4. Hermano Pule
Si Apolinario de la Cruz (1815-1841)
ay mas kilala sa pangalang “Hermano
Pule”. Siya ay isinilang noong Hulyo
22, 1815 sa Sitio Pandak, bayan ng
Lucban, Tayabas (Quezon), kung saan
niya natamo ang pangunahing pag-
aaral ng pananampalataya. Siya ay
natanggap na hermano sa San Juan
De Dios. Kabilang sa labinsiyam na
dating hermano na nagtatag ng
Confradia de San Jose, siya ay naging
tagapagtanggol ng kalayaan sa
karapatang panlipunan at
pananampalataya.
5. Dahilan ng Pag-aalsa
Si Hermano Pule ay isang "lay brother" ng Ospital ng San Juan
de Dios. Gusto niyang magpari ngunit hindi siya tinanggap
dahil isa siyang Pilipino.
Kaya noong 1832, itinatag niya ang Kapatiran ng San Jose o
Cofradia de San José, isang “kapatiran” na Pilipino lamang ang
puwedeng sumali. Karamihan ng mga kasapi nito ay mga
magsasaka at ito ang naging kapalit ng Katolisismo.
Mula sa punong himpilan nito sa Bundok Banahaw, nagkaroon
sila ng malawak na kapatiran sa Tayabas (Quezon), Laguna, at
Batangas
6. Sa paglakas ng samahan, nabahala ang mga Español. Sa kabila
ng paghiling niya na kilalanin ng pamahalaan at ng simbahan
ang kanyang samahan, sa tulong ni Domingo Roxas, nabigo si
Pule.
Noong Oktubre, 1841, sinalakay ng mga Español ang Cofradia.
Inipon ni Pule ang 4,000 mga kasapi sa Alitao at matagumpay
na nakipaglaban sa mga Español.
Ngunit nang dumating ang mga sumaklolong sundalong
Español, walang awa nilang pinagpapatay ang matatanda, mga
babae at mga bata na kasama nina Pule.
7. Nahuli si Pule sa Barrio Guibanga at hinatulang mamatay sa
Casa Tribunal ng Tayabas.
Matapos siyang barilin (sa edad na 26), ang katawan niya ay
pinaghati-hati, inilagay sa mga kawayan at ibinandera sa mga
lugar na madaling makita upang maging babala sa mga nag-
iisip na mag-alsa.
8. Ano ang opinion mo?
1. Sa palagay mo, may katuwiran bang magtatag ng
samahang pangrelihiyon si Hermano Pule?
2. Paano ipinakilala ang mga Español pagkatapos na hulihin
at patayin si Hermano Pule?
9. Naitatag ang Samahan ng San Jose dahil sa
isyu ng diskriminasyon sa lahi. Ginawa itong
kahalili ng Katolisismo ng mga kasapi. Nag-
umpisa ang pag-aalsa nang sumalakay sa
kanila ang mga Español. Bagama't
nagtanggol ang mga Pilipino, tinalo sila ng
mga kalaban.
10. Piliin sa loob ng kahon ang sagot.
• Itinatag ni Pule ang _____________________, isang samahan na
Pilipino lamang ang pwedeng sumali.
• Sa tulong ni _____________________, hiniling ni Pule na kilalanin ng
pamahalaan at ng simbahan ang kanyang samahan.
• Mula sa punong himpilan ng nito sa __________________,
nagkaroon sila ng malawak na kapatiran sa iba’t ibang lalawigan.
• Sinalakay ng mga _________________ ang kapatiran noong Oktubre,
1841.
• Nahuli si Pule at hinatulang mamatay sa ______________________.
