Greenstone for ISAR

1. การออกแบบพัฒนาระบบจัดการ
เอกสารดิจิทัลตามหลักการ ISAR
ด ้วยโปรแกรม Greenstone

2. โปรแกรม Greenstone
• โปรแกรมในกลุ่ม OSS: Open Source Software
• ออกแบบมาเพื่อพัฒนาระบบห ้องสมุดดิจิทัล (Digital Library)
• มีความสามารถหลักคือ
• การจัดการเอกสารด ้วยเมทาดาทาชุดต่างๆ โดยเฉพาะชุด Dublin Core (DC)
• การทํางานกับเมทาดาทาของเอกสารดิจิทัลในลักษณะ Extraction
• การปรับแต่งระบบสืบค ้น
• การปรับแต่งเมนูของระบบ

3. การดาวน์โหลดโปรแกรม
• ดาวน์โหลดโปรแกรมได ้จากเว็บไซต์ http://www.greenstone.org/
• จากนั้นคลิกเลือกเมนู Download
• เลือกดาวน์โหลดโปรแกรม For Windows :
Greenstone-3.07-windows.exe (251 MB)
• จะได ้ไฟล์โปรแกรมในรูปแบบ .exe

4. www.greenstone.org

5. การติดตั้งโปรแกรม
• ดับเบิลคลิกไอคอนโปรแกรม Greenstone-3.07-windows.exe
• ปฏิบัติตามที่จอภาพแนะนํา จนจบขั้นตอนการติดตั้ง
เลือกภาษาที่ใช ้ในการติดตั้ง
แนะนําให ้เลือกเป็น English

6. การติดตั้งโปรแกรม
• ปฏิบัติตามที่จอภาพแนะนํา จนจบขั้นตอนการติดตั้ง
เลือกโฟลเดอร์ติดตั้งโปรแกรม
แนะนําไม่ต ้องปรับแก ้ไข

7. การติดตั้งโปรแกรม
• ปฏิบัติตามที่จอภาพแนะนํา จนจบขั้นตอนการติดตั้ง
เลือกโปรแกรม
แนะนําเลือกทุกรายการ

8. การติดตั้งโปรแกรม
• ปฏิบัติตามที่จอภาพแนะนํา จนจบขั้นตอนการติดตั้ง
กําหนดรหัสผ่านสําหรับผู้ดูแล
ระบบหรือไม่ ...
แนะนํา ไม่ต ้องคลิกเลือก

9. การติดตั้งโปรแกรม
• ปฏิบัติตามที่จอภาพแนะนํา จนจบขั้นตอนการติดตั้ง
โปรแกรมอยู่ระหว่างการติดตั้ง

10. การติดตั้งโปรแกรม
• ปฏิบัติตามที่จอภาพแนะนํา จนจบขั้นตอนการติดตั้ง
การติดตั้งเสร็จสมบูรณ์

11. การเรียกใช ้งานโปรแกรม
• การเรียกใช ้งานโปรแกรม ให ้เลือกคําสั่ง Strart, Program, Greenstone
3.07, Greenstone Librarian Interface (GLI)
• โปรแกรมจะเปิดจอภาพการทํางานแบบ DOS ดังนี้
ห ้ามปิดจอภาพนี้
โดยเด็ดขาด
ให ้ย่อเก็บไว ้

12. การเรียกใช ้งานโปรแกรม
• โปรแกรมจะเปิดจอภาพการทํางานแบบ DOS ดังนี้
ห ้ามปิดจอภาพนี้
โดยเด็ดขาด
ให ้ย่อเก็บไว ้

13. การเรียกใช ้งานโปรแกรม
• โปรแกรมจะสอบถาม URL ของระบบ ให ้คลิก OK เพื่อยอมรับ

14. การเรียกใช ้งานโปรแกรม
• รอสักครู่ จะปรากฏจอภาพการทํางาน ดังนี้

15. การปรับแต่งภาษาไทย
• เนื่องจากโปรแกรมยังไม่รองรับการแสดงภาษาไทย จึงควรปรับแต่ง
ระบบก่อนใช ้งาน โดยคลิกเมนู File เลือกคําสั่ง Preferences
ปรับแก ้ไขภาษาในการติดต่อ
(Interface Language) เป็น Thai
ปรับแก ้ไข Font จาก Verdana
เป็น Tahoma
เมื่อคลิก OK โปรแกรมจะ Restart
ตัวเองอีกรอบ

16. การปรับแต่งภาษาไทย
ภาษาในการติดต่อ (Interface
Language) เป็น Thai แล ้ว

17. การสร ้างคลังเอกสารดิจิทัล
• การสร ้างคลังเอกสารดิจิทัล เริ่มจากการเตรียมแฟ้มเอกสารดิจิทัล
(ไฟล์) ก่อน จากนั้น
• เปลี่ยนชื่อแฟ้มเอกสาร (ชื่อไฟล์) ให ้เป็นตามหลักการ ISAR
• เปิดไฟล์เอกสารที่จัดเตรียมด ้วยโปรแกรมเฉพาะ เพื่อกําหนด Metadata ให ้
เหมาะสม
• ออกแบบระบบสืบค ้นของเอกสาร ว่าต ้องการให ้มีฟังก์ชันสืบค ้นด ้วย
เงื่อนไขใดบ ้าง เช่น
• สืบค ้นด ้วยชื่อเรื่องเอกสาร, คําค ้น, ชื่อผู้แต่ง/ผู้สร ้างสรรค์, สํานักพิมพ์, ปีที่
เผยแพร่หรือจัดพิมพ์ เป็นต ้น

18. การสร ้างคลังเอกสารดิจิทัล
• เมื่อเตรียมการดังสไลด์ก่อนหน้า ก็จะเข ้าสู่ขั้นตอนการสร ้างคลังเอกสาร
ดิจิทัล ดังนี้
• เลือกคําสั่ง แฟ้ม, สร ้างใหม่
• ป้อนชื่อคลังเอกสารในรายการ “ชื่อคอลเลกชัน” แล ้วคลิกปุ่ ม “ตกลง”

19. การสร ้างคลังเอกสารดิจิทัล
• รอสักครู่ จะปรากฏจอภาพเพื่อเข ้าสู่การสร ้างคลังเอกสารดิจิทัล โดยจะ
ทํางานที่แท็บ “รวบรวม” ดังนี้
สังเกตได ้ว่า พื้นที่ด ้านขวาเป็น
พื้นที่สีเขียว แปลว่าพร ้อมทํางาน
กับคลังเอกสารดิจิทัล

20. การสร ้างคลังเอกสารดิจิทัล
• เลือกโฟลเดอร์ที่เก็บ “ไฟล์” เอกสารที่จัดเตรียมในจอภาพด ้านซ ้าย

21. การสร ้างคลังเอกสารดิจิทัล
• ลากแฟ้มภาพด ้านซ ้ายไปยังพื้นที่ด ้านขวา

22. การกําหนดเมทาดาทาให ้กับเอกสาร
• ขั้นถัดไป จะเป็นกําหนดเมทาดาทาให ้กับเอกสารที่นําเข ้า โดยต ้อง
กําหนดเป็นรายไฟล์ โดยคลิกเลือกแท็บคําสั่ง “กําหนดเมทาดาทา”
การทํางานในขั้นนี้ จะเลือกใช ้
เมทาดาทาชุด Dublin Core (DC)
โดยปรากฏรายละเอียดด ้านขวา
ของจอภาพ แต่ละไฟล์จะมีชุด DC
ของตนเอง

23. การกําหนดเมทาดาทาให ้กับเอกสาร
• ป้อนเมทาดาทาของแต่ละไฟล์ ... เมทาดาทารายการใดต ้องป้อน แนวทาง
หนึ่งที่ช่วยได ้คือ การกลับไปดูขั้นออกแบบระบบ ว่าต ้องการให ้ระบบสืบค ้น
อะไรได ้บ ้าง
• สืบค ้นด ้วย
• ชื่อเรื่องเอกสาร ป้อนรายละเอียดของ DC.Title
• คําค ้น ป้อนรายละเอียดของ DC.Subject and Keyword
• ชื่อผู้แต่ง/ผู้สร ้างสรรค์ ป้อนรายละเอียดของ DC.Creator
• สํานักพิมพ์ ป้อนรายละเอียดของ Publisher
• ปีที่เผยแพร่หรือจัดพิมพ์ ป้อนรายละเอียดของ Date

