เพราะสารพิษหลายอย่างในธรรมชาติมีรสขมจัด
เมื่อเราไม่ สบาย ลินจะมีฝ้าขาว ทาให้ ไม่ ร้ ู รส จึงกินอาหารไม่ อร่ อย และเบื่ออาหาร ถ้ าไม่ สบายต้ อง
้
ดื่มนาบ่ อยๆ กินอาหารทีมีประโยชน์ และพักผ่อนให้ เพียงพอ
้ ่
โครงสร้ างของลินและเซลล์ รับรส
้
ทีมา : http://www.oknation.net/blog/home/blog_data/816/13816/images/Food/tonque.jpg
่
437 x 288 - 33k ( 25 เมษายน 2550 )

5. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรี ยนวิชาชีววิทยา ว42141 ชุดที่ 9 ลิ้นและการรับรส 15
บัตรกิจกรรม
การศึกษาการรับรสของลิน
้
1. ศึกษาบัตรงานที่ 1 แล้วร่ วมกันอภิปราย
- วางแผนการปฏิบัติงาน
- ลงมือปฏิบัติตามขั้นตอน
2. ให้ แต่ ละกลุ่มศึกษาการรับรสของลินใช้ เวลา 30 นาที
้
3. สถานทีฝึกปฏิบัติโดยใช้ ห้องปฏิบัติการชีววิทยา ห้ อง 331 อาคาร 3
่
4. ร่ วมกันอภิปรายผลการศึกษาการรับรสของลิน ลงในแบบบันทึกผลการปฏิบัติงาน
้
5. รายงานผลการปฏิบัติงานหน้ าชั้นเรียน

6. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรี ยนวิชาชีววิทยา ว42141 ชุดที่ 9 ลิ้นและการรับรส 16
บัตรงาน
กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทยาศาสตร์ วิชาชี ววิทยา ( ว 42141 ) การรับรู้ และการตอบสนอง
ิ
ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 5 เรื่อง การศึกษาการรับรสของลิน ้
. ...............................................................................................................................................
จุดประสงค์ เพือให้ นักเรียนสามารถ บอกได้ ว่าลินบริเวณต่ าง ๆ รับรสได้ แตกต่ างกัน
่ ้
วัสดุอปกรณ์ อาหารรสต่ าง ๆ 4 รส คือ เปรี้ยว หวาน เค็ม ขม
ุ
วิธีทดลอง
1. ให้ ผ้ ูทดลองชิ มอาหารทีจัดไว้ท้ง 4 ชนิด โดยชิมทีละชนิด (ควรเป็ นอาหารทีมี
่ ั ่
ทั้ง 4 รส คือ เปรี้ยว หวาน เค็ม ขม)
2. บันทึกผลบริเวณที่รับรสต่ าง ๆ ได้ ดีทสุดจะอยู่บริเวณใดของลินโดยวาดภาพแสดง
ี่ ้
บริเวณรับรสนั้น ๆ
3. รายงานผลการทดลอง
ผลการทดลอง วาดรู ปแสดงบริเวณทีรับรสบนลิน
่ ้
สรุปผลการทดลอง
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
คาถามท้ ายกิจกรรม
1. นักเรียนคิดว่าตาแหน่ งใดของลินรับรสเปรี้ยว หวาน เค็ม ขม ได้ ดีทสุด
้ ี่
ให้ ระบุบริเวณต่ าง ๆ ลงบนลินจากการวาดรู ป
้
2. ทาไมเวลาที่รับประทานอาหารเค็ม จึงมักแก้ความเค็มด้ วยรสหวาน
3. การรับรสอืนๆ เช่ น รสเผ็ด ความรู้ สึกร้ อน เจ็บปวด และรสอร่ อยเป็ นการรับรสของลิน
่ ้
หรือไม่ เพราะเหตุใด

7. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรี ยนวิชาชีววิทยา ว42141 ชุดที่ 9 ลิ้นและการรับรส 17
เฉลยบัตรงาน
กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทยาศาสตร์ วิชาชีววิทยา ว 42141 การรับรู้ และการตอบสนอง
ิ
ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 5 เรื่อง การศึกษาการรับรสของลิน
้
.....................................................................................................................................................
ผลการทดลอง
สรุปผลการทดลอง
บริเวณลินจะมีต่ ุมรับรส 4 ชนิด คือ ตุ่มรับรสเค็ม ตุ่มรับรสหวาน ตุ่มรับรสเปรี้ยว
้
ตุ่มรับรสขม ซึ่งกระจายอยู่ทวไปบนลิน
ั่ ้
ตอบคาถาม
1. ตอบ รสหวาน ปลายลิน รสขม โคนลิน รสเปรี้ยว ข้ างลิน รสเค็ม ปลายลินลึกไปด้ านข้ าง
้ ้ ้ ้
2. ตอบ เพระมีต่ ุมรับรสบริ เวณใกล้ เคียงกัน
3. ตอบ ไม่ เป็ นการรับรสของลินแต่ เป็ นการรับความรู้ สึกจากหน่ วยรับความรู้ สึกอื่น
้
เช่ น การสั มผัส ความเจ็บปวด ฯลฯ

8. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรี ยนวิชาชีววิทยา ว42141 ชุดที่ 9 ลิ้นและการรับรส 18
บัตรคาถามศูนย์ ที่ 2
การรับรสของลิน
้
คาชี้แจง ให้ นักเรียนจับคู่ความสั มพันธ์ ของคาทางด้ านซ้ ายมือและชวามือให้ ถูกต้ อง
1. รสหวาน ก. กรด
2. รสขม ข. อณูของเกลือ
3. รสเค็ม ค. นาตาล
้
4. รสเปรี้ยว ง. อาการร้ อน
5. เผ็ด จ. ควินิน

9. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรี ยนวิชาชีววิทยา ว42141 ชุดที่ 9 ลิ้นและการรับรส 19
บัตรเฉลยศูนย์ที่ 2
การรับรสของลิน
้
1. ค
2. จ
3. ข
4. ก
5. ง
ตอบถูกหมดใช่ ไหม เก่งมากเลย
ศึกษาศู นย์ การเรียนต่ อไป นะจ๊ ะ