3. Γεφματα
• Για τουσ αρχαίουσ Έλλθνεσ τα γεφματα τθσ θμζρασ ιταν
τρία ςτον αρικμό. Το πρϊτο από
αυτά (ἀκρατιςμόσ) αποτελοφςε κρικαρζνιοψωμί βουτθγ
μζνο ςε κραςί (ἄκρατοσ), ςυνοδευόμενο
από ςφκα ι ελιζσ.[1] Το δεφτερο (ἄριςτον) λάμβανε χϊρα
το μεςθμζρι ι νωρίσ το απόγευμα.[2] Το τρίτο (δεῖπνον),
το οποίο ιταν και το ςθμαντικότερο τθσ θμζρασ, ςε
γενικζσ γραμμζσ καταναλωνόταν αφοφ θ νφχτα είχε
πλζον πζςει. Σε αυτά μπορεί να προςτεκεί ζνα επιπλζον
ελαφρφ γεφμα (ἑςπζριςμα) αργά το απόγευμα. Τζλοσ
το ἀριςτόδειπνον ιταν ζνα κανονικό γεφμα που
μποροφςε να ςερβιριςτεί αργά το απόγευμα ςτθ κζςθ
του δείπνου.
4. Δημητριακά και ψωμί
Τα δθμθτριακά αποτελοφςαν τθ βάςθ τθσ διατροφισ
των αρχαίων Ελλινων, κατά τθ μινωικι,
τθ μυκθναϊκι[14] και τθν κλαςικι
περίοδο.[15] Χαρακτθριςτικό είναι πωσ
θ Ακινα του Περικλι, αποτελοφςε το μεγαλφτερο
ειςαγωγζα ςιτθρϊν του αρχαίου κόςμου: τα φορτία
που κατζφκαναν από τθ Μαφρθ Θάλαςςα και
τον Ελλιςποντο ανζρχονταν κατά μζςο όρο ςε 17.000
τόνουσ ετθςίωσ. Κφρια προϊόντα ιταν το
ςκλθρό ςιτάρι και το κρικάρι (κρικαί)
5. Φροφτα, λαχανικά και όςπρια
• Τα δθμθτριακά ςερβίρονταν ςυνικωσ με ζνα
ςυνοδευτικό γνωςτό με τθ γενικι
ονομαςία ὄψον Από τθν κλαςικι εποχι και μετά,
πρόκειται για ψάρι και
λαχανικά: λάχανα, κρεμμφδια (κρόμμυον), γλυκομ
πίηελα, πράςα,
βολβοφσ, μαροφλια, βλίτα, ραδίκια κ.ά.
Σερβίρονταν ωσ ςοφπα, βραςτά ι
πολτοποιθμζνα . Ειδικά οι λαϊκζσ τάξεισ
κατανάλωναν πολφ και όςπρια. Προτιμοφςαν
τουσ φαςίολουσ τισ φακζσ, τα ρεβίκια, τα κουκιά
6. Η κατανάλωςθ κρεατικϊν ςχετίηεται με τθν οικονομικι
επιφάνεια του ςπιτικοφ αλλά και τθ γεωγραφικι του κζςθ: οι
αγροτικζσ οικογζνειεσ μζςω του κυνθγιοφ και τθσ τοποκζτθςθσ
μικροπαγίδων είχαν πρόςβαςθ ςε πτθνά και λαγοφσ, ενϊ
μποροφςαν να μεγαλϊνουν πουλερικά και χινεσ ςτισ αυλζσ
τουσ. Οι ελαφρϊσ πλουςιότεροι μποροφςαν να διατθροφν
κοπάδια με πρόβατα, κατςίκεσκαι γουροφνια. Στισ πόλεισ το
κρζασ κόςτιηε πάρα πολφ με εξαίρεςθ το χοιρινό: κατά τθν
εποχι του Αριςτοφάνθ, ζνα γουρουνάκι γάλακτοσ κόςτιηε
τρεισ δραχμζσ,[34] ποςό που αντιςτοιχεί ςε τρία θμερομίςκια
ενόσ δθμοςίου υπαλλιλου. Στθν κλαςικι Ακινα, οι
περιςςότεροι ζτρωγαν κρζασ, αρνίςιο ι κατςικίςιο, μονάχα ςτισ
γιορτζσ
7. Ψάρι
• Η ςτάςθ των Ελλινων απζναντι
ςτο ψάρι ποικίλλει ανάλογα με τθν εποχι. Στο
ζποσ τθσ Ιλιάδασ δεν γίνεται κατανάλωςθ ιχκφων
παρά μόνο ψθτοφ κρζατοσ.[43] ΟΠλάτων το
αποδίδει ςτθν αυςτθρότθτα των εκίμων τθσ
εποχισ,[44] εντοφτοισ μοιάηει πωσ το ψάρι
κεωροφταν φαγθτό για φτωχοφσ.
Στθν Οδφςςεια αναφζρεται πωσ οι ςφντροφοι
του Οδυςςζα κατζφυγαν ςτο ψάρι, αλλά μόνο
γιατί υπζφεραν από τθνπείνα αφοφ πζραςαν από
τα ςτενά τθσ Σκφλλασ και τθσ Χάρυβδθσ κι ζτςι
αναγκάςτθκαν να φάνε ό,τι υπιρχε διακζςιμο.
8. Αυγά και γαλακτοκομικά
• Το γάλα ιταν αρκετά διαδεδομζνο, ωςτόςο
ςπάνια χρθςιμοποιοφταν ςτθ μαγειρικι.
Το βοφτυρο ιταν γνωςτό, αλλά
χρθςιμοποιοφταν ςπάνια: γενικϊ
• σ κεωροφταν χαρακτθριςτικό τθσ διατροφισ
των κατοίκων τθσ Θράκθσ Βαςικό ςυςτατικό
τθσ ελλθνικισ διατροφισ ιταν το τυρί, είτε
από γάλα κατςίκασ είτε από γάλα προβάτου.
9. Ποτά
Στθ πόςθ των αρχαίων Ελλινων με τθν
ευρφτερθ κατανάλωςθ ιταν προφανϊσ
το νερό. Η αναηιτθςθ νεροφ υπαγόταν ςτισ
εργαςίεσ που ζπρεπε να διεκπεραιϊςουν
κακθμερινά οι γυναίκεσ. Αν και θ χριςθ
πθγαδιοφ ςυχνά ιταν αναπόφευκτθ, όπωσ
είναι φυςικό υπιρχε προτίμθςθ ςε νερό