24. การกําหนดเมทาดาทาให ้กับเอกสาร
รายการใด มีข ้อมูลมากกว่า 1 ให ้
กดปุ่ น Enter เพื่อเพิ่มแถวใน
รายการนั้น ตัวอย่าง DC.Subject
and Keyword

25. การสร ้างคลังเอกสารดิจิทัล
• เมื่อกําหนดเมทาดาทาให ้กับแฟ้มเอกสารจนครบแล ้ว จะเข ้าสู่ขั้นตอน
การสร ้างคลังเอกสารดิจิทัล โดยคลิกแท็บ “สร ้าง” แล ้วคลิกปุ่ ม “สร ้าง
คอลเลกชั่น”
• ระหว่างทํางาน หากปรากฏจอภาพ ดังนี้ แสดงว่าจอภาพที่ห ้ามปิดสอง
จอภาพ (จอภาพ DOS) ได ้ถูกปิดลงไป ให ้เริ่มระบบใหม่ โดยปิดจอภาพ
โปรแกรมทั้งหมด จากนั้นเปิดโปรแกรมใหม่ เลือกคําสั่ง “แฟ้ม” และ
“เปิด” เพื่อเปิดแฟ้มคลังเอกสารดิจิทัลที่สร ้างมาทํางานต่อ

26. การสร ้างคลังเอกสารดิจิทัล
• เมื่อกําหนดเมทาดาทาให ้กับแฟ้มเอกสารจนครบแล ้ว จะเข ้าสู่ขั้นตอน
การสร ้างคลังเอกสารดิจิทัล โดยคลิกแท็บ “สร ้าง” แล ้วคลิกปุ่ ม “สร ้าง
คอลเลกชั่น”

27. การสร ้างคลังเอกสารดิจิทัล
• คลิกปุ่ ม “แสดงตัวอย่างคอลเลกชั่น” ระบบจะเปิดเว็บเบราว์เซอร์ เช่น
IE, Chrome, Firefox เพื่อแสดงคลังเอกสารดิจิทัล ดังนี้

28. การทํางานกับคลังเอกสารดิจิทัล
• ลองคลิกเมนู Titles หรือ Filenames เพื่อดูผลลัพธ์
• ลองคลิกปุ่ มสืบค ้น Search พิจารณาว่ามีเงื่อนไขให ้สืบค ้นกี่เงื่อนไข

29. การปรับแก ้ไขเงื่อนไขการสืบค ้น
• ลองคลิกปุ่ มสืบค ้น Search จะพบว่า “เงื่อนไข” การสืบค ้นยังไม่ตรงกับที่
กําหนด ซึ่งจะต ้องปรับแก ้ไขระบบ

30. การปรับแก ้ไขเงื่อนไขการสืบค ้น
• การปรับแก ้ไขระบบสืบค ้น ทําได ้โดยกลับไปจอภาพโปรแกรม
Greenstone Librarian Interface คลิกที่แท็บ “ออกแบบ”

31. การปรับแก ้ไขเงื่อนไขการสืบค ้น
• เลือกคําสั่ง “ดัชนีการค ้นหา”
จะพบว่าโปรแกรมกําหนดเงื่อนไข
การสืบค ้นไว ้ 3 อย่าง

32. การปรับแก ้ไขเงื่อนไขการสืบค ้น
• เพิ่มดัชนีการค ้นหาใหม่ โดยคลิกปุ่ ม “ดัชนีใหม่” เลือก DC. ที่ตรงกับ
เงื่อนไขที่กําหนด เช่น DC.Creator แล ้วคลิก “เพิ่มดัชนี”
ทําให ้ครบทุกเงื่อนไข

33. การปรับแก ้ไขเงื่อนไขการสืบค ้น
• เมื่อเพิ่มทุกเงื่อนไข จึงไปสร ้างคอลเลกชั่นใหม่ ด ้วยแท็บ “สร ้าง” แล ้ว
แสดงผล จะปรากฏผลลัพธ์ ดังนี้