HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NỢ THUẾ TẠI TỔNG CỤC THUẾ

Dịch vụ viết thuê luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ, chuyên đề khóa luận tốt nghiệp
Sdt/zalo 0967 538 624/0886 091 915 https://lamluanvan.net/
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ
HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NỢ THUẾ
TẠI TỔNG CỤC THUẾ
Ngành: Quản lý kinh tế
NGUYỄN THỊ THANH HUYỀN
Hà Nội - 2023

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ
HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NỢ THUẾ
TẠI TỔNG CỤC THUẾ
Ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 821201
Họ và tên học viên: Nguyễn Thị Thanh Huyền
Người hướng dẫn: TS Vũ Thị Minh Ngọc
Hà Nội - 2023

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi, chưa
từng được công bố trong bất kỳ tài liệu hay công trình nghiên cứu nào khác. Các số
liệu, tư liệu nêu trong luận văn được trích dẫn trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Thanh Huyền

i

LỜI CẢM ƠN
Luận văn là kết quả của sự nỗ lực cố gắng của bản thân trong quá trình học
tập, nghiên cứu ở nhà trường. Đạt được kết quả này, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn
đến quý thầy, cô giáo giảng dạy tại Trường Đại học Ngoại Thương đã nhiệt tình
giúp đỡ hỗ trợ và truyền đạt những kiến thức quý báu. Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ
lòng biết ơn chân thành sâu sắc đến TS. Vũ Thị Minh Ngọc, là người trực tiếp
hướng dẫn khoa học, đã dày công giúp đỡ, chỉ bảo tận tình cho tôi trong suốt quá
trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành đề tài này, do kinh nghiệm, kiến
thức và thời gian còn nhiều hạn chế nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót.
Tôi rất mong nhận được sự góp ý của quý thầy, cô để luận văn được hoàn thiện hơn.
Hà Nội, ngày tháng năm 2023
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Thanh Huyền

ii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.............................................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN.....................................................................................................................................ii
MỤC LỤC............................................................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT............................................................................ vi
DANH MỤC BẢNG...................................................................................................................vii
DANH MỤC HÌNH.....................................................................................................................vii
TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU....................................................................viii
MỞ ĐẦU..................................................................................................................................................1
CHƯƠNG 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NỢ THUẾ TẠI CƠ
QUAN THUẾ......................................................................................................................................6
1.1. Tổng quan về thuế............................................................................................................... 6
1.1.1. Khái niệm về thuế........................................................................................................ 6
1.1.2. Đặc điểm của thuế....................................................................................................... 6
1.1.3. Vai trò của thuế............................................................................................................. 8
1.2. Các vấn đề chung về nợ thuế.................................................................................... 10
1.2.1. Một số khái niệm liên quan đến nợ thuế ..................................................... 10
1.2.2. Đặc điểm của nợ thuế............................................................................................. 11
1.2.3. Nguyên nhân nợ thuế và những tác động của nợ thuế........................ 13
1.2.4. Phân loại nợ thuế....................................................................................................... 15
1.3. Các vấn đề chung về quản lý nợ thuế................................................................. 20
1.3.1. Khái niệm quản lý nợ thuế................................................................................... 20
1.3.2. Nội dung quản lý nợ thuế..................................................................................... 20
1.3.3. Vai trò của quản lý nợ thuế................................................................................. 23
1.3.4. Tiêu chí đánh giá kết quả quản lý nợ thuế.................................................. 24
1.3.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nợ thuế......................................... 26

iii

CHƯƠNG 2: HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NỢ THUẾ TẠI TỔNG
CỤC THUẾ........................................................................................................................................28
2.1. Tổng quan về Tổng cục Thuế và Vụ Quản lý nợ và cưỡng chế nợ
thuế....................................................................................................................................................... 28
2.1.1. Tổng quan về Tổng cục Thuế............................................................................ 28
2.1.2. Tổng quan về Vụ Quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế............................ 32
2.2. Tình hình nợ thuế tại Tổng cục Thuế ................................................................ 34
2.2.1. Tổng quan tình hình nợ thuế hiện nay.......................................................... 34
2.2.2. Tình hình nợ thuế chi tiết theo từng nhóm nợ.......................................... 35
2.3. Thực trạng quản lý nợ thuế tại Tổng cục Thuế.......................................... 44
2.3.1. Thực trạng hành lang pháp lý quản lý nợ thuế ........................................ 44
2.3.2. Thực trạng xây dựng quy trình quản lý nợ thuế...................................... 48
2.3.3. Thực trạng hoạt động tổ chức thực hiện quy trình quản lý nợ thuế50
2.3.4. Đánh giá tình hình thực hiện Quy trình quản lý nợ thuế ................... 62
2.4. Đánh giá chung về hoạt động quản lý nợ thuế tại Tổng cục Thuế 63
2.4.1. Những kết quả đạt được........................................................................................ 63
2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân ....................................................................... 65
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN
LÝ NỢ THUẾ TẠI TỔNG CỤC THUẾ..................................................................70
3.1. Bối cảnh Kinh tế - Xã hội và mục tiêu Quản lý nợ thuế tại Tổng
cục Thuế trong thời gian tới............................................................................................... 70
3.1.1. Bối cảnh kinh tế- xã hội........................................................................................ 70
3.1.2. Kinh nghiệm quản lý nợ thuế của một số nước trên thế giới và bài
học kinh nghiệm cho Việt Nam...................................................................................... 71
3.1.3. Mục tiêu, định hướng quản lý nợ thuế tại Tổng cục Thuế trong thời
gian tới........................................................................................................................................... 75
3.2. Giải pháp hoàn thiện hoạt động quản lý nợ thuế tại Tổng cục Thuế77

iv

3.2.1. Nhóm giải pháp hoàn thiện hành lang pháp lý và quy trình quản lý
nợ thuế........................................................................................................................................... 77
3.2.2. Nhóm giải pháp về hoạt động quản lý nợ thuế........................................ 80
3.2.3. Nhóm giải pháp khác.............................................................................................. 83
3.3. Kiến nghị................................................................................................................................. 84
3.3.1. Đối với Bộ Tài chính .............................................................................................. 84
3.3.2. Đối với các cơ quan, tổ chức liên quan........................................................ 85
KẾT LUẬN........................................................................................................................................86
TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................................87

v

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
STT Ký hiệu viết tắt Nội dung
1. BTC Bộ Tài chính
2. CNTT Công nghệ thông tin
3. CQT Cơ quan thuế
4. CCNT Cưỡng chế nợ thuế
5. DN Doanh nghiệp
6. ĐTNT Đối tượng nộp thuế
7. KBNN Kho bạc Nhà nước
8. NSNN Ngân sách nhà nước
9. NHTM Ngân hàng thương mại
10. NNT Người nộp thuế
11. QLN Quản lý nợ
12. QLNT Quản lý nợ thuế
13. QLT Quản lý thuế
14. TCT Tổng cục Thuế
15. GTGT Thuế giá trị gia tăng
16. TNDN Thuế thu nhập doanh nghiệp
17. TMS Ứng dụng quản lý thuế tập trung

vi

DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Tình hình nợ thuế của Việt Nam từ năm 2018-2022 ............. 34
Bảng 2.2. Phân loại nợ có khả năng thu theo tuổi nợ từ 2018-2022 ..... 36
Bảng 2.3. Phân loại nợ thuế theo tính chất nợ từ năm 2018 - 2022 ....... 38
Bảng 2.4. Phân loại số tiền thuế nợ theo sắc thuế từ năm 2020-2022 .... 41
Bảng 2.5. Tình hình thu hồi nợ từ năm 2018-2022 ................................ 56
Bảng 2.6. Số lượng các biện pháp đôn đốc thu nợ đã thực hiện từ 2018-
2022......................................................................................................... 57
Bảng 2.7. Tổng hợp tình hình xử lý nợ theo Nghị quyết số
94/2019/QH14 năm 2020-2022 ............................................................. 59
DANH MỤC HÌNH
Hình 2.1 Cơ cấu tổ chức Tổng cục Thuế.............................................................................. 31

vii

TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Qua quá trình nghiên cứu và phân tích ở từng chương, luận văn đã tập trung
làm rõ những vấn đề sau:
Trình bày cơ sở lý luận về hoạt động quản lý thuế tại các cơ quan thuế, tổng
quan và các vấn đề chung về QLNT để từ đó nhìn nhận hoạt động quản lý nợ là một
chức năng quan trọng trong quản lý thuế.
Nghiên cứu kinh nghiệm công tác QLNT của một số nước trên thế giới, mục
tiêu và yêu cầu của công tác quản lý nợ để có thể nghiên cứu áp dụng vào thực tiễn
nước ta.
Giới thiệu tổng quan chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức ở Tổng cục
Thuế và tiến hành nghiên cứu, phân tích thực trạng quản lý nợ thuế thông qua các
phương diện là hành lang pháp lý, xây dựng, tổ chức quy trình QLN trong những
năm vừa qua.
Đánh giá hoạt động QLNT tại Tổng cục Thuế về kết quả đạt được, những
mặt hạn chế và nguyên nhân trong công tác quản lý nợ thuế.
Từ đó đề xuất một số giải pháp cơ bản, đồng bộ có tính khả thi trên tất cả các
mặt: Hoàn thiện pháp luật, hoàn thiện về cơ cấu tổ chức về công tác quản lý, về con
người, hoàn thiện quy trình quản lý nợ, ứng dụng công nghệ hiện đại và đầy đủ vào
công tác quản lý nợ và thu nợ thuế.

viii

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Quản lý nợ thuế (QLNT) là một trong bốn chức năng quan trọng trong hoạt
động quản lý thuế. Các cơ quan thuế quan tâm chú trọng đến hoạt động QLNT
nhằm nâng cao tính tuân thủ của người nộp thuế trong chấp hành pháp luật thuế.
Thông qua thực hiện hoạt động quản lý nợ thuế để góp phần thu đủ, thu kịp thời
nghĩa vụ thuế phát sinh vào ngân sách nhà nước (NSNN). Xuất phát từ vai trò quan
trọng đó, cơ quan thuế luôn chú trọng hoàn thiện và nâng cao hiệu quả hoạt động
quản lý nợ thuế.
Trong những năm qua, cùng với sự đổi mới và phát triển của ngành thuế,
hoạt động quản lý thuế (QLT) nói chung cũng như hoạt động QLNT nói riêng đã có
những bước tiến đáng kể, đạt được những kết quả đáng ghi nhận, góp phần quan
trọng trong việc hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN của ngành. Trong đó, việc triển
khai áp dụng Luật Quản lý thuế cùng với việc thành lập bộ phận QLNT tại cơ quan
thuế (CQT) các cấp từ ngày 1/7/2007 là một dấu ấn quan trọng, mang tính bước
ngoặt đối với hoạt động quản lý nợ thuế cũng như hoạt động quản lý thuế. Theo đó,
hoạt động QLNT đã ngày càng được chú trọng, nguồn nhân lực được tăng cường,
cơ chế quản lý, quy trình thực hiện ngày càng được hoàn thiện, hệ thống báo cáo
đánh giá kết quả hoạt động thu đã được thực hiện theo quy trình và thống nhất từ
trung ương tới địa phương nhờ đó đã kịp thời cung cấp thông tin phục vụ cho hoạt
động chỉ đạo, quản lý điều hành của CQT, góp phần nâng cao tính tuân thủ thực
hiện pháp luật thuế của người nộp thuế, giảm nợ đọng thuế.
Tuy nhiên, trước bối cảnh kinh tế xã hội có nhiều biến động hiện nay, cùng
với số lượng NNT ngày càng tăng, các biểu hiện về né tránh nghĩa vụ thuế ngày
càng phức tạp làm gia tăng áp lực đối với hoạt động QLNT của CQT, tổng số tiền
thuế nợ ngày càng tăng, tỷ lệ nợ đọng thuế còn cao, nhiều khoản nợ thuế không còn
khả năng thu hồi. Có nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan dẫn đến tình trạng
nợ thuế tăng cao như: sản xuất, kinh doanh của NNT gặp nhiều khó khăn; ý thức
chấp hành pháp luật của NNT chưa tốt; hành lang pháp lý còn nhiều lỗ hổng, còn

1

nhiều trường hợp NNT tìm cách lách luật, một số chính sách về QLNT còn chưa
phù hợp hoặc không theo kịp tình hình thực tiễn, ...
Chính vì vậy, việc phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động quản lý nợ của
ngành thuế, bên cạnh đó nghiên cứu kinh nghiệm quản lý nợ thuế của các nước
trong khu vực và trên thế giới để từ đó đề xuất giải pháp tăng cường quản lý nợ thuế
nói riêng và hoạt động quản lý thuế nói chung là nhu cầu cấp thiết, có ý nghĩa thiết
thực. Do vậy, học viên lựa chọn đề tài “Hoàn thiện hoạt động quản lý nợ thuế tại
Tổng cục Thuế” làm đề tài luận văn thạc sỹ. Luận văn sẽ đóng góp trong nghiên
cứu, kiến nghị những giải pháp thiết thực, đề xuất xây dựng hệ thống chỉ số phù
hợp, thiết thực nhằm giải quyết những hạn chế, góp phần hoàn thiện hoạt động quản
lý nợ thuế của ngành thuế Việt Nam.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Cho đến nay đã có một số đề tài nghiên cứu xung quanh vấn đề về quản lý nợ
thuế tại cơ quan thuế. Mỗi đề tài nghiên cứu đều có mục đích, đối tượng, phạm vi
nghiên cứu, cách tiếp cận và mục tiêu cụ thể khác nhau. Có thể kể đến một số công
trình nghiên cứu khoa học có liên quan đến đề tài như sau:
- Đào Trọng Hạnh, 2018, Luận văn thạc sỹ kinh tế, “Quản lý nợ thuế đối với
doanh nghiệp tại Cục Thuế tỉnh Hải Dương”. Luận văn của tác giả đã trình bày cơ
sở lý luận cơ bản nhất về quản lý nợ thuế: đối tượng nộp thuế, đối tượng tính thuế,
kỳ tính thuế, căn cứ tính thuế, trên cơ sở đó đánh giá thực trạng và đưa ra giải pháp
để hoàn thiện chính sách về QLT đối với doanh nghiệp ở Hải Dương. Phạm vi của
Luận văn chỉ bao gồm các đối tượng là doanh nghiệp, chưa bao gồm hộ kinh doanh,
cá nhân, bên cạnh đó phạm vi nghiên cứu tại Cục Thuế tỉnh Hải Dương, chưa bao
quát phạm vi ngành thuế.
- Bùi Pháp Uyên (2017), Luận văn thạc sỹ quản lý kinh tế, “Quản lý nợ thuế
tại Cục Thuế Hà Nội”, Luận văn đã đánh giá được thực trạng quản lý nợ thuế tại
Cục Thuế Hà Nội và đưa ra các giải pháp hoàn thiện hoạt động QLNT. Tuy nhiên,
Luận văn cũng chưa bao quát trên phạm vi cả nước, chỉ tập trung vào khu vực thành
phố Hà Nội.

2

-Phạm Việt Hà (2016), Luận văn thạc sỹ kinh tế, "Giải pháp tăng cường
hoạt động quản lý nợ thuế và cưỡng chế nợ thuế tại Cục Thuế Thành phố Hà Nội".
Tác giả đã trình bày được cơ sở lý luận về hoạt động QLN và CCNT, các nhân tố
ảnh hưởng đến hoạt động quản lý này, các tiêu chí đánh giá và từ đó đưa ra các giải
pháp để tăng cường hoạt động QLNT và CCNT tại Cục Thuế. Luận văn mới chỉ
dừng lại ở khu vực Hà Nội, chưa bao quát được toàn bộ ngành thuế.
- Lê Thị Thanh Tú (2014), Luận án thạc sĩ khoa học kinh tế, “Hoàn thiện
hoạt động quản lý nợ thuế tại Cục Thuế tỉnh Thanh Hóa”, luận án đã nêu ra được
cơ sở lý luận và thực tiễn về hoạt động quản lý nợ thuế, đánh giá được thực trạng
tình hình nợ thuế tại Cục Thuế tỉnh Thanh Hóa để từ đó đưa ra các biện pháp hoàn
thiện hơn hoạt động quản lý nợ thuế như: hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật
về QLNT, nâng cao năng lực cán bộ quản lý nợ thuế, tăng cường thanh tra, kiểm tra
và quản lý rủi ro, đẩy mạnh sự phối hợp với các Bộ, ban ngành và các cơ quan có
liên quan. Phạm vi nghiên cứu chỉ giới hạn ở địa bàn tỉnh Thanh Hóa, chưa bao quát
được phạm vi trên cả nước.
- Phạm Thị Kim Oanh (2017), Tạp chí Công thương, “Đề xuất một số giải
pháp chống gian lận, thất thu thuế”, đã chỉ ra tầm quan trọng của việc chống gian
lận, thất thu thuế trong bối cảnh hiện nay, đặc biệt là khâu QLNT; tác giả đã khái
quát tình hình QLNT hiện nay, đánh giá khái quát được những điểm thuận lợi và
hạn chế trong hoạt động QLNT, quản lý thu ngân sách, từ đó đưa ra một số giải
pháp nâng cao hoạt động quản lý nợ, tăng thu NSNN và chống gian lận, thất thu
thuế như: triển khai đồng bộ các biện pháp thu hồi nợ đọng, giám sát chặt chẽ kết
quả thu hồi nợ của các địa phương, đôn đốc, nhắc nhở kịp thời các DN nợ thuế tăng
cao,...
Qua đánh giá các công trình nghiên cứu đã công bố cho thấy, vẫn còn một số
khoảng trống nghiên cứu về hoạt động Quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế như một số
vấn đề không còn phù hợp với giai đoạn hiện tại, cần nghiên cứu bổ sung; chưa có
công trình nào nghiên cứu về đề tài này ở Tổng cục Thuế và ở giai đoạn năm 2018-
2022. Theo đó, đây là cơ sở để tác giả thực hiện nghiên cứu: “Hoàn thiện hoạt
động quản lý nợ thuế tại Tổng cục Thuế”.

3

3. Mục đích nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là tìm ra các giải pháp hoàn thiện quản lý nợ
thuế tại Tổng cục Thuế.
Để đạt được mục tiêu nêu trên, các nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm:
- Hệ thống hóa và làm rõ những vấn đề lý luận về quản lý nợ thuế
- Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động QLNT tại Tổng cục Thuế, nêu
những mặt tích cực cũng như những hạn chế trong hoạt động quản lý nợ thuế tại
Tổng cục Thuế, làm rõ nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế đó.
- Đề xuất những định hướng, giải pháp hoàn thiện hoạt động QLNT tại Tổng
cục Thuế.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động quản lý nợ thuế của Tổng cục
Thuế.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về không gian: Nghiên cứu tại Tổng cục Thuế
- Về thời gian: Nghiên cứu thực trạng Quản lý thuế tại Tổng cục Thuế từ năm
2018 đến năm 2022, giải pháp đề xuất đến năm 2025.
-Về nội dung: Nghiên cứu chỉ đề cập đến các loại thuế nội địa do Tổng cục
Thuế quản lý, không đề cập đến thuế đánh vào hàng hóa xuất nhập khẩu do Tổng
cục Hải Quan quản lý.
5. Phương pháp nghiên cứu
- Sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính như: thống kê, phân tích, tổng
hợp, so sánh kết hợp bảng biểu để phân tích luận giải các nội dung đề ra trong đề
tài.
- Tổng hợp thông tin các số liệu về số nợ thuế, số thu nợ được lấy từ báo cáo
Tổng kết của Tổng cục Thuế qua các năm và phương pháp đánh giá, tổng kết thực
tiễn hoạt động quản lý nợ thuế ở Việt Nam.

4

6. Nội dung nghiên cứu
Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung luận văn gồm 03 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý nợ thuế tại cơ quan thuế
Chương 2: Hoạt động quản lý nợ thuế tại Tổng cục Thuế
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện hoạt động quản lý nợ thuế tại Tổng cục Thuế

5

CHƯƠNG 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ
NỢ THUẾ TẠI CƠ QUAN THUẾ
1.1. Tổng quan về thuế
1.1.1. Khái niệm về thuế
Theo Chủ nghĩa Mác – Lê nin về kinh tế chính trị học, thế kỉ XIX, Các-Mác
nhận định: “Thuế là cơ sở kinh tế của bộ máy nhà nước, là thủ đoạn đơn giản để kho
bạc thu được tiền hay tài sản của người dân để dùng vào việc chi tiêu của nhà nước”.
Theo Điều 3 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 ngày 13/6/2019 của Quốc
hội quy định: “Thuế là một khoản nộp NSNN bắt buộc của tổ chức, hộ gia đình, hộ
kinh doanh, cá nhân theo quy định của các luật thuế”.
Từ việc tổng hợp các khái niệm về thuế và qua các giác độ khác nhau, tác giả
luận văn khái quát khái niệm về thuế phù hợp với giai đoạn hiện nay như sau: “Thuế
là một khoản nộp NSNN bắt buộc của tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân
theo quy định của các luật thuế nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu cho việc thực hiện
các chức năng của Nhà nước.”
1.1.2. Đặc điểm của thuế
Thuế có những thuộc tính tương đối ổn định qua từng giai đoạn phát triển và
thể hiện ở những đặc điểm riêng giúp chúng ta phân biệt thuế với các công cụ khác.
Có thể phân loại các đặc điểm đó như sau:
1.1.2.1. Tính quyền lực
Ngay từ lúc phát sinh, thuế luôn luôn có công dụng là nguồn thu chính bổ
sung cho nguồn tài chính cho nhà nước, đây cũng là chức năng cơ bản của thuế.
Nhờ chức năng huy động các nguồn lực tài chính mà quỹ tiền tệ tập trung của nhà
nước được hình thành, qua đó đảm bảo cơ sở vật chất cho sự tồn tại và hoạt động
của nhà nước. 90% nguồn thu Ngân sách được tạo lập từ thuế, chỉ khi cho thuế tính
quyền lực thì mới đảm bảo việc thực hiện thu thuế đạt hiệu quả cao nhất, tạo lập
nguồn thu tài chính cho quốc gia.

6

Chính vì vậy, Thuế là một công cụ tài chính có tính pháp lý cao, được quyết
định bởi quyền lực chính trị của nhà nước và quyền lực ấy được thể hiện bằng pháp
luật.
1.1.2.2. Tính bắt buộc
Thuế có một thuộc tính cơ bản là tính bắt buộc, có thể dùng để phân biệt thuế
với các nguồn động viên tài chính khác của NSNN.
Đặc điểm này cho ta thấy rõ nội dung kinh tế của thuế là những quan hệ tiền
tệ được hình thành một cách khách quan và có một ý nghĩa xã hội đặc biệt - việc
động viên mang tính chất bắt buộc của nhà nước. Phân phối mang tính chất bắt buộc
dưới hình thức thuế là một phương thức phân phối của nhà nước, theo đó một phần
thu nhập của NNT được chuyển giao cho nhà nước mà không kèm theo bất kỳ một
sự lợi ích hoặc quyền lợi nào khác cho NNT, mà hành động đóng thuế là hành động
thực hiện nghĩa vụ của người công dân.
Bắt buộc đối với NNT, thể hiện ở chỗ dù họ có muốn hay không, khi họ đáp
ứng được những điều kiện luật định thì bắt buộc phải nộp thuế cho NSNN.
Bắt buộc đối với người thu thuế, thể hiện ở chỗ khi thay mặt cho nhà nước
tiến hành thu thuế, các CQT phải thực hiện thu đúng chủ thể, bất kì chủ thể nào đáp
ứng các điều kiện luật định phải nộp thuế thì phải tiến hành thu thuế, không được
phép lựa chọn hành vi có thu thuế hay không thu thuế và đảm bảo bình đẳng giữa
các chủ thể nộp thuế.
1.1.2.3. Tính không hoàn trả trực tiếp
Tính chất không hoàn trả trực tiếp của thuế được thể hiện ở chỗ: thuế được
hoàn lại cho NNT một cách gián tiếp thông qua các dịch vụ công do nhà nước cung
cấp. Việc hoàn trả gián tiếp này được thể hiện kể cả trước và sau thu thuế. Trước
khi thu thuế, nhà nước không hề trực tiếp cung cấp một dịch vụ công cộng nào cho
NNT. Sau khi nộp thuế, nhà nước cũng không có sự hoàn trả trực tiếp nào cho
người dân hay NNT.

7

1.1.3. Vai trò của thuế
Vai trò của thuế là sự biểu hiện cụ thể chức năng của thuế trong những điều
kiện kinh tế - xã hội nhất định. Trong điều kiện nền kinh tế thị trường, khi sự can
thiệp của Nhà nước vào hoạt động kinh tế đã thay đổi, thì thuế đóng vai trò hết sức
quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Vai trò của thuế có thể được
nhìn thấy trong các phương diện sau:
1.1.3.1. Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước
Thuế có nhiệm vụ phân phối lại thu nhập quốc dân, do vậy Ngân sách nhà
nước được hình thành nhờ thuế, đây là nguồn tài chính tập trung lớn nhất phục vụ
cho chi tiêu công cộng. NSNN được thu từ nhiều nguồn thu nhập khác nhau, nhằm
đáp ứng yêu cầu chi tiêu chung cho nhu cầu công cộng. Trong tất cả các nguồn, số
thu từ thuế thường chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng số thu NSNN. Đây là nguồn
thu ổn định nhất được hoạch định cẩn thận dựa trên kế hoạch phát triển kinh tế đất
nước và dự báo tiềm năng hàng năm.
1.1.3.2. Thuế là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế
Một trong những mặt hạn chế của kinh tế thị trường là sự chênh lệch lớn về
mức sống và thu nhập giữa các tầng lớp xã hội. Khi nền kinh tế thị trường phát
triển, khoảng cách giàu nghèo giữa các tầng lớp dân cư có xu hướng ngày càng lớn.
Nhà nước phải can thiệp vào việc phân phối thu nhập và của cải trong xã hội. Thuế
là một công cụ quan trọng mà các quốc gia có thể sử dụng để tác động trực tiếp đến
quá trình này.
Việc cân bằng thu nhập giữa các tầng lớp xã hội được thực hiện bằng công
cụ sử dụng các loại thuế gián thu và thuế trực thu, mà đặc biệt là thuế tiêu thụ đặc
biệt. Hàng hoá tiêu dùng và dịch vụ cao cấp, đắt tiền là đối tượng chịu thuế chủ yếu
của loại thuế này. Các hàng hoá, dịch vụ này thường chỉ được sử dụng nhiều bởi
những người có thu nhập cao trong xã hội, do đó việc sử dụng loại thuế này có thể
điều tiết bớt một phần thu nhập của họ.
Thuế trực thu, đặc biệt là thuế thu nhập cá nhân áp dụng thuế suất luỹ tiến
từng phần là loại thuế có ý nghĩa quan trọng trong vấn đề điều tiết thu nhập và thực
hiện công bằng xã hội.

8

Trong cơ chế thị trường, thuế không chỉ có nhiệm vụ là nguồn thu chủ yếu
của NSNN, mà còn là một công cụ kích thích sự phát triển của hoạt động sản xuất,
kinh doanh. Dưới góc độ công lý, mọi tổ chức, cá nhân đều có quyền nhận và cung
cấp hàng hóa công cộng nhất định, sau khi họ thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế đối
với nhà nước, điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh
doanh của họ. Ngoài ra, theo chính sách kinh tế của đất nước, nhà nước có thể tác
động thông qua thuế, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho kinh doanh trong một số
ngành, vùng kinh tế nhất định để thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh, xây dựng,
hình thành cơ cấu hợp lý hơn.
1.1.3.3. Thuế là công cụ để thực hiện kiểm tra, kiểm soát các hoạt động sản xuất,
kinh doanh
Vai trò này được thể hiện trong quá trình tổ chức thực hiện pháp luật về thuế
trong thực tế. Để bảo đảm công tác thu thuế và thực hiện nghiêm chỉnh các quy định
luật thuế đã ban hành, CQT và các cơ quan liên quan phải nắm rõ số lượng, quy mô
của các cơ sở sản xuất, ngành nghề, địa bàn và lĩnh vực kinh doanh, mặt hàng họ
được phép kinh doanh cũng như các tiêu chuẩn chi tiêu nhất định và các phương
pháp kế toán riêng có. Thông qua hoạt động thu thuế, CQT sẽ nhận thức được
những khó khăn mà họ gặp phải và giúp họ tìm ra mọi giải pháp khả thi. Đồng thời,
từ hoạt động thu thuế, CQT nâng cấp được nhiều kỹ năng quản lý kinh tế để thuận
lợi cho việc kiểm tra, kiểm soát sau này tốt hơn. Như vậy, thông qua hoạt động QLT
mà các mặt hoạt động của các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh có thể được
kết hợp kiểm tra, kiểm soát toàn diện, bảo đảm thực hiện tốt nền hành chính công
trên mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế, xã hội.
1.1.3.4. Vai trò điều tiết thu nhập, thực hiện công bằng xã hội
Với nền kinh tế thị trường hiện nay, nếu không có sự can thiệp của nhà nước,
để thị trường tự điều chỉnh thì sự phân phối của cải và thu nhập sẽ mang tính tập
trung rất cao tạo ra hai cực đối lập nhau: một thiểu số người sẽ giàu có lên nhanh
chóng, còn cuộc sống của đại bộ phận dân chúng ở mức thu nhập thấp. Trên thực tế,
sự phát triển của một quốc gia là kết quả của nỗ lực của cả một cộng đồng, sẽ không

9

công bằng nếu không chia sẻ thành quả phát triển kinh tế với tất cả mọi người. Bởi
vậy quá trình phân phối thu nhập cần có sự can thiệp của Chính phủ, sự can thiệp
này đặc biệt hiệu qủa thông qua việc sử dụng các công cụ thuế.
Với các sắc thuế như: Thuế GTGT, thuế TTĐB, thuế TNCN… theo hướng
thuế đánh cao vào những hàng hóa đắt tiền, dịch vụ chất lượng cao cấp, người có
thu nhập cao nhằm làm giảm bớt thu nhập của các doanh nghiệp, cá nhân có thu
nhập cao. Đồng thời thuế đánh thấp vào những hàng hóa dịch vụ cần thiết cho đại
bộ phận dân chúng. Như vậy, việc qui định về đối tượng chịu thuế, thuế suất từng
ngành hàng như trên bên ngoài như là một sự cưỡng chế nhưng bên trong nhằm điều
chỉnh các mối quan hệexã hội nhất định.
1.2. Các vấn đề chung về nợ thuế
1.2.1. Một số khái niệm liên quan đến nợ thuế
Theo Mục III Phần I Quy trình Quản lý nợ ban hành kèm Quyết định số
1129/QĐ-TCT của Tổng cục Thuế ngày 20/7/2022 giải thích một số từ ngữ như sau:
“Tiền thuế nợ là tiền thuế và các khoản thu khác thuộc NSNN do cơ quan
quản lý thuế quản lý thu mà người nộp thuế chưa nộp NSNN khi hết thời hạn nộp
theo quy định.
Khoản nợ là số tiền thuế nợ theo từng hạn nộp, tiểu mục mà đã quá thời hạn
nộp theo quy định nhưng người nộp thuế chưa nộp vào NSNN.
Số ngày nợ của một khoản tiền thuế nợ (hay còn gọi là tuổi nợ) là khoảng
thời gian liên tục tính theo ngày, kể từ thời điểm bắt đầu tính nợ đến thời điểm kết
thúc tính nợ, bao gồm cả ngày nghỉ, ngày lễ theo quy định của pháp luật.
Mức nợ là số tiền thuế nợ của người nộp thuế tại một thời điểm ở một
ngưỡng nhất định.
Người nợ thuế là người nộp thuế có khoản tiền thuế chưa nộp và NSNN quá
thời hạn quy định.
Tiền chậm nộp là khoản tiền phạt được tính trên số tiền thuế nợ và số ngày
nợ thuế của một khoản nợ.”

10

Thực tế trong hoạt động QLT của CQT hiện nay, nguồn gốc phát sinh của
mỗi một khoản nợ thường khác nhau, một số khoản nợ do NNT tự kê khai, NNT
nộp chậm, hoặc một số khoản nợ xuất phát từ các dự án vay vốn hợp tác với nước
ngoài, viện trợ không hoàn lại hoặc những khoản nợ thuế khác do cơ quan chức
năng ấn định, phạt vi phạm, truy thu... Để phục vụ hoạt động QLT, nhằm bảo đảm
quản lý hiệu quả các khoản thuế phát sinh, Bộ Tài chính (BTC) đã ban hành danh
mục các khoản thu NSNN để NNT có thể tự thực hiện khai và hoàn thành nghĩa vụ
thuế. Theo đó, CQT thuận lợi quản lý chính xác và đầy đủ các khoản thuế phát sinh.
Nhìn chung, không tính các trường hợp cụ thể đặc biệt, với CQT càng ít các
khoản tiền thuế nợ và tuổi nợ càng ngắn thì càng tốt. Với những khoản nợ quá hạn,
số ngày nợ của một khoản tiền thuế nợ càng kéo dài thì việc thu hồi nợ càng khó và
nguy cơ nhà nước thiệt hại càng cao. Do vậy, khái niệm số ngày nợ của một khoản
tiền thuế nợ là một tiêu chí cần thiết trong QLNT và có thể coi nó là một trong
những tiêu chí không thể thiếu trong phân loại nợ thuế.
1.2.2. Đặc điểm của nợ thuế
− Thứ nhất, nợ thuế là một hành vi tâm lý phổ biến
Về bản chất, thuế là một biện pháp điều tiết thu nhập có tính chất bắt buộc mà
NNT phải nộp cho Nhà nước. Đương nhiên, hành động nộp thuế sẽ làm tác động không
tốt đến kinh tế, tài chính của NNT. Vì vây, tâm lý trốn thuế, tránh thuế là hành vi tâm
lý phổ biến của NNT. Đặc biệt là khi mà nhận thức của xã hội về thuế ở nước ta còn
thấp, phần lớn người dân chưa hiểu hết bản chất và công dụng của thuế, chưa tích cực
hỗ trợ cho CQT thực hiện hoạt động thu thuế, chưa lên án, phê phán quyết liệt các hoạt
động gian lận thuế. Tình trạng gian lận về thuế, nợ đọng thuế, trốn thuế còn rất đa dạng
vừa làm thất thu cho NSNN, vừa không đảm bảo công bằng xã hội. Vì thế, để hạn chế
nợ thuế, bên cạnh những biện pháp có tính chất pháp luật để cưỡng chế NNT tuân thủ
thì vấn đề tuyên truyền, phổ biến để NNT tự giác thực hiện có ý nghĩa rất quan trọng.
− Thứ hai, nợ thuế là hành vi vi phạm pháp luật về thuế
Quy phạm pháp luật về thuế bao gồm các quy phạm pháp luật điều chỉnh các
quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình các chủ thể thực hiện nghĩa vụ nộp thuế

11

vào NSNN. Nhà nước đặt ra các quy tắc xử sự có tính bắt buộc để bảo đảm thực
hiện có điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình các chủ thể thực
hiện nghĩa vụ nộp thuế vào NSNN.
Các văn bản luật thuế luôn quy định rõ các phạm vi điều chỉnh như: mức nộp
thuế, đối tượng nộp thuế, NNT và thời gian phải nộp thuế.
Như vậy, nợ thuế là hành vi vi phạm pháp luật về thuế của ĐTNT bằng các
hành vi nộp chậm hoặc không nộp hoặc không nộp đủ số tiền thuế phải nộp vào
NSNN theo quy định của pháp luật về thuế.
Trong luật quản lý thuế quy định mức xử phạt vi phạm về hành vi chậm nộp
tiền thuế, tiền phạt là 0,03%/ ngày tính trên số tiền thuế chậm nộp đó.
− Thứ ba, nợ thuế chưa hẳn là hành vi trốn thuế
Hành vi nợ thuế được thể hiện bằng việc chậm nộp tiền thuế hoặc không nộp
tiền thuế.
Còn hành vi cố ý vi phạm pháp luật về thuế của ĐTNT bằng mọi hình thức,
thủ đoạn để làm giảm số thuế phải nộp cho Nhà nước được coi là hành vi trốn thuế.
Nợ thuế có thể có những nguyên nhân khách quan hoặc chủ quan. Về mặt
chủ quan, do NNT cố tình vi phạm, chậm nộp tiền thuế vào NSNN nhằm lợi dụng
hoặc trốn thuế. Như vậy, trong trường hợp này, nợ thuế là hành vi vi phạm pháp
luật, phát sinh do ĐTNT không tự giác kê khai, nộp thuế đúng hạn và cố tình vi
phạm pháp luật. Về mặt khách quan, NNT tạm thời không có khả năng để thanh
toán nghĩa vụ cho NSNN do có khó khăn về SXKD hoặc thu nhập chẳng hạn như:
khủng hoảng kinh tế, lạm phát...
− Thứ tư, nợ thuế khác với hành vi tránh thuế
Việc lợi dụng những sơ hở của pháp luật nhằm làm giảm một phần nghĩa vụ
thuế phải nộp được coi là hành vi tránh thuế. Ví dụ: doanh nghiệp kê khai chi phí
thuê bản quyền sáng chế, nhãn mác cao hơn giá trị thị trường của nó để tăng chi phí
đầu vào, hạ thấp thu nhập chịu thuế.
Còn nợ thuế về mặt bản chất thì hoàn toàn khác. Đó là một nghĩa vụ đã được
luật pháp xác định nhưng NNT cố tình hoặc kéo dài việc chậm nộp.

12

1.2.3. Nguyên nhân nợ thuế và những tác động của nợ thuế
1.2.3.1. Nguyên nhân nợ thuế
Từ nhiều nguyên nhân khác nhau mà phát sinh tình trạng nợ thuế, nhưng có
thể phân loại một số nhóm nguyên nhân cơ bản sau:
a) Nguyên nhân từ phía cơ quan thuế
- Hoạt động phối hợp giữa CQT và những cơ quan khác có liên quan còn
chưa thực sự sát sao, thường bị chậm trễ là nguyên nhân làm cho nợ thuế phát sinh
thêm phần nợ sai, nợ ảo.
- Hoạt động tuyên truyền của CQT về chính sách thuế mới còn nhiều hạn
chế, nhiều NNT chưa tiếp xúc, tìm hiểu sâu về các nghĩa vụ nộp thuế của mình nên
không kịp thời nộp tiền thuế, gây nên nợ thuế.
b) Nguyên nhân từ phía người nộp thuế
- Người dân chưa lên án mạnh mẽ và phê phán các hành vi gian lận tiền thuế,
chưa phối hợp, hỗ trợ các cơ quan chức năng để thu thuế vào NSNN. Dẫn
đến hoạt động trốn thuế, gian lận thuế, chiếm dụng tiền thuế của NSNN còn xảy ra
thường xuyên, vừa làm thất thu thuế vào NSNN, vừa làm mất đi tính công bằng
giữa các ĐTNT.
- Một bộ phận người nộp thuế do ý thức chấp hành pháp luật về thuế còn hạn
chế, chưa tự giác nộp thuế, cố tình chiếm dụng nhằm nhiều mục đích khác mà biển
thủ tiền thuế từ NSNN.
- Một số doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh gặp khó khăn nên thua lỗ, thiếu
hụt tài chính trong nhiều năm liên tiếp nên không có khả năng nộp thuế, gây nên
tình trạng nợ thuế kéo dài trong nhiều năm liền.
- Từ trước đến nay, NNT đã quen với việc nhận thông báo nộp thuế và việc
đôn đốc, nhắc nhở của CQT. Vì vậy khi chuyển sang cơ chế tự tính, tự nộp, nhiều
NNT chưa có thói quen với việc tự kê khai, nộp thuế vào NSNN.
c) Nguyên nhân khác

13

- Việc nợ thuế chịu tác động nhất định từ tình hình kinh tế - xã hội. Khi nền
kinh tế suy thoái, thị trường tiêu thụ sản phẩm và dịch vụ khó khăn, sản phẩm làm
ra không tiêu thụ được, khiến cho nhiều công ty gặp khó khăn, không có đủ nguồn
lực tài chính để nộp thuế đúng hạn hoặc cố tình trì hoãn nộp thuế dù biết có thể bị
CQT phạt vi phạm.
- Một trong những yếu tố quan trọng gây nên tình trạng nợ thuế là sự phát
triển của một nền kinh tế. Với một đất nước có nền kinh tế lạc hậu, NNT thường
không chủ động tuân thủ các quy định của pháp luật, đây là một nguyên nhân chủ
chốt khiến cho NNT nộp thuế quá hạn.
1.2.3.2. Những tác động của nợ thuế
Nợ thuế không chỉ ảnh hưởng lớn đối với hoạt động QLT mà còn có tác động
không nhỏ đến sự phát triển của nền kinh tế, xã hội. Những tác động này có thể
được thể hiện trên một số phương diện sau:
Thứ nhất, nợ thuế là một nguyên nhân dẫn đến thất thu vào NSNN do nguồn
thu chủ yếu của NSNN là thuế. Yêu cầu đặt ra đối với hoạt động QLT là phải thu
đúng, thu đủ và thu kịp thời số tiền thuế phải nộp vào NSNN để Nhà nước có đủ
ngân sách thực hiện các nhiệm vụ về phát triển nền kinh tế, xã hội. Khi các nguồn
lực tài chính không đủ hoặc không có sẵn kịp thời, nhiệm vụ chi tiêu của Chính phủ
sẽ không được thực hiện theo kế hoạch, các cán cân kinh tế bị mất cân bằng, các
nhiệm vụ phúc lợi và an sinh xã hội không được thực hiện làm cho nền kinh tế thụt
lùi, hoạt động kém hiệu quả.
Thứ hai, nợ thuế tạo ra sự không công bằng cho ĐTNT trong việc thực hiện
nghĩa vụ thuế và khiến cho môi trường kinh doanh giữa các tổ chức, cá nhân đang
kinh doanh không còn bình đẳng về nghĩa vụ thuế.
Thứ ba, nợ thuế làm phát sinh những chi phí không cần thiết đối với xã hội
liên quan đến hoạt động QLT, làm cho CQT lãng phí thời gian, công sức, tiền của
cho hoạt động QLNT.

14

1.2.4. Phân loại nợ thuế
Phân loại nợ thuế là việc phân chia các khoản tiền thuế nợ thành những nhóm
khác nhau dựa theo những tiêu chí nhất định. Đây là biện pháp quan trọng giúp
CQT nắm bắt sâu sắc, đặc điểm, tính chất và nguyên nhân của các khoản thuế nợ.
Từ đó, xây dựng được những biện pháp quản lý và đôn đốc thu hồi nợ một cách
hiệu quả.
1.2.4.1. Căn cứ thời gian nợ
Theo tiêu thức này, nợ thuế được chia thành 2 nhóm nợ, đó là nợ trong hạn
và nợ quá hạn:
- Nợ trong hạn: bao gồm các khoản nợ thuế vẫn còn trong thời hạn nộp thuế.
Ví dụ như, nợ thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu đang chờ thời gian ân
hạn thuế. Bên cạnh đó, còn có nợ thuế trong hạn do được gia hạn theo quy định của
Luật Quản lý thuế. Đối với khoản nợ trong hạn thì tình trạng nợ thuế là hiển nhiên,
không phải là vấn đề cấp bách trong việc QLT. Mặc dù vậy, CQT cũng cần chú ý để
nắm bắt, đôn đốc đảm bảo thu nộp kịp thời các khoản nợ trong hạn khi đến thời hạn
nộp thuế.
- Nợ quá hạn: nhóm nợ này được phân loại như các khoản nợ thông thường
dựa vào tiêu thức phân loại phân theo khả năng thu hồi nợ. Tức là các khoản nợ đến
hạn phải nộp theo quy định của pháp luật, theo thông báo hoặc được ghi trên quyết
định của CQT đến hạn nộp mà chưa nộp thì được tính là nợ quá hạn. Tùy thuộc cấp
độ quản lý, có thể phân loại cụ thể hơn nữa các khoản nợ quá hạn dựa theo mức độ
quá hạn để có biện pháp kiểm soát phù hợp, nâng cao khả năng thu hồi nợ thuế.
1.2.4.2. Căn cứ vào khả năng thu hồi nợ
Dựa trên những thông tin: mức nợ, số ngày nợ, tình trạng hoạt động kinh
doanh của NNT thì nợ thuế được chia thành 2 nhóm bao gồm nợ có khả năng thu và
nợ khó thu.
a) Nợ có khả năng thu: được hiểu là số tiền thuế nợ của NNT được xác
định phải nộp vào NSNN nhưng còn trong hạn nộp thuế hoặc đã hết hạn nộp

15

theo quy định của pháp luật mà chưa nộp và không thuộc các trường hợp thuộc
nhóm nợ khó thu. Dựa theo tính chất quản lý, CQT có thể tiếp tục phân loại nợ có
khả năng thu thành các loại chi tiết hơn: khoản nợ từ 1-30 ngày, khoản nợ từ 31-60
ngày, khoản nợ từ 61-90 ngày, khoản nợ từ 91-120 ngày, khoản nợ trên
121 ngày. Mốc 90 ngày là mốc quan trọng vì nó là một trong những tiêu chí quan
trọng, liên quan đến thời điểm xác định phải áp dụng biện pháp cưỡng chế theo
quy định của Luật Quản lý thuế.
b) Nợ khó thu: đây là tiền thuế nợ của NNT là cá nhân đã chết hoặc bị
Tòa án tuyên bố là đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự; NNT có liên quan
đến trách nhiệm hình sự; NNT không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký,
địa chỉ liên lạc; NNT đang làm thủ tục giải thể; NNT đang làm thủ tục phá sản;
NNT đã bị CQT áp dụng biện pháp cưỡng chế hóa đơn liên tiếp từ 03 lần trở lên;
NNT đã bị cơ quan có thẩm quyền thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Cụ
thể như sau:
- Tiền thuế nợ của NNT là cá nhân đã chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã
chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự.
- Khoản nợ của NNT có liên quan đến trách nhiệm hình sự: là khoản tiền
thuế nợ có liên quan đến vụ việc, hồ sơ đang trong giai đoạn bị điều tra, khởi tố
hình sự, đang chờ bản án hoặc kết luận của cơ quan pháp luật.
- Tiền thuế nợ của NNT không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký,
địa chỉ liên lạc: là số tiền thuế nợ của NNT mà cơ quan thuế đã kiểm tra, xác định
NNT không còn hoạt động tại địa chỉ kinh doanh, địa chỉ liên lạc hoặc đã ban hành
thông báo NNT không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký, địa chỉ liên lạc.
- Tiền thuế nợ của NNT đang làm thủ tục giải thể: là số tiền thuế nợ của
doanh nghiệp, tổ chức mà cơ quan đăng ký kinh doanh đã thông báo tình trạng
doanh nghiệp, tổ chức đang làm thủ tục giải thể trên Hệ thống thông tin quốc gia về
đăng ký doanh nghiệp, đăng ký hợp tác xã, đăng ký kinh doanh (gọi tắt là hệ thống
thông tin quốc gia về đăng ký kinh doanh) nhưng người nộp thuế chưa hoàn thành
thủ tục giải thể.

16

- Tiền thuế nợ của NNT đang làm thủ tục phá sản: là số tiền thuế nợ của
doanh nghiệp, hợp tác xã đã có Thông báo của Tòa án có thẩm quyền về việc thụ lý
đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản hoặc Quyết định mở thủ tục phá sản hoặc Quyết
định tuyên bố doanh nghiệp, hợp tác xã phá sản nhưng chưa làm các thủ tục xử lý
nợ theo quy định của pháp luật.
- Tiền thuế nợ của NNT đã bị CQT áp dụng biện pháp cưỡng chế hóa đơn
liên tiếp từ 03 (ba) lần trở lên: là số tiền thuế nợ của NNT mà NNT đã bị CQT thực
hiện cưỡng chế bằng biện pháp thông báo hóa đơn không còn giá trị sử dụng hoặc
ngừng sử dụng hóa đơn liên tiếp từ 03 (ba) lần trở lên, trong đó có 01 (một) quyết
định cưỡng chế ngừng sử dụng hóa đơn đang còn hiệu lực trong thời gian phân loại
tiền thuế nợ và NNT không sử dụng hóa đơn theo từng lần phát sinh trong thời gian
1 năm gần nhất tính đến thời điểm phân loại.
- Tiền thuế nợ của NNT đã bị cơ quan có thẩm quyền thu hồi giấy chứng
nhận đăng ký kinh doanh, bao gồm:
+ NNT có các khoản tiền thuế nợ dưới 10 (mười) năm;
+ NNT có các khoản tiền thuế nợ từ 10 (mười) năm trở lên.
1.2.4.3. Căn cứ vào tính chất nợ
a) Nợ thông thường:
không có sai sót, không có
miễn, giảm thuế.
Là số tiền thuế nợ của NNT đã được xác định rõ ràng,
nhầm lẫn, không có khiếu nại, không thuộc diện xét
b) Nợ đang xử lý: là tiền thuế nợ mà CQT hoặc cơ quan có thẩm quyền đã
tiếp nhận hồ sơ và đang trong thời gian thực hiện các thủ tục để ban hành văn bản
miễn thuế, giảm thuế hoặc ban hành văn bản xác định lại nghĩa vụ của NNT; gia
hạn nộp thuế; xóa nợ; nộp dần tiền thuế nợ; không tính tiền chậm nộp; miễn tiền
chậm nộp; bù trừ các khoản nợ NSNN với số tiền thuế được hoàn trả; xử lý khiếu
nại, khởi kiện. Cụ thể như sau:
- Khoản nợ của NNT có văn bản đề nghị miễn thuế, giảm thuế hoặc xác định
lại nghĩa vụ của NNT kèm theo hồ sơ, cơ quan thuế hoặc cơ quan có thẩm quyền đã

17

tiếp nhận hồ sơ và đang trong thời gian thực hiện các thủ tục để ban hành quyết định
miễn thuế, giảm thuế; hoặc ban hành văn bản xác định lại nghĩa vụ của NNT.
- Khoản nợ của NNT có văn bản đề nghị gia hạn nộp thuế kèm theo hồ sơ
theo quy định, cơ quan thuế đã tiếp nhận hồ sơ và đang trong thời gian thực hiện các
thủ tục để ban hành quyết định gia hạn nộp thuế.
- Khoản nợ mà NNT hoặc CQT có văn bản đề nghị xóa nợ kèm theo hồ sơ
theo quy định, cơ quan thuế hoặc cơ quan có thẩm quyền đang trong thời gian thực
hiện các thủ tục để ban hành quyết định xóa nợ.
- Khoản nợ của NNT có văn bản đề nghị nộp dần tiền thuế nợ kèm theo hồ
sơ theo quy định, cơ quan thuế đã tiếp nhận hồ sơ và đang trong thời gian thực hiện
các thủ tục để ban hành quyết định nộp dần tiền thuế nợ.
- Khoản nợ của NNT có văn bản đề nghị không tính tiền chậm nộp do
chưa được NSNN thanh toán kèm theo hồ sơ theo quy định, cơ quan thuế đang
trong thời gian thực hiện các thủ tục để ban hành Thông báo chấp thuận không tính
tiền chậm nộp.
- Khoản nợ tiền chậm nộp của NNT có văn bản đề nghị miễn tiền chậm nộp
kèm theo hồ sơ theo quy định, cơ quan thuế đang trong thời gian thực hiện các thủ
tục để ban hành Quyết định miễn tiền chậm nộp.
- Khoản nợ của NNT đang trong thời gian chờ làm thủ tục hoàn thuế kiêm bù
trừ thu NSNN.
- Khoản nợ của NNT đã có văn bản gửi cơ quan thuế hoặc cơ quan nhà nước
có thẩm quyền khiếu nại, khởi kiện về số tiền thuế và các khoản thu khác thuộc
NSNN phải nộp, cơ quan thuế hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền đang trong
giai đoạn giải quyết khiếu nại, khởi kiện.
c) Tiền thuế đang chờ điều chỉnh: bao gồm tiền thuế và các khoản thu khác
thuộc NSNN theo quy định của pháp luật mà NNT đã nộp nhưng có sai sót; chứng
từ luân chuyển chậm hoặc thất lạc hoặc chờ ghi thu - ghi chi. Cụ thể như sau:
- Khoản tiền thuế đang chờ điều chỉnh do sai sót: là các trường hợp NNT ghi

18

sai, ghi thiếu các chỉ tiêu trên chứng từ thu NSNN; các sai sót của KBNN, NHTM;
các sai sót của cơ quan thuế (sai dữ liệu về số phải nộp hoặc đã nộp NSNN).
- Khoản tiền thuế đang chờ điều chỉnh do chứng từ luân chuyển chậm hoặc
thất lạc.
- Khoản tiền thuế đang chờ điều chỉnh do ghi thu - ghi chi: là số tiền mà cơ quan
có thẩm quyền đang làm thủ tục ghi thu - ghi chi vào NSNN theo đề nghị của NNT.
d) Nợ đã xử lý là tiền thuế nợ của NNT mà CQT đã ban hành Quyết định
khoanh nợ, Thông báo chấp thuận không tính tiền chậm nộp.
1.2.4.4. Căn cứ đối tượng nợ
Căn cứ vào đối tượng nợ, nợ thuế có thể được phân chia cụ thể thành các
nhóm đối tượng theo tính chất sở hữu, loại hình hoặc đặc điểm tổ chức sản xuất,
kinh doanh, … như sau:
- Nợ của nhóm doanh nghiệp Nhà nước.
- Nợ thuế của Doanh nghiệp ngoài quốc doanh.
- Nợ của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
- Nợ thuế thu nhập cá nhân.
- Nợ thuế của Hộ kinh doanh.
- Nợ thuế của các đối tượng khác…
1.2.4.5. Căn cứ vào sắc thuế
Căn cứ tiêu thức này, nợ thuế được phân loại theo sắc thuế như: Nợ thuế
GTGT, nợ thuế TTĐB, nợ thuế xuất khẩu, nợ thuế nhập khẩu, nợ thuế TNDN, nợ
thuế TNCN, nợ thuế BVMT,…
Cách phân loại này cho biết sắc thuế nào có số nợ lớn, sắc thuế nào có số nợ
thấp. Qua đó, xác định được các quy định pháp lý và thủ tục hành chính thu nộp sắc
thuế đó có phù hợp không, làm cơ sở để thực thi pháp luật thuế và quản lý thuế.

19

1.3. Các vấn đề chung về quản lý nợ thuế
1.3.1. Khái niệm quản lý nợ thuế
Quản lý nợ thuế là một trong những chức năng chính của quản lý thuế, giúp
CQT nắm rõ tình hình kê khai, nộp thuế của NNT, theo dõi các khoản nợ thuế, phân
tích tình hình nợ thuế của từng NNT thuộc phạm vi quản lý của CQT để tiến hành
các biện pháp đôn đốc thu nợ và thực hiện CCNT, góp phần nâng cao tính tự giác
trong chấp hành chính sách pháp luật về thuế của NNT và đóng góp cho việc hoàn
thành nhiệm vụ thu NSNN của CQT.
Quản lý nợ thuế là công việc theo dõi, phân tích tình trạng nợ thuế và các
khoản thu khác do CQT quản lý và thực hiện các biện pháp đôn đốc, nâng cao khả
năng thu hồi số thuế nợ của NNT.
1.3.2. Nội dung quản lý nợ thuế
Mục tiêu cuối cùng của QLNT là đảm bảo nghĩa vụ thuế phải nộp của NNT
được nộp đầy đủ vào NSNN theo quy định của pháp luật. Để thực hiện được mục
tiêu trên, hoạt động QLNT cần phải tuân thủ theo quy định về hành lang pháp lý và
quy trình thực hiện hoạt động quản lý nợ.
1.3.2.1. Xây dựng hành lang pháp lý về quản lý nợ thuế
Việc xây dựng hành lang pháp lý về QLNT có ý nghĩa rất quan trọng. Hành
lang pháp lý đầy đủ và phù hợp thực tiễn là cơ sở quan trọng để tổ chức thực hiện
QLNT. Hành lang pháp lý về QLNT phải đề cập đến tất cả các mối quan hệ phát
sinh trong quá trình NNT tính thuế và nộp thuế vào NSNN. Theo đó, hành lang
pháp lý về QLNT phải làm rõ các vấn đề cơ bản sau: Thời hạn NNT phải thực hiện
nghĩa vụ nộp thuế; các trường hợp và điều kiện được gia hạn nộp thuế; thủ tục hồ sơ
gia hạn nộp thuế; các trường hợp và thủ tục khoanh nợ thuế; các trường hợp, thủ tục
và thẩm quyền xóa nợ thuế; thẩm quyền ký quyết định gia hạn nộp thuế; trách
nhiệm và quyền hạn của CQT trong đôn đốc thu nộp thuế; các thủ tục pháp lý về
đôn đốc thu nộp thuế; trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ nộp thuế của NNT; tỷ lệ tính
tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp thuế...

20

Hành lang pháp lý về QLNT là hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về
QLNT. Theo đó, quy định về QLNT là một nội dung của Luật Quản lý thuế thuộc
thẩm quyền ban hành của Quốc hội. Nghị định quy định chi tiết Luật Quản lý thuế
thuộc trách nhiệm và quyền hạn của Chính phủ. Thông tư hướng dẫn Luật Quản lý
thuế và Nghị định quy định chi tiết Luật Quản lý thuế thuộc quyền hạn và trách
nhiệm của Bộ trưởng Bộ Tài chính.
1.3.2.2. Xây dựng quy trình quản lý nợ thuế
Song song với việc xây dựng hành lang pháp lý về QLNT thì một nội dung
rất quan trọng của QLNT là phải xây dựng quy trình QLNT. Nội dung này thuộc
trách nhiệm của CQT cấp trung ương.
Trong quy trình QLNT, nội dung, trình tự, thủ tục, thời gian được quy định
cụ thể nhằm tạo sự thống nhất giữa CQT các cấp trong việc thực hiện đôn đốc thu
hồi và xử lý các khoản tiền thuế nợ của NNT có nghĩa vụ nộp thuế vào NSNN đã
được quy định tại pháp luật thuế. Quy trình QLNT là văn bản nghiệp vụ của CQT
quản lý thuế áp dụng cho CQT các cấp và công chức thuộc bộ phận QLNT và các
bộ phận khác của CQT có liên quan. CQT cấp Trung ương phải chủ trì xây dựng và
hoàn thiện quy trình QLNT. Các CQT cấp dưới có trách nhiệm tổ chức thực hiện
quy trình và góp ý hoàn thiện quy trình.
1.3.2.3. Tổ chức thực hiện quy trình quản lý nợ
*Bước 1: Xây dựng chỉ tiêu thu tiền thuế nợ
Bộ phận quản lý nợ có nhiệm vụ trực tiếp tham mưu cho lãnh đạo cơ quan
thuế về việc thực hiện giao chỉ tiêu thu nợ cho các bộ phận trong CQT, thực hiện
tuần tự các công việc sau đây:
- Xác định các chỉ tiêu thu nợ;
- Dự kiến tình hình thu tiền thuế nợ;
- Lập chỉ tiêu thu tiền thuế nợ;
- Báo cáo chỉ tiêu thu tiền thuế nợ đã lập ở điểm 2 cho CQT cấp trên hàng năm;

21

- Phê duyệt chỉ tiêu thu tiền thuế nợ;
- Triển khai thực hiện chỉ tiêu thu tiền thuế nợ trên cơ sở phê duyệt.
*Bước 2: Đôn đốc và xử lý tiền thuế nợ
Bộ phận quản lý nợ phụ trách thực hiện các công việc như sau:
- Phân công thực hiện hoạt động quản lý nợ thuế;
- Phân loại các khoản thuế nợ;
- Thực hiện đôn đốc thu nộp;
- Xử lý các văn bản, hồ sơ đề nghị xóa nợ tiền thuế, gia hạn nộp thuế, nộp
dần tiền thuế nợ, miễn tiền chậm nộp, hoàn kiêm bù trừ;
- Xử lý tiền thuế đang chờ điều chỉnh; tiền thuế nợ khó thu;
- Đôn đốc tiền thuế nợ đối với cơ sở sản xuất trực thuộc ở địa phương khác
nơi cơ sở kinh doanh đóng trụ sở chính và đơn vị ủy nhiệm thu;
- Lập nhật ký và sổ theo dõi tình hình nợ thuế;
- Báo cáo kết quả thực hiện hoạt động quản lý nợ;
- Lưu trữ tài liệu, dữ liệu về quản lý nợ.
Trong quá trình thực hiện hoạt động QLNT trên cần quan tâm đến các nội
dung sau:
Thứ nhất, theo dõi và thống kê tình trạng nợ thuế của NNT, số thuế phải nộp,
số thuế đã nộp của NNT. Với nội dung này, hoạt động QLNT phải theo dõi được
toàn bộ số thuế ghi thu, số thuế đã thu, số thuế còn nợ lại tại một CQT cũng như
trong toàn ngành thuế của một quốc gia trong một khoản thời gian nhất định. Theo
đó, bộ phận QLNT phải nắm rõ được danh mục nợ thuế của một thời kỳ nhất định
và lũy kế số tiền thuế nợ của toàn bộ người nộp thuế và của từng người nộp thuế đối
với từng khoản thu và tất cả các khoản thu tại một CQT đến một thời điểm nhất
định.

22

Thứ hai, thông qua việc phân loại nợ thuế, phân tích các nguyên nhân nợ
thuế, … phân tích và đánh giá tình hình nợ thuế. Ở nội dung này, bộ phận QLN của
cơ quan thuế phải theo dõi và giám sát sát sao thực trạng nợ bằng cách phân tích
diễn biến nợ thuế trong từng khoảng thời gian nhất định để đánh giá được hoạt động
QLN hiệu quả hay không. Đặc biệt, hoạt động này cần phân tích rõ nguyên nhân
chủ quan và nguyên nhân khách quan của tình hình nợ thuế nói chung và lý do nợ
thuế của từng trường hợp cụ thể để có biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý và xử lý,
đôn đốc thu nợ.
Thứ ba, tiến hành các biện pháp nhắc nhở, đôn đốc NNT nộp tiền thuế và các
khoản thu khác do cơ quan thuế quản lý. Do mục đích của QLNT là phải bảo đảm
thu hồi số nợ thuế. Bởi vậy, nội dung cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng
của hoạt động nợ thuế là phải nhắc nhở, đôn đốc bằng các biện pháp cụ thể do pháp
luật quy định để NNT thực hiện nghĩa vụ nộp thuế của mình, chẳng hạn như nhắc
nhở qua điện thoại hoặc ban hành thông báo về việc nợ thuế của NNT, ...
1.3.2.4. Đánh giá hiệu quả tình hình thực hiện quy trình quản lý nợ
Vào thời điểm 31/12 hàng năm, Bộ phận QLN lập báo cáo kết quả thực hiện
hoạt động QLN tại CQT địa phương và gửi báo cáo về Tổng cục Thuế. Căn cứ vào
số liệu báo cáo và tình hình thực tế, Tổng cục Thuế sẽ thống kê, tổng hợp báo cáo
tình hình nợ thuế của cả nước. Từ đó đưa ra đánh giá hiệu quả của hoạt động quản
lý nợ của các Cục Thuế địa phương.
Bên cạnh đó, Tổng cục Thuế cũng thường xuyên tiến hành các cuộc kiểm
tra, thanh tra đột xuất hoạt động quản lý nợ của các địa phương có số nợ tăng cao, tỷ
lệ xử lý nợ đọng thấp,…Từ đó, sớm nắm bắt được tình hình và đưa ra những chỉ
đạo kịp thời để nâng cao hiệu quả hoạt động QLNT.
1.3.3. Vai trò của quản lý nợ thuế
Hoạt động QLNT là một trong những chức năng chính trong hệ thống quản
lý thuế. QLNT là hoạt động cuối cùng của hệ thống quản lý thuế. Đây là một chức
năng cơ bản nhưng đóng vai trò quan trọng của mô hình quản lý thuế được sử dụng
để quản lý hệ thống thuế, biểu hiện thông qua các phương diện sau:

23

Thứ nhất, qua hoạt động QLNT, cơ quan thuế theo dõi, nắm rõ chính xác tình
hình thực hiện nghĩa vụ của NNT, thúc đẩy NNT thực hiện nghĩa vụ thuế đầy đủ,
kịp thời vào NSNN; đảm bảo chấp hành nghiêm túc pháp luật thuế. Thông qua đó,
QLNT giúp cải thiện ý thức tuân thủ của NNT.
Thứ hai, hoạt động QLNT làm tăng tính công bằng trong xã hội khi các đơn
vị kinh doanh là ĐTNT cùng phát sinh nghĩa vụ thuế thì phải nộp vào NSNN theo
quy định của pháp luật.
Thứ ba, hoạt động quản lý thu thuế đảm bảo quản lý tất cả các khoản thu của
Nhà nước, chống thất thu NSNN. Thực hiện tốt hoạt động QLNT sẽ làm tăng hiệu
quả của hoạt động quản lý thu thuế, giúp cải thiện hiệu quả của các chức năng khác
như: Quản lý kê khai thuế, thanh tra, kiểm tra thuế.
Thứ tư, QLNT hiệu quả cũng tạo ra một kênh thông tin đáng tin cậy để xử lý
các khoản nợ thuế của người nộp thuế một cách chính xác. Thông qua đó tìm ra
biện pháp xử lý phù hợp các khoản nợ thuế để tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp
thuế hoạt động sản xuất, kinh doanh.
1.3.4. Tiêu chí đánh giá kết quả quản lý nợ thuế
1.3.4.1. Các tiêu chí định lượng
- Tỷ lệ Tổng nợ/Tổng thực thu vào NSNN
Đây là chỉ tiêu tổng hợp nhất phản ánh hiệu quả hoạt động QLNT của cơ
quan thuế. Chỉ tiêu này cho biết hiệu quả của hoạt động đôn đốc nợ đối với những
khoản nợ trong hạn của cơ quan thuế trong năm. Đồng thời, đánh giá khả năng thu
hồi nợ của từng địa phương trên tổng số thuế ghi thu từng thời kỳ biến động như thế
nào, so sánh tỷ lệ thực hiện trong kỳ này với thực tế kỳ trước sẽ giúp CQT cấp trên
có những biện pháp điều chỉnh kịp thời trong hoạt động thu hồi nợ tại địa phương
đó. Chỉ tiêu này càng thấp thì hiệu quả quản lý nợ và đôn đốc thu nộp càng cao,
ngược lại.
- Tỷ lệ Tổng số tiền thu hồi nợ/Tổng nợ có khả năng thu
Tỷ lệ này phản ánh khả năng thu hồi nợ của cơ quan thuế. Tiêu chí này phản
ánh hiệu quả hoạt động QLNT và đôn đốc thu của cơ quan thuế đối với tiền thuế nợ

24

có khả năng thu đạt đến mức độ nào. Nếu tỷ lệ này cao chứng tỏ công tác thu hồi nợ
của cơ quan thuế đạt hiệu quả, đã thực hiện tốt các biện pháp đôn đốc thu nợ và
cưỡng chế nợ thuế. Qua đó, cho thấy cần tập trung các biện pháp quản lý nợ và đôn
đốc thu nộp với những loại nợ nào trong một thời kỳ nhất định.
- Tỷ lệ Tổng số nợ về thuế, phí/Tổng số thuế thực thu vào NSNN
Tiêu chí này phản ánh tình hình quản lý các khoản nợ thuế, phí của cơ quan
thuế. Từ đó đánh giá khả năng kiểm soát số tiền thuế nợ phát sinh mới và tình hình
nợ đọng về thuế, phí trên số thực thu NSNN.
1.3.4.2. Các tiêu chí định tính
Thứ nhất, mức độ hài lòng của NNT với hoạt động QLNT trong việc áp
dụng, hướng dẫn quy định của pháp luật, thái độ phục vụ, sự linh hoạt, cải cách thủ
tục hành chính.
Mức độ hài lòng của người nộp thuế sẽ góp phần đánh giá kết quả hoạt động
QLNT đã tốt hay chưa, từ đó đưa ra kinh nghiệm để hoàn thiện hoạt động QLNT.
Thứ hai, sự tự nguyện hay miễn cưỡng trong tuân thủ pháp luật về QLNT.
Tiêu chí này cho thấy NNT tuân thủ một cách miễn cưỡng hay tự nguyện pháp luật
về QLNT. Nếu NNT tự nguyện tuân thủ với tâm lý thoải mái trên cơ sở tự hào về
nghĩa vụ thuế sẽ là tín hiệu tốt hơn là trường hợp NNT tuân thủ vì thấy rằng nếu
không tuân thủ sẽ bị phát hiện và xử phạt. Trong trường hợp NNT miễn cưỡng thực
hiện đúng quy định pháp luật về thuế thì nguy cơ vi phạm khi cho rằng có thể hành
vi vi phạm không bị phát hiện sẽ tăng lên. Mức độ tự nguyện hay miễn cưỡng trong
tuân thủ của NNT mặc dù khó lượng hóa, song có thể đánh giá ở một chừng mực
nhất định thông qua khảo sát bằng bảng hỏi hoặc bằng sự quan sát trực tiếp hoặc
thông qua phỏng vấn NNT.
Thứ ba, nỗ lực khắc phục khó khăn của NNT để nộp thuế đúng hạn. Việc
người nộp thuế chủ động trong khắc phục khó khăn về kinh tế, tài chính của doanh
nghiệp để nộp tiền thuế đúng hạn cho thấy các biện pháp QLNT đạt được hiệu quả
thay vì phải sử dụng các biện pháp cưỡng chế.

25

1.3.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nợ thuế
1.3.5.1. Yếu tố chủ quan
Nhóm yếu tố này chủ yếu xuất phát từ các nguyên nhân về phía các cơ quan
QLT như về tổ chức hoạt động quản lý nợ, nguồn lực quản lý nợ hoặc về các công
cụ hỗ trợ quản lý như hệ thống phần mềm hỗ trợ về kê khai kế toán thuế, quản lý nợ
thuế.
Thứ nhất, việc tổ chức hoạt động QLNT không được kiểm soát một cách
khoa học sẽ tác động đến việc theo dõi nợ không chính xác. Mặt khác, hoạt động
quản lý nợ chồng chéo giữa các bộ phận khác liên quan sẽ làm tăng sự phụ thuộc
của bộ phận này vào bộ phận khác, làm giảm tính chặt chẽ trong khâu quản lý, thất
thoát nợ hoặc chậm thu hồi nợ.
Thứ hai, trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ quản lý cũng là một yếu tố
quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động QLNT. Việc tăng cường đào tạo các
kỹ năng QLN cho bộ phận cán bộ, công chức sẽ góp phần nâng cao hiệu quả hoạt
động đôn đốc, thu nợ nói riêng và quản lý thuế nói chung. Nếu cán bộ quản lý nợ
không nắm vững nghiệp vụ thì khi gặp những vấn đề phức tạp sẽ trở nên bối rối và
không thể nhanh chóng đưa ra các biện pháp để giải quyết vấn đề.
Thứ ba, hệ thống phần mềm hỗ trợ hay các công cụ hỗ trợ quản lý thuế cũng
là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hoạt động QLNT. Nếu không kịp thời
nghiên cứu, thiết kế các phần mềm quản lý nợ thì sẽ không phát huy tối đa hiệu quả
của CNTT, dẫn tới số liệu nợ trên phần mềm không thống nhất với số liệu nợ thực
tế của NNT, ảnh hưởng làm cho việc tính phạt gặp sai sót, sai ngày nộp tiền của
NNT, sai hạn nộp thuế của từng sắc thuế… làm cho cán bộ QLN phải đối chiếu số
liệu với NNT dẫn đến khối lượng công việc tăng lên.
1.3.5.2. Yếu tố khách quan
Thứ nhất, một trong những yếu tố khách quan ảnh hưởng đến hoạt động
QLNT phải kể đến đó là tình hình kinh tế - xã hội. Trường hợp lạm phát tăng cao,
chính phủ sẽ phải triển khai áp dụng các chính sách thắt chặt tiền tệ, điều chỉnh mức
lãi suất tín dụng tăng cao sẽ làm tăng giá cả các mặt hàng, nguyên liệu đầu vào. Từ

26

HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NỢ THUẾ TẠI TỔNG CỤC THUẾ

HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NỢ THUẾ TẠI TỔNG CỤC THUẾ

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NỢ THUẾ TẠI TỔNG CỤC THUẾ

Similar to HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NỢ THUẾ TẠI TỔNG CỤC THUẾ (20)

More from lamluanvan.net Viết thuê luận văn

More from lamluanvan.net Viết thuê luận văn (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NỢ THUẾ TẠI TỔNG CỤC THUẾ